Hug. Grotii Florum sparsio ad ius Iustinianeum

351쪽

i s HUG. GROTII FLOR. SP. vissima partis alterius offensa r unde saepe non inimicitiae tantum, sed & bella oriebantur. Docet hoc nos Procopius Gothicorum I v. Ideo Wisigothi statuere , ut annulo in arram dato, non liceat uni parti invita altera mutare vo-Iuntatem, III, I, 3.

L. Imperiatis. . Haec lex per scribarum errorem nomen habet Iustiniani, cum sit Iustini, sicut & apud Suidam,& alios scriptores saepe permutata lunt ea nomina. Iustinus hanc legem fecit in gratiam Iustiniani, quem imperio destinabat, de qui scenicam duxerat Theodoram. Ampliavit hanc legem postea in uxoris suae gratiam Iustinianus,voluitque etiam illustribus licita esse conjugia talia , dc quidem sine rescripto, N vellis L I, Lxxx IX, exuri. Causa legum, & t ta hujus Theodorae historia est apud Procopium in arcana historia. Rescripti formulam, qua inaequalis duci permittitur, habes apud Cassiodorum V D, U. L. Sancimus.

Samcimm nuptias, qua inter masculos aeformianas majores vel minores sexagenariis,vel quinquagenariis , lege Iulia, vel Papia mohibita sunt, homines volentes contrahere, is ex nullo modo, vel ex nuda parte laeti nuptias impediriJ Lex Papia Caverat ne mulier quinuuaginta annis minor sexagenario nuberet: neque vir minor sexaginta , quinquagenariam duceret. Meminit La-antius Senecae verbis, di Apuleius Apolosetico

352쪽

AD Ius IVSTINIANEVΜ. 3 rticora. Sustulerat olim hoc caput Claudius Suet. I 3. Vlpianus in Fraginentis, tit. I 6. Re liositam ab aliis Imperatoribus , iterum sustuit aut Iustinus,aut Iustinianus. Eustathius senis . suin hujus legis sic exprimit: η-τῶν ξ AB

m orse genaria, viro minori quinquagenario potes nubere. non recte. Credidit senatus mulieres qd quinuuaginta annos concipere posse, viros plerumque generare ad sexagesimum.& noluit foecundos seecundasve cum inscecu dis copulari. DE INCESTIS, ET IN V ΤΙ-

libus nuptiiS. L. Fratras. Vel duabus siororibuου conjungendi J Quomodo

Honorius habuit Mariam, inde Thermantiam Stiliconis filias. Constantinus quoque main pnus, & pater ejus, sorores duas habuere. Te stis Zonaras.

L. Licet quidam.

Duod ceriis legum conditorim placui cum corpore non convenerit, nuptim non videri esse contra uel Id jus Hebraei ajunt esse antiquius Mose: eo tempore nuptias factas consensu , si de concubitus secutus esset. Fratris mortui uxorem ducere Romanis antiquis testibus licuit. Exemplum in Crassi, apud Plutarcnum. Mutarunt id Christiani Principes, etiam apud Lo gobardos II, V III, I. nimirum imitatione legis Hebraicae Levit. xvi II. ubi tamen excipiis tur vidua liberos nou habens.

353쪽

s g HVG. GROTII FLOR. s P SI NUPTIAE EX RESCRIPTO petantur. Priscus in excerptis: ου θέρος-P--οις ακου- γαυαῖκα κατε υι-- άν-i. Nefas apud Romanos mulierem invitam cuiquam aeoonderi. Attamen Theodora omnes nuptias pro imperio faciebat. Narrat id Procopius in arcana historia. DE sECUNDIS NUPTIIS. Plutarchus: ζηλωτος ο πωτος Θμύν. ἐπτρύ -Felices prima nuptM:secunda fugienda. Causa apud Homerum Odysseae ο:oiΘα-οὶ sυυς-- εασι γι--ους'

Nostrifoeminei quae mens in pector exus; eficere vult euscui quaque est nuptatenates: Nee sobolis cura es illi, neo cura sepulti, Cui virgo quondam fuerat sociata, mariti, Ambrosius Hexaemero vI: Minato concutitupatres depravantum, Walatis fias posterioris comia: neglectis autem hi qui ex priore progeniti sunt. Hinc praemia univiris, poenae nuptias repete tibus apud plerasque gentes, de quibus agit Chrysostomus II ad Uiduam ,& ad Furiam Hieronymus. Servius ad illud I v I eidos tmic uniforsian poteram succumbere culpa. Bene eulpa, polim quam amori, propter ntiquum ritum, quo expeliebantur a sacerdotior item Famtunam muliebrem non coronabant bis nupta.

354쪽

L. Vbi adhuc.

Rebique extra dotem constitutisJ Haec Graeci vocant,-Latini veteres, receptitia, suomodo recte eam vocem apud M. Catonem interpretatur Gellius xv I I, 6. DE REPUDII S.

L. Consensu.

Causias autem repudii Mesaluberrima lege aperistim designam i Rex Nisigothorum Theod ricus edicti cap. sq, causas justas repudii habet, si maritus homicida, maleficus, aut sepulchrorum sit violator: si mulier adultera, malefica, vel agagula. Agagula est lena. RERvΜ ΑΜΟΤΑRVM. L. T. Suam petitioni mutua responsum fueritJ Mutuarum petitionum mentio apud Tertullianum adversus Marcionem II. D E C O N C U B I N I s. olim concubinae ferme erant libertinae. Imperator Tacitus constituit, ne sumerentur nisi Ingenuae. DE EXCUSATIONIBVS TVTorum & curatorum. Concilii Aurelianensis Iu canon vult a tuteisla excusari sacerdotes. Congruit id veteri Episcoporum statuto , cuius meminit Cyprianus epistola Lxv I: Ne qitas de dericis is Dei ministris tutorem vel curatorem testamento suo constituat.

355쪽

sso HVG. GROTII FLORO St. Addit, si quis id faceret, pro eo nec offerri so- Iitum, nec sacrificium pro dormitione ejus c Iebrari. SI ΜAIOR FACTvS ALIENATIONEM

factam sine decreto ratam habuerit. L. Si quando. φρυῖ mi inti quinque annos i litos, intre

a ---ωm. Si minor, qui aratis veniam imp travit, donationem fecerit,ea rata non st,nispos annos xxv, anni decem, aut viginti cluxerint. DE SERVIs FVGITIVIS , ΣΤ L I-hertis mancipiisque civitatum artificibus,& ad diversa opera deputatis & ad rem privatam, vel dominicam pertinentibus. De his sui aliena mancipia sellicitant est tutulus 4r. in lege Salica. de eo sui fugitivum caelaverit, lex Wisigothica I x, tit. I. lex Buringundica, tit. VI. & m legibus Kanuti tit. 12.D E FvRTIS ET SERVO CORRUPTO. P ene furta fugam sequuntur. Martialis: A pedibus didicere manuue peccare proterva οῦ Non miror furem, qui fugitivus erat. Et bene furto additur corruptio. Aristoteles

356쪽

turem maximis a fecit poenis, ita gravis e puniare oportet deceptores. Nam hi animum furantur. . L. Anciliae. Cum etiam hi qui aliena mancipia comparave rint , se hane causam non ignorent, furti actione teneanturJ Baba Kamma X, 9. DE IMPUBERUM ET ALII ssubstitutionibus. L. Precibus. Vel expresse,vel compendioJId est,quandomninsue decesserit. Hinc male appellata Iuriscon tultis serioribus compendiosa substitutio.

si QSIs ALIDEM TESTARI prohibuerit, vel coegerit. L. Iudicium. Deest hic lex quarta,quam supplere possumus

α id QBιλειφθη, δημὸωετ . Si quis aliquem testari prohibuerit, aut coeptum testamentum pers-cere ei qui ob id damnumpassus esstenetur ex prohibitione, me is si quisuilet institutus hares,sive Iegatarim,nisi hic ipse prohibuerit. Si quidpraeter ea in mortui bonis restat, iamco addicetur, iis ipsa per omne vita tempud exsilium feret, quid post poenam persolutam ei bonorum restit, ct hoc addicetur Asco. D E

357쪽

ssa HVG. GROTII FLOR. SP, DE CADUCIS TOLLENDIS.Iu enalis: Propter me scriberis heres: Legatum omne capis,nec non is molli caducum. Vbi Scholiastes: Scriberis heres, o, non pateris poenas orbitatis. Laudat Valentem Ammianus libro xxxi, quod si qui ex Palatinis, ut sunt i lium avidi, caducum petisset, contradicendi copia servata, dabat petenti partem, simulque tribus aut quatuor aliis, qui non petierant, ut ea re aviditatem petentium refraenaret. Ca eum appellatur, ait Vlpianus , quod quis mi t sumento relictum aliqua ex causea non ceperit, verbi gratia, s eoelibi, vel Latino Iuniano ita tum Ριerit, nec intra dies centum, vel calebs legi paruerit, vel Latinus j- Ruiritum consecutus

fuerit, aut se ex parte scriptm vel legatarim ante apertas tabulas decesserit, vel peregre lege peregrinus factus A. Vides hic Vocem, capere,quae propria huic rei. Statius Papinius: Stat domo capta cupidus superstet.

Iuvenalis:

Si capiendi

Ius nullum uxori.

Vbi Scholiastes: Si jure impediatur succedere. Manilius: Ω-s ceperat ipse,

Non legabit opes. DE TESTAΜENTARIA manumissione.

L. Si jure.

Cum non fuisse adjectum, ut pro codicistis scriptum vareret, propona J Qualem clausulam

358쪽

AD Ius Ius ΙNI AN EUM. Is produximus ex testamento Gregorii Nagianzeni, ad L. ex ea scriptura, D. qui testamenta facere possunt.

L. Cum constitutio.

Sed plures quidem uno momento, uterque, vel amplioresJ Vtemque pro duo est positum. DE LIBERALI CAVSΑ.

L. T.

Factum tuum fliis obesse non debetJ Paride causa proposita quaestione,de iis qui liberi nati expositi, deinde sublati a quibusdam & in seravitutem educati essent, respondit Trajanus nisi jus speciale doceretur , nec assertionem den gandam iis , qui ex ejusinodi causa in libertatem vindicantur, neque ipsam libertatem redimendam pretio alimentorum. Alibi lex erat, ut expositum qui agnovisset, solutis alimentis

eum reciperet. Seneca contrOVersiarum IV,26. Alii Imperatores expositum Omnino vetuere

repeti, sed tamen esse liberum. Vide infra, de infantibus expositis. NE DE STATU DEFvNCTOR v Μpost quinquennium quaeratur. Capitolinus in vita Antonini de hae leger De flatu etiam defunctorum intra quinquennium quari Iust. DE QUADRIENNII PRAEsCRIPTIONE. L. Omnes qui. Male hanc legem interpretatur, & ad Arcadii tempora resert Georgius Patriarcha Nexandrinus in vita Chrysostomi.

359쪽

3sε HVG. GROTII FLOR. s . in frumentaria, de apud Probum Epaminon da . & in Magnonis notis legendum pariculo, quomodo apud Marculsum , paricula chainta. Pariculum est τό lim, exemplum nitide descriptum ex archetypo , quod plerumque lituras, di mutationes habebat. SENTENTIA Μ RESCINDI non posse. Symmachus x, : In negotiis te Me ac dudieationa Mitu, cessare aquum es longa orationis

excursum.

COMMINATIONES, EPISTOLAS, Programmata, subscriptiones, audi ritatem rei judicatae non habere.

Symmachus x,Α7,miratur comminationem stib conditione depromtam , instar cujusdam debiti ducit deinde addit: At vero iste temor Dimi Principis literis comprehensius, ne vimentem quidem posset urgere. Gravia enim subjectis sapam tamini. acuendi potis studio, quam nocendi. Hoc etiam dium genitor tuus, in omnium semper animis o ore Gy-m,pia lege constituit, quum-rentiam quoque 'ub comminatione depromtam, essectu atque executione vacuavit. . SI EX FALSIS INSTRVΜENTIs

vel testimoniis judicatum sit.

Vbi iesimonia D a intercessisse apparet, o victo

riam

360쪽

AD IUS IUSTINIANEVΜ. 337riam ei tribum secundum quem lis data est major, quam dimidia, pars testium damnata sit,

sententia ex eorum sis prolata non valeat. Sic ad evertendam sententiain ex fide falsorum t stium latam , tendit oratio Demosthenis in Ener um & Mnesibulum. Harpocration: ἀνα-

τυρες ψδ δεμαέυωων. Ait rescissa fuisse judic ta , si testes qui fuerant, falsi testimonii essent

convicti. Romae Caeso damnatus suerat teste Volscio r ad eam sententiam rescindendam Volscio falso testi dies dicta est,narrante Livio libro DI. vide legem Zenonis, quam ex Basi- Iicis profert Cinacius x IlI, observ. 38. quae esse debet decima tertia, supra, De testibus. INTER ALIOS ACTA AUT I dicata, aliis non nocent. Symmachus x, 4: mando absentibuου atque ignorantibu inter alios gesta nocuemunt ' Augustinus epistola cci I : Nec causa cause, nec persuna persona praejudicat. DE RELATIO NI Bus. Multae sunt tales in epistolis Plinii. Vide&Symmachum II, 3O. DE APPELLATIONIBUS, ET consultationibus.

L. Appestationes.

Appellatione interposita, licer a judice repudiata fit, in udicium deliberationis nihil feri debere, es in eo eu omnia esse,quo tempore pronuntiati

uis fuerunt sapissime constitutu e Badice nempe, a quo