장음표시 사용
151쪽
&concoctio postea expui sio .vid et Gylenus 3.de nati fac. bla b e. at . pulsum iespirationc n: odo sit dilatatio, modo contractio, modo quies. quare ipsarum nulla est, quae sape a suo opere non cesset. At vitalis calor n unquMa tan alefacit, a sonte tuo assiduet manat, semperq; qua ii vitam necat victi de Parcis a puc poetas, generat spiritus: ergo sola illius actio continuata cita Est praeterea prostinctionibus omnium aliarum 1acultatum summopere necessariae& ideo inquiunt meaic in brem. quae huius caloris alie-ctityercom muniter laedcre omnes actiones .nul l .i .n facultas eis,
quae nisi Per ea rics calore Aso.praeditas diffundi possit,& n ja de
uriura Quae suae eo CulcQuam agere post Iit. optimis ergo rasionibus a medicis calor uva Iis dictas fu i t. hoc a u tem sibi volebat Galenus in libro de vii I. resp.c diccbat. n. nranifestum elliercspi ratio c.c j. ariem,ad nullam particularem actione na, sed ad vi iam ipsani pettinere, cum sine ea vivere non pCllimus. & paulo pollea subiungebat rei Pirationem sieri ut calor cordis conseruetur functio itaque caloris cordis, ex eius sementia, vita exiliit quod cliam colligi potcst. 3 dcloc. ail .d dicit.n. in. Ortem semper siqui ad in modi a d ireas cordis in temnera tias, ergo ad temperie cordis seciuitur vita. Hoc ictum quoq; sibi videtur velle Acilioteles in lib. de iuuent. Sc d Senec. e ut ali illius locos prς teream .inquit. n.ti a cui asso
nem caloris, morte vero e tinctione manuus. Animaduertereta 'men oportet,quod Galenus facultate etiam, quae pulsum efficit vitale appellat, quemadmodum & nos saepe appellauimus. n. de praesa. expui. fait iacultatis vitalis hoc unu est opus, generatici s ς, lx pulsus.& 4.dediti puls gin desinitione pulsus ait, ipsum fieri a fa g e.i.
cultate vitali. c sane si , itale calore praetcreas, nulla in venientibus facultas est,quae hoc nomine magis digna elle videatur, quaea;quae pulsum esticit:cius. n. actio ab ortu,ad interitu usq; continuat leti,& euides.sem Perque fit ut calor vitali; cole ru tur cIn vel Sti acultas attractrix&retentrix,quae altrici inseruiunt, naturales semper dicuntur: ita & ist a merito vitalis dicetur. vire ergoa erullule volun talis ac rationis, prorsus immunis a natura facta mit,ut scribit Galenus primo de diffaeshnea suo opere, quod ta b ' ti poderis est,impediri umqua, aut distrahi posset. haru itaq; duarum facultatu gratia,Cor, non inspicisoli a quibusdam assimila-
tum fuit. na vel uti n minis elistulata cor in animalibus
est sons caloris, & spiritus. &scuta Iol suo lumine, M tu dicit principaemgeherationis & vitae in uniuerso: ita cor suo caluinta motu, Foc eippii Isu, prisscipi u vitae eli in aralibus. ex his ergo pa-ltet.q nTacultas lit, q proprie a medicis vitalis dicitur: quaeq; ea, quq minus propnemec no quς utrarunt propria opera existant.
152쪽
In quo dubitationes nonnullae explicantur:& quod reliquum. est propossite tractationis ab Ioluitur. Dubitationes de facultate vitali. cap. F. V M ergo huiusq; facultas vitalis inuenta sit, di. Dila,& explanata munusq; illius abunde declaratum .rcliquum adhuc est, ut non ulla, quae in hae tractatione dubitationem facere possunt, clara fiant, atq; perspicua. Exordiar vero ab eo, quod ab Atierroe obescitura .colli.aS I. de pari.an. b inb c. . quit n.utinam scirem propriam actionem huius virtutis: nam si daretur tertia virtus, hoc est vitalis, daretur etiam tertia actio di- stincta ab actionibus animalibus, ac naturalibus , sed ea nusquaapparet, priter eundum etiam non eis quod a Getile,alijsq; Auer, roissectatoribus Cpponi solet,dicunt n. si daretur tertium fac ubtatum genus,daretur quoq; tertium genus vivetium: postulat .n. ratio ut quemadmodona genus unum est, in quo sola naturalis visi nem& aliud in quo vitalis & animalis, naturali suas superadditae ita, tertium reperiri horum medium, in quo naturalis cum vitali sola copulata sit, id tamen nusquam inueniri. Aiunt prae terea si haec virtus daretur, quaecunq; ea priuata e sient, vita quinque escnt priuata. at boni quoq; auctores dicunt, stirpesipias viuere,& A ristoteles deum Si uere allerit,& opus intellectus vitam enevolunt ei go vitam esse posse sine ista facultate vitali. Adde quod si vita in animalibus caloris cordis actio ellet:vel si aliae ani. n a facultates, sine eo agere non possent, nihil corde prius esto
ce.3. mare tuI.putat tamen Galenus in libro de fbrm. fael. c prius oririle cur,quam cCu metum a principio vivere vita platae. praeterea animalia impersccta neq; nutrirent ur,ncq , sentarent : in.n ipsa
. pul su priuata sint v t inquit Galenus, ccile etiam est, ea calore vitali priuata esse .lalsum qi illud es et, quod ab Aristotelelcribb ς λε tur in libi oderespir. d telludines videlicet multo lcmpore sine
corde uiuae. α postremo si hcc iacultas a reliquis diuincta cpsit, nequc
153쪽
set,neque Aristo teles in x.lib. de an. ubi inuestigat & enumerat alias animae facultates, eam silentio inuoluisset. neqi Galenus modo duo latu genera earii posuillet, ut in lib. de diu. sympti e ν e.
α7.de usupar. f modo tria sed ubique tria esse asseruisset. f c. 9.
Quomodo Masa argumentationes sint diluendae. Cap. II.
V Erum enim uero ut his rationibus tabus, eo ordine, quo
propositae sunt, sat is faciamus,quod ad prima attine t, nega mus allum pium .actio . .eius facultatis,quae minus proprie vitalis appellatur, ut supra diximus,est pulsus.illius vero quae magis proprie hoc est caloris cordis, cli 1piritus gignere, modera icq;, suauiter, dc prout natura singulam partium exigit uniuersum corpus calcfacere. ex hac vero actione quot,qualiaq; commoda sequantur, supra explanavimus.quare patet dari tertiam actione,distinctam a nutritione & scnsu, di ideo tertiamfacultatem non est) rejjciendam. Fatuum vero illus est, quod Plusquam commentatore obi jcitur, cum inquit, quod sicuti extra corpus animatum ad spiritum gignedum susticit natura
caloris ita ipsum a solo calore cordis in animalibus absq; animae facultate fieri posse.quia no putant medici necessaria tan' tum e Ie facultate animae ut gignatur spiritus in corde, sed ut ille vitalis sit. huiusmodi vero no a quolibet calore fieri potest, sed ab eo solum qui a tota cordis sussitantia nuit, a, ut supra diximus, in ter facultates an Imae reponi debet. Secundae vero ra tionis negadum est connexum, quia cum facultas vitalis,ceu Vinculum quodda sit, coniungens facultate animale cum na turali in animalibus, no est necesse eam reperiri, nisi una cum alia sit coeunda. vel dicedum est ut Galen. 6. dedecr. a inquit a c. 2.
enim Platone assercre has duas facultates solas separatim inueniri concupiscibile in stirpibus, di in D ijs rationale: irascibilem vero solam in nullo corpore esse posse, quia ea genita fuit, Vt
aduersus concupiscentiam ratio eam adiutricem haberet. si militudo ergo illa ob qua Gentilis suam rationem concluderenitit, adeo dissim ilis est, ut reuera nihil conci udat. Pro ea vero, quaererrio loco posita fuit, non solum fatemur sed asserimus Deu ipsum perfectissime vivere: Et actione tum stirpium tu in intellactus vitam dici posse: no enini propterea hanc facultate vitale dixerunt medici, quod putarciat solam eius actionem vitam esse sed quia nulla alia reperiretur in animalibus,cuius actio magis continuata esset, magisq; ρd alias omnes comuni. ernecellaria. Fς tu in vero anatam gcneratione dicimus in R utero
154쪽
utem n ntriri,& vivere: vel quia nutritio illa, quae n5 multum dissimilis est nutritioni plantarum, calore cGrdis no indiyPt:. .. vel quia calor vitalis a corde matris istut impertitus, sum ciatit nimalia aure quae pulsum non habent, idcirco imperfecta dicuntur,quia cum huiusmodi calore Privata sint, exa ina sensum habere non possunt, quare nec Persectam vita, quem ad-t duin ea quae p. rfecta dicuntur. quod quide testudini etiam euenire dicere potes,de qua loquitur Aristoteles, si modo vera sir,quod ea sine corde vivere pol sit. Cur vero Aristoteles hanc facultate praeterierit. ex eo patere potest, quod in primo libro de illius opinione dictu fuit Galenus vero posuit facultate vitati m sub naturali, ubi non multum re serebat exacte, & proprie loqui, sed sat erat actiones volutarias a necessarijs distinguere, virn locis superius adductis. quum vero de ea diligentius agendum fuit ut in lib.de decretis, non solum nomine sed subiecto etiam & loco eam a reliquis distinctam esse asseuerauit.
di cultates de facultare quae pusem Dis. cQ. II LAT de facultate vitali proprie dicta: hoc est de calore qui a
corde innuit,mihi videor satis egisse, de ea vero quς l- sum cilicii qcia ualla appellari solet, necesse est adhuc aliquantulum disputare etenim ia dictum est eam a corde oriri, ab i mperioq; rationis,ac voluntatis omnino libera esse,& tamen via c. H. inquit Galenus a. de cavspuis a cu in aliquo fieri incipit pulsus couulsiuus . conlastina corripit ipsum conuulsio.quod indicare videtur cande este originem huius facultatis, atque ili ius ad qua pertinet conuulfio. Secundo ea, ut ex Galeno patet I. dest caus. puls. b & in lib. quod tanginari. coni. c per tunicas ar 'teriarum influit, inq; eis suum opus exercet. dubium tame est quodna siti eius primum instrumentum : siquidem & si Gale. nus sςpe loquatur de spiritu vitali, nunqua tamen docet quo modo huic inseruiat.quimmo cum influat P cauitates arteriarum,Videtur potius calori vitali, qua huic inscruire. I crtio di- eum quoque suit supra,hanc facultate instar luminis,a corde per arterias omnes mometo teporis diffundi. Et nihilominus
4 c Galenus 1 .dc dist puls d a. de praesag. ex puis e & in synopsi ς ς- 9-puls f cum pulsus undosos , vermiculantes, ac formicantes f 9 explicat. & 3. de praesag. expuis 3 ubi de eis loquitur, si fiunt I 3 corde calido exit icte,& arterijs frigidis. i quibus paries arteriae cordi propinquiores dilatant prius,deinde reinctiores:rei eve- tu admonitus, cogitur asserere eande per arterias paulati mdctarde
155쪽
tardE moueri. Adde quod ut inquit Plusquam commentator, quemadmodu fit palpitatio continua genito& interceptolpiritu in musculis sine anime facultate, ita & pulsus fieri potessi
Non satis etia constat an actio illius sit utraque motio arteriς, vel sola diastole,aut sola syllote . an item duae facultates sint, ouς hos contrarios motus emetunt, an una tantu dc denique nunquid simul distendat cor & arterias, simulque contrahat . di quo tempore sanguis& spiritus influat a corde in arterias,cuur dilatantur arterie, vel cum subsidunt, &.contrahuntur.
Quomodocificultates allatsset remouends. cap. IIII.
lath satisfacit.ait.n. tendi ad utrunque terminu arteriam, antequam corripiat hominem conuulsio quia etsi principia tacuitatum ad quas pertinent isti alfectus,natura dc loco I merse . distincta sint, confluxio tamen una est, & natura communis. Etenim si conuulsio fiat principio neruorum per se affecto, cunerui in cor & alterias omnes inserantur, ut ibide scribit Galenus,non miru est, quod communis appareat affectus. Si vero ea de conuulsio fiat principio neruorii non per se, sed per cordis consensum astecto, adhuc facilius est intelligere, quamo hre eiusti odi pullus conuulsione prς cedat: quare prima diiu- cultas satis declarata esse videtur. Quod vero ad secunda atri- anet, animaduertendu est, quod quavis maior portio spiritus vitalis influat a corde per cauitates arteriami, dc vitali calori m-
seruiat nonnihil tamen ipsius ,& prς sertim qui r gis timuis est rer oroso ui sunt in tunicis istarum illabitur, per que I culta dia distu a, eu modo ad has, modo ad illas arteriam fi-hras impellens,contin uata vi lcissitudine arterias dilatat, ac cotrahit proco vero quod tertio loco obiectu fuit, responuendu . est quod facultas illa, solis radioru instar per arterias momento tepotis semper distunditur, nisi impediatur . impeditur autem vel suo, vel instrumentoru vitio.si enim ipsa debilis sit, dc praesertim si simul etia imbecillus sit calor vitalis, a quo eiusae expedite ac libere reddunt, a qua uis leui causa rctai dari videtur. Si vero arter ς frigidς lint, moltcs,aut poros habeat quomodocunq; obstructos necesse est ut prius i mpedimentum auteratur,qua facultas per eas moueri,a ut distundi pollit : quia vero id saepe remouet a calore vitali,quo praeditus eii spiritus paula- itim per partes dilat alas a corde influens,qui re pus ad agendum
reQuirit: Idco videtur cita fa cultas illa tam pGI .m cri, cum
156쪽
. amen reuera temporis momento moueatur. pulsus autε peris inde ut palpitatio,ab': animae facultate fieri non potest, ut a Dserit Plusqua commentator, quia & obseruationes a principio .positae indicant, usam quae eisicit hunc motu effluere per arterias a corde: dc sine ea pulsus i uniuerso corpore, adeo uniformes,ac proportionati inter se no fieret. Sed huius is
phisinata,satis in primo libro confestauimus atq; reiecimus. η actis facultatis sit sola diassole, aut sola Lyctoli, seu νtraque.
VErum cum pulsus constet ex duplici arteriaru motu, non
sine causa a veteribus quaesitum fuit,an Vterq; fieret a fa . cultate vitali,an unus latum. Herophilus enim vetustissimus, c.ro. atq; insignis medicus,auctore Galeno . de differ. puls. a &inb c. 6. libro de usupuis. b cotractionem censuit actionem esse facul- . tatis, dilatationem vero reditum arteriae in proprium ac nat urale situm, praesertim argumento,quod arteriae cadauerum, quae a nulla animae facultate dilatari possunt, etiamsi in aqua calida proiectae fuerint,& eum gradum caloris receperint,quo prius in viventibus corporibus habebant, non concidant, sed semper dilatatae permaneant. In contraria vero opinione est emo. Asclepiadesan quit Galenus de diis puls e atq; ctiam non-de. r . nulli ex discipulis Etalistrati, ut ex eodem libro Galeni patet. d. veluti enim ii flatu, aut humore impleatur uter, distenditur , . atque tumescit: ex se vcro concidit, submit titurque, si exina. niatur: ita accidere arterijs existimantisti. At Galenus in libroee. II. praedicto e ait familiam Athensi omnem utrunq; motum in
functionibus habere,& se etiam in ea esse sententia. id quod in f e. 6. libro de usupuls f non solum asseruit, sed multis rationibus o . demonstrauit.si enim dilatatio,inquit, no esset actio facultatis,
ciem per eandem magnitudinem haberet: nihilo ma is robustarum, quam infirmarum virium esset, oc eadem ictus vehementiam semper seruaretiat modo. maior fit, modo minor,&vbi uires magis robustae sunt, magis distenditur arteria,& inte..ditur ictus: ergo dilatatio a sola arteriae constit utione fieri non1 ς potest. Adde quod diastole,veluti testatur Galenus 1 3 6c . ,ο ς. t. deprςsag expuis interdumfit systole maior. vel coira: arteria enim magis intus aut cxtra sertur, prout magis urget usus systoles,aut diastoles. Adde etia,quod cum ambo hi arteriarum motus necessarijsint,ut coseruetur calor uitalis, ut supra diximus, no ea uerisimile naturam unius curam gessisse, alterum
157쪽
vero neglexisse. Asserenda est itaque un1 cu Galeno,utrunque motum esse actionem facultatis vitalis. Caeterum aduersus illos,qui dicunt arterias dilatari quia implentur . satis in primo libro disputatum suit. Herophilo vero respondendum est longe maiorem esse dilatationem ad quam perueniunt arteriae in. viventibus corporibus,ca,quam seruant in cadaueribus . in his enim sola durities arteriae essicit ut non cocidant,Quemadmo.
dum vcnae, sed aliquantulum dehiscant. in illis vero non solueadem constitutio arteriae adest, sed calor influens a corde,&facultas,quae pulsum essicit quibus duabus de causis quandoq. maxime dilatantur. An pusus ab una tantum facultate fiat, seu a diabus.
LIquet ergo ambos arteriae motus functiones esse facultatis Vitalis, quare succedit ut aliud problema propositu explicetur. quod est, nunquid unius tantum facultatis functiones sint, seu duarum. porro quemadmodum attractiones, & expulsiones naturales fiunt a leparatis facultatibus,ita asserenduesese videtur aliam esse ficultatem, quae dilatat cor & arterias, ocaliam quae contrahat. liquidem ut inquit Galen.6.de usupar. a qdilatatio fit attractionis pratia, eo tractio vero expulsionis.quod quide di principium unae oriuntur,instrumenta quibus utuntur,sinis ob quem agunt, & naturalis earum proprietas etiam indicare videturanquit enim Galenus in loco modo adducto, in corde esse omnia genera fibrarum.quodque rectis agentibus sit dilatatio, transuersis vero contractio.ex quibus costat diue
sis instrumentis fieri has motiones,probabile aute est vim quae dilatat cor & arterias ab eisdem fibris rectis oriri, si vero comtrahit a transuersis. finem quoque proculdubio diuersum habent,fit enim dilatatio ut aer frigidus attrahatur, contractio vero ut expellantur fuliginosa excrementa.&deniq; diuersam et a potestatem habere videntur: siquidems facultas dilatans egressa e corde non potest unam arteriam dilatare,& aliam contrachere. potius enim dum agit naturales facultates imitatur , qua
animales. ex his ergo satis probabile apparet pulsum a duabus diuersis faculiatibus fieri, quod aperte scriptum fuit a Galeno a.depraesag.ex pul. b de pulsu enim bis pulsante termone fa- b e. s.ciens,inquit ipsum fieri concertantibus mutuo duabus facultatibus. quς distendit,& quae contrahit cor. Huic tamen assertistam vitis in locis videtur refragari idem Galenus. quippe 3. de praesag.
158쪽
e I. depreag.expuis e arterias ait habere iacultatem a corde inis 'fluentem , quae ipsas mouet unamq; esse contentionem, quae una cu corde distendat arterias & contrah at. non enim dicitur duas esse facultates, sed unam . quae ambas illas actiones prete.
demit. stet.quod sibi velle etiam videtur . . de ptae sag. ex puis. d cum inquit facultatis vitalis hoc uniam est opus generatio pulsus. e c. a. S 4.dediit puis e ubi defintcnspuistim dicit esse actione una, non duas,dc ab una tantum facultate sectam. si quis ergo velit asserere pulsum fieri ab vina duntaxat facultate, dicere poterit
eam oriri a tota substantia cordis dilatare vero vicissim atque contra here prout modo rectis modo transuersis utitur fibris, finemque illius unum primum elbe, vidclicet conseruationem caloris.quare dc ratJone finis, & facultatis, pulsus quamuis ex contrarijs motibus & interuallis constet, ina acti Odsci poterit, & ea ratione etiam definiti. at si cui magis probabile videatur ipsum a duabus facultatibus seri, opus erit, ut asserat caspiscipuae facultatis vitalis ministras esse . quemadmodum a tiactrix & expultrixodultatis altricis. Quod evir ct arteriae simul dilatentur , simulq; contrabantur.
O Vae situm etia fuit an simul dilatarentur cor dc arteriae, simulq; contris herentur, vel cii di Iarat ut cor contraherentur arteriae, dilatarentur vcro cum ipsum contrahitur, ut cx veteribus censuit Erasi liraturis x recentioribus velo conciliator,
monacus, &alij. San qi Od ad hoc attinet, Caleni sentcntia aperta est, putat cnim simul dilatari utraq; hςccorpetra,fimul que contrahi. in libi Osiquidem de pulsib. ad tyr in principio
inquit omnes arterias discor habere cande pulsandi rationem. a c. 6. Et η de dister. pulf a I rali lirato consentaneu cile non una videri cor & arterias distendi, contrcilis que, quod res ipsa aperte bis 3 de praelag.ex puls. b nam eiic contentione, una cum corde distendat arterias & contrahat, motu uq; cordis &arleriarum prima exordia in idem tempus incidere si facultatem citra omnem ostentionem recipiant. hand c quoque se e c.4. lentiam flairi r in libro de vita puli. e S alibi. Hoc velo dc sensui, dc rationi eonsentan cuic fle, facile est Oilendere. sciat iij qui-.4.- dem,quia ut supra diximus in prima obseruatione, si quis ale ra manu tode tempore cor, altera aliqua arteriam lan Lat, naseri principia motuum animaduersei. Et in animalibuS luc ntibus,quibus os pectoris ablatum est,queinadniodu docet G
159쪽
lenus . de anati ad min. 4 cςrntre licet hos motus una fieri, Quamuis ineo uales statim euad fit & inor liranti Rationi vero o I quia facultas quae euicit hos motus in corporea est, ct ut saepe dictum est,perinde ut lumen ,datum spatium statim perirasit. quare quo temporis momento ea incipit dilatare cor, in omnes arterias distunditur,& aut temere in illis quiescit,quod dici non potest aut absque mora eas dilatare incipit. quod cum in con ractione quoque eueniat, necessarium esse liquet,simul fieri systolem in utrisque, simulq; diastolem. Ex pulli bufi item Qui fiunt in ira, tristitia ceteriso: animi permibationibus, hoc idem recte sane demon strari docuit liber de anat.vivorum Galeno attributus nanque, si cum dilatatur cor, contraherentur arteriae, irae pulsus humiles es et ac parui, tristitie vero magni: quia veluti in ira,cor parum contrahitur,ua parum dilatari deberent, arteri se & rursus In tristitia seu moerore valde dilatari deberent, quia cor in sum valde contrahitur: hi siquidcm motus saltem inter se proportionem seruare deberent, si non simul sed ι icissim fierent,ut multi sunt arbitrati . longe tame ab his diuersi sunt irae, ac tristitiς pullas, ut scribit Galen. in libro depulsib. ad tyr. & quilibet facile Obseruare pote si .
. feruntar rationes eorum, qui putant arterias contrahi, cum coircilinatur. Cap. VIII.
HVictamen assertioni tum ab Erasistrato, tum a plerisque
eorum reclamatum fuit qui sua harbarie sim q. Contorta sophismatibus veteris medicinς candore obsturare,atque foe- clare nixi iunt. Statuunt enim primo a corde P arterias influore sanguine & spiritum: & ab arteriis pariter recurrere aliquid in ipsum cor.deinceps vero inquiunt,illi motus cotrari j simul fieri non possunt, ergo necesse est ut fiant vicissim: aut itaque
fertur materia a corde ad arterias quando cor dilatatur, aut quando contrahitur non quando dilatatur quia tunc teste Galenoci de usu par. a iplum omnibus at ira hedi modis,qui cui- c. I S. uis in mente venire possunt, arripiens, ac veluti exorbens in. fluentes materias, suorum vetriculorum sinibus excipit. Ergo quando contrahitur atqui vata mollia, quae externam intra se materiam rccipiunt, cleuantur, ac tument: quare & arteriς qhuiusmodi sunt, corde contracto dilatabunt. insuper dicunt, si arteriς cordi quidpiam transmittunt, trant mittant necesse est dum contrahunt ul:quare cum dilatantur, attrahunt, non
160쪽
dit, & eleuat. dilatatur ergo cor . cum arteriae e trahun tur PAddunt quod quemadmodum attractiones , & expulsiones in alijs partibus corporis vicissim fiunt, ita verisimile est in corde& arterijs fieriat quando vetriculus chylum expellit, ut scribit
bt. 3. Galenus 3. denat.fac. b ipsum meseraicae attrahunt.quado vero propellitur ab his,tra nitur a iecore,&sic deinceps. ergo inquiunt quado corcotrahitur di expellit, probabile est arterias trahere & dilatari rursus rationi consonum esse idem euenire arterijs, quod euenit auriculis cordis: cum utraeqi hς partes a corde origine ducant auriculas vero contrahi, & euacuari te. ste Galeno 6.de usupari e cum cor implet ac dilatatur. subiungunt prςterea cor breuius reddi cum dilatatur , arteriasq; sibi contiguas ad se trahere, & iccirco eas angustari. dilatari vero quando cor contrahitur, quia ad suam sedem redeunt. quare concludunt arterias no simu ed alternatim cum corde dila. tari,ac cotrahi, impleri, dc euacuari. Hanc preterea veram esse
Galeni mentem sunt arbitrati: eo quia legerint in eo libello, qui compendium pulius Galeni inscriptus est: non quidem in vero germanoq; nuper reperto sed in eo qui iure opti mo,in ter spurios repositus est.ictum seu pullum a corde & arterijs simul
quidem fieri,arteriis tame repletis, & dilatatis, corde vero cxitianito atq; contracto. quo in loco additur etiam ratio, cui &com Monacns a .art. medic. d & Coci liator differi. . imprimis nititur, inquit enim quod cu cor ex pulmone spiritum atrrahat dilatat,& bona parte suς longitudinis ammissa, ad suum principium, hoc est ad spinam recurrit, quando autem euacuatur, atq; comprimitur, quo tempore arteris replentur & pulsant, eius longitudo adeo crescit, ut ad extima veluti recurres peci' suo mucrone validepcrcuriat:co ueni ut ergo, dicunt isti, ictus cordis & arteria ru: nec tamen argumento esse possunt, utraq;hςc corpora simul repleri vel dilatari: led ea potius vicissim repleri,& euacuari.& vicissim quoque dilatari,& contrahi.,l Nunquid in diastole influat sanguis o spiritvs a corde in arterias, με potius
in ITIIole: s quando rvrsius traumittatur ab aratrijs in cor. cap. IX.
SEd quamuis manifestum sit Galenum existimare arterias
simul cum corde dilatari, simulq; cotrahi : non tame adeo apertum eii nunquid velit materiam influere a corde ad eas i ς- ε diastole,seu in lyitote. in libro.n. de vIupuis a inquit arterias cum dilatant au te undique trahere: at si trahunt ab omnibus