장음표시 사용
54쪽
Velii Longi liber de orthographia una cum aliis latinorum gramma iitorum libris a. 1493 obii inventus est, sicut dixi gramin lal. v.
p. VII et v. VI p. 245. ex nubiens autem codice vel ex api grapho eius paucis annis post inventum libriim descriptus est codex tui lini lani Parrhasii luit, nunc Neapolitanus est bibliothecae regiae IV A ii, in quo cum aliis grammaticis nobi inventis Longi liber scriptus est . L 13, Celii Lono in orthoyrophii Rece surtum Deili Veli Lono de orthostraphi Liber 'rpl. o liciter Parrhasii lini suisse e dicenari statur sul, scriptio in sine odicis posita, Antonii Seripandi ex lani Parrhasii munere Longi librum in meum usum eum Pulschi editione eo tittit lenderiis. in hoc millia ita a libratio non recte scripta vel omissa erant postea alia manu adhibit archetypo correcta sit ut praeterea in prima pagina quaedκm in margine adscripta, pulica etiam in ipsis verbis grammatici correcta sunt, quae diversa ab illo correctore manu scripta esse tenderiis mihi indicavit ex hoc codice, postquam a correctore emendatus erat, tum cum ea liae postea in prima pagina correcta esse dixi adscripta
nondum erant, alicanus 3402, qui olim Fulvii Ursini suit, descriptus
est, . 1 sqq. Velii Lonsti de Orthostraphia Necessarium foedi sed in hoc saepe Parrhasiani odicis scriptura corrupta est, non nulla etiam neglegentia scribendi omissa sunt meliorem lectionem vix uno vel altero loco, tibi manifestus error inter scribendum facile corrigi poterat, praebet in marginibus alia manu non nullae emendationes adseriplae sunt sed in his quoque nihil ex meliore codice pelitum est, sed coniectura omnia inventa sunt ex Ursini codice descriptus est alius Vaticanus 5216, in quo ipso quoque multa per totum librum alia manu eorrecta sunt. Neapolitanum codicem descripsit Iannellitis catalog. biblioth. at in reg. eap. mus Borbon. p. 10 duorum Vaticatiorum indicem exhibiti granam lat.
Haec quae de tribus odiet hiis dixi, o Parrhasiano is seriptum Asse Ursinianum, ex hoc alterum Vaticanum tum cum primum reri e pei
55쪽
secta eorum librorum notitia ad me pervenit, iam manifesto apparuerunt, ut nullus dubitationi locus relictus esset nam olim praeter Parrhasii librum Vrsiniano quoque aliquam auctoritatem tribueram, quam nullam esse apparet, postquam eum ex illo deseriptum esse intellectum est. neque maiorem idem habere puto tres codices, quos praeter illos de quibus dixi superesse novi, Neapolitanum alterum ibi res. Vo 12, Ambrosianum D 498 in L Bruxellensem, quamquam ex his imum Neapolitanum, quem Iannellius . . descripsit, paulo accuratius cognovi eius enim aliquam partem cum uisellii editione leniterias contulerat in hac igitur parte librum eum altero illo ita consentientem inveni, ut non dubitem quin ex hoc descriptus sit ceterum neglegenter scriptiis et phirimis locis postea correctus esse dicitiir fuit aulem ipse quoque, sicut is quem supra dixi, Parrhasii, quod indicat similis subscriptio in sine codicis, Λntonii Seripandi ex Iani Parrhasii testamento'. Ambrosiani codicis indicem odi grauim. lal. v. V p. 248. Bruxellensem in catalogo bibliothecae Bruxol
lensis Catalogue de manuscrit de la bibliotheque de Bourgiagne v I p. 168 indicatum inveni ita, n. 366 Velius Longus de orthographia
Necessarium arbitror et c. saec. 17
Eodem genere codicum usi sunt viri docti, qui Longi libriim, antequam typis expressus erat, in quaestioniblis grammaticis adhibuerunt. quibus primo loco nominandus est Ioannes Pierius Valerianus, qui in castigationibus in Virgilium Romae a. 1521 primum dilis saepissime huius
grammatici mentionem fecit, codice, ut videtur, usus Parrhasii. ab hoc enim aliorum grammaticorum libros eum accepisse scimus deinde Ioannes Baptista ius Bononiensis in annotationum posteriorum capite Grii ter
Iamp. v. I p. 96 de versu Terenti Phorm V 1, 15 disputans verba Verrii Longi nam ita dicit p. 2213 inventi sunt tamen sqq. sed additis in
fine duobus versibus Plauti interpolata, citavit de codice autem quo usus est scribit haec, Verrium iunc exactissimum Grammaticum ignotum scio, nec manibus profanorum teri. In lucem e pii vereo latibulo extractus pridem a viro iteratissimo Georgio Merula, qui Mediolani docuit Copia Verrii huius Merulae conligit ex libraria obiens characteribus Longobardisset me exolescentibus in scripturam Romanam reformalis. Ad me venit id opusculum munere lex Gabitardi Parmensis auditoris mei, cui publice Mantuae docerem, iuuenis antiquitatis studiosissimi'. denique Marcus Vertranius Maurus in notis in Tac ann. XI 14 Lugduni a. 1569 de litteris a Claudio inventis Longi testimonio p. 235 usus est, De tertia Velius Longus hoc habet iii lib. de Orthographia, quem manu Scriptum apud
Strossium egomet Romae legs Claudius princeps, inquit, novam, Scribere'. Primam autem huius libri editionem paravit Fulvius Vrsinus, qui post notas ad Catonem Varronem Columellam de re rustica et Iunii Phi.
56쪽
largyrii commentarium in Vergilii nicolica et georgie eum ex suo codice, tui nunc est Vaticanus 3402, Romae a. 158 edidit ' de opera in Velio Longo collocata haec scribit, primum in epistula ad Cardinalem Carrassam, Fu cum omnis locus edendis iis, quae studiosis prodesse possunt, opportunus habeatur, inserendum etiam duxi fragmentum quoddam Velii Longi de Orthographia, mendis a me quam plurimis expurgatum habet enim is liber multos, et quidem erudite scriptos locos, qui non parum ad veterum seripiorum, et totius Romanae antiquitatis intelligoni iam conforre possint'; deinde in praelatione ad lectorem, Quae vero habentur in fragmento Velii Longi de orthographia, eas, quia ita sunt a nobis repraesentatae, quomodo in archetypis exemplaribus reperiuntur, unicuique arbitratu suo interpretandas relinquimus. Sunt autem nonnullae ex iis mendosae nec enim fieri potuit, quin ex insinius prope mendis per nos in eo fragmento sublatis, aliqua remanserint, expurganda ab aliis, qui aut meliores codices nacti, aut acutiore ingenio praediti erunt sed quamvis Ursinus mendis
quam plurimis a se expurgatum esse librum praedicet, lamen ad emendationem non ita multum contulit et ne codicem quidem manu scriptum satis accurate expressit nam saepe corruptam illius Iectissimi verbis omissis vel neglegentius exscriptis etiam magis corrupit vel temere mutavit. emendationes tamen quas in marginibus codicis adscriptas invenit, nisi potius ipse adscripserat, sere omnes in textum recepit et novas quasdam addidit praeterea in erratis, quae in sine libri notata sunt, non solum non nullos typographorum errores correxit, sed etiam paucas coniecturas exhibuit Vrsini editionem duobus annis post Hieronymus Commelinus
repetivit in appendice editionis Vergilii eidelhergae a. 1589 actae quae appendix deinde etiam cum nova editione ergilii Ieidelbergens a. 599,
non mutato tamen anno editionis, denuo coniuncta est. nam quoniam una cum Philargyrii commentari Longi liber primum ditus erat, haec videtur causa fuisse, cur post a cum hoc repeteretur in II idelbergens igitur exemplo lecti principis editionis ita expressa esl, ut praeter pauca et manifesta vitia, quorum aps ab ipso Ursino in corrigendis notata erat, nihil omnino mutaretur sed additis in sine castigationibus non nullae emendationes et ipsius editoris et Francisci Iunii propositae sunt hanc editionem deinde ut schi iis expressit quo factiun est ut apud iuneodem sere modo verba grammatici legantur, quo primum ab Vrsin edita
Romana editionis titulus hic est Notae ad M. Caton m M. Varronem L. Columellam de re rustica. Ad alend. Rusticum Farnesianum et veteros Acriptiones Fratrum Arvalium. Iunius hilargyrius in Bucolica et Georgica
Virgilii Notae ad Seruium in Bucol. Georg. et Aeneid. Virg. Velius Longus do orthographia. Ex Bibliotheca Fuluit Ursini Romae in aedib. . . . . MDLXXXVII. Apud Georgium errarium.
57쪽
erant Romanae et eidet hergensis editionis copiam mihi lecit bibliotheca
Goti ingensis. Postea Ioannes Salomo Semlerus in corrupla editorum exemplari uim lectione emendanda multam peram consumpsit et plurimas adnotationes, quas admodum adulescens conscripserat, ad Petrum Ondamum misit, qui Parum emendationum mentionem secit ar lec t. p. 118. ipsae autem
Semleri adnotationes una cum epistula ad Doridamum, ut videtur, data nunc in Leidens bibliotheca in codice et ironiano ser antur ex quo codice epistulam Semleri cum non nullis eius coniecturis edidi ind.lest. Ialens aesti v. a. 877. quamquam autem Semlerus complura quae corrupta in editis exemplaribus leguntur primus correxit, tamen ex magno numero coniecturarum paucas inveni quae dignae esse memoria viderentur optime vero omnium de emendatione libri meruit C. L. Schneide rus, qui in grammatica linguae latinae multos huius grammatici locos a se emendatos exhibuit. Mihi in nova editione ad restituendam scripturam codicis obiensis, quo omnis huius libri memoria continetur, codex Parrhasii, qui nunc Neapolitanus IV Ara est, paratus erat quo adhibito multa, quae inde a principe editione corrupta terebantur, correxi restabat tamen magna Pars vitiorum, quae, quoniam ex obiensi odio ad apographum Parrhasii propagata sunt, coniectura tollenda erant in quo eum veri inventio saepe valde impedita esset sileri non potuit quin multa etiam quae quamvis incerta coniectura vel a me vel ab aliis inventa prant reciperentur, ut apta verborum sententia efficeretur itaque ut 3ppareret, quae e SSet receptae lectionis auctoritas vel a quo undamento reliqua libri emendatio ducenda esset, aptum esse visum est scripturam Parrhasiani odicis separatam a reliqua adnotatione ponere siqii id in prima codicis scriptura a correctore mutatum vel additum erat, lectioni codicis maiorem litteram C apposui; ea quae correctori debentur minore littera adscripta indicavi in paucis quae tertia manu in initio codicis tori pela esse dicuntur asteriscum apposui, c . in altera adnotationis parto lectionem principis editionis posui. ut et iiii Ursino in emendatione verborum iri huendum SSet appareret, et qua lectione ii qui postea vel verba grammatici citaverunt vel in emendanda lectione peram collocaverunt usi essent perspiceretur quare principis quoque editionis discrepantiam exceptis quidem levissimis quibusdam rebus, in quibus lectionem ianu scripti libri revocasse sussciebat, velut iis quae interdum in ollocatione vel horum mutata erant, integr3m indicavi paucis locis, in ilibus non inutile esse videbatur scire quid Ursinus in codice scriptum invenisset, huius itoque scripturam addidi. saepius cali ero Vaticano codice empndationes correctoris adscripsi quamquam ex his quoque multae eum principe editione consentiunt, neque opus
58쪽
erat adnotare eadem quae Ursinus edidit ante eum inventa in manu scripto libro legi praeterea curavi ut quid a grammatico de iisdem rebus diversis locis disputatum esset, id quod saepe factum est, signiticaretur ex aliorii mautem grammaticorum locis eos qui ad Longi praecepta intellegenda vel ad verba emendanda maxime pertinebant indicavi. ceterum quod ab hac adnotatione discrepantiam Parrhasiani codicis separavi, illud sane incommodum habuit, quod non solum multa quae pariter corrupta et in codice et in principe editione leguntur bis ponenda erant, sed etiam quid ipse emendaverim, quid ab aliis receperim minus facile perspicitur verum
tamen in tam corrupta libri scriptura, cuius omnis auctoritas uno codico rontineretur, utile esse iudicavi veram atque integram lectionis memoriam per se positam legentibus repraesentare.
De ipso libro pauca dicam. Velium Longum igitur Gellius tam quam
suae aetatis grammaticum vel non multo superiorem, ut videtur, commemoravit noci ait XVIII , , alter autem ille eruditior nihil mendum. sed recte atque intestre scriptum esse perseverabat et Velio Lonso, non homini indocto, dem esse habendam, qui in commentario, quod fecissetae usu antiquae lectionis, scripserit non inseque apud Ennium lessendum.
sed insece deinde apud Charisium saepius eius mentio facta est: namo de inaequalitate derivationis libellus citatur p. 93, 3 item cum sint
Titus et lupus similia thermas Titinas ut pelles lupinus non dicimus, sed Titianas de qua quaesitone a Velio Lonsto libellus scriptus est picommentarius in Vergilii Aeneidem p. 13, 29. 175, 14 2I0, 7, quae
omnia Iulio Romano auctore a Charisio relata esse puto excerptae ex eodem commentari adnotationes leguntur in scholiis Veronensibus et apud
Servium in Verg. Aen. X 245 et Macrobium saturn II 6 6 cs. Bibbeckprol. in Vergil. p. 169. libro de orthographia usus est Papirianus in excerptis Cassiodorii, qui nomen grammatici appellavit p. 2292. eiusdem
libri excerpta Cassiodorius post excerpta Cornuti posuit. In Orthographia autem tractanda Longus simile consilium secutus atque Scaurus a potestate litterarum initium disputandi secit in qua disputatione praecipue de iis litteris, in quibus maxime quaestiones orthographorum versantur, de i et ii, de litteris duplicibus x et , de , de cet litteris copiosius disseruit. hinc ad quaestiones quae incidunt' Ad commentarium in Vergilii Aenoidem ea quoque reserenda sunt quaΘin scholiis ad Stat Achiil. II 41 p. 44 od Lindenbr. corrupto auctoris nomine de Pholo centauro scripta seruntur si modo verum in his est Velii Longi nomen otiqui dicunt quod eum Hercules Oeeidit Ausceptus ab eo hospitio. Velius AsperjLongus Pholum tradit adrersus centauros ab Hercule adiutum, cum Herculem re PiMet Asper tradit, dum sagittas Herculis stupet. ει tot Centauros occiderat, unam ea alia in pedem cecidisse cuius vulnere Ranari non potuit nam eam sabniam interpretes erilii rhfinierunt in pn. VIII 294.
59쪽
VELII LONGI in rationem scribendi transiens p. 22 19 primum de iis vocabulis, in
quibus diversa ab nuntiatione erat scriptio vel in quibus diversitatem significationis scribendo exprimere non nulli volueruul, disputat nam his quaestionibus ea iamia quae hoc loco tractata sunt continentur deinde de praepositionibus in compositione mutatis, de quibus pauca apud Scaurum leguntur, dicit p. 2224-2228. deinceps post brevem adnotationem de eo quod interest inter ορθογραφίαν et ρθοέπειαν subiectae sunt quaestiones, quae ipsae quoque a diversitate enuntiationis et scriptionis proficiscuntur, de scriptura per i vel , de adspiratione, de vocabulis peri vel t et per c vel si scriptis sequuntur quaestiones in quibus ορθοέπεια et ρθογραφία confusa est p. 232, item paucae quaestiones consuetudinis veteris et novae p. 233 et quaestiones diversarum significationum p. 2234. postrem p. 23 sqq. varium genus quaestionum, in quibus
de sono enuntiationis quaeritur subiectum est per omnes autem partes
libri quam multa cum Scauri disputationibus consentiant facile apparet. neque potest dubitari quin maxima eius consensus pars ab antiquioribus auctoribus qui de iisdem rebus scripserant repetenda sit, praesertim cum et ante utrumque grammaticum Annaeus Cornutus et postea Marius Victorinus quaedam ex his quae illis communia sunt similiter tractavprint de quo post Uilmaniasium de Varr. libr. gramin. p. 6 sq. dixit Gulielmus
Schad de Mari Victorini libri I capite V Bonnae a. 1869 p. 22 sq.,
qui Verrii Flacci libros de orthographia primarium eorum omnitim sontem fuisse demonstrare studuit quaedam lamen ita comparata sunt, ut ipse Scauri liber Longo ante oculos suisse videatur qua in re non multum tribuo iis locis, in quibus eaedem res a duobus grammaticis traditae sunt vel ubi similium rerum quaestiones eodem ordine uterque coniunxit, ut
ea quae de h littera scripta sunt p. 258 et p. 221 o de geminatione vocalium ab Aeci inventa una cum praeceptis Lucilii p. 2255 et p. 220.
nam haec ab antiquiore auctore recepta esse certum est sed ea quae de v. artibus per i non per u scribendo Scaurus praecepit p. 2260 eryovo scribendu quo modo et sonat nemo aut m umquam tum insulse per u artubus direris, respexisse videtur Longus de eodem vocabulo disputans p. 2229, ita tamen existimo nuntiandum, ut nec nimis i litterae rilis sit, nec u litteram si scripseris, enuntiationis sono nimis plena,
eodemque pertinent quae generaliter adnotavit p. 219, nyredienti mihi
rationem scribendi occurrit statim ita quosdam censuisse esse scribesndum,
ut loquimur et audimus similia sunt haec de . paulum, quod cum geminat i littera scribi voluisset Scaurus p. 2256, rerum sine dubio peccant qui paulum et paululum per unum I scribunt, cum alioqui prima positio eius duplici hac littera enuntietur, ut pullum et pusillum, eam rationem reiecit Longus p. 238, rursus quia pullum per duo I scribimus,
60쪽
Observaverunt quidam ut paullum repetito eodem elemento scriberent, quod mihi non videtur, quoniam enuntiari nullo modo potest, et non est nccesse id scribere, quod in rerbo nis sonet ilem reprensus et v mens sine adspiratione scribenda esse docuerat Scaurus p. 250, similiter peccant, item qui reprehensus cum adspiratione scribunt, cum eum primum sitio non habeat, et similiter vehemens, cum a vi mentis dicatur quo speetare possunt haec apud Longum p. 2229, et de h littera quaeritur, quae se aut inservi vocalibus ut 1 a posuis ins ruit, ut in his r hemensis Prehendit, cum testantiores mentem dicant et Phrondit secun-clum primum positionem prendo enim dicimus, non prehcndo. inus certa
Sunt quae de sono graecae litterae V apud Latinos per ps velis et serendo leguntur apud Scaurum p. 220i, quoniam per se e s e scribuntur, qvueupud Graecos in Q desinunt is a nobis utrumque per ps videstur Scri . bendum, quoniam ex his 'l' littera constet et apud Longum p. 2224, quoniam ea quae apud nos V litterum sonunt utunt plerique per I et Scribenda, quoniam et Graeci pronuntiaverunt V litteram constare ἐκ του πῖ καὶ λ et p. 233 quoniam quaecumque apud Graecos per scribuntur apud nos per scribenda sint. Nomina auctorum, quorum praecepta grammalleus ad artem scribendam adhibuit, appellata sunt haec Accius de geminatione vocalium nominatus es p. 220. Lucilii de orthographia praecepta ex non saturarum libro adscripta sunt p. 2220. 2225 2227. ex Ciceronis Oratore petita sunt praecepta de praepositione re p. 222 et de . posmeridianus p. 23i, ex libris de oratore, ut videtur, iudicium de rusticano sermonis sono p. 2216. eiusdem testimonium de geminam consonantis loco posita unde petitum sit, non constat. Varronis doctrinam adscripto nomine ter commemoravit, de . harena p. 230, de . delirus p. 233, de . Mercurius p. 236, quae omnia libris de sermone latino tribuit limantasius de Varr. lib. gram m. p. 9 sq. Verrii Flacci sententiae de litteris item ter relatae sunt p. 2215. 216 2238. has . uellerus praes est. p. XIV ad libros de orthographia, quos Verrium scripsisse Suetonius de illustr. gramin. c. il auctor est, revocavit. Verrii Flacci aetate non multo inferiores fuisse videntur Antonius usus et Nisus e quibus Antonius usus semel nominatus es p. 2237 dem littera praeterea apud uiuim Quintilianum I 5, 3 eius mentio extat. Nisi nomen sub linem libri appellatum est itinquies p. 235. 2236. 2237. denique suum ipsius nomen in exemplo posuit grammaticus p. 2224, non dicebunt a Lonuo, sea af Onyo.