Titi Lucretii Cari De rerum natura libri 6 ad optimorum exemplarium veritatem exacti. Quae praeterea in hac Patavina editione accesserint, epistolae subsequentis postremae paginae declarant

발행: 1721년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

TITI

LUCRETII CARIDE RERUM NATURA

LIBER SEXTUS.

R I M AE Augiseros scelus mort libus aegris Dididerunt quondam praeclaro nomine Athenae , Et recreaverunt vitam , legesque

Togarunt:

Et primae dederunt solatia duleia vitae 'Cum genuere virum tali cum corde repertum , somnia veridico qui quondam ex ore profudit i Cujus & exstincti propter divina reperta Divolgata vetus jam ad caelum gloria fertur . Nam cum vidit hic , ad victum quae flagitat usus , di, Et, per quae possent vitam consistere tutam , I omnia jam ferme mortalibus esse parata e Divitiis homines , & honore , & laude potentet SAffluere , atque bona natorum excellere fama : Nec minus esse domi cuiquam tamen anxia corda ,

252쪽

T. LUCRETII

Intellexit , ibi vitium vas essicere ipsum ,

Omnia que illius vitio corrumpier iratus , Quae conlata soris , & commoda cumque venirent ;Partim quod fluxum , pertusumque esse videbat , Ut nulla posset ratione eX plerier umquam λ χοPartim quod taetro quasi conspurcare sapore

Omnia cernebat , quaecumque receperat intus.

Veridicis igitur purgavit pectora dictis ,

Et finem statuit cuppedinis , atque timoris , Exposuitque bonum summum,quo tendimus omnes, asQuid soret, atque viam monstravit tramite prono , Qua possemus ad id recto contendere cursu : Quidve mali soret in rebus mortalibus passim , Quod flueret naturae vi , varieque volaret , Seu casu , seu vi , quod sic natura parasset: 3o Et quibus e portis occurri cuique deceret: Et genus humanum frustra plerumque probavit Volvere curarum tristeis in pectore fluctus. Nam veluti pueri trepidant , atque omnia caecis In tenebris metuunt: sic nos in luce timemus asInterdum , nihilo quae sunt metuenda magis , quam Quae pueri in tenebris pavitant , finguntque sutura . Hunc igitur terrorem animi, tenebrasque necesse est

Non radii solis , nee lucida tela diei Discutiant , sed naturae species , ratioque e 4 Quo magis inceptum pergam pertexere dictis . Et quoniam docui , mundi mortalia templa Esse , & nativo consistere corpore Caelum iEt quaecumque in eo fiunt , fientque , necesse Esse ea dissolvit quae restant percipe porro FQuandoquidem semel insignem conscendere currum Vincendi spes hortata est , atque obvia cursu quae fuerant , sunt placato conversa furore . Cetera , quae fieri in terris , caeloque tuentur

253쪽

LIBER UI.

Esseiunt animos hvmileis sormidine divum , Depressosque premunt ad terram I propterea quod

Ignorantia caussarum conserre deorum Cogit ad imperium res , & concedere regnum et &quorum operum caussas nulla ratione videre 3sPossunt , haec fieri divino numine rentur . Nam bene qui didicere deos securum agere aevum , Si tamen interea mirantur , qua ratione

quaeque geri possint , praesertim rebus in illis ,

quae supera caput aetheriis cernuntur in oris , do Rursus in antiquas reseruntur relligiones , Et dominos acre is asciscunt, omnia posse

quos miseri credunr , ignari quid queat esse , quid nequeat , finita potestas denique cuique

Quanam sit ratione , atque alte terminus haerens : 6SQuo magis errantes tota regione seruntur.

Rae nisi respuis ex animo , Iongeque remittis , iis indigna putando , alienaque pacis eorum ἐDelibrata deum per te tibi numina sancta Saepe aderunt: non quod violari summa deam vis et o Possit , ut ex ira poenas petere imbibat acreis ἡSed quia tute tibi placida cum pace quietos Constitues magnos irarum volvere fluctus ;Nee delubra deam placido eum pectore adibis ἔNec , de corpore quae sancto simulacra feruntur , 7s In menteis hominum divinae nuntia formae , Suscipere haec animi tranquilla pace valebis . Inde videre licet , qualis jam vita sequatur . Quam quidem ut a nobis ratio verissima Ionge Rejiciat , quamquam sunt a me mu Ita prosata , soMulta tamen restant , & sunt ornanda politis Versibus, & ratio caeli , speciesque tenenda :Sunt tempestates , & fulmina clara canenda ,

Quid faciant , & qua de caussa quaeque serantur sNe trepides caeli divisa partibus amens , Ο a Un

254쪽

Τ. LUCRETII

Unde volans ignis pervenerit , aut in utram se Verterit hinc partem : quo pacto per loca septa Insinuarit , & hinc dominatus ut extulerit se :Quorum operum caussas nulla ratione videre Pollant, ae fieri divino numine rentur . 9 Tu mihi supremae praescripta ad candida caleis Currenti spatium praeirionstra callida Musa , Calliope , requies hominum , divumque voluptas ;Te duce ut insignem capiam cum laude coronam . Principio, tonitru quatiuntur caerula caeli , 93Propterea , quia concurrunt sublime volantes AEtheriae nubes contra pugnantibus ventis . Nee fit enim sonitus caeli de parte serena , Verum ubicumque magis denso sunt agmine nubes , Tam magis hinc magno fremitus fit murmure saepe. Ioo

Praeterea , neque tam condenso corpore nubes

Esse queunt, quam sunt lapides,ac tigna: neque autem Tam tenues , quam sunt nebulae , fumique volantes . Nam aut cadere abrupto deberent pondere pressae , Ut lapides ; aut, ut fumus , constare nequirent , IOSNee cohibere niveis gelidas , & grandinis imbreis . Dant etiam sonitum patuli super aequora mundi , Carbasus ut quondam magnis intenta theatris Dat crepitum malos inter jactata , trabeisque :Interdum perscissa furit petulantibus Euris , IIo Et fragile is sonitus chartarum commeditatur :Id quoque enim genus in tonitru cognoscere possis , Aut ubi suspensam vestem , chartasve volanteis Verberibus venti versant,planguntque per auras . III Fit quoque enim interdum,ut non ta cocurrere nubes Frontibus adversis postin t , quam de latere ire Diverso motu radentes corporis tractum :Aridus unde aureis terget sonus ille , diuque Ducitur , exierit donec regionibus arctis . Hoc etiam pacto tonitru concussa videntur Iao- omnia

255쪽

omnia saepe gravi tremere , & divolsa repente Maxinia dissiluisse capacis ira Enia mundi , Cum subito validi venti conlecta procella Nubibus intorsit sese , conclusaque ibidem

Τurbine versanti magis ac magis undique nubem IasCogit, uti fiat spisso cava corpore circum . Post ubi commovit vis ejus , & impetus acer , Tum perterricrepo sonitu dat missa fragorem . Nec mirum ; cum plena animae vesicula parva Saepe ita dat pariter sonitum displosa repente . 13 Est etiam ratio , cum venti nubila perflant , Cur sonitus faciant: etenim ramosa videmus Nubila saepe modis multis , atque aspera serri. Scilicet ut crebram silvam cum flamina Cauri Perflant,dant sonitum frondes, ramique fragorem. 23sFit quoque , ut interdum validi vis incita venti Perscindat nubem perfringens impete recto . Nam quid possit ibi status , manifesta docet res . Η ie , ubi lenior est, in terra cum tamen alta Arbusta evolvens radicibus haurit ab imis . I 4 Sunt etiam fluctus per nubila , qui quasi murmur Dant infringendo graviter : quod item fit in altis Fluminibus , magnoque mari , cum frangitur aestu . Fit quoque ubi e nube in nubem vis incidit ardens Fulminis; haec multo si sorte humore recepit I 43Ignem , continuo ut magno clamore trucidet:

Ut calidis eandens ferrum e fornacibus olim Stridit, ubi in gelidum propere demersimus imbrem . Aridior porro si nubes accipit ignem , Uritur ingenti sonitu succensa repente : IS Lauricomos ut si per monteis flamma vagetur ,

Turbine ventorum comburens impete magno .

Nec res ulla magis , quam Phoebi Delphiea laurus

Terribili sonitu flamma crepitante crematur .

Denique sepe seli muItus fragor , atque ruina Isso a Gran-

256쪽

M4 T. LUCRETII

Grandinis , in magnis sonitum dat nubibus alter Ventus enim cum consercit , franguntur in arctum Concreti montes nimborum , & grandine misti. Fulgit item , nubes ignis cum semina multa Excussere suo concursu , ceu lapidem si 16o Percutiat lapis , aut serrum ψ nam tum quoque lumen

Exsilit , & claras scintillas dissupat ignis .

Sed tonitrum fit uti post auri hus accipiamus , Fulgere quam cernant oculi , quia semper ad aureis Tardius adveniunt,quam visum quae moveant res . His Id licet hine etiam cognoscere e caedere si quem Ancipiti videas serro procul arboris auctum , Ante fit ut cernas ictum , quam plaga per aureis Det sonitum : sic fulgorem quoque cernimus ante Qua tonitrum accipimus,pariter qui mittitur igni, Iro E simili mussa , & concursu natus eodem . Hoc etiam pacto volucri loca lumine tingunt Nubes , di tremulo tempestas impete fulgit. Ventus ubi invasit nubem , & versatus ibidem Fecit , ut ante , cavam , docui, spissescere nubem, IIS Nobilitate sua servi scit ῆ ut omnia motu Percalefacta vides ardescere : plumbea vero Glans etiam longo cursu volvenda liquescit. Ergo fervidus hic nubem cum perscidit atram , Dissupat ardoris quasi per vim expressa repente Iro Semina , quae faciunt nictantia fulgura flammae r Inde sonus sequitur , qui tardius adlicit aureis , Quam quae perveniunt oculos ad lumina nostros .

Se ilicet hoc densis fit nubibus , di simul alte Exstructis aliis alias super impete miro . IssNee tibi sit fraudi, quod nos inferne videmus Qua sint lata magis, qua sursum exstructa quid exstent

Contemplator enim cum montibus adsimilata

Nubila portabunt venti transversa per aura S :Λut ubi per magnos monteis cumulata videbis I9 Insu-

257쪽

LIBE

a os Insuper eme aliis alia , atque urgere superna In statione locata sepultis undique ventis :Tum poteris magnas moleis cognoscere eorum , Speluncasque velut saxis pendentibus structas

Cernere , quas venti cum , tempestate coorta , Complerunt, magno indignantur murmure elausi Nubibus , in ea veisque serarum more minantur :Nunc hinc , nunc illinc fremitus per nubila mittunt: Quaerentesque viam circumversantur , & ignis Semina convolvunt e nubibus : atque ita cogunt 2 Multa , rotantque cavis flammam fornacibus intus ,

Donee divolsa fulserunt nube corusci . Hac etiam sit uti de caussa mobilis ille Devolet in terram liquidi color aureus ignis , Semina quod nubeis ipsas permulta necesse est Ignis habere : etenim cum sunt humore sine ullo , Flammeus est plerumque colos & splendidus ollis . Quippe etenim solis de Iumine multa necesse est

Concipere , ut merito rubeant , igneisque profundant . Has igitur cum ventus agens contrusit in unum , 2IO Compressitque locum cogens , expressa prosundunt Semioa , quae iaciunt flammae fulgere colores . Fulgit item , cum rarescunt quoque nubila caeli. Nam cum ventus eas leviter diducit eunteis ,

Dissolvitque , cadant ingratis illa necesse est Semina , quae iaciunt fulgorem : tum sine taetro . Terrore , & sonitu sulgit , nulloque tumultu . Quod superest , quali natura praedita constent Fulmina , declarant ictus , & inusta vapore

Signa , notaeque graveis halantes sulfuris auras . Ignis enim sunt haec , non venti signa , neque imbris . Praeterea , per se accendunt quoque tecta domorum , Et celeri flamma dominantur in aedibus ipsis .

Hunc tibi subtilem cum primis ignibus ignem Constituit natura minutis , mobilibusque 22s

258쪽

Corporibus , cui nil omnino obsistere possit. Transit enim valide fulmen per septa domorum ,

Clamor viti, ac voces : transit per saxa , per aera et

Et liquidum puncto tacit aes in tempore , & aurum . Curat item ut vasis integris vina repente 23o Diffugiant ; quia nimirum facile omnia circum Conlaxat, rareque facit lateramina vasis , Adveniens calor ejus ut insinuatur in ipsum , &Mobiliter solvens differt primordia vini: Quod solis vapor aetatem non posse videtur 23sEiscere , usque adeo pollens tervore corusco rTanto mobilior vis , & dominantior haec est . Nunc ea quo pacto gignantur , & impete tanto Fiant , ut possint ictu discludere turreis , Disturbare domos , avellere tigna , trabeisque , 24o Et monumenta virum demoliri , atque ciere , Exanimare homines , pecudes prosternere passim :Cetera de genere hoc qua vi facere omnia possunt, Expediam , neque te in promissis plura morabor . Fulmina gignier e crassis , alteque putandum est 24sNubibus exstructis ; nam caelo nulla tereno ,

Nee leviter densis mittuntur nubibus umquam . .

Nam dubio procul hoc fieri manifesta docet res ,

Quod tunc per totum concrescunt aera nubes Undique, uti tenebras omneis Acherunta reamur 2 o

Liquisse , & mugnas caeli complesse cavernas 2

Usque adeo taetra nimborum nocte coorta

Impendent atrae formidinis ora superne , Cum commoliri tempestas sulmina coeptat. Praeterea,persaepe niger quoque per mare nimbus, assUt picis e caelo demissum flumen , in undasSic cadit, & fertur tenebris procul , & trahit atram Fulminibus gravidam tempestatem , atque procellis , Ignibus , ac ventis cumprimis ipse repletus :In terra quoque ut horrescant, ac tecta requirant. 2

259쪽

LIBER VI. M γ

Sie Igἱtur supera nostrum eaput esse putandum est Tempestatem altam : neque enim caligine tanta Obruerent terras , nisi in aedificata superne Multa serent multis exemto nubila sole :Nec tanto possent haec terras opprimere imbri , et6s Flumina abundare ut sacerent, camposque natare , Si non exstructis foret alte nubibus aether . His igitur ventis , atque ignibus omnia plena

Sunt ; ideo passim fremitus , & fulgura fiunt: Quippe etenim supera docui , permulta vaporis 27o

Semina habere cavas nubeis ς & multa necesse est Concipere ex solis radiis , ardoreque eorum . Hic ubi ventus eas idem qui cogit in unum Forte locum quemvis , expressit multa vaporis Semina , seque simul cum eo commiscuit igni: 27sInsinuatus ibi vortex versatur in alto , Et calidis acuit fulmen fornacibus intus . Nam duplici ratione accenditur , ipse sua nam Mobilitate calescit, & e contagibus ignis . Inde ubi percaluit vis venti , vel gravis ignis 28ci Impetus incessit; maturum tum quasi sulmen Perscindit subito nubem , serturque coruscis omnia Iuminibus lustrans loca percitus ardor :Quem gravis insequitur sonitus , displosa repente opprimere ut caeli videantur templa superne . 28 IInde tremor terras graviter pertentat, & altum

Murmura percurrunt caelum : nam tota fere tum

Tempestas concussa tremit , fremitusque moventur :Quo de concussu sequitur gravis imber , & uber , omnis uti videatur in imbrem vertier aether , 29 OAtque ita praecipitans ad diluviem revocare :Tantus discidio nubis , ventique procella , Mittitur ardenti sonitus cum provolat ictu . Est etiam cum vis extrinsecus incita venti Incidit in validam maturo sulmine nubem: 29 s

260쪽

Quam eum perscidit, extemplo cadit igneus ille ortex , quod patrio vocitamus nomine fulmen . Hoc sit idem in parteis alias , quocumque tulit vis. Fit quoque ut interdum venti vis missa sine igni , Ignescat tamen in spatio , longoque meatu , 3

Dum venit , amittens in cursu corpora quaedam Grandia , quae nequeunt pariter penetrare per auras , Atque alia ex ipso conradens aere portat

Parvula , quae faciunt ignem commista volando : Non alia longe ratione , ac plumbea saepe 3os Fervida sit glans in cursu , cum multa rigoris Corpora dimittens ignem concepit in auris . Fit quoque , ut ipsius plagae vis excitet ignem , Frigida cum venti pepulit vis missa sine igni: Nimirum quia cum vehementi perculit ictu , si Confluere ex ipso possunt elementa vaporis , Et simul ex illa , quae tum res excipit ictum , Ut lapidem ferro cum caedimus , evolat ignis et Nee quod frigida vis sit ferri, hoc secius illa Semina concurrunt calidi sulgoris ad ictum : ars Sic igitur quoque res accendi fulmine debet , Opportuna suit si sorte , & idonea fiammis . Nec temere omnino plane vis frigida venti Esse potest , ex quo tanta vi immissa superne est: Quin prius in cursu si non accenditur igni , 32orit tepefacta tamen veniat commista calore.

Mobilitas autem fit suIminis , & gravis ictus , Et eeleri serme pergunt sic fulmina lapsu : Nubibus ipsa quod omnino prius incita se vis

Conligit , & magnum conamen sumit eundi. 3Inde , ubi non potuit nubes capere impetis auctum , Exprimitur vis , atque ideo volat impete miro , Ut validis quae de tormentis missa seruntur.

Adde quod e parvis , ac laevibus est elementis et Nee iacile est tali naturae obsistere quidquam : 33.

Inter

SEARCH

MENU NAVIGATION