Deusdedit presbyteri cardinalis tituli apostolorum in eudoxia collectio canonum e codice vaticano edita a Pio Martinucci praefecto altero bibliothecae vaticanae

511쪽

ne non removeatur. Si vero aliquando desuerit subtrahen- spe. restituto in communione episcopo, ipso removeatur a communione accusator. Ita tamen, ut nec ipsi adimatur saccultas causae peragendae Et se a diem occurro non potuissu probaverit. Illud vero, ut cum agere caeperit in episcoporum iudicio, si fuerit accusatori. persona crulpabilis ad arguendum non admittatur. nisi proprias causas, non tamen ecclesiasticas assercro voluerit. Item in eodem cap. XX. Si presbiteri vel diaconi sumrint accusati, adiunctis ex vicinis locis proprius episcopus logi timo numero collegarum quos ab eodem accusati potirint sic)idem una secum in presbiteri nomino VI in diaconi III ipsorum causas discutiant, eadem dierum et dilationum, et a cinmunione remotionum, et discussione personarum. inter a Cusatores et eos qui accusantur serma servata. Reliquorum autem clericorum causas, etiam solus episcopus loci agnoscat et finiat. Item in eodem cap. XXX. Placuit, ut accusatus vel accusans

in eo loco unde est ille qui accusatur, si metuit aliquam eum femorario multitudinis, locum sibi eligat proximum qno non sit dissicito tostos producere, ubi causa finiatur. Affricanum concilium cap. LXIII. Si autem sucrit provocatum, eligat qui provocaverit iudices, et cum eo illo contra quem provocaverit, ut ab illis deinceps nulli liceat provocare. Item in eodem, cap. LXXXVIIII. A iudicibus autem quos communis comensus elegerit, non liceat provocare, et quisquis probatus fuerit pro contumacia nolle iudicibus obtemperare. cum hoc primm sodia episcopo fuerit probatum det littoras ut nullus ei communicos

episcoporum, donec obtemperet. In eodem cap. XCVI. Omnibus quibus accusatio donegatur, in causis propriis accusandi lice tia non noganda. Item in eodem cap. XCVII. Quotieus cum- quo clericis ab accusatoribus multa crimina obiciuntur. et unum ex ipsis de quo prius egerint probaro n0n valuerint ad caetera iam non admittantur. Item in eodem cap. XCVIII. Ἀ- stes ad testimonium non admittendos, qui nco accusationem admitti praeeopti sunt, vel quos accusator de sua domo produxerint. Ad testimonium autem intra annos XIIII aetatis suae

non admittantur. Ex collectionibus Adriani papae ad Agil-

512쪽

l annum. Nec litigantibus iudex prius sua sententia obviet quam ipsi nichil habeant quod proponant. Et tandiu actio ventiletur, quousquo rei veritas inVeniatur. Frequenter interrogetur no quid sorte praetermissum est quod a necti conveniat. Indutiae enim non modicae ad quaerendum dentur nequid p propere a quacumque parte agatur, quia per surreptionem multa proveniunt, nihil tamen absque legitimo accusaforo fiati Iudex criminosnm discutiens, non anto sententiam proserat finitivam, quam aut reus se ipge Confiteatur, aut per id, neos testes convincatur. Cloricus sive laicus crimine vel litopulsatus, non alibi quam in foro suo audiatur. Appellante non habeat afflictio ulla aut detentionis iniurioso custodia. Liceat etiam in causis crimina lilius appellare. Nec appellandi vox denegetur ei, quem in supplicium sententia destinarat. In criminalibus causis nec accusator per aliquem accusare potest, nec accusatus per aliam ροrsonam se defensare permittitur.

Omnis qui salsa aliis intulerit, puniatur et pro salsitate serat in lamium. Si quando in causa capitali, vel in causa status interpellatum fuerit, non per procuratortas sed per ipsos est agendum. Qui in alterius fama in publico scripturam aut

verba contumeliosa confinxerit, et repertus scripta non probaverit. flagellum. et qui primus invenerit rumpat si non vult auctoris facti causam incurrere. Si quis iratus crimen aliquod cuilibet temere obiecerit, convicium est, non accusatio. Sed si permisso tractandi spatio, id quod iratus dixit per scripturam se probaturum lateatur, ut si sorte resipiscens post iracundiam quia dixit iterare ac scribere noluerit, non ut reus criminis teneatur. Si quis contra sua professionem Vol suscriptionem ve- norit. si clericus suerit deponatur. Si laicus anathemigetur. Libat Deo prospera, qui ab amictis pellit adversa. Maius periculum est iudieantis, quam eius qui iudicatur. Si aliter testes discuti non possit, separentur ab invicem, et singulariter inquirantur. Qui innocentes ad principes vel ad iudices salso accusare convincti fuerint, si clericus fuerit degradetur, si laicus - communione privetur. In Exodo. Non suscipies vocem mendacii, nec pro impio dices salsum testimonium, nec sequeris turba ad sa-

513쪽

ciendum malum nec iudicio plurimorum acquiesces ut auro devies, pauperis quoque non imiscreti diris in negotio, nec declinabis in iudicio olus. Ne accipias munera quae ex ecantctiam prudentes et subvertunt verba iustorum. Por Irrino m0lestus non eris. In Levitico. In iudicio non consideres personam pauperis, nec honores vultu potentis. AEquum iudicium sit inter nos, Sive civis, sive peregrinus peccaverit. In Numero. Ad unius testimonium nemo condempnabitur. In Deuteronomio. Nulla erit distantia personarum. Ita enim audietis parvum ut

magnum nec accipietis cuiusquam pors0nam quia Dei est iudicium. Iudices et magistros constituere in omnibus tuis per singulas tribus tuas ut iudicent populum iusto iudicio, nee in alteram partem declinent. Non stii bit testis unus contra

aliquem. Quicquid illud peceati est sed et in oro duorum, vel

trium testium stabit omne verbum. Si steterit testis mendax contra hominem accusans eum prevaricationis, Stabia ut ambo quorum causa est ante Deum in conspectu sacer lutum et iudicum. Cumque diligentissime Ierscrutantes, inveniunt salsum testem dixisse mendacium c0utra fratrum suum, reddent ei sicut fratri suo sacero cogitavit, ut audientes ceteri nietum habeant, et nequaquam audeant lacere. Non nausereberis eius. sed animam pro anima, oeulum pro oculo, dentem prodento restitues. Qui autem superbierit nolens ol odire sacerdotis imperio qui mini strat Domino Deo tuo, ex decreto iudicis m0riatur homo illo et auferes malum de medio Israel ut nullus deinceps intumescat superbia. Maledictus qui pervertit iudicium advene. pupilli et viduae. Maledictus qui accipit munera, ut percutiat animam sanguinis innocentis. IOB. Ignis devorabit tabernacula corum qui munera libenter accipiunt. Causa quam nesciebam diligontissime investigabam. Conterellai in molas iniqui et dodentibus illius auferebum praedam. OsRE. Misericordiam et iudicium custodi, et spem in Deo tuo seinper. Odite malum, et constituite in porta iudicium si sorte misereatur Dominus reliquiis Ioseph. Indicat, o tibi homo quid sit bonum aut quid Dominus requirat a te, utiquo sacere iudicium et iustitiam et sollicitum ambulare cum Deo tuo. Non pervenit usque ad fine ni

514쪽

iudicium quam impius p valet adversus ii istum. Zacharias. Hoc dicit Dominus exercituum. Iudicium verum iudicale et misericordiam et miseration os facito unusquisque eum fratre Suo et viduam, et pupillum, et advenam, et pauperem nolite calumniari. Loquimini veritatem unusquisque eum pro Ximo suo. Veritatem et iudicium pacis iudicato in portis vestris, et unusquisque malum ne cogitetis contra amicum sui ini in cordibus Vestris, et iuramentum mendax ne diligatis. Omnia enim liaec sunt quae odi dicit Dominus. EA AiΑs. Principes tui socii surum, omnes diligunt munera secuntur retributiones, pupillo non iudicant, et causa vidum non ingreditur ad eos. Vequi dicitis malum bonum, et bonum malum, ponentes tenebras lucem, et lucem tenebras. Vo qui iustificant impium pro muneribus, et iustitiam iusti auferunt hab oo. Vo qui condunt leges iniquas ut opprimant in iudicio pauperes et vim faciant causae humilium populi mei. Salomon. Facero misericordiam et iudicium, magis placent Domino quam victimae. Et iterum. Multi datis in auri casus, et laeta est in specie illitis perditio illorum. Lignum OL sensionis est aurn in sacris cantium. Ve illi qui sectantur illud.

Gregorius in ... XVIIII, vel minus. Ad proserendam sententiam nunquam praecipites simus nee tomere in discussa iudicemus. Nec quaelibet mala audita nos moveant, nec passim dictasino probatione credamus. Maiora crimina Lardo credenda sunt cum audiunt et citius punienda cum Veraciter agnoscuntur.

Aunnosius in II lib., ois. Nichil opinionem immo fidem gravat, quam si in iudicando polentiori dones causam in serioris. vel

pauperem innocentem arguas divitem excuses reum culpae. Au

gu Stinus. Omnes causae prius per auctoritatem veritatis ventilandae sunti Quae sint, cuius sint, quomodo Sin te quales Sinti Docte, aut indocte. Parve nut magno, note vel ignoto. . L-gi temporis, vel parvi, alit antiqui hostis consuetudine reperto sunt haec Omnia iudex cum equitato discernere debet. IIi Estonimus super Αm . Convertistis in furorem iudici uin. Convortit

in furore iudiei uin, qui iratus iudicat, et dicento Domin0, non accipies personam in iudicio, et in alio loco Non misereberis

pauperis in iudicio, et quia Dei iudicii nn est, ille irata ad iu-

515쪽

- 490 dicandum mente descendit, immo cum causam nesciat, nec iudicii noverit veritatem, ante praeiudicat quam debeat ferre sententiam, fructumque iustitiae dulcissimum vertit, in amaritudinem. Quicumque igitur consanguinitate, vel amicitia, vel

odio in iudicando ducitur pervertit iudicium Christi.

Rgaeci stig ssi e) mandatum Dei, ut traditiones vestras statuatis supra. Quid enim aliud est reicere mandatum Dei, quam privato iudicio. consilio humano novis rebus constituendis liberius delectari' Unde seriptum est. No transgrediaris torminos antiquos quos posuerunt patres tui. Et Apostolus. Stato et teneto traditiones quas didicistis, si vo per sermonem. Sivo per

epistolam nostram. Innocentius. Pornicies revocata in iudicium, gravius et Rinc penitentia condempnatur. Idem. Quod pro ro- medio a necessitato temporis statutum est, c0nstat prius nousuisse, ac revisse regulas Veteros, quas ab apostolis aut apost licis traditas se clesia romana custodis, custodiendasque mandat his qui eam audire consueverit. Ergo quod necessitas pro remedio repperit, cessante necessitate, debet utiquo cessare quod pariter urgebat. Caelestinus. Si studere caeperimus novitati. traditum nobis a patribus calcabimus ordinem, ut locum supervacuis superstitionibus faciamus. Non est minor tradentis ossicio custodia traditorum. Gelasius. Si deinceps Einitur mansura permersitas, non est benignitas remittendis sodconsentientis annuntiatici Sic non potest perversitas comuni Catores suscepto perversitas non adprobari, sic non potest resutari perversitas, c0mplice sectatore perversitatis admisso. Prisca igitur pro sui reverentia maneant constituta, quia ubi nulla vel rerum, temporum perurguet angustia, regulariter con-vonit custodiri. Canonum paternorum Vetus forma servetur, ne contra eos ulla ratione praevaleat quod pro accidentis desectus remedio providetur, n0n adversus a ita maiorum, nOVa lego proponat nr. Agatho ad VI synodum. Si in hoc seculo condempnatis parcatur sicut ipsi quibus parcitur nullum in Dei iudicio sentiunt parcendo beneficium, ita parcentibus non minimum

516쪽

ingerit pro illicita compassiono periculum. Iohannes VIII. Non mimis mala consuetudo ut ait Sardicenso concilium quam perniciosa corruptela sunditus eradicanda est.

Si quis cum excomunicato saltem in domo simul oraverit communiono privetur. Iohannes eV gelista. Qui non permanet in doctrina Christi, Deum non habet. Si quis venit ad vos, et hanc doctrinam non affert, nolito recipere eum in domo, nec ave dixeritis ei. Qui enim dicit illi avo, comonicat operibus eius malignis. Paulus ad Titum. Hereticum hominem post primam et secundam eorreptionem dovita, Sciens quia subversus est qui eiusmodi est, et delinquid proprio iudicio condemnatus. Antiocenum concilium capito II. Si quilibet ex clero deprehensus fuerit cum excommunicatis communicare, privetur communione, tamquam qui regulam cpnsundit ecclesiae. Cartaginense capite XXVIIII. Qui temporo excommunicationis suae ante audientiam communionem presumpserit, ipso in sodamnationis iudicetur protulisse sententiam. Affricanum capito XLVI. Excommunicatorum qui intra annum causam suam purgare contempserint nulla cornm Vox postea penitus audiatur. Deinde cap. C. Quamdiu excommunicato non communicaverit suus episcopus. eidem opiscopo ab aliis non communicetur episcopis, ut magis caveat episcopus ne dicat in quenquam, quod aliis ducumentis convincero potest. Calixtus. Excommunicatos a sacerdotibus nullus recipiat, anto utriusque partis ex ommunissationem, nec cum eis in oratione, aut cibo, vel potu, aut osculo communicet, nec averis dicat. Quicunque vero in his quod aliis prohibitis eis scienter communicaverit, iuxta apostolorum institutionem et ipse simili excommunicationi subiaceat. Gelasius Quicumque igitur intra anui spatium civiliter sive publice causam suam Gram suis excommunicatoribus non perogerint ipsis audientiae clausisse auditum videantur. Quod si ab ostinato animo sine communicatione defuncti fuerint nos

517쪽

eorum causam iuxta beati Iaeonis sententiam divino iudicio servantes, quibus vivis non communicavimus, mortuis communicare non possumus. Sine quae ante audientiam communicare temptaverit, donec per penitentiam reatum defleant, ac communionem nullatenus redueantur, excepto mortis interitu. Achatius modum sorvare debuisset ut antequam se Petro communion o misceret per sedem apostolicam posceret examinare eum, et legitima purgatione purgari, cum non examinandi aut recipiendi eum habuisset pontificum. Cum itaquo sine me vis non habuerit vel absolvendi aut recipiondi. huiusmodi rite pedisonam nec purgatam logaliter nec regulariter constat esse. Postquam IIachatius communionis aliene laetus est non potuit nisi catholica et apostolica mox societate praepidi, ne per eum si vel paululum cessaremus nos quoque Videremur subisso contagia impsorum. Leo universis urchiepiscopis Italio. Misimus alvos litteras. quibus d0cuimus presbiterio Euti honosse nudatum et a nostra communiouo sive monaSteriis esse depulsum, ut cogno centes quod circa illum notum est. Omniabus episcopis sub vilis degentibus manifestis illius impietatem ne ad eum quasi ad orthodoxum, vel per litteras, vel per aliquam coniuncti0nem loquantur. Gregorius Natali episcopo. Deo sim municationis articulo qui tamen interi sita condicione gradu secundo vel IIII iam ut ita dicam ex necessitate subiuncta est inmerito querimini, cum apostolus dicat. Impromptu habentes ulciscionem inobedientiam. Iohannes VIII in concilio Ravennati cap. XII. Cure sit omnibus episcopis excommunicatorum Omnitio nomina, tam vicinis episcopis quam Suis parrochianis pariter indicare. eaque in celebri loco posita prae soribus aecclesiae cunctis vortientibus inculcare quatinus in utra- quo diligentia excommunicatis ubique ecclesiasticus aditus excludatur, et excusatiouis eatisci omnibus auferatur. Augustinus cpiscopus togatus Numidie provincie tu concilio Cartaginensi cap. VIIII. Dixit, lioc statuero dignemini ut si quis sorto merito facinorum suorum ab ecclesia pulsi sunt, et sive ab o-piscopo, Sive a prosbitero fuerint in communione suscepti, etiam ipse pari cum eo crimino teneatur obn0xius, refugientibus sui

518쪽

episcopi regularo iudicium. Ab univorsis episcopis dictum. Omnibus placet. Ex tomo pontificali. Nii Magius natione mmauus sedit annos I. menses XI. dies XXIIII. Et multi presbiteri et clerici e regerunt se a coinmuuione ipsius, eo quod sine consnio eorum communicasset diacono thessalonicensi, qui communis erat Acathio, et quia occulto voluit revocaro Acathium et non potuit, quia nutu divino percussus est Acathius.

Act prestit toros contra conoilium AriminenSQ.

Arriani graviorem blasphontiam quam ceteri intulerunti Sed quia a multis hoc gestum est, putatur bene Commi Ssum. Quasi vero multitudo crimen excusot, aut noli maiorcin ruinam faciat turba peccantium. Denique et in cata lismo cum totum orbem vitiis oppressum pluviarum ruina dilueret, tota cum domo sua Noe solus pereuntibus ceteris me uit evadere quia solus Deum bene vivendo se erat pium, quem contrarium de mundo iratum provocaverat iii inanitus delictorum. Sic et in Sodomis cum omni libidine monstruoso in naturo dedecus obnitissent cum ininutata secundum illas vi eo civili sicut illi usum nature mutaverant; ygiim ymbre extingui meruerunt. Qui incendium Loth cum domo sua quia solus immunis sustrat a crimine. Solus meruit evadere. Nec terruit stym tantarum urbium magnitudo, nec p0pulorum multitudo, sed causa permovit. Sic

et inter CCC pseudo prophetas qui de mensa regis cotidie cruditabant, salsa proserenies turas solus Micheas qui per Veritatem teneret inventus est Helias quoque post multa persecutionem regis ot regine, DCCCL salsis sacerdotibus occisis populum do errore revocavit, et tantum meruit, ut curru igneo raperetur.

Iucllelum morunctam graviorum criminum Eulas confictoration Dsictvorti solost lucticium caeterorum.

De his qui praeter necessitatem praevaricati Runt, aut priu-ter oblationem facultatum, aut praeter periculum vel aliquid

519쪽

huiusmodi, quod laetum est sub tyrannidae Licinii, placuit synodo quamvis humanitate probentur indigni, tamen eis benivolentia commodari. Quicumque ergo Veraciter penitudinem gerit tribus annis inter fideles audientes habeantur, et VI annis omni se contritione deiciant, duobus annis sine oblatiouo populo in oratione communicent.

Quicumque Vocati per gratiam, primum quidem impetum monstraverunt. Deponentos nil litiae cingulum, postmodum vero ad proprium vomitum sunt elapsi, ita ut quidam ot pecunias tribuerent, ct bcueficiis militiam repetere uti Iu decem annis post trihennii tempus, quo infra audientes erunt in assiictione prima maneant. Et in his omnibus propositum et speciem I nitentiae convenit exploraro. Quot qu0t metu et lacrimis atque patientia vel honis operibus rebus ipsis conversionem suam non simulationem demonstrant, hi definitum tempus auditionis implentes tum demum fidelibus in Oratione communicetit. Ρω, modum vero licebit episcopo de his aliquid humanius cogi--tare. Quicunque vero indifferenter tulerunti et habitum introcundi ecclesiam sibi arbitrati sunt ad conversionem posso sussicere, hi definitum modis omnibus tempus inpleant.

Do his qui ctivorata causis aliqui ct ritu gentuitati a pars runt ex concilio Anetrano cap. IIII.

Do his qui sacrificaro coacti sunt insuper et eienaverunt in Silolo, quicumque eorum cum ducerentur laetiori habitu suorunt, et vestimentis pretiosioribus usi sunt, et preparatae nae indifferenter participes extiterunt, placuit eos inter adientes uno anno constitui, succumbere vero tribus annis. In oratione autem communicare biennio et tunc persectionis gratiam pervenire. Quotquot autem ascenderunt templa veste lugubri et recumbentes per omne tempus flevere discubitus, si compleverunt paenitentia triennii temporis. sine oblatione suscipiantur. Si autem non manducaverunt, biennio subiecti pumitentiae tertio anno siue oblatione communicent, ut persectionem quu-

520쪽

- 495 driennio consequantur. Penes opiscopos autem erit potestas modum conversionis eorum probantes, vel humanius erga eos agere, vel amplius tempus adicere. Antea Omnia vero praecedens eorum vita et posterior inquiratur, et ita eis impertiatur humanitaru

ns his qui propter timorem ritus gentilium Paregerunt

De his qui minis tantum cessere paenam, aut priVatione facultatum torriti aut de migratione sacrificaverunt et hactenus paenitudinis neglegentes, neque conversi nunc huius concilii tempore semet obtulerunt, conversionis Suae ConSilia capientes, placuit usque ad magnam diem eos inter audientes suscipi, et posti magnam diem eos inter audientes suscipi, et post magnum diem triennio paenitentiam agere et postmodum duobus annis sine oblatione communicare. Et tunc demum. VI annis completis ad persectionis gratiam pervenire. Si vero quidam ante hane unodum suscepti sunt ad paenitentiam ex illo tempore initium eis sexennii computetur. Si quod autem periculum, vel mortis expectatio. aut ex insirmitate aut ex aliqua occasione contigerit his sub desinitione statuta communione integretur.

De his qui sestis diebus gentilium in remotis eorum locis convivia zelebrarunt, cibosque proprios deserentes ibidem com- mederunt, placuit post penitentiam biennii eos suscipi. Utrum vero qui cum oblatione, singuli episcoporum probantes vitam

eorum, et singulas Rctus eXaminenti

Si qui IV et III' sacrificaverunt coacti, IIIIor annis paenitentiae subiciantur. Duobus autem aliis sine oblatione eommunicent, et VII anno persecto recipiantur. .