Deusdedit presbyteri cardinalis tituli apostolorum in eudoxia collectio canonum e codice vaticano edita a Pio Martinucci praefecto altero bibliothecae vaticanae

261쪽

Roboam filius Salomonis ideo pordidit regnum, quia noluit audiro presb.yter suos. Quom0do enim centuriones dicuntur, qui C praesunt militibus, et chiliarchae qui mille, quos nos tribunos appellamus ab eo quod praesunt tribui, sic in Israelitico exercitu quinquagenarii vocabantur, qui in capite erant L militum. Senatum quoque Romani consules habebant, quorum consilio cuncta agebant. Et nos habemus in ecclesia senatum nostrum caelum presbyterorum. Idem super Matthaeum..Convocatis discipulis, ait Iliosus. Misereor super turba. Convocat discipulos Christus et quod facturus est loquitur, ut magistris ecclesise det exempla, cum subditis communicanda esse consilia. LXX.

Iclom in epistola acl Elioclomim Presdytorum.

Vestes pullaa seque ut candidas, ornatus ut sordes pari modo fuge. Quia alterum delicias, alterum gloriam redoleti Nam absque amictu lineo incedere, sed pretium vestium linearum non habere laudabile est. Alioquin ridiculum et plenum dede coris est, reserto marsuppio quod sudarium orariumque non habeas regulari. Idem ad Eustochium. Sunt alii ut de mei ordinis hominibus loquar, quibus est omnis cura de vestibus, si beno oleant, si pes laxa pelle non solliat, digiti anulo radiant, et noplantas humidior via spargat, vix imprimum summa Vestigia. Tales magis spons estimato quam eseric0s. -

- LXXI.

Hieronymus in epistola sit Helioctorum DrEStinerum.

SED et alia causa monachi est, alia plericorum. Clerici OVes pascunt, ego paschor. Illi de altario vivunt, mihi quasi i fructuosae arbori curis ponitur ad radicem. Si munus ad Altare non desero, nec possum obtendere paupertatem cum ovan- Diuiliges

262쪽

gelio. Anqm viduam duo quod sibi soli supererant, mittentem laudat Dominus. Michi anto prosla terum sedero non licet. Illosi peccavero licet tradere mo sathanae in interitu cartiis, ut spi- ritus saluus sit in die Domini. Et in veteri quidem lege qui-

cumque sacerdotibus non obtemperarmet, aut extra castra positus lapidabatur a populo, aut gladio cervice Subiecta Contem- .ptu expiatiat cruorem. Nunc vero in ediens, spirituali ani- . madversione truncatur, aut eiectus de ecclesia rabidum de- . υ monum decerpitur. Idem item ad Furiam. Quocumque dicitur in monachos redundat in clericos qui patres sunt monachorum. Detriuientum gregis ignominia est nictgistri. Sicut e regione illius monachi vita laudanda est qui venerationi habet Domini sacerdotes, et non detrahit gradui per quem factus est . - .

Becta in . Anglorum istori R. .

Dilectissimis et sanctissimis fratribus opiscopis, presisteris, abbatibus Motiso Hilarius Archipresister et servans locum Sedis Apostolicae, et Iohannes diaconus in Dei nomine electus in Romanum Pontificem; item Iohannes primicerius et Servans locum sanctae Sedis Apo licte. Et Iohannes servus Dei Consiliarius eiusdem Apostolicae Sedis. Reseratis scriptis vinstris quod per latores Velytros ad sanctae memoriae Severinum Papam misistis, cognovimus qu0d virus pelagianae heresis pud vos denuo reviviscit. Hortamur itaque vos fratres harissimi

ut a vestris mentibus huiusmodi venenatum superstitionis sa- cinus auferatur. Nam qualiter ipsa execranda heresis dampnata est, latere nos non debet, sed et cotidie a nobis perpetuo anathematae sepulta dampnatur. Et hortamur ne quorum arma combusta sunt, aput vos eorum cineres suscitentur, et caetera.

263쪽

Gregorius IIII Theodosium quem Eugenius antecessor eius prest terii honore privaverat, ecclesiae Segininae consecravit episcopum. Leontius dum esset pres ter depositus sui et postea in Antiochia patriarcha extitit. Misenum episeopum a Felico Papa damnatum, Gelassus successor eius et communioni reddidit, et aecclesiae suae restituit.

A sancto Silvestro et presbo teris eius colobiorum usus sumpsit initium, et Marcus et Iulius, et Liberius eo ordine usi sunt. Post hos autem quoniam nuditas brachiorum culpabatur colobia in dat matteas pommutata sunt. Visum est enim melius huic proposito convenire, quod accuratius magis aspectibus placere valeati . LXXV.

Mundi anno quinquies millesimo DCC. XLIIII. divine incarnationis anno CC. XLIIII X0vatus Romanae aecclesiae presbyter sese ab ecclesia separavit. Sub obtentu eorum, qui Decii tempore in persecutione immolaverant, et per paenitentiam incommunionem ab e clesia sunt recepti, et ipse cum suis Sequacibus pulsus est. De paradiso ecclesiae, sententia patrum LX qui sinonicae convenere in urbe Roma cum pluribu S presbF- teris ot diaconibus, praesidente Cornelio episcopo Urbis.

Iohannea Crisostomus super Matthaeum.

Diaconi autem qui non bene tractant, ecclesiasticarum pecuniarum mensas, Red semper de eis fraudanti et ipsas quas Diuitiaco b oste

264쪽

- 230 dispensant, et divites sunt de robus pauperum, ipsi sunt nummularii pecuniarum mensas habentes Christum evertit. Quoniam autem mensis ecclesuisticarum pecuniarum diac0ni praesunt, docent nos in actibus suid Apostoli. Cum factum fuisset inquit murmur Graecorum ad Hebreos, eo quod despicerentur viduae eorum in ministprio cotidiano dicebant. Non est bonum nos relinquentes verbum Dei ministrare mensis. Eligite ergo ex vobis septem quos constituamus in hunc usum. NOM autem Vedibo Dei instantes erimus.

CXXVII.

Ex concillio Bracharensi.

Placuit ut quicquid ex collatione fidelium ostertur, apud unum clericorum fideliter colligatur, et constituto tempore, aut semel aut bis in anno, inter omnes clericos dividatur. Nam nunc modica ex ipsa qualitate discordia generatur, si unusquisque in sua septimana quod oblatum suerit sibi defundat.

Precipimus ne Diaconus quamvis in dignitate hoc est in officio quolibet ecclesiastico sit, anto presbyterum sedeat, nisi cum vices habuerit proprii putriarchae, aut metropolitani pro aliquo capitulo. Tunc enim sicut illius locum tenens honorabitur. Si quis vero praesumpserit luee tyrannice sae ere, o P prio gradu repulsus, ultimus omnium fiat in ordine suci

Nullus eorum qiai connumerantur in clero, vestimentum indecens habeat sive in civitate degens, sive in itinere ambulans, sed stolis utantur quae concessae sunt clericis. Si quis vero tale quid secorit, per unam hebdomadam suspendatur.

265쪽

. Cardo dictus a poto ardian graeco, idest dorde, quia sicut cor totum hominem regit et moveti ita cardo ianuae idest cuneus totam ianuam rogit et movet. Unde derivative sacerdotes et loviis Summi Pontificis cardinales dicuntur, eo quod ipsi quasi forma lacti gregi sacris praedicationibus et praeclaris operibus Papam dirigant atque adrogant, atque ad regni caelestis anditiim moveant et invitent. Sicut abbasibus qua sunt sulturae columnarum a fundamento surgentes, basilei idest reges dicuntur quia Papam regunt, ita et Cardinales diri vative dicuntur a cardinibus ianuae, qui tam regunt et m0Vent, quod plebem Dei ut superius diximus doctrinis sanctis ad amorem Dei moveant. Item cardinatos mundi duo sunt in septemtrione et meridie, et ideo dicuntur cardines quia in ipsis volvitur caelum. '

sinovi socunm Stephani Papso in actionis III.

Esterno illo prolata est sententia quemadmodum Cyristantinus Apostolicae sedis invasor suppaenitentiae correptione su sistero debcat. Item infra. Oportebat ut haec sacrosancta Dominica nostra Romana Melesia iuxta quod a beato Petro et eius successoribus institutum est rite ordinaretur, et in apostolesus culmino unus de cardinalibus presbyteris aut diaconibus consecraretur. Item. Sed et hoc sub anathematis interdictionibus de .ce mus, ut nulli unquam laicorum sive ex manu armata, vel ex aliis ordinibus praesumant inveniri tu electione Pontificis. Sed a minctis Sacerdotibus, atque proceribus ecclesiae et cunctoclero ipsa pontificalis electio proveniat. Et postquam Pontifex electus fuerit, et in patriarchium deductus, tunc optimates militiae. et cunctus exercitus, et cives honesti, atque universa ge- neralitas populi huius Romanae urbis ad salutandum eum sicut

266쪽

omnium dominum properare debent, et ita more solito decretum facientes et in eo cuncti pariter concordantes subscribere debenti hoc itaque et in aliis occlesiis sub divini iudicii obi statione, et anathematis indictione decernimus Observandum. De castris autem Tusciae et Campaniae ob de aliis locis, nullus Romam audeat ingredi, nec a quopiam invitentur, aut infra civitatem introducantur, sed nec quisquam ex servis tam cleriquam militiae in eadem electione inveniatur, nec ullus paenitus cum armis aut sustibus.

Aotio IIII.

Si ad Sanctorum consortium venire optamus, profecto hic omnia, in honore Sanctorum, sive reliquias non solum corpinrum sed et vestimentorum, sive basilicas nominibus eorum minmoratas, sive etiam imagines, et vultus illorum in quolibet loco depictos celeberrimo honore venerari delaenius. Item. Pavendum est ne sub iconarum occasione ad peiora sese status male assersionis erigat, et eorpora Sanctorum, et reliquias mar rum adorari tanquam membra Domini, hac venerari prohibeatur. Item. Interrogatio Antiochi ad sanctum Athanasium. Quomodo vos facitis imagines et adoratis ea 7 p . non sicut deos imagines adoramus nos fideles. Absit, sicut pagani, sed tantummodo affectum et caritatem animae nostrae ad vultum sa-ciei imaginis aptamus, unde et multotiens vultu deleto sicut lignum purum atquo comune iam quod dudum suerat imago imburimus. Item. Crucem pro crucifixo in ea Christo adoramus et amplectimur fideliter. Item. Si quis sanctas imagines domini nostri Ihesu Christi et eius genitricis, atque omnium

Sanctorum, secundum sanetorum patrum statuta venerari noluerit, anathema sit. Item. Non amplius suscipiantur Apostin lorum canonum prolata per sanctum Clementem, nisi quinquaginta capita quae suscipit sancta Dei catholica Romana Ecclesia. Item. Si quis ex episcopis, vel prest teris, Vel monachis, aut ex laicis contra canonum et sanctorum patrum statuta prorumpens in gradus clericorum S. R. Ecclesiae, idest Pr

267쪽

sbyterorum Cardinalium et Diaconorum ire p sumpserit, et lianc Apostolicam Sodem invadere, quilibet in supradictis temptaverit et ad summum pontificalem honorem ascendero voluerit; ipsi et sibi laventibus faciat perpetuum anathema. Item. Si quis cum armis in electione Pontificis, et aliorum sacerdotum inventus fuerit, anathema sit. Item. Si quis intraro aut introducere in hanc civitatem Romana in praesumpserit quemquam do quacumque civitate, aut castro, Vel loco, pontisicis post discessum, quousque in sede beati Petri Pontifex ordinatus fuerit, anathema sit. Item. Si quis resistere prae sumpserit sacerdotibus atquc primatibus ecclesiae, vel cuncto clero ad eligendum sibi pontificem secundum hanc canonicam traditionem, anathema sit.

268쪽

EPIRCOPVA HABEAT. SI ENIM ANIME Ilo uisu M protiosae illi sunt credite, multo magis oportet cum curam de pecuniis agere. Ita ut potestate eius indigentibus omnia dispensentur per presbyteros et diaconos, et cum timore omnique sollicitudine ministrentur. Ex his autem quae indigent, si tamen indiget, ad suas necessitates, et perstgrinorum fratrum usus, et ipso percipiat, ut nichil eis possit omnino deesse, lex enim Dei praecipit, ut qui altario deserviunt, pascantur ex ipso, quia ne miles stipendiis propriis arma contra h0stes assumit.

Sint manifesto res propriae episcopi, si lamon habet prinprias, et manifestu dominicae, ut potestatem habeat do propriis morienη episcopus, sicut voluerit et quibus voluerit derelim quero. Ne sub occasione ecclesiasticarum rerum, quae episcopi probantur, interdicantur. Fortassis aut uxorem habet, aut filios, aut propinqu0s, aut gervos, et iustum est apud Deum et homines, ut nec aecclesia detrimentum patiatur ignoratione rerum pontificis, nec eius propinqui sub obtentu ae clesiae proscribantur, et in causas incidant quae ad cum pertinent mors- quo olus iniuriis infametur.

269쪽

offerri non liceat aliquid ad Altare pruder novas spicas, et uvas, et oleum ad luminaria, et thimia ina, idest incensum tempore quo sacra celebratur oblatio. Reliqua poma omnia, ad domum primitiae episcopis vel presbyteris dirigantur, nec Onserantur altario. Certum est autem quod episcopus et presbyteris dividant diaconibus et reliquis clericis.

Clericis non licet post mortem episcopi sui diripere caquae illi competere possint, sicut anterioribus canonibus cautum est. Alioquia eos de gradibus suiA posse periclitari.

Redditus aecclosiae viduatae pene echonomum eiusdem ecclesiim integri reserventur. V.

Ex soclam cap. IIII.

Qui vero et sincere singularem sectantur vitam competenter honorentur. Quoniam vero quidam utentes habitu monachi, ecclesiastica negotia civiliaque ponturbant, circumeuntes indifferenter urbes, nec non et monasteria sibi instituero tentantes, placuit nullum quidem usquam instituere monasterium, vel oratorii domum, praeter conscientiam civitatis episcopo. Monachos vero per unam quamque ciVitatem aut re gionem subiectos esse episcopo, et quiete diligero et intentos esse lautum modo ieiunio et orationi, in locis in quibus renuntiaverunt saeculo permanentes. Nec aecclesiasticis, nec saecularibus nogotiis communicent, vel in aliquo sint molesti pro-

270쪽

pria monasteria deserentes, nisi sortes eis praecipiantur propter opus necessarium ab episcopo civitatis. Nullum vero recipere servum optentu monachi, praeter Aut domini conscientiam. Transgredientem vero hanc dissinitionem nostram, ex communicatum esse decrevimus, ne nomen Dei blasphemetur. Verumtamen episcopum civitatis convenit competentem monasteriorum providentiam gerere.

Ex VII synocto CCCL Patrum estp. IIII.

Predicator saeclesiae Paulus divinus apostolus ac si canonem ponens Ephesiorum presbyteris immo vero et omni sanetae plenitudini. ita fiducialiter perhibuit. Argentum et aurum, aut vestem nullius concupivi. Omnia ostendi vobis, quoniam sic laborantes oportet suscipere infirmos. Beatius existimans dare quam accipere, propter quod et nos edocti ab eo, dissinimus nullatenus episcopum turpis gratia lucri excogitaro ad excusandari excusationes in peccatis, expetere aurum vel argentum, aut aliam speciem ab episcopis vel clericis vel monachis qui sub ipso sunt. Ait enim Apostolus. Non debent filii parentibus thesaurigare, sed parentes filiis. Et Petrus apostolus. Pascito qui in vobis est gregem Domini, non coacte, sed spontaneae secundum Deum, nec turpis lucri gratia, neque ut dominantes in clero, sed forma facti gregis, et cum apparuerit princeps pastorum, percipietis immarcescibilem coronam.

Quisquis episcopus vel abbas inventus suerit de salariis episcopii, vel monasterii transferre quicquam in principum manus, vel etiam alii personae conferre, irritum sit quod datum esse constituit, Secundum canonem sanctorum apostolorum, qui digit. Omnium ecclesiasticarum rerum episcopus habeat sollicitudinem et dispenset eas tamquam Deo contem-