장음표시 사용
281쪽
tamen haec res illis offensionem et contemtionem ad omnes attulit idque ita esse, quum ex aliorum objectationIbus, tum etiam ex domestico judicio atque animi conscientia intelligebant. Quo pudore adducti, et sortasse non se liberari, sed in aliud tempus reservari arbitrati, discederea nobis, et novam tentare sortunam, novasque experiri amicitias constituerunt et cum paucis collocuti clientibus suis, quibus tantum lacinus committere audebant, primiunconati sunt, Miscium equitum, C. Volusenum, intemficere ut postea, bello consecto, cognitum est), ut cum munere aliquo perfugisse ad Pompeium Viderentur. Post
quam id dissicilius visum est', neque iacultas perficiendi
dabatur quam maximas potuerunt pecunias mutuati, proinde ac suis satisfacere, et fraudata restituere vellent multis coemtis equis, ad Pompeium transierunt, cum iis
quos sui consilii participes habebant. LXI. Quos Pompeius, quod erant honesto loco nati,
et instructi liberaliter', magnoque comitatu, et multis jumentis venerant, virique sortes habebantur, et in honore apud Caesarem fuerant, quodque noVum et praeter consuetudinem acciderat, per omnia sua praesidia circumduxit,
cere studerent. Sic ex rinteritis
Caesaris of iis reliqua verant, quum sperant, et in posterum talia officia ipsis Caesarem praestiturum, qualia praestiterit superiori tempore Ηεκquomodo nonnullisvideri potuerint
Corrupta, non assequor. Μ. Incas
sum sane se torquent in hoc Ioeo emendando Scaliger, retistia verarent, veluti inutilia, uncis inelusi . At Praeterquam quod e d. omnes ea verba exhibent, sine iis hiulea et inelegans foret oratio.
a. Postquam id dis ilius visum est. Nullus cod. habet di pellius, nostro R. 5768 excepto, in quo etiam scribi
tur a secunda manu, et in margine.
Alii habent idfacinus, insulse: nam
non adeo rudes erant et barbari, ut ducem, in cujus verba iuraverant, interficere nefas non intelligerent. Alii Deilius, eontra mentem auctoris: nam repugnantis uentia. 3. Proinde ae saeis satisfacere me lent. Codd. fere omnes habent'- inde. Mai. sua auctoritate, et invitis codd. omisit pronomen Nis,
quod non probat Davisius, qui, pluribus exemplis ex ipso Caeaare desumptis, huic verbo dativum e sum saepissime adjungi oonfirmat. CAP. LXI. r. Instruet liberaliter. Djsj1jgsui QOO Ie
282쪽
atque ostentarit; nam ante id tempus nemo, aut miles, aut eques, a Caesare ad Pompeium transierat, quum paene quotidie alompeio ad Caesarem perfugerent, Vulgo ero universi in Epiro atque AEtolia conscripti milites earumque regionum omnium, quae a Caesare tenebantur. Sed hi, cognitis omnibus rebus , seu quid in munitionibus persectum non erat, seu quid a peritioribus rei militaris desiderari videbatur, temporibusque rerum, et spatiis locorum, et custodiarum varia diligentia animadVersa, prout cujusque eorum, qui negotiis praeerant, aut natura, aut studium
serebat, haec ad Pompeium omnia detulerant LXII. Quibus ille cognitis, eruptionisque jam ante capto consilio , ut demonstratum est, tegimenta galeis ' milites P Viminibus sacere , atque aggerem comportare jubet
His paratis rebus, magnum numerum leVis armaturae et sagittariorum, aggeremque omnem noctu in scaphas et naves actuarias imponit, et de media nocte cohortes LX,
Laut suppellectile et splendido viatico instructi.
a. Vulgo ero unipersi. Ita omnes
codd. escio cur hoc loco, intem etdm Videre placuerit pleonag-mum ingratum. Unde alii alterum aut alterum ex his verbis deleri jubent alii eontra probare tentant exemplis desumptis e diversis scriptoribus, veluti ex Plauti rinum. IV, 3, 39, omnibus unioersis ibid.,
quae exempla nil facivm ad rem. Caesar enim dicit poematiotidie μlites quoscumque transire a Pommio ad Caesarem et addit ulmi adve bialiter positum), ραμ'ue, ut mrimum, omnes qui m Epiro atq- AEtolia conscripti et prinopalemam mustes soldat le- nses ire et l'Etolis. Sic, lib. I, B. G. c. 39 Vulgo
totis castris testamenta Obsignabantur: et libro II e. Ir usto reo occu
mbantur, et alibi. 3. Sed fu, cognitis omnibus rebuS. Quae in Caesaris castris si ant.
Te oribias remm Tempora rerum suo opportunitates , occasiones
quae tanti sunt in Alis quibuslibet, praesertim civilibus, pretii. Vari diligentia. Ita optimi eodd. ,
et noster 5768. Alii eorrupte, et r-ria, siue sensu unde ossius conjecit, viribus, quod in Petaviano
et cod. orvio legitur, et rei aptissimum est. Idcirco recentiores
post Clarhium, ne matur, et Tumpta de Crisse, aliique re BPerunt. CLP. LXII. I. Temmenta Dis....em miminibus facere. Ad quem usum
283쪽
ex maximis castris praesidiisque deductas, ad eam partem munitionum ducit, quae pertinebant ad mare, longissimeque a maximis castris Caesaris aberant'. Eodem naves quas demonstravimus aggere et levis armaturae militibus completas, quasque ad Dyrrhachium naves longas ha
bebat, mittit, et quid a quoque fieri velit, praecipit. A d
eas munitiones Caesar Lentulum arcellinum quaestorem cum legione non positum habebat. Huic, quod valetudine minus commoda utebatur, Fulvium ostumum Ἀλjutorem submiserat. LXIII. Erat eo loco fossa pedum XV et Vallus Contra
a Quin Pertinebant.... Merant Iu-
rinius, bibertino citatus, retia
3. Lentulum Marcellinum De gente Cornelia jam diximus, lib. I, c. 6, et de familia Lentulorum, ibid. C. 22. Lentulus autem Μarcellinus, cujus h. l. mentio fit, filius exat P. Claudii arcelli per adoptionem, transiit e gente Claudia arcella, in familiam Lentulorum. ullum
de e monumentum superest, nisi huic adscribas argenteum denarium
in quo legitur L ΕΝΤVLVS,ARCELLINUS COS.; in altera denarii
parte Idaeae matris simulacrum, ad indicandum utriusque familiae honorem, Claudiae et Corneliae. Ita de hac Cic. in Arusp. resP., c. I 3: sacra ista Majores nostri scita eaem ma Romin collocayeruntis quin vir is accepit, qui est Optimus α ρο- Pul romano Dd.catus, P. Scipio ;
Demina autem , quia matronarum
castissima putabatur, Q. Claudis. Vid. quoque Valer. axim. ΙΔ. VII, c. 5; Liv., lib. xxxviΟVid., Fast. iv; et Solin., c. 7.4 Fuloium Postumum Gens Fulvia e usculo oriunda, ut innuit
Cic. Philipp. 3, etsi plebeia, honoribus tamen et rebus gestis clara, nomen desumptum a Fulvo colore: in tres familias distincta sc nobiliores, et intini, quae prima est; Centimassi, secunda; et Flacci, te tia. Sed jam ante an. 486, prima familia Fulviorum quae cognomen habebat CALVI; sed postremus Calvorum unum ex Edus ad Pta
cognomen usitatum AElias genti. -- time autem familiam in quam intraverat, Primus illustravit Servius Fulvius Paetinus, Quaestor, an. 486; tr. PI. an. 491; aedilis, 494, praetor urb. 496 tandem consul, Cum,. 9Einitio Paullo 498 Proconsul, anno sequenti illustrem do Poenis triumphum egit Filius ejus iisdem dignitatibus ornatus, his triumPh rit primum, an. 56, ex Hispania ulteriore iterum de AEtolis, anno 566. Fulvius autem, de quo agitur hoc loco, certe ex Fulvia gente; sed ex qua familia incertum est, nam cognomen diversum habet:
284쪽
hostem in altitudinem pedum X, tantumdemque ejus valli agger in latitudinem patebat. Ab eo, intermisso spatio pedum DC alter conversus in contrariam partum erat vallus, humiliore paullo munitione hoc enim superioribus diebus timens Caesar, ne naVibus nostri circumvenirentur, duplicem eo loco secerat vallum, ut, si ancipiti praelio dimicaretur, posset resisti. Sed operum magnitudo, et continens omnium dierum labor, quod millia passuum in circuitu XVII munitione erat complexus, perficiendi
spatium non dabat. Itaque contra mare transVersum Val-
quapropter ne amplius in eo mo
CLP. LXIII. I. Et alius contra hostem. Valuus hic ponitur Pro tota munitione e vallis constante , quae aliter dicitur allumineutro generes. Vasius proprie stipes quo terra aggesta sustentatur Servius ad Virg., Georg. II, 24
Quadrifidasque audes, et acuto robore vallos,
ait bis idem disit nam et mali et sudes idem sunt. Vid quoque AEneid. Ix I46 et x, 26. Veg. lib. III, C. 8: Supra areerem, alii, idest, sudes, me tributi lignei per ordinem digeruntur. Hi autem, et saepius hoc in eapite munitionem ex stipitibus
concinnatam denotat. - mstem. Interiorem, nempe Pompeium. , Alter conpersus in Ontrariam partem Scit contra hostem exteriorem. Similes munitiones ante Alesiam, quas Vid. B. G. I. VII, c. 69 et seqq-3. Quod miliis passuum in circuitu XVIII. Hic Iocus, ut diximus, . 43, not. a necessario emendandus, vel saltem explicandus sed quomodo p videamus Caesar, cap. 43
munitionem instituerat, quae uno atque altero cornu ad mare tendens, in circuitu suo Pompeium omnemque ejus exercitum clausos tenerit. Μaximus esse debuit hujus munitionis circuitus: nam Pompeius parem effecerat, Caesarianae adversam, et interiorem, V iniit. Pas. Constantem; Porro Caesar, ut h. l. innuitur, prima munitione non contentus, et timens, ne sui navibus cim cumMenirenturi nempe, copiis egressis e navibus), munitionem exteriorem agere instituit, quam tamen non Perfecit. Porro prima munitio Caesaris remota erat aliquot passibus a Pompeiana', quae ipsa xv mill complectebaturi vide c. 4 40, quod si, ut ex
Appiano et Lucano demonstratum est, Circuitus munitionis interioris Caesarianae sui xxv mill passuum quomodo munitio exterior inchoata, Vin tantum mill pass. amplecti potuerit, nisi dixeris Caesarem de parte inchoata tantum locutum esse : et ea sola foret ratio explicandi, si numerus VIII codd. servandus esset. At Iustus ipsius, et post eum, udendorpius errorem in mameris esse utant et xxxvm
mill pass. legendum, habita ratione spatii Dc pass. interjecti inter munitionem interiorem et muniti Djψjtjgsui QOO J Ie
285쪽
lum, qui has duas munitiones contingeret, nondum perfecerat. Quae res nota erat Pompeio, delata per Allobroges perfugas, magnumque nostris attulit incommodum Nam, ut ad mare nostrae cohortes nonae legionis excubuerant, accessere subito prima luce Pompeiani exercitus, novusque eorum adventus exstitit; simul ex navibus circumvecti milites in exteriorem vallum tela jaciebant, fossaeque aggere complebantur et legionarii, interioris munitionis desen- Sores, scali admotis, tormentis cujusque generis telisque terrebant; magnaque multitudo sagittariorum ab utraque parte circumfundebatur. Μultum autem ab ictu lapidum, quod unum nostris erat telum, Vimine tegimenta galeis imposita defendebant. Itaque, quum omnibus rebus nostri
premerentur, atque aegre resisterent, animadVorsum est vitium munitionis , quod supra demonstratum est, atque inter duos allos, qua persectum opuS non erat, per marenem exteriorem. Ita circuitus Pompeianae munitionis erit in mill . Pass. munitionis interioris Caesariana xxv mili. et exterioris inchoatae, necdum perfectae, xxxVmmili. mirandum sane opus, et Vix
eredibile. Id unum de consilio Caesaris observare liceat. Quum summus ille dux simile munitionibus Alesianis opus instituit, non satis recte attendisse videtur quanti interesset inter tempora, quanti inter suas et hostium vires quod enim ei adversus Gallos, sortes quidem, sed imperitos feliciter cesserat, noueamdem vim habere poterat adversus Ducem et milites romanos. Quapropter ne suis munitionibus, quas non perfici posse in rat, motus est Pompeius; et ipse iisdem usus artihus hostem propriis maubinationibus implicatum
ab instituto opere desistere coegit. 4. Ostroe cohortes. Ita Codd. nostri; at iacc. conjicit tres; nam numerus cohortium non exprimitur, quod in nostro auctore rarius accidit. - Eacubuerans Al. --M--rant, quod nunquam sorte apud scriptores occurrit. - Exercitua. Hanc vocem uncis inclusit Malig., veluti dubiam. In aeteriorem vallum. Recte ex optimis codd. et
nostro 764, et res ipsa docet;
alii, anteriorem; alii, interiorem. Νομtram lect confixmaniciaco et I M. Gmnov. observat. lib. III, c. s.
Idem Davis. - Legionam Pompeii)terrebant defensores Caesamianos' sic recepit Clarkius; et ratio doceti 5. Vitiam munitionis Mil. vallustransversus, et mari oppositus, qui alios duos conjungeret, nondum Perfectus erat. Djψjtjgsui QOO J Ie
286쪽
navibus expositi in adVersos nostros impetum fecerunt, atque ex utraque munitione dejecto terga Vertere coegerunt.
LXIV. Hoc tumultu nuntiato, arcellinus cohortes subsidio nostris laborantibus submittit quae ex castris sigientes conspicatae, neque illos suo adventu confirmare potuerunt, neque ipsae hostium impetum tulerunt. Itaque, quodcunque addebatur subsidio, id corruptum timore fingientium, terrorem et periculum augebat hominum enim multitudine receptus impediebatur. In eo praelio, quum gravi vulnere esset affectus aquilifer, et a viribus deficeretur'; conspicatus equite nostros,is hanc ego, inquit, et vivus multos per annos magna diligentia defendi, et nunc moriens eadem fide Caesari restituo. Nolite, obsecro, committere, quod ante in exercitu Caesaris non accidit, ut rei militaris dedecus admittatur; incolumemque ad eum referte. B Hoc casu aquila conservatur, omnibus primae cohortis Menturionibus intersectis, praeter principem priorem LXV. Iamque Pompeiani, magna caede OStrorum, castris,arcellini appropinquabant, non mediocri terrore illato Uiquis cohortibus De Μ. Antonius, qui proximum locum praesidiorum tenebat, ea re nuntiata, cum cohortibus XII descendens ex loco superiore cernebatur. Cujus
CL. LXIV. . A vir a d re singula quaque legione, dum suum retur. Ita eodd. nostri, et optimi cui . manipulo signum amissa Oadendo iani. Da quisve Ovid. maximae erat ignominiae quippe, epist. Her. , I apud Romanos, saerosaneta suit
Desei- indens areis ab orio ea habita, ideoque delictum mors se-
Vide quae Motavimus ad hunc Ver quinatur. Vid Iapsium de militimin P. I a t.' aeos τε Minonis Rom. l. V disi 5. Celsus mioquo Vulgata habet simpliciter vini a habet, P. T9 et 195 nostra editio. deseereων. --lli eodd. alii te uis Caret dedeeus Cresareis astris Dat . ceret; male, ut Davisius ait ininsitum, mes te hostium in manus a. Dedecus --to rari ossius evia taret dveis signum fleri vult doctus --atur ut est in . Printer principem priorem Docod. Norvio. Praestat tamen nosma hoc id quae notavimus supra ad lectio: nam aquilas quae una aerat in c. sa, not. 3.Djψjtjgsui QOO J Ie
287쪽
adventus ompeianos compressit, nostrosque firmavit, ut se ex maximo timore colligerent. Neque multo post Caesar, siqnificatione per castella fumo facta, ut erat superioris temporis consuetudo deductis quibusdam cohortibus ex praesidiis, eodem Venit Qui cognito detrimento, quum animadvertisset Ρompeium extra munitiones egresSum, CaStra secundum mare it libere pabulari posset, nec minus aditum navibus haberet, commutata ratione belli, quoniam propositum non tenuerat, juxta Pompeium munire jussit. LXVI. Qua perfecta munitione animadversum est ab speculatoribus Caesaris, cohortes quasdam, quod instar legionis videretur', esse post silvam, et in Vetera castraduci Castrorum hic situs erat'. Superioribus diebus, nona Caesaris legio quum se objecisset Ρompeianis copiis, atque
opera , ut demonstrinimus , circummuniret , castra eo
loco posuit. Haec silvam quamdam contingebant, neque longius a mari passibus D aberant. ost mutato con-
CAP. LXV. o. Castra secundum a Castrorum hic sim erat Castr mare. Deesse Verbum putat h. l. rum scit utrorumque. Hae usque
Iurinius V. g. Osuisse; cui assen ad finem capitis parenthesi inesndittior, nam mox dicitur de Caesare Clarrius, et extra ordinem posita Daeta Pompeium munire jussit. Reipsa iudicat, ita ut illa verba eo signoratio postulat ut, quum ompeius lenonis uato, quibus incipit c. 67, victor esset in hac pugna, et u ab his in vetera castra iaci, en nitiones Caesarianorum refregisset, deant; et quamvis attentius legenti statim extravaliumcastrametaretur, series rerum satis apte connexa iuut liberum inde haberet aditum ad deatur, haud abnuerim quaedam, mare, et pabulari posset. De hac pu in his usque ad capitis iacem, in-gna et de sequenti vid. Lue Phars te olatoris manum redolere v. g. vI, 6, existimat poeta, bellum haec bis repetita, parum ingeniose his praeliis finiri potuisse , si Pom Post mutato consitio quibus m de eam peius victoria uti calluisset, V. 3να sis Quum tamen parenthesin Vul-
Ultimus esse die potuit tibi, Roma, malorum: gata non habeat, hanc delevimus. Exire e mediis potuit Pharsalia satis. 3 Atque opera eis mmuniret. --
CAP. LXVI. I. Ohortes... vide nulli, et noster B. 5764 legunt: retur. Id est, quasdam cohortes, et atque vere circummuniret, quae lecti quidem id cohortium, quod quihusdam interpretibus mutila visa sive tantum cohortium, quantum est. - Ut demonstrapimus. MP. mP.
288쪽
silio quibusdam de causis, Caesar paullo ultra eum locum castra transtulit: paucisque intermissis diebus haec eadem pompeius occupa erat, et, quod eo loco plures erat legiones habiturus, relicto interiore vallo majorem adjecerat munitionem. Ita minora castra, inclusa majoribus, castelli atque arcis locum obtinebant. Item ab angulo castrorum sinistro munitionem ad flumen perduxerat, circiter passus CD, quo liberius ac sine periculo milites aquarentur. Sed is quoque, mutato consilio quibusdam de causis
quas commemorari necesse non St, eo loco excesserat. Ita complures dies manserant castra munitione quidem integrae omne erant.
LXVII. Eo signo legionis illato', speculatores Caesari
renuntiarunt. Hoc idem visum ex superioribus quibusdam castellis confirmaverant. Is locus aberat a novis ompeii castris circiter passus D. Hanc legionem sperans Caesar se opprimere posse, et cupiens ejus diei detrimentum sarcire , reliquit in opere cohortes duas, quae speciem munitionis praeberent: ipse diverso itinere, quam potuit occultissime, reliquas cohortes, numero XXX ΙΙΙ, in quibus erat legio nona, multis amissis centurionibus, deminutoque militum numero, ad legionem Pompeii castraque
minora duplici acie duxit Neque eum prima opinio fefellit:
nam et perVenit prius, quam ompeius sentire posset; et tametsi erant munitiones castrorum magnae , tamen sinistro cornu, ubi erat ipse, celeriter aggressus ompeianos ex vallo deturbavit. Erat objectus portis ericius'.
CAP. LXVII. T. Eo signo legionis et dicimus, iamia destiae. At nune illato, etc. EO, sed. in Vetera castra superne tantum aculei figuntur; a. Erat Objectus Ortis ericius. Est apud Veteres ex omnibus lateribus. trabs, cui infixae sunt pinnae ferreae, Caeterum notandum est quum et saepe versatilis ita vocatur ab quasdam bellicas machinas descri- animali, cui similis est suis aculeis bimus, seu casuorum munitiones
Hodie quoque utimur ad portas, hodiernas, nos loqui, saepius de vel aditus castellorum obstruendos, his quibus triginta aut viginti abhino
289쪽
Hic paullisper est pugnatum, quum irrumpere nostri conarentur, illi castra defenderent, sortissime . ulcione', cujus opera proditum exercitum C. Antonii demonstravimus, e loco propugnante Sed tamen nostri virtute vicerunt; excisoque ericio, primo in majora castra, post etiam in castellum , quod erat inclusum majoribus castris, irruperunt, et quod eo pulsa legio sese receperat, nonnullos ibi repugnantes interfecerunt.
LXVIII. Sed fortuna, quae plurimum poteSt, quum in reliquis rebus, tum praecipue in bello, parvis momentis
magnas rerum commutationes emcit ut tum accidit. Μunitionem, quam pertinere a castris ad flumen supra demonstravimus, dextri Caesaris cornu cohortes, ignoram tia loci sunt Secutae, quum portam quaererent, castrorumque eam munitionem esse arbitrarentur. Quod quum esset
animadversum', conjunctam esses flumini prorutis his
annis utebantur nunc omnia fere
illa, aut nihili, aut prorsus diversa fecit nova et rapidior belli gerendi ratio haec semel pro careeris dicta sint. meminit hujus machinae Sisenna apud Nonnium, in erutum: Axibus eminebant in modum erisii miliataris veruta binumpedum.VId.Havere. ad Sall.t. II, p. 83, et ed.COrt., P. 979. Vide quoque Turneb. Advers. IV, 8. 3. . Puleis . Ita Codd.; at eumdem esse suspicor, atque T. Pul nem, cujus praeclare factum memoratur l. V B. G. c. 44, quapropter scriberem, T. Pulponem. Demonstrapimus Mn ipsam rem nam
ravit, sed aliquid, o 4, attigit, quod
eo pertinere potest. Ex h. l. et aliis quibusdam, ut jam animadvertere fuit, partem libri secundi interetia disse crediderunt Plerique interpr. 4. Et quod eo uisa legio uti, et quo pulsae unde Vossiu suspicatur, quo titia. Nostri codd. habent : et
CAP. LXVIII. . Pertinere. Ita eod. noster 5764, et alii permulti. Vulgata, et Reg. 5768: pertingere;
at in hoc sensu, vix latinum esse hoc Verbum autumant eritici, et nusquam alibi eo usum fuisse Caesarem merito affirmat Dav. - Sunt secutae Venerunt eo, delatae sunt eo, inquit orus ego vero simpliciter interpretor secutae sunt longitud, nem muri istius, portam quaerentes.
a. Quod quum esset animasieratam.
Τὸ quod nonnullis redundare visum est; sed est consentaneum Caesaris
uli animaisertit, suas vias non due ei, te. Et alibi saepissime. Prorutis. In codicibus legitur, sto istis, vel prout iis, absque sensu; un de veti editores secerunt protinus. Ex coniectura iaccon. reposui Djsj1jgsui QOO Ie