Deusdedit presbyteri cardinalis tituli apostolorum in eudoxia collectio canonum e codice vaticano edita a Pio Martinucci praefecto altero bibliothecae vaticanae

231쪽

LXXXVIIII.

Theodorus I natione Grecus convogans uni VerMA Sacerdotes et clerum in ecclesia beati Petri Apostoli condempnavit Pyrrhum Constantinopolitanum patriarcham, sub Vinculo anathematis, quia cum ad Apostolorum limina satisfactionis libellum obtulisset in conspectu totius oleri et populi, postea more canis ad proprium votimum impietatis repedavit.

LXXXX.

Conon apud Siciliam edoctus, natione Thrasaceus, Sedit menses XI, hic ultra consuetudinem, absque consensu cleri ex immissione malorum hominum, in Anthia ecclesiasticorum Constantinum diaconem aecclesiae Uracusanae rectorem in patrimonio Siciliae constituit, hominem perperum et tergiversutum. Sed et mappulo ei ad cabalicandum uti licentiam conce sit. Et non post multum tempus obeunte Pontifico seditiono super eum orta, a iudice provinciae sub arta custodia retrusus.

LXXXXI. DE ORDINE ROMANO

Do minitius Romanae Ecclesiae ex antiquo orctino Romano.

Primum in quacumque scola reperti suerint pueri bene docti litteras tolluntur inde et nutriuntur in Scola cantorum,ot postea fiunt cubicularii. Deinde sicut sacramentorum codex continet quando, et ubi libitum fuerit, usque in subdiaconatus os scium ordinantur. Diaconi vero atque Presbyteri, nunquam nisi in publica ordinatione. Fit enim c0nventus populi et congregatio regionum primum ad basilicam Apostolorum tituli Eudoxiae, et inde pergit Pontifex una cum populo, praecedente solito apparatu, idest Crucibus, turibulis, usque ad S. MARiΑMad presepe. Accedente Pontifice Rd Altare, Scola cantorum com-

232쪽

plenio letaniam et introitum, Pontifex dicit oremus, ct Diacinnus flectamus genna. Post orationem ascendit lector in ambonem, et brevem legit in auribus populi sic concinentem. Cogno-Scat caritas vestra, quia ille et ille advocantur tu tali officio, vel in tali. Si quis habet contra hos viros aliquam qiuerelam, eXeat

confidenter propter Deum et secundum Deum, et di Cat. Memor sit tamen omnis communi0nis suae. Quod si nullus contradictor extiterit, sequitur lector. Responsorium. Post haec vocantur Sur-Sum, et statuuntur in sinistra parto Altaris, usque dum Ponti- sex Missam compleat. Deinde advocantur VI seria ad sanctos Apostolos eo ten0re, quo supra. Sabbato vero egreditur Ponti- sex ad sanctum Petrum et universae regiones cum eo, laetaniam canendo. Ingrediente vero Papa secretarium ordinandi praestolantur in choro. Completo introitu, dat Pontifex orationem subdiaconi legunt lectionem, et canuntur gradualia, et lectio Apostoli. Deinde Apostolicus Ponti sex legit advocationis

breVem coram populo ut supra. Et stant parati singul0rum ministri cum indumentis donec Archidiaconus veniat, et singulis singula sua manu tribuat. Post h0c, innuente Pontific6, dat archidiaconus manum uni ex ipsis. Caeteri vero secuntur eum, et ascendit ad Altare. Et prosternit se Pontifex cum ipsis in oratione, clero interim canente laetaniam. Surgentibus ab oratione stat Pontifex in sede sua, et ducuntur ante eum qui diaconi esse debent. Et singillatim ponit manum super capita eorum, benedicens eos dando orationem. Accedens autem Archidiaconus tollit oraria de consessione in qua hesterna die reposita sunt,

et dat Pontifici, et Ponti sex illis dicendo Accipite stolas Vestras et caetera. Et completur benedictio eorum, et dant osculum P0ntifici, et Sacerdotibus et redeunt ad Altare. Qui autem Presbyteri ordinandi sunt paratis eis diaconi more, ducuntur a presbyteris ad sedem Pontificis. Tunc illis inclinatis ponit manum

super capita eorum, et omnes pres teri qui aSSunt, manus suas iuxta manum Pontificis super capita eorum teneant, et illo dat orationem super capita eorum, sicut in Sacramentorio continetur. Et expletis rite omnibus, canitur tractus. Laudate Dominum. Et unus ex novitiis diaconis legat Evangelium. Postea

233쪽

omnes ordinati inerunt oblationes ad manus Pontificis, et ministrant illi unusquisque secundum ossicium suum. Pontifex vero oblatus integras dat singulis novitiis Presbutoris, et inde communicant usquo dies VIII. Expletis autem omnibus stant parati homines regionum ad singulos titul0s portinentium, cum candelabris et turibulis, ut proprium suscipiant sacerdotem. Egredientibus autem de basilica sancti Petri, praecedunt unumquemque candelabra cum turibulis ut proprium suscipiant incerdotem, ipsi vero sedent super equos ali ot praecedens et subsequens populus nanit ei laudes. Similiter etiam fit diaconis qui eodem die benedicuntur. Plii totae autem civitatis uti de transituri sunt coronantur et ornantur pallitis, et sic ducuntur ad

Episcopi vero omni tempore benedicuntur. Nunc autemidost in sabbato III P, temporis cum ordinatio agitur apud Sanctum Petrum, mos est ut n0cturno tempore benedicantur. Sancta namque incisione idest liκ tione V egreditur Pontifex dotheclesia sancti Petri, et ascendit monasterium sancti Martini, et subsequitur ipse electus qui benedicendus est, simpliciter cum reliquo clero incedens, ut stat laras Ostium oratorii. Tunc scola cantorum incipit introitum. Postea dicit Pontifex Gloria in excelsis Deo. Sequitur oratio. Et tunc unus Presbyter eius et Diaconus induent eum vestibus, id est a mi tu, linea, cingulo orario, dalmatica, casula, Clem interim canente Respons0rium Immola Deo et alleluia Distusa est gratia, aut tractum Qui sinminant in lacrimis. Legitur Evangelium. Convocatis Ihesus XII discipulis suis. Postea advocatur in basilicam Presbytero eius a dextris et Diacono a si uistris. Ipse vero inclinato capito incedit in medio eorum usque dum veniat ad Altare, et agitur scrutinium. Tunc exuitur casula et induitur planeta, et Pontifex legit breve in hunc modum. Cives ill . elegerunt sibi hunc pastorem. Oremus itaque pro hoc viro ut Deus omnipotens infundat in eum gratiam Spiritus sui ut dignus habeatur ad cathedram episcopatus regendam. Et respondens scola, Christo audi nos. Et dum canunt laetaniam, accedit propius ad Altare subnixo capite. Pontifex vero ponet manum super caput eius

234쪽

et dicet unam orationem in modum collectio. Alteram eo min.

dulamine quo solot contestatio dicit. Et sedet Pontifex in sedo

sua et consecrati eum. Ipso Vero osculatur pedes eius. et Suscipitur ad pacem et sic consumatur consecratio Oius. Et domnus apostolicus missam celebrat et,drdinatus episcopus de manu eius communionem ancipiat.

Ex 1ilaro Romanorum Fontist eum qui licitur cliuenus.

Dilectissimis fratribus Dominis Episeopis. ill . illo Arelli-

prosbutor et illo Archidiacotius et illo Primi corius notariorum servantes locum Sedis Apostolicae. Dilectissimam fraternit tem vestram Domni ili. Pontificis obitum agnovisse non dubitamus. De cuius tamen insperato obitu maxima nos tristitiae moles obstrinxerat, ut pote tanto tamque Deo digno patro dinstitutos. Sed diu in amictionsi persistere consueta Dei n0stri benignitas sperantes in so non permisit. Nobis enim in orati, ne manentibus. ut nobis celestis dignatio demonstraret, quem dignum ad Anecessionsem Apostolicos vicis iuberet eligendum,otus gratia suffragante, et omnium animis inspirante, die tertia ut moris est nobis in unum convenientibus, idest sacerdotibus, et te vitis, et roliquo claro axiomaticis etiam et generali militia, ac civium univorsitate, et cuncta generalitate istius a Deo conservandae Romanae urbis in pedisona Domini ill . huius apostolicae sedis Romanis edolesiae Cardinalis Presbyteri vel

Diaconi Deo cooperante, beatorum Apostolorum intercessione Oncurrit atque consensit electio. Cuius decretum sollemniter facientes, et desideria cordium circa . eius electionem manuum subscriptionibus confirmantes profitemur ipsum Deo amabilem nostrum electum, castum, pudicum, sobrium. ac benignum, et in omnibus piis operibus assuetum, atque Orthodoxae fidei et sanctorum patrum traditionum defensorem et sortissimum observatorem. Ilun itaque omnos ut pote tam mitissimum tam quo Deo dignum, unanimiten nobis eligimuq in pastorem atque pontificem. Undo ob eius pie converreationis magnitudinem immen-

235쪽

sas Re demptori nostro gratiarum laudes reseri mus, c0nsona cum Propheta canentes voce. Magnus es Domine Deus noster, magnaque virtus tua. Quis enim loquaetur potentias tuas Domine, et aiaditas faciet laudes clementiae tuae quoniam petentium te vota exaudiens. pium nobis contulisti pastorem qui Sanctam tuam universalem aecclesiam ae cunctas dominicas et rationales oves sibi commissas regere atque gubernare te Domino mo et Salvatoro nostro protegento valeat. Proinde di-leetissimi mi tres ut haec apostolica immo omnis universalis aecelesia in toto orbe diffusa se universalem patrem et pastorem recepisse laetetur et exultet, in celeri promotione Summi Pontificis dilectissima fraternitas vestra absque tarditate diligentiam adhibeat. Hoc autem decretum a nobis factum, set manuum nostrarum ut perlectum est sui scriptionibus mim ratum in archivio nostrae Manctio Rornamo Ecelestis scilicet in sacro Lateranensi scrinio pro suturi temporis cautela recondi socimus. Actum Romae anno D0minicae incarnationis illius moti se

illo dio ili. indietione ili. Ego humilis ili. Archipres ter sanctae Roma me ecclesiae tituli Calixti . huic decreto a nobis facto, in domno ili. Cardinali Presbutero, vel Diacono, ni electo nostro consensi, et subscripsi. Ego ili. Presbytor tituli Pammachii similiter. Ego ili. Prorsbyter tituli Clementis similiter. Ego ili. indignus Archidiaconus Sanctio Romanae Ecclesiae ut supra. Ego ili. humilis Diaconus regionis V ' ut supra. Reliqui diaconi similiter. Ego ili. Primicerius notariorum S. Romanae Eeclesiae ut supra. Reliqui clerici similiter.

IXXXXIII.

Ex libro ooctem. Prosessio futuri Pontinois antequam Conseorsetur.

In nomine sanetae et individuae Trinitatis. Anno Dominicae Incarnationis ili. dio ill . mensis ili. indictions ili. Ego ili. Sanctae Romanae Ecclesia, Pres ter et electus ut fiam per migratiam humilis huius saneste Apostolicae Sedis aritistes profi- thor tibi beate Potre Apostolorum Princeps cui claves regni colorum ad ligandum atque solvendum in caelo et in terra crea-Disiligo by Coos le

236쪽

tor atque redemptor omnium dominus noster Ihesus Christus tradidit inquions, quaecumque ligaveris super terram erunt ligata et in caelo, et quaecumque solveris super terram erunt soluta et tu caelo, sanciaequs tuae Ecclesiae quam hodie tuo prinsidio regendum suscipio, quod verae fidei rectitudinem quanγChristo auctore tradento per te, et ivitissimum coapostolum tuum Paulum, per quem discipulos et successores vestr0s usque ad exiguitatem meam portatam, in tua sancta aecclesia reperi, totis conatibus meis usque ud animam, et sanguinem custodire tam de sanctae et individuae Trinitatis musterio, que unus est Deus, quamque de dispensati0nc quae secundum carnem lactu

si unigeniti Filii Dei unigeniti Domini nostri Ihesu Christi et

de cieteris aecclesiae Dei dogmatibus. sicut universalibus conciliis et constitutis apostolicornui lMntiscum, probaptissimorumque doctorum aecclesiae scriptis commendata. Idem quaeque ad rectitudinem vestrae nostrae tuo orthod0xae fidei a te traditionem recipiunt conservare. Sancta quoque VII universalia coucilia, idest Nicenum, Cori stantinopolitanum, Ephesinum primum, Chalcedonense V quoque et VI item Constantinop0litam et VII item Nicenum usque ad unum apicem iuinusitata servare, et pari honore et veneratione digna liubem et quae praedicaverunt, et statuerunt omnimodis Sequi et praedicare, quaeque condemnaverunt, oro et Grile condem pilare. Diligentius autem et vivacius, omnia decreta can0nica praecess0rum apostolicorum nostrorum pontificum, quaeque et si nodaliter statuerunt, et protrita sunt confirmare et indiminuta servare, et sicut

ab eis statuta sunt, in sui vigoris stabilitate custodire, quaeque vel quosque condemnaverint, vel allaticaverint, simili sententia condemnare et abdicare. Disciplinam et ritum aecclesiae, sicut inveni, et a sancti A praedecessoribus meis canonice traditum . repperi illibata custodire, et indiminuta in res ecclesiae conservare, et diminute ut custodiantur, operam dare. Nihil dr traditione quam a probatissimis praedecessoribus meis traditam et

servatam repperisiminuere vel mutare, aut aliquam novitatem , admittere, sed serventer ut eorum vere discipulus et sequipeda, totis mentis meae conatibus quae tradita canonice comperio con-

237쪽

cam disciplinam, filiorum meorum consilio stinendare, aut patienter ex opta fidei aut Christianae religionis gravi offensi,no, tua et beatissimi Coapostoli tui Pauli patrocinante interce

Rione tolerare, saerosque canones et canonica constituta Ponti-

.ficum, ut divina et inolestia mandato, Deo auxiliante, custodiro ut poto Deo et tibi redditurum me sciens de omnibus quae prinstoor districtam in divino iudicio rationem, cuius sanctissimae sedi divina dignatione te patrocinante praesideo, et vicem intercessionibus tuis adimpleo. Eris autem mihi in illa terribili divini iudicii die propitius haec conanti, et diligenter servanter curanti. Adiutorium quoque ut praebeas obsecro in hac corruptibili vita constituto, ut irreprehensibilis appaream ante Onspecti im iudicis omnium Domini nostri Ihosu Christi dum terribiliter do commissis advenerit iudicare, ut si ut me dextrae partis participem, et inter fideles discipulos ac successores tuos

esse consortem. Hanc autem professionem meam per ili. Notarium et Scrinarium S. R. Ecclesiae. me iubente conscriptam, propria manu conseripsi, et tibi beato postolo Petro et Apostolorum Omnium princeps, pura mente et devota conscientia, super sanctum corpus et altare tuum sinceriter offero. Actum Rome anno, menso die. et indictione, quibus Supra.

LXXXXIIII.

Ex Eoctam cautio Episcopi ante consecrationem ' Et elus qui PaIllum DBtit.

IN nomino Douisi Dei et Salvatoris nostri Ihesu Christi anno incarnationis eius il l. mense ili. die ill . indictione ili. Pr, mitto ego ili. Episcopus saucie iecelesie ill . vobis Domno meo tibi beatissimo ili. Summo Pontifici et universali Papae, et per vos beatis Apostolis Petro et Paulo et sanctae Catholicae Apostolicae Ecclesiae Roman devota mentis integritate et pura conscientia, illam fidem et religionem semper tenere et praedicare atque defendero quam ab Apostolis traditam habemus, et

ab eorum succe oribus custoditam. Sancta quoque VII uni

238쪽

- 2l3 - . versalia concilia inmitti lata servare et pari honore et Veneratione habere. et Rus iae praedica Verunt et statuerunt, sequi et praedicare. Diligentius autem et in varius omnia decreta praedecessorum Vestrorum apostolicorum ponti ficum, quaeque vel synodaliter statuero et probata sunt, confirmare et diminute servare. Promitto etiam sub divina obtestatione de ordinatione clericorum, a clericatu usque ad prest feratum, et de toptigamdi consignandisque, et de eeelesiarum locatione et praebendis ecclesiasticis, et divinorum misteriorum, seu sacrum dispositione vel dispensatione Namquam me aliquod praemium in qualibet ropro quacumque persona postulaturum Vel accepturum. Spondeo

etiam ecclessastica praedia, urinna, Vel ruStica, Vel Ornatum ecclesiae ministeriaque sacrata universasque res immobiles sese-

quo moventos diligenter et confidenter servaturum, vel si pignora a quibuslibet obligata sunt, aut indebito detinentur, meo annisu et labore, et sumptu proprio prout temporis necessitas e poscit, meo Studio revocanda, nec a me alienanda nec impigneranda, excepta pauperum ut captivorum necessitate. Ecclesiastica vero negotia qiuo proponenda aut excipienda suerint mo sino respectu gratiae colludii, vel venalitatis aut fraudis agendi contra dece*tores, vel excipiendi contra pulsantes, esca-ester atque fideliter considerata tamen in omnibus iustitia, quae universis utilitatibus Naeponenda est, Deo mo iubante, peragenda promitto. Spondeo etiam nostrae diocesis clericos ad communem et canonicam vitam ubi fieri poterit invitare et hortari. Ministros vero sacri Altaris idest Subdiaconos, Diaconos, et Presbyteros, ad castitatem etiam impellere. Quartas vero portiones clericis et pauperibus et fabricis me annis singulis sine aliqua diminutione smndeo praestiturum nec aliquem pro gratia cuiuslibet personae ecclesiasticis officiis aggregaturum. Sarta tecta vero per omnes ecclesias meas sub omni diligentia, vel sollicitudine me profiteor annis singillis prout expensas habuero esse facturum. Praeterea promitto me sine Sedis Apostolicae iussione ad comitatum nullatenus proficisci, nec per diversas prinvincias aut civitates discurrere, ne videar aecclesiam meam deserere. Promitto etiam me ad natale Apostolorum. Vel per mu

239쪽

vel per mi Iasium meum osse Ventii mim et vocatum ad sinodiam singulis annis Oecursurum, et Caraonico obediturum, et Legatum

Apostolicae Sedis ountoni et redountem cum honore suscipere et in suis necessitatibus nil iuvare. Quod si contra haec omnia qnae superius continentur, vel eontra quodlibet liorum Ogisso convictus fuero. hon0ris mei periculum me spondeo subiturum. Insuper etiam promitto quod si quis pro animae suae remedio mo haeredom inscripserit, aut per donationem aliquid mihi forsitan largitns fuerit h0c me sanctae nostrae ii l. ae clesiae spondeo collaturum. Quod si non se oro sint supra seriphnili. ecclesiae licentia vel sacerdotibus pius tamquam si hab eis, univer a illi acquisita suerint vel colla fa ox hac mea et sponsiono et professione indubitanter vendicare. Laetunias vero bis in menso omni tempore me facion las spondeo. Haec itaque n-mnia eum timore et disciplina ut Dous placari possit, me in

aecelesia mea instituturum. atque diebuR Vitae metae esse servaturum ipso auxiliante promitto. Hanc autem cautionem meam ill . notario aec lesiae moto scribendam notavi, in qua et ego subfus mariti propria subseripsi et testes ut serit,erent rogavi

exortatione domni et beatishi ini Papae, Mi putantibus vobis domno ill . Apostolicae Sodis Archipresbytero, et domno ili. Arch, 'diacono, et domno ill . Primicerio, et domno ili. Secundioerio in

omnibus superius compressensis. Actum Romae anno, mense dio

indictione quibus supra. Ill. indignus Episeopus sanctae it Laec-olesiae, huic cautioni et sponsioni meae subscripsi cj tostes qui subscribcrent rogavi. ΙΗ. tribunus huic cautioni sp0nsioniquo saetae ab ili. Episcopo sanctae ili. aecclesiae, rogatus ab eo tostis subscripsit. Ill. notarius sanctiae aecclesiae ii l. post testium subscriptione complevi.

. ' LXXXXV.

In Dot Salvatoris nostri Ihosia Christi nomine, ego ili. Episcopo Melesiae ili. promitto vobis beato Petro Apostolorum Principi Vicarioque tuo beatissimo Papae N. Successoribusque eius per Patrem et Fili iam ot Spiritum sanctum Trinitarem insepa- Di0iligeo by c oste

240쪽

rabilem et hoc sacratissimum Corpus tuum, me omnem fidem et puritatem sanctae fidei catholicae exhibere et in unitate eiusdem fidei Deo iuvante pursistere, et nullo modo contra unit tem communis et universalis aecclesilae cuipiam suadenti consontire, sed ut dixi fidem et puritatem meam, atque concursum tibi utilitatibusque secclesiae tuae, cui a Domino Deo ritestas ligandi solvendi quo data est praedicto vicario tuo atque Sueces- Soribus eius, me Fr omnia exhibere promittens. Ita ut si quid contra Romanam ecclesiam, vel contra honorem domini Papae quodlibut agi cognovero, minime consentiam, sed in quantum virtus suffragaverit obviem, et vicario tuo domno A stolico modis quibus fero tinnitem, et id agere id conari quatinus fidem in omnibus sincerissimam exibeam. Quod si quod absit contra huius promissionis meae seriem aliquid sacero quolibet modo temptavero, reus inveniar in aeterno iudicio et ultionem

Ananiae et Saphirae incurram qui tibi beato Petro de propriis

re hiis fraudem sacere, et salsum di ero praesumpserunt. Hoc Rutem indidulum sacramenti, ego ili. episcopus manu propria scripsi, et I sui super saeratissimum corpus tuum, Deo teSte et iudico praestito sacramento. quod servare promitto.

LXXXXVI. ε

Summus vero Ponti sex quando benedicitur, eligitur unus do Cardinalibus in titulo suo de qualicumque suerit, tantum ut ad p decessore. Sit Nntifice ordinatus. aut presb.yter, aut diaconus. Dio vero dominica egreditur cum eo uni Versus clerus, et populus ad basilicam sancti Petri. Ingrediens autem secretarium induitur vestimentis tantificalibus. In primis linea et cingulo, deinde anagologio grandi, et cingulo brachiali, et orario stea dalmatica minori, deinde dat matica maiori, deinde

planeta. Et veniens ante consessionem sancti Petri prosternet se in Orationem scola canentem introitum. Elegit te Dominus. Surgens vero ascendit ad altare, et prosternit se in oratione, et Omnis clerus cuin eo. Postea erigitur ab Episcopis, et statuitur infer sedem et altare. et ovangolium apertum super capuι Vel