장음표시 사용
471쪽
gentiaque praeditus, nonne eniteris, et proficisceris ad paternas clientelas, auxilium tibi reique publica atque optimo cuique magitatum , XXIII. His verbis hominis gravissimi incitatus adolescentulus, cum naviculis cujusque modi generis H, inibi paucis rostratis' profectus ab Utica est in muritaniam, regnumque Bogudis est ingressus expeditoque
exercitu, numero semorum, libEmrum duorum millium, cujus partem inermem, partem armatam habuerat, ad
oppidum Ascurum accedere coepit: in quo oppido praesidium fuit regium. ompeio adveniente, oppidani, usque eo passi propius accedere', donec ad ipsas portas ac
murum appropinquaret, subito eruptione facta prostratos perterritosque Pompeianos hi mare passim navesque --
pulerunt. Ita re imis gesta, Cn. Pompeius filius navis inde avertit, neque postea litus attigit, classemque ad insulas
XXIV. Scipio interim cum iis copiis, quas paullo
ante dentonstravimus, Utidae grandi praesidio relicto, prinfectus, primum Adrumeti castra ponit deinde paucos dies ibi commoratus, noctu itinere iacto, cum Petreii et Labieni copiis se conjungit atque unis castris factis, tria millia passuum longe considunt. Equitatus interim eorum
CAP. XXIII. x. Inibi paueis rostri Bogud ad Antonium transiit, et In quibus erant Pauca rostratae M. Ethoinae ab Agrippa, qui illam
Iurin velit in his vel M iis urbem e Tut interiamus eat. a. RegnumqueBOmusis. RexBogud Numaro se vortim Cod Petav. ad infensissimas erat Iubae regi Nu numerum, ut B G. I, soanidias unde partes Caesarianas ain 3. Pro itis, edere Vulgo inse-plexus erat recte quidem e nain in usum, quod invariis eodd. εα hic rex a Caesare ominilit --- CAP. XIV. I. Mi s. me eo batur, cujus uxorem Eunoen i ejusque genis vide supra Beli. o. lexerat cui et ipsi Hurima et tiri lib. in o. 3I. - eastris cinmensa tribuit, teste Suetonio, cap. diem Lovan. aeriis. Unde mina. , 5 et Bello post mortem Caesaris in alteris Cod. Mid. binis Nostri omter Antonium et octavium orto, dices, unis eastris. Triami MPm-Djψjtjgsui QOO J Ie
472쪽
circum Caesaris muniti e vagari, atque eos, qui pabulandi aut aquandi gratia extra vallum progressi essent, excipere; ita omnes adversarios intra mumtiones Continere. Quare Caesariani gravi annona sunt conflictati, ideo, quod nondum neque ab Sicilia, neque ab Sardinia commeatus supportatus erat; neque per anni tempus in mari classes sine periculo agari polarant, neque amplius millia passuum sex terrae Africae quoquoversus tenebant, pabulis pae inopia premebantur. Qua necessitate coacti veterani milites eqilitesque, qui multa terra marique bella cons cissent, et periculis inopiaque tali saepe essent conflictati, alga e lubre collecta, et aqua dulci eluta, et ita jumentis esurientibus data, vitam eorum producebam. XXV. Dum haec ita fierent, rex Iuba', cognitis msaris dissicultatibus copiarumque paucitate, non est Visum, dari spatium convalescendi, augendarumque ejus opum. Itaque, comparatis equitum magnis peditumque copiis, subsidio suis. egressus e regno, ire eontendit P. Sitius' interim et rex Boechus comunctis suis opiis, cognito
saeum longe. Τrium missium passuum intervallo a Caesare. CLARR. u. Ac otitor est eta Plutarin. scribit eos algae intactam herbas paululum auiam Vestin Vocant Φitem albam Dioscor. , idque pro eondimento. Ee vocurae in aliis desunt. CAP. XXV. I. Rex Ada.... est visum. Perqua- aratrum Maxa --. . Vid notam ad cap. Em Ita et
legi j ot vi iam Reme, Pino. Sin lanna erit periodi nexus. m. a. P. Sitias Italia paestas, exitium in Maurisamia tolerarit, et collectis aliis exulibus ae mamo madan a Bo cho impetrata, Ca-ri auxilio venit, nullo ab eo beneficio affectus Dio
nomen, Pr ter oeoa Dionis citatos et Appiani Civ. 11 96 P. 488, recepit Oudend. e codd. etsi in edd. quibus in m ae legebatur M. Hujus mentio fit c. 3, et de Beli. Alo. c. sci. Sed hie a viendi in liores eoad cum araetoris saraeuis. Nil, inin o rex hoe Meo ait leo genam Bo A aio i supra et inlatas Sinusaui, hi de alio o mo
473쪽
regis Iubae egressu, propius ejus regnum copias suas admovere, Cirtamque oppidum ejus regni opulentissimum, adorti, paucis diebus pugnando capiunt, et p-terea duo oppida Gaetulorum: quibus quum conditionem ferrent, ut oppido excederetit, idque sibi vacuum transderent, conditionemque repudiassent, postea ab eis capti intersectique sunt omnes Inde progressi, agros oppidaque vexare non desistunt. Quibus rebus cognitis, Iuba, quum jam non longe ab Scipione atque ejus ducibus abesset, capit consilium, satius esse , sibi suoque regno subsidio ire, quam, dum alios aditurus proficisceretur, ipse suo
regno expulsus, sorsitan utraque re expelleretur. Itaque rursus se recipere', atque auxilia etiam a Scipione abduxit, sibi suisque rebus timens elephantisque XXX r lictis suis finibus oppidisque suppetias prosectus est. XXVI. Caesar interim, quum de suo adventu dubitatio
in proVincia esset, neque quisquam crederet, ipSum, sed aliquem legatum cum copiis in Africam venisse, conscriptis literis circum mvinciam, omnes civitates facit de suo adventu certiores Interim nobiles homines ex suis oppidis profugere, et in castra Caesaris devenire, et de
adversariorum ejus acerbitate crudelitateque commem rare coeperunt. Quorum lacrymis querelisque Caesar Commotus, quum antea constitisset in stativis castris, aestate inita, cunctis copiis auxiliisque coactis, bellum cum adve
C-ditionemque re diassent. Videt quaere. Et regno suo, et portuni,
quidem unusquisque, haec verba de tale auxilii aliis serendi M. oppidanis intelligenda esse; seriptor . Meseere. Ne honi eodd. et ex tamen non est diligens, qui in una more Hirtii '. o. 7 1. Vulgo, Maec M. eademque periodo de diversiain, CAP. XXVI. . Constitissae viii
j iis, ut schola loquuntur, tan atare constituisset Lipsi. --j--- quam de uno eodemque scrinit, at αε are constituisset. -- Plia....
nec diserte signifieat, quid de quo actis me e tribus codd. aecepitque dieat. Μ. - et defendit exemplo est a Satius asse, etc. Halit Oudend. Mia de B. G. xn 7. Caeteri codices
474쪽
sariis suis gerere instituit, literis celeriter in Siciliam ad
Allienum et Rabirium distumum conscriptis, et per a taScopum missis, a ut sine mora, aut ulla excusatione 'hiemis Ventorumque exercitus sibi quam celerrime trans-
Portaretur Osricam provinciam perire , funditusque merti ab suis inimicis quod nisi celeriter sociis foret ubVentum, praeter ipsam asticam terram nihil, ne tectum quidem, quo se reciperent, ab illorum scelere insidiisque reliquum futurum s Atque ipse in tanta erat festinatione et exspectatione, ut postero die, quam misisset iteras nuntiumque in Siciliam, classem exercitumque moraridie et noctes diesque oculos mentemque ad mare dispositos directosque haberet. Nec mirum : animadvertebat enim, illas exuri, agros Vastari, pecus diripi, trincidari', oppida castellaque dirui deserique, principesque civitatum aut interfici, aut in catenis teneri, liberos eorum obsidum nomine in servitutem abripi iis se in miseriis
iis quaedam edd. aeeitis. λὶψ cet cum Darisio coaetis. H. Gmnovius ad Liv-vx, 28 ex optimis membranis malilloco eitato e B. G., VIII, 7, veret loco του a duceret OB. - verisque eeleriter. Delendum est quae De Allieno M. e. s. De Rabirio c. . . Encliticam delet Claxhius. - at eorum. Hoc loco non puto esse hominem speculatorem et exploratorem; sed navigium speculatorium, sicuti B. G., Iis TY, eaP. 6, diuitur. Non modo enim Geuius m. A. , 6 inter navigiorum genera nominat cat cuium, quod aut nihil dissertis eata σα, aut adeo, si graeca origos κατασα et οὐ spectetur, in catasco iam mutandum est; sed et Isidorus orig. 3m, scuha, inquit, quia κατάσκοπος, norimum est, quod latine P eulatorium dieitur. Hunc Isidor locum debeo Ciaceon ad h. l. quod autem Ciceronis quoque laeuin ad Att. , II huc reserunt, id frustra fit, quia ibi non nisi ex quorumdam emendatione catas pium legitur. M. a. Metua ae satiano Nimium hoc omnino sed moribus Caesaris satis conveniens. Vide cap. 8. Proati alii ae OB. 3. Asa ipse. Sic boni codicea. Alii conjunctionem omittunt. Dis suos. Alii de suos, ut Cicer.
Phil. 13 in mentum.. mentem que da oneres est Horat. d. I, 36, 17, Oculos de Onere in m.
4. Trucidari. Vulgo, trucidarique, cui vitio operariorum in ed. Cellari jungitur 'pida Cod Peta'. H-nes t et rc dis se in miseriis M.
475쪽
suamque fidem implorantibus auxilio propter copiarum paucitatem esse non posse. ilites interim in opere
exercere, Castra munire, turres, castella facere, molesque jacere in mare non intermittere.
XXVII. Scipio interim elephantos hoe modo condoce- secere instituit'. Dua instruxit acies unam fiinditorum contra elephantos, quae quasi adversariorum locum obtineret, et contra eorum seontem adversam lapillos minutos' mittoret deinde in ordinem elephantos constituit; post illos autem aciem suam instruxit, ut, quum ab adVer-
riis lapides mitti coepissent, et elephanti perterriti se ad
Suo convertissent, rursus a sua acie lapidibus missis eo converterent adversus hostem quod aegre tardeque fiebat: rudes enim elephanti', multorum annorum doctrina usuque vetusto vix edocti, tamen communi periculo in aciem producuntur.
XXVIII. Dum hae ad Ruspinam ab utrisque ducibus administrantur, C. Virgilius praetorius, qui Thapso ρο-
pido maritimo praeerat, quum animadvertisset na es singulas in exercitu Caesaris, incertas locorum atque castrorum suorum Vagari, occasionem nactus, ninem, quam
ibi habuit actuariam, militibus complet et sagittariis, et eidem scaphas de navibus adjungit, ac siugulas naves tae
sarianas consectari coepit. Et quum plures adortus esset,
CAP. XVII. r. Eia fiuntos hoe inem, quum ventum est ad praelium, modo e docefacere histituit Plinius, et suis et hostili aciei sunt perie l. VIII, c. 8 , his consentanea serihil. losi portassis hic est sensu loel a Lapillos minutos. Sic eap. 4, pro rudes hahent quidam odiem parinia eatissula. id et Cic. Tusc. audex editiones vero radere M. Lm, et: id sanet. in x, ro me honis codd. Scal recepit rudes. diminutivum in nostro auetore D. CAP. XXVIII. x. hamo. Alii, queris occurriti manst. Codd. nostri quoque habes 3. Rudes elema rei. Di nondum Thapsi. praeliis interfuerunt, postquam ion Adortus Lese e codicum Vesu go demum tempore, et aegre qui giis: Et quum plures adortus es et, dem Potuerunt condoeefieri, a pulsus. . . . diu sit. Sed quam nec σDjψjtjgsui QOO J Ie
476쪽
pulsus fugatusque inde discessit. Sed quum nec sic desisteret periclitari, Arte incidit in navem, in qua erant duo Titii Hispani adolescentes tribuni legionis V, quorum patrem Caesar in senatum legerat, et cum his . Salienus,eenturio legionis ejusdem, qui .messalam legatum obsederat essanas, seditiosissima oratione apud eum usus; demque pecuniam et omamenta triumphi Caesaris retinenda et custodienda curaverat, et ob has causas timebat sibi. Hic propter conscientiam peccatorum suorum Persuasit adolescentibus, ne repugnarent, seseque Virgilio transderent. Itaque deducti a Virgilio ad Scipionem, custodibus transditi, et post diem tertium sunt interfecti. Qui quum ducerentur ad necem , petisse dicitur major Intius a centurionibus, ut se priorem , quam fratrem interficerent idque ab eis iacile impetrasse, atque ita
inas. OB Nostero . 576 4: Eiquum vires ut pro laxadortus esset, uia sus notusque inde dis visit; --- ω an desisteret. Μihi ea lectio ge--ina vi inr. Tuii. Viam Titi. Sed mox major uius Gens Titia satis nota, de qua octini sumus,
B C. l. III, e. a. Hi finis inim ini non arant certe ex ea familia, a d hinus erant Elienis Mameelae, ut patet ex eoaeum nomine, quod Tomanum sonat. - . timuis. Vidae. 54. . M. Masarisam rigente V Ieria oriundus, de qua vide a Paea, B. . lib. 3I, c. 53, et Messalarum
familia. Porro M. Mevius Messala Corvinus, cujus hoc loco inentio fit, erat, in videtur, Uius, Valerii Messalae Nigri, qui fuit cos. am. 69s. Vae init B. G. Et semper carus fuit Caesariet Augusto adeo ut Plut et Patere dixerint nulluin majus exemplum hominis grati ac pii, quam Corvinum in Caesarem fuisse. Nummus ejus: CORVINUS. Cap. Iovis Capitolini Iaureatum In imo ROMA Ex aversa partem ΜΕSSALLA. Quadrigae triumphales in quibus Iupiter d. fulmen. a. sc
trum et hahenas equorum. Hic denariae speetat ad ejus consulatum qui incidit an Iaa. - Ee sediti ri .... M MAEus Delaudum et atque est in hoc commate, proPter codd. et ipsam seriem orationis M.
Idemque Alii, ideoque Cur autem hic alienus Caesaris hostis inter
Caesariano Versatus sit, minus nescitur. -- Pecuniam vulgo et ρε- euriam. Inutilis est ista repetitio.
477쪽
XXIX. urmae interim equitum, quae pro vallo in stationibus esse solebant ab utrisque ducibus , quotidie minutis praeliis inter se depugnare non intermittunt :nonnunquam etiam Germani Gallique Labieniant eum Caesaris equitibus, fide data, inter se colloquebantur. Labienus interim cum parte equitatus Leptim oppidum, cui praeerat Saserna cum cohortibus III, oppugnare, ac Viirrumpere conabatur quod ab defensoribus, propter egregiam munitionem oppidi et tormentorum multitudinem, facile et sine periculo defendebatur. Quod ubi saepius ejus equitatus facere non intermittebat, et quum sorte
ante portam turma densa adstitisset; scorpione accuratius misso, atque eorum decurione percusso, et ad decumanam
defixo, reliqui perterriti, fuga se in castra recipiunt. Quo facto postea sunt deterriti oppidum tentare.
C P. XXIX. a. Ab utrisque duenkua, ex artihus utriusque ducis. CLMm Iurin mali ραrtibuas non opus. - DFumniare. Sic codd. Pr b Viam pugnare. At de Dare non semper significat ad em usque ρώ-gnare, sed interdum ut h. l. sin-
P. Themist. c. 4 Caes. B. G. ,
s. Saserna Vide caput 9. H. Cum eo resius tribua Sura e . . sex habuisso narratur, sed tres ρο- tuere a Caesare alio esse abductae. Caeterum quidam habent quatuor. Nostri eodices exhibent tres.
Hic non est machina, sed telum ea missum Gesneri in thes L. L. B. Ad do manam, etc. Quum in quibusdam indicitius legatur ad sem iam in ptiatibus vero a decuma, a decumana, a d amam δε δε--ma incerta esse Iectionem intelligimus. Illi vehementer errant, qui Mumanam interpretantur iam pliciter scutum, quia scuta magna diei fuerint decumana. Quasi ero, quia fluctus, pomum, et alia die intur decumana propis magnitudinem, ideo orbum documana per se significet Pomum suetum, et
alia. Et quid acutum Permagnum ad equitem p . - Re Mi Periem riti reei itine Guise M. Misae.
lat ridiculam, omninoque narrationem de hac P gnatione censet esse omni ex parte hacuram, et ab eodem interpolatam, a quo multos
hujus lari locos ita eorruptos esse addendo, detrahendo, explicando
modo potuerint vel a Perito rei, vel a teste ac spectatore helli hujus si conseribi. Μ-Us.
478쪽
XXX. Scipio inrerim sere quotidie non longius' a suis
eastris passibus CCC instruere aciem , ac majore diei parte comumpta, rursus se in castra recipere. Quod quum saepius fieret, neque ex Caesaris castris quisquam prodiret, neque propius ejus copias accederet; despecta patientia Caesaris exercitusque ejus, universis copiis productis, elephantisque turritis XXX ante aciem instructis, quam latissime potuit porrecta equitum peditumque multitudine, uno tempore progressus, haud ita longe a Caesaris castris constitit in campo. XXXI. Quibus rebus cognitis, Caesar ubet milites, qui extra munitiones processerant, quique pabulandi, aut lignandi, aut etiam muniendi gratia vallem petierant,
quique ad eam rem opus erant', omnes intra munitiones minutatim modesteque sine tumultu aut terrore se recipere, atque in opere consistere equitibus autem, qui in statione fuerant, praecipit, ut usque eo locum obtinerent,
CAP. XXX. x. Non love Lege nonisvitis, ut avisius monuit Μ. Clain negativam expunctam cuPit. d. hariolatur, minis C esse e plicationem ex Tumnondove. . a. misersis viis Ante haec vertia intruditur in eodd. et edd. vett. Iuba vel Mae e male. Is enim in Regnum se receperat. Ita heri. Quum tamen omnes codd. habeant Iiaba, non video cur temere reiiseeretuae: nam 1 a Midemreversus
erat in regnum, post Labienum Victum, cap. as; sed quid impedit quin compositis sui regni rebus, Postea reverius sit ad Scipionem pCAP. XXXI. . Quique abia
.... via erant. Haec non sunt satis
perspicua nec leguntur ubivis e dem momo : vasiam quidem codd. constanter habent, etsi in edd. quibusdam linum legitur item quiquae altero loco in codd. serihitur, quum in edd. passim quasque legatuae; sed deinde in codd. est,
ad ejus rei o ui erant, aut ineam rem, aut ad ea Si vallem petierunt muniendi gratia, eontulerunt se in eam, ut inde materiam valli et aggeris comportarent in castra. Verba, quique ad eam remi u eram,
Oudend. intelligit de lixis calonibusque, qui una cum militibus
extra munitiones processerint. -- haerebit ergo, mitiem, qui ... Pro cessae vi, Migus .... Petierantu ab
his diversi erunt materi, qu ad pabulandum lignandumque opus erant. . l. ius legendum suspis
479쪽
in quo paullo ante constitissent, donec ab hoste missum telum ad se perveniret: quod si propius accederetur, quam honestissime se intra munitiones reciperent. Alii quoque equitatui dicit, uti suo quisque loco paratus armatusque praesto esset. Ad haec non ipse per se coram, quum de vallo prospecularetur, sed marabili peritus sese tia bellandi, in praetorio sedens, per speculatores et nuntissimperabat, quae fieri volebat animadvertebat enim quamquam magnis essent copiis adversarii freti, tamen saepe a se fugatis, pulsis perterritisque, et conuessam Vitam, et ignota peccata quibus rebus nunquam tanta suppeteret ex ipsorum inertia conscientiaque animi victoriae fiducia,
ut castra sua adoriri auderent. Praeterea ipsius nomen auctoritasque magna ex parte eorum exercitus minuebat audaciam Mum egregiae munitiones castrorum, et valli
fossarumque altitudo, et extra vallum stili caeci, mirabilem in modum consili , vel sine desensionibus aditum
adversariis prohibebant Scorpionum, catapultarum, ceterorumque telorum, quae ad defendendum solant parari, magnam copiam habebat Atque haec propter exercitus sui praesentis paucitatem et tirocinium praeparaVerat; non, hostium vi et metu ommotus, patientem se timidumque
Quisus rebus. in iuua rebus, quae quum ita sent M. Inam is, is fugatique erant animi omariantia, veniam impetra erant M.
4. Ita non videntur dimis a stimulis et liliis Bello G. Vn 73
deseriptis, suntque era i , quia nompo uni cerni. Μ. Cinaei, ut apud Virgil. Eneid. x, 3o, camam ti a.
480쪽
hostium opinioni praebebat. Neque idcirco copias, quam
quam erant paucae tironumque, non educebat in aciem, quod victoriae suorum dissideret; sed reserre arbitrabatur, cujusmodi victoria esset sutura turpe enim sibi existimabat, tot rebus gestis, tantisque exercitibus devictis, tot tam claris victoriis partis, ab reliquis copiis adversariorum Suorum, ex fuga collectis, se cruentam adeptum existi- .mari victoriam. Itaque constituerat, gloriam exsultationemque 'eorum pati, donec sibi veteranarum legionum paraaliqua in secundo commeatu occurrisset.
XXXII. Scipio interim, paullisper, ut ante dixi, in eo
loco commoratus, ut quasi despexisse Caesarem Videretur, paullatim reducit suas copias in castra, et concione adVO-cata, de terrore suo desperationeque exercitus Caesaris Verba tacit; et cohortatus suos, victoriam propriam se eis brevi daturum pollicetur Caesar ubet milites rursus ad opus redire, et per causam munitionum tirones in labore
defatigare non intermittit. Interim Numidae ' Gaetulique diffugere quotidie ex castris Scipionis, et partim in regnum se conferre, partim, quod ipsi majoresque eorum beneficio C. ari usi fuissent, Caesaremque ejus amnem
ca tur eum hos us h. e. ii non sontingit nee eontingeae potest: at . et aerisus, antelligitur ea, quae nobis eripi non potest, eri spem alter habere non potest, ido que nobis certa et explorata Sio p. 61 gaudium ' --, quod nobis tantu- oontingit, cujus non potest alter Particeps eri. Erit ergo interdum idem, quod erre- tuum I sed neque in se , quasi haec esset significatio verbi, neque --nthus in locis. . a. Numidius. Hanc vocem glossae deberi putat avia desum am cap. 3s et 6x Noari codd. habent. Ban ei C. Marii, in bello I gurthino Callarius. Vid. v. s. Μ. - m. id Plin. in Μario c. 6, et in Caes. o. a male rem negat celsu p. sso. Iulia CaesarisDjψjtjgsui QOO J Ie