장음표시 사용
141쪽
animalibus repertis. Jc Arist. 2.de an. b dc Galen. I. de nat.sac. cvenandas esse animae facultates docuerunt. In quam etiam sententiam praedicti medici hac alia ratione deuenerunt quia si ali ua animae facultas vitalem cordis calorem non custodiret. ipseatim cum animantium vita extingueretur: faculta vero quae
hu usmodi utilitatem praestat animalis dici non potest, cum a voluntatis imperio libera sit, neque cliam naturalis, quia aut in plantis in quibus calor ille non inest semper or retur: aut naturalis secustas quae est in animalibus plures in se vires ac mi an tiores contineret quam ea quς cit initantis Quorum v unctivrlabsurdum.quod si quis dicat absurdum no esse nutrit tua in alalibus pluribus facultatibus prςdita esse quam in plantis, cunidc sensitiva in Quibusda aialibus reperiatur sine vilicca. responde dum est hanc falle altioinoidi nix csse, ut diximus supra ex Aubcenna, quam iit ea quq a medicis naturalis appellatur, dc ab ea functionem ac sedem longe diuersam habere. Et denique cum medici optimis rationibus constituissent cerebrum principium leae facultatis anima iis, iecur vero vitalis nisi e corde aliud facultatum genus oriri alteruillent, pars corporis, quς dc principium in nati caloris ea, dc omnium fessi et stantissima censetur, inter HIncipes ab eis repons non potuit se l. quod non parum illorum dogmata v iamret, atque euertereti
De facultatibus qua a corde oriuutur. cap. VII AT Et spicuum est igitur pulsum fieri ab ea animae. parte quς in
corde domicilium habet, dc a rationali, atque concupiscibili, ut inquit Galen. loco atque natura distincta cIt. quare nunc eius prςcipua opera numeranda sunt, ac perpendenda, ut,& quot facultates habeat,inueniamus,& quenam earum sit ea,de qua nucagimus indicemus. Porro Galenus hui' principi), leu anime tria prςcipua opera cessere ur in Com. n.in Tim. Plat. in corde inquit principium esse innatae caliditatis, pulsus, ac irae. quod sane&7. dedecr. a repetit Quamuis adda i tenore animi, seu in ijs quae ro iusserit iniusta conitantia: de paulo interius et generatione spirituum . nilantiam liquidem illam dc animi tenorem,quemadmodum mi imprcm, & eius generisDaeliqua, sub ira ipsa compriuhendimus. Cum enim natura iracundiam ut scribit Galenus s. Se cie cret. b in ministerium δc auxilium rationi contra tertiam
animae speciem, quasi canem venatori iradiderit, ipsa cane essicit.
142쪽
essicit ut id,quod consultando deliberatum eth qiramuIs concia piscibilis facultas alio nos trahere conetur, constanter persequa tur. inuicta ergo constantia seu animi tenor,non alterius facti tatis opera existunt, sed ipsius iracundiae: veluti etiam est cupiditas victoriae, libertatis gloriae & aliorum huiusmodi quae in libro qae e. i. an. mor. c a Galeno relata su nt. Motus etiam ille substantiae spi-d d. 6. ritalis subtilis ad membra,positus ab Avicenna d r. r. non cogit -'' nos ponere in corde aliam facultatem ab irascibili: siquide ei us actiones nihil aliud sunt quam alterationes,& commotiones, i r s innati, atque spirituum. Generatio autem spiritus vitalis,e e.3. seu ut inquit Galenus 6.dedecr. e sanguinis spirituosio feruentis, perq; omne corpus,iuxta sententiam Platonis in Timaeo,impetu quodam manantis actio quaedam est caloris innati: si. n. v lidunit ealor, natiarasiter humidum attenuat,& in vaporem,seu spiritum eonvertit . quare cum nulla pars calidior corde in animalibus reperiatur nulla item erit in qua sanguis magis attenuari possit, quam in eo. In cerebro generatur quidem spiritus animalis, non quia in eo sit vis fundendi humores & attenuandi: sed quia spiritus alibi geniti, in eo alterentur, & animales evadant. non opus est ergo ponere virtutemin corde,quae spiritus emciat, ut multi existimant,distinctam a calore innat per quem totum corpus incalescit: seu ut inquit Avicenna & eius sectatores,distinctam a virtute praeparante,quia ut infra patebit, unus idemq; calor utrique muneri lassicit. Concludimus igitur tres in corde esse animae facultates,quarum una iram,caeterosq; huiusmodi affectus commoueatῶ alia totum corpus vitali calore assidue perfundat,atq; perficiat, spiritusq, vitales tum in corde, tum in arterijs gignat:& tertia,quae pullum in corde, & arteriis moliatur. prima iracundia,& facultas irascibilis a Galeno appellari soleti secunda vero & tertia,quamuis re ipsa inter se differant, & quandoque et distincta nomina sortiantur:vna siquidem innatus calorialia vero facultas pulsabilis, seu pulsifica dicitur. quia tamen ad unum
finem conlpirant, ut infra dicemus, & una alteri inseruire vid
tur. saepius iub nomine facultatis vitalis ambae complecti solent. De his ergo omnibus paulopostea sigiulatim agemus: picus tamemonere oportet, quod licet a tota cordis substantia proueniant, uidentur tamen a leua potius , quam a dextra eius parte oriri. siquidem calor, i aut earum es lentia est. aut quoipstsummop re gaudent,in linistro maior, quam in dextro Dentricitu in eo gignatur spiritus uitalis,dc ab eodem principium capiunt artertiae: quae sane duo praecipua sunt eorum instrumenta. Quodq; praeterea-in stirpibus non reperiuntur,neque in animalibus imperfe- ctis.
143쪽
ctis Galenus enim in lib.de form .soet. f putat hiatulas,pinnas,in s αδῶ sire , patellas, & reliqua huiusmodi vel pulsu priuatas ecte, uel de lem prorsus,&obscurum habere . quare & Possidonium dixisse scribit nupra de deo. I Mophita sola concupiscentia regi, g e.ε.
perfecta animalia concupiscentia dc ira, minem uero concupistentia, ira, & ratione. Quaecunque.n. animalia calore eo insignicosis piluata sunt, qui ad persectam uitam eiu ecessaqus, hac etiam animae parte A facultatibus ab ea liuentibus priuatare, periuntur. De sucultura irastibili. , cap. IX. π r T itaque a prima ex enumeratis exordiamur, sciendum e stv neminem unquam dubitasse, nunquid ira, aliiqi ipsius animae affectus in nobis oriantur cum unusquisque suo maximo dano in seipso eos saepe expertus fuerir, & experiatur .sed a ueterib. summopere dubitatum suis Ie,an ipsi iudicia essent, seu irrationales quidam affectusequia iudicia sequerentur uel potius faculta tis irascibilis, & concupiscibilis motiones quaedam uehementes. Etenim Chrisippus,ut auctor est Galenus A. a dcf. b dedecr.in a e. r. eam sententiam inclinare uidetur,quae asserit perturbationes eu b c se iudicia, quemadmodum & M. Cato apud Ciceronem. inquit enim 3. desin .perturbationes animi nulla 'tur1 ui commoueri,sed opiniones esse, ac iudicia leuitatis ., t Zeno Stoicoru princeps, ut inquit Galenus in loco nuper adducto, non iudicia i psa animae, sed quae iudicia sequuntur,irrationales contractiones, de humiliationes,& morsus, elationesque, tu diffusiones animae a sectus esse opinabatur. Post idonius uero ut i SidemdcAbit GaIen. ab utrisque his opinionibus prorsus remotus.& alienus,neque iudicia, neque iudiciis succedetia esse aflectus putabat, sed oriri eos exiresiud ili,& concusucibilifacultate.quς qui de sententia prius Ualon ,& Aristoteli placuit, & a Galeno in libro citato non solii recepta, sed multis etiam rationibus comprobata fuit. non est tamen inficiendum has facultates aut semper, aut plerunque exci'tari ad agendum ab ipsis iudiciis, prius. n necesse est deprehendisse iniuriam illatam fuisse, quam facultas irascibilis uindictam ap
etens innatum eordis calorem feruidum reddat, atque pertur- et .Et ideo inquit Arist. i.Et hic. e has facultates non esse omni- e civitis no irationales,ut ea quae nutrit, sed perinde rationis capaces, ac puer dicto patris est audiens. Quamuis ergo solum nunc appeti' tum in corde esse uixerim us, nimirum facultatem irascibilem, sciendum tamen eit,quod ut inquit Gale. in lib.quod an . mor. d d c. Malii
144쪽
alii quoq; sunt, qui inde pariter ut ipse iuntu tham& spes , & laetitia affectus quidam animae simi, qui a propriis
iaculiatiburin corde commouentur. Ad irascibilem ergo facultatem , seu una sit, seu plures fefert Galenus multa opera, ut e e.3. 7.de dccr. e animae tenorem,ci in iis quae ratio iusserit inuictam constantiam, iram, sensitudinem, cupiditatem libertatis, victoriae .honoris, potentiae, imperit,eloriae.Et quamuis ipsa ex anim lium cςtu esse videat ut cuni a iudἱciis S commoueri de sedari possiti& ad motus voluntarios valeat ipsa aium alia incitare , vis au Galenus , de dccn f a reliquis tamen discluta fuit, potissit ea.8. mum quia,ut oriatur,& ut agat,teste Galeno 6. Mistcr. g vehe- meti c3lore eget, cuiustodi ess il Ic, qui in corde rc peritur. Ruvat ea. s. rc Gentilis fulgi n. in a. libro de corde, b ipsam sol maliter angmalem esse scribit,materia liter vero uitalem Et quamuis a fac illa te iudicandi multum absit, cum ea in cerebro oriatur, ista in corde.quia tamen unica cst anima, seu quia, ut inquit Hippocrattes, natura communis est, C mnia omnibus consentiunt, & ex MDione ianitas Etest alia statim ad agendum excitari. Atque de iacu ltate irascibiui, quae si exacte explicanda esset longam requireret orationem, hςc pauca dixiste susticiat, ut de iacultate uita ii, quς cum ea ualde coniuncta est, lucidior euadat tractatio. De calore qui a corde ad omnes partes corporis influit. Cap. X. Non debet autem nobis dubitatione m afferre,quod Galenus ponat calorem a corde influentem inter animς facultates, eo quia qualitas quςdam corporis, seu materi , potius qua m sor-mς esse videatur. siquidem ipse Galenus ut supra diximus, partis animς nomine, totam viscetis substantiam, & pr tertim illius temperiem intelligit. calor autem iste non est nuda qualitas calida, sed veluti effigies totius substantie cordis. quare quemadmodum vis j iecoris uuc in euens per venas in eis sanguinem Ri gnit:& concoctrix ventriculi,atque aliarum partium, faculta res animς dicuntur,ita& calor ipse dicendus erit,prquertim cum calore omnium aliarum partium maior sit assidueque instatiadiorusolis, a corde eamnet, & extincto vita consestim ammictatur. Qua ergo hςc facultas exuperatu caloris est particeps,languine aa c. I s. dextro in sinistrum cordis veniticulum attrahit, ut 6.de vlupa r. ascribit Galenus,eumq; at lcnuat,& in spiritum conuerit t. qua veIo natur cordis in se habet exemplar, ipsum vitalem estior. Et b δ. b. idcoinquit Avicenii a pirima primi b quod illa est prima virtus, ρο- quq in spiritu prouenit, cum spiritus ex lubtilitate humorum pro ccdit.
145쪽
procedit,non est ergo ponenda facultas ab hac distincta, quae spiritus Uignat . ut supra dictum cst, Quemadmodum medici Ara hcs, ω latini sere omnes asscrunt, diffunditur vero huiusmo-Hi calor per vena quidem ut inquit Galenus in ii. de usu D uls.cdc e e. 3. Der atras ParlcS quae cor attingunt, atque praesertim per arterias 1 sed perrAiqua corpora ita distunditur,ut vicina mauis. Qua remotia35ciat: per arterias vero spiritu vitali, tanquam curru delatus, in maiori seu minori copia partibus ipIis tum propinquis. tum rem-s Prout carum viils exietit, mira naturae militia.
anissue dispensatur , ac distribuitur, quamobrem fit ut tandiu anima, cum corpore coniuncta maneat: & quemadmodum scribit Galenus s. de loc. ML d ut facultas animalis . ac natu A e. raralis suis muneribus fungi possint, quamdiu calor iste incolumis construaturi Sc via mersum corpus mei, ac perlicii , nulla enim iacultas diffundi potest, ieu sentiens sIt, , mouens , quae animales sunt : scu ea quae pulsum cIIcit, quae a corde pro ciscitur nisi per partes vita Millo calore pei fusas , quemadmo- 'dum enim radii solis. ut dis pergantur per aerem .reQuirunt eum serenum csse ac purum : ita experientia docet has facultates opus habcre, ut partes, quae eas sunt recepturae. perfectionem iliabeant sibi ab illo calore tributam , merito ergo ab Auiccniis irae parans ad iciatum, oc motum dicitur. nain seu pars ali- ΜCuarc tristere iur, stu cius calorInnatus otinguatur,ves uti in
gangrena, aut splacebo, quamuis facultas animalis vatida sit, di multum in cius in trumentis impedimentum existat et in ea ramen parte quia decit haec virtus pra parans . dc perdiatur ilaum lenius . oc motus. Naturali praeterea facultati, Quae in animalinus cxistit . calor iste summopere cit necessariusis animalia enim capiunt alimenta , non Quae GDerit ap- retitus nacti rans, ut tantae . sed quae animalis, qua te quae a stir- pibus attrahuntur, cum totius subilantiae similitudinem ha beant huiusmodi enim sunt ea . an quae flari ut a 2 Pelitus natu-ia5s) tacilius conconuuntur, quam ea, quae assumuntur ab animalibus gustin.n. laeec ma Eis grata sun .s Maena in D nn rar limilia. ac familiaria exiliunt, itaq; ut in ani malibuS concCquantur
alimenta in ventriculo,& in iecore non sussicit calor in illis inibtus ut in planus, sed ne fleest aliunde tibi auxilium accedere in plantis praetcrea attractio,ta concoctio alimenti ai sidue.S paulatim 1 trat in animalibus, ta praesertina in hUmine mularum cultCre. non ceditur totum tempus facultati naturali vicissim.n. agunt ipla & animalis , qua recu facultas naturalisquς cit inanimalibus brevi tempore cocoquere debeat , quae concoctu magis dissicilia
146쪽
dissicilia sunt,quam ea quae est in plantis. necesse est ut vim c ri coci riccm, hoc ost calorem magis validum habeat. 6c emcacem- Adde Quod In animalibus secus Qua in plantis semen extra cor
patet nullam sine eo in animalibus actionem cxerceri po:le. Noe stramen putandum ut Auersores et collig. e hunc calorem prς-cipu um. ac peculiarem causam esse, a qua fiant in partibus lingulis Cpera naturalia neq; Galenum 3 . de loc.alf fipsit consenti re,cum inquit, partes omnes peculiari cordis temperic actiones suas perficere,& ca percute cerchi i, ac teloris actiones Perire. Pre cipua. n. cauia operum naturalium, ut sipe docuit Galenus, tuis Aulis in partibus eii insta calor autem iste. oc ipsam,&alias cori orat,ac perficir, ut dictum est. Quemadmodum. n. sta comu- nis cauta est,quae cunctis huius misiadi agciatibus auxiliatur,quam obiἰ dictu in fuit ab Aristotele propter accessum i recessum ipsius fieri generationes,& corruptioncs ita & calor,quia corde per totum corpus effluit, omnibus facultatibus adeo opitulatur, ut coriiAtiones no asside esticiar, M inquit Auersoreri sca4rficiat vi ait Gilenus.& ablu; co nihil pinrsus moliri, aut agere possint. De facultate qua pulsam mcis. cap. XI.
DE sacultate vero quae pulsum ericit, qtiauis in primo libro
multa dixeri sus lac tamen non pauca supersunt dicenda. imprimis ergo sciendum est eam a corde, & a sinistro prauertim illius ventric ulo oriri. ibi n.illius scaturigo esse videtur, cum spiritus vitalis & arteriae.quae sunt eius instrumenta, inde et otiao-tur.a calore autem q urex edde loco effluit, dc de uo supra actu est,diuersam esse. calor.n .ille corporea Quaeda Qualitas eii , cui &frigus opponitur,quare non potest a loco ad locum sine tempore
moueri.ista autem facultas momento ferme temporis a corde in omnes coiporis arterias,nisi quid ipsi transitum impediat. absidue fertur,quod enim cauta quae mouet artcrias a corae ad eas emanet,ex obseruationibus a principio positis patet, cu vero e
dem puncto temporis, sit animal bene valeat, incipiant dilatari omnes simul cum corde simulque contrahi,quemadmodu qu, libet experiri potest,necesse est atterere eam, perinde ut radii siniis , sige tempore moueri: alioqui enim prius inciperet dilatare cor,quam arterias, & primum propinquas, postea remotas. QDdua autem & perennis huius actio, ut inquit Galenus, non sine causa suscipitur sed maximorum usuum gratia. hoc est ut conseruetur calor non solum cordis,sed omniu aliaru partiu: atq; ut in cerebro
147쪽
cerebro generentur spiriuus animales pulsi. n. ventilatur principium inliti caloris, moderate rcfrigeratur,& ab eo Rimoia cxcre. menta sic parantur: ex quibus ut inquit Galenus in libro devii l.
respir. a unum coaceruatur caput & summa. conseruatio x idelicet caloris naturalis. etenim principiti caloiis naturalis tu cordis, tum omniu aliaria partium,quod iane a natural l lol. aria Par.
tium ic perie nodi licit simile citHni, elui in li nos, scii alia solidamatoria ardet calor peroqui ab huiusmodi principio p. iasset,&iti corae arterijsq; ad spiritum rum inlitu, tum vitale, in alijs v ro partibus ad inlitos tantu ad nititur, sis ad Mius refert. in dia. stole ergo cor quidem a pulmone,arteriς vcro a 5 ipso ambiente
aerem attrahunt.quo caloris illius . Praesertim Qui flammesimilis est,exuperantia fran Titur, motus es; conteruatur, quo versiis suum principium allia ne tendit . in syllo te vero fumosa excrementa,quae actione caloris in humid tam semper gigjuntur, per easdem vias expelluntur, & motus alius tuetur, quo calor iit ea sua materia semper recedit; utraque autem adlistne . diastole vi delicet,ac sustole, veni ilatur principium caloris natura lis. duo autem in Ventilatione continentur, merito quorum calor huiusmodi conteruatur, motus nimirum ,& separatio crassorum excrementorum. Quae eodem motu fit, in Principio cassiris haerennum motus. n. vi inquit Arii loteles, tua natura calefacit: calor autem illis excremetis de pullis, recreatur, ac magiS vegetus redditur,ex his ergo perspicuum est,quomodo facultas quae pulsumessicit calorem cordis,& arteriarum conseruet. Quomodo autem conseruet eum, qui in alijs Partibus inest, nunc breuiter discem .iciendum ita ciue est. Quod si ille cum calore cordis com- .
paretur valde debitis est, & imbecillus: & idco non indiaet aeretrissidiori, quemadmodum calor cordis,ut temperetur. sed, ut de eo qui in plantis est,inquit Aristoteles in libro de resp. b l atis re b ea 3 frigeratur ab alimento, & ab ambiente aere. pulsu vero dicitur Cori seruari cinia ab eo ventilatur. sibiqueiurisidio mitiitu calor
acorde influens,Quo maxime corroboratur.cum enim iusta sententiam Galen 1 In lib. de usu puls. c arteriae ab omnibus parti bus trahant,& in omnes ex Pellant in contra Eone omnibus nunz M. utra ori dixti R. Iuum calore impertiui. v troa; aute motu lcat Orcim' IS inlitum Uersando ac leuiter agitando, adaugenti cxcrementa vero illius a loliclis disiungui quae deinde extra corpus,eiiciuntur,partim perporos a tacuitate expultrice ipsaru, par tim acta partim in dialiole attracta,prius in arterijs,deinde P eas expulsa,quae desin ut i sum ma cutc.cu ergo Galenus ait in lib. de
148쪽
& ipsum huic praestare, quod prς stat respiratio er,qui in corde est.
an HNi aduertere oportet ipltim per res pilationem intelligere, nosol uni motum thoracis, & pulmonis, sed etiam cordis. perplil- sum vcro motum duntaxat arteriarum: quamuis vcra illitissentcntia lit, quod motus cordis ad pullum pertiricat, non ad respirationcm , quia si respirationem proprie acciperet sententia illa haud quaquam v craellet: licct. n. nulmo aere ol nus II si Cornwn pus asst, eius calor minime cossiem rari polTt. atis ergo ex- p icatus videtur vlus pullus qui maior dicit Dr, tantorio in lib. de vi upui. enum OCI cIO cst, ut generentur i 3 cerebro spiri ius anima I S, pul: u n. i. rtur spiritus vitali a corde. ι sol extis attrei arsi. quis iam in ventriculis ccrcbri, iride vero iam elaboratus, Ic per se ob suam tenuitalcm,&calorcm,& cotractis arteriis illis, in cerebri vcnuiculos uagi editur, ubi exactam perfectionem rccipit, ut albbi diximus. Lx ius ergo manifestum cit, facultatem hanc velutim in illium c te calori S a corde influetiS,scmper. n. agit, pracipue ut cum comet uri.& singulis partibus oro earu meritis. iux redistribuat. Verum quia si augeatur c .ilor in corpore ilia facultas magis dilatat arterias, ii vero augeatur copia excrementoru magis
contrahit, quς rerc licet,lumquid ipsa per se huiusmodi neces I itates deprcncndat an a sensu ad agendum excitetur,quemadmodum in cii lias ita Icibi lis a iudici js: hacn de caula putare uuispia poss)t ncruum illam in cor suille inserturia. Caeterunη & si1 raucomnino negandum non sit, scias uni in hac actione aliquid
praestare, cum lamen arteriae in dormientibus, aut leti argoam
ctis pultare no oesient, videt ur potius dicedu ut inquit Galenus. s. de vIupar. I facultatem dilatare cor& arterias, quando quod
naturata uae accommodatum est,irali re appetit: ab tringere v. Io undiq;,quando is quae traxerit frui tempelli inim suctit: & denique contri here quando superfluis excernendis se se accinx ris. adeo ovcluti cic facultate naturali dicebar Plato, ista quom cognaἰDrua , δια alienosum sculum Quodammodo habeat. De Vita. Cap. XII.
LIIS costitutis ut facultas vitalis, quς a principio in uestigari cae / pit,indicari tandem dc cxplicati quaeat. prius hoςjidoco id
149쪽
prius a Temistio scripta suit primo de an . ealia A uicenae,& tertia c c. quam i psc sectatur. Albcrtus. n. a.libr de an.inqait, animam bifariam considerari posse, vel absolute& pcr se. 6c ita subitantiam sin odam csst: vc l ut consi cleratur ab Aristotes e a. de an hoc est v i co pos7rcst ptimus avius, sicia persectio de hunc in modum acri in alia. a vita non criti circ. Quare asserit eam actum primum elides nitaITm S continuum anima in corpus, non per modu somni sed rigilia exiluias ab anima in i plum. itaq: cx sentcntia illius diccndtim erit, utam cilc pci sectionem: ssidue fluentim ab anima in coisus Lu coni unctioncm ammae cum cO. pore,Quemadmodum. n. trix lCDScit ut seruia Phaniam dicitur tunicinita anim rei scri ias corPub dicitur vita Elcnim cii mors, quae vitae oppon iur, iit dii cellus animae a corpore, I t multi asserunt,vita coniunctio, videbi: ur d ccnda,quia vero quo usq; ani ma corpus per
ficit; perstitistatutionsecus ac vi im
ouit eam esse ser m dum igiliae. non autem pur modum idin-ni .hocen continuatam. nullaq; ex parte interruptam. Avicenna autem In tuo libro de anima dici vitam ede apii tudinem corporis adeo persectam , ut ab co emanent omneS iunctIones: persectionem vero illius aptitudinas a praescntia ammae proficisci,quς quidem opimo a priori in eo disteri. quod in huiusia, odi aptitudine corporiS plus includat, quam prior in persectione illa ab an, nis IIuc ni C. namq; ut corpus munera sua omnia exequi possit, necesse cii non solum sucre actum illum ab anima mi plum a te dispoli iam ut ait Alberi us,sed prς term etiam ex sola co pos i t is usitantia Orici Iacultates . quae sint om ximum Principium Om-munxi tionum. Plus qua commentator vero vita esse dicit ctum secudum animae, hoc est actionem imam. Ouare Albertus vita m animae politis,quam corpori referendam putat. Avicenna proxim tum facultatu,tum δctionum principio. Plusqua cona. vero solis iunctionibus. At quis nam hora magis probabiliter locutus fuerit, aut magis mentem Arillotelis fuerit allecutus -- do non refert qualibet.n. harum opinionum recepta, sermoninster de facultate vitali ad exitum perduci poter it. Quod vero ad Galenum attinet,Plus quam commentator magis quam alij, persequi audetur illius velligia Etenim in itide vii.resp.d vitia nimς dactionem esse aperte a merit. quod ab eodem etiam colligi posta videtur p. meth. e & s. de locast. f siquide9. meth. ait, quod tria e e. o. genera facultatum seruare,nihil aliud est , quam vitam stiliare. f at si facultates non agerent, nullam nobis utilitatem afferent: sunt ergo necessariae quia principia sint actionum, in quibus
vita posita est quare eas struare est certi vitam seruareos aurem de hoc
150쪽
de hoc affreddens rationem cur mors non sequatur, nisi deprauetur. cCrdis temperies, inquit tartes non agere sine cordis auxit om iccirco eo destitute, omnes ipsarum actiones perire. ssi er
c iccirco eo destitute, Omne -
is est huiusmodi, vita in actu secudo animae,hoc estinium De facultate cap. XIII. EX superius itaq; enum cratis animae facultatibus, ea vitalis di.
cenda erit ,cuius actio vita siti, aut ipsi vitae maxime necessa ria at nulla eorum vitae coniunctior est, Quam colora corde in-n uens,ergo ipse merito facultas vitalis appellabitur a. n. vita primo modo accipiatur, cum calor ille animam cum corpore vcluti conglutinet,& eo extincto subito mors ipsa seciuatur. quod noco tingit ex cessatione.aut etiam ablatione aliarum facultatum: manitestum ess Enllam allassi actionem,perinde, uti a ad vitam conducere.res eiratio.n. ac Pulsus Quas qRispiam obi jcere pollet, non per se ad vitam sunt neceuariae, sed qu a, ut supra di ctum est, hunc calorem construant. proxima ergo causa conteruationis vitae ,hunc in modum sumptae, crit calor istae Hoc idem quoq; dicendum erit,si vita secundo modo accepta sit:nullius.n. fac ut tatis actio,ad eam aptitudinem quam ponit Avicenna, magis confrat,quam calor cordis, quippe cum non modo rosa νς ad a endum idoneum reddat, si animatum sit : sed in eo etiam nu su: Incolumis permanet.anima ipsam retineat. stcnim, ut ingi ipse a.d.6.e. prima pruni. a si virtuS animalis in alia uo membro deperda,
ralysi,vita in eo conseruatur. at si cMorinnatus extinguatur, seu facultas nutriens ammissa sit,seu non, mirum daequam ceIeritu putre scat, dc moriatur. Quod in Tangrena e uenire apertum est, cum ergo hac polita, ponatur vita, oc remota re inbueatur , iure
optimo vitalis. iudicata, dc appellata fuit. Caeterusi vita est actus secundus animae, ut supra e x Galeni sententia dictum est, cum sinis vitae sit mors,quae priuatio quaedam est, dc a priuatione ad habitum ut inquit Aristoteles,non detur regressus,certum est quod , t actio illa. Quae vita diciIur. haud interrupta esse potori tr at nulla inum animalibus ab ortu ad interitum perinde ut ista continua- .ci., ta,quarς nullR item nomine vitae,aeque digna erit. perpede actio. I . nes n I urales, dc animales perpende etiam pulsum, videbis om- . nes saepe interruptas esset de animalibus quidem nimis aperta res estiOmnes.n. cessant in somno.a naturalibus vero,in quibus mul