장음표시 사용
21쪽
acumen iudicii in coniiciendo, occultissimaque perspiciendo , ordinemque , qui memoriae maxime lumen affert , in iisdem exponendis . Maturius sibi de hoc libro edendo cogitandum putavit , quod sciebat Summum Pontificem Innocentium XIl. vacuo muneri Cullodis Bibliothecae Vaticanae eum potissimum praefecturum , cuius maiora exstarent temsimonia doctrinae . Sed quoniam ea est inselix conditio Principum , ut aliorum magis ju. dicio , quam suo , iudicent, di faepe iis veritas occultetur , ante tulit Innocentius Blanchinio virum profecto Graecis , & Latinis litteris doctum , sed nullo modo cum ipso comparandum . Illius fortunam dolens Cardinalis ottobonius sua liberalitate sublevandam puta vit. Itaque & Canonicum S. Laurentii in is Damasio eundem creavit, aliisque , nec iis mediocribus , complexus est beneficiis. Post neque ita multo cum Pontifex Maximus factus esset Clemens XI. , ab eo inter honorarios suos cubicularios primum , mox inter canonicos Liberianae Basilicae relatus est . Mandata etiam ab eo habuit de emendando '
22쪽
Kalendario Romano , cui negotio cum aliost doctos viros , N in his Cardinalem . Nortiasium , Pontifex pmposuisset , munus notam di, referendique quidquid constuleretur, Blanchinio assignavit . Non defuerunt maledici , qui illum criminarentur apud Pontificem non pauca quae scire interesset ipsum consulto reuticuisse. Sed facile fuit homini probitate , de fide singulari omnem a se suspicionem remo Vere . Quid vero ipse egerit , quantum labo raverit in mandato exequendo , quidque de tota re senserit , ex iis quae litteris consignavit , quaeque nos referemus , facile inteliligi potest. Edidit anno MDCCI1I. librum qui inscribitur di solutio Problematis Paschalis zProblema autem illud est ; an disponi possis
exclus Paschalis constans annis Gregorianis , qui Pascha semper indiceti tempore contruo hoc est die Dominica intra hebdomadam temtiam lunae Id fieri posse contendit Blanchinius, affertque cyclum: quemdam a se ex cogitatum , quem octogrammum idcirco no minat, quia octo litteris apte dispositis uti. tur ad indic dam lunam xiv, epaelarum s. B usum
23쪽
ussim reservans ad investigandum novilunii diem . Cuius cycli ut veritas pateat , non nulla de ratione numerandi lunam xiv. definiendique diem aequinoctii praemittit . Vult initium novilunii medii ab eo temporis momento computandum , in quod incurrit; deis curiasque ab eodem momento horas xxIV. diem primum lunae iuxta motus medios emiscere . Diem , in quem finis diei medii incidit , lunae primum civilem appellat ; illum,
vero . in quem cyclus finem medii cadere denotat , sive re vera cadat, sive non , cyclarem nominat ; hincque omnes intelligere possunt quae sit hebdomada prima, secunda , aut tertia lunae . cyciaris . civilis , cie iuxta motus medios. Cum autem illud pro demona strato .habeat ita per cyclum disponi posse sannos Gregorianos, ut dies xxi. Martii contineat punctum veri, aut medii aequinoctii , idcireo hunc diem pro aequinoctiali statuit . inibus , aliisque positis problematis solutionem aggreditur, periodumque MCLXXXIV. an norum proponit , quam Clementinam a Clemente XI. honoris cauta nopinat . Huius
24쪽
Isperiodi initium facit ab anno MDC. aerae Christianae , eandemque semper instaurari possi contendit, sive bissextilis, sive non fuerit annus , in quem periodus ipsa desinat; qui iopropterea timere debeamus , ne Pascha e
sua sede dimoveatur, quam statuit esse diem Dominicum intra tertiam lunae hebdomadam civilem mensis primi. In sine libri non pauis ea quae in dubium ventura videbantur ita explicat , ut nunquam a mente di sententia Gregorii XIII. se discrepare putet ; neque ambigit post multas obtervationes a se habitas , collatasque cum iis , quas alii astronomifecerunt , quantitatem anni solaris eam tutissimam esse , quam mathematici Gregoriani adhibuerunt . Monet insuper quidnam sit illud temporis spatium , quo communes labolae a cyclo octogrammo differunt in notandis diebus Pascharum hu)us saeculi ; contendit. que , ut alia multa silentio praeteream , secum dum Canones Nicaenos , decretaque Gregorii XIII. nec non praestantiorum scriptorum
sententiam Pascha anni MDCCvII. XV. Kal. Maias celebrandum esse . Eodem an. MDCCIIIo
25쪽
publici Iuris fecit, & Clementi XI. dicavit
binas Dissertationes de Kalendario O edicto Caesaris alteram , alteram de Paschali eanone
S. HUpoliti Maroris, quorum utrumque in is suo cyclo octogrammo componendo non medioeri sibi adiumento fuisse fatetur . Marm rea haec monumenta e veteris Romae ruderibus effossa fuerunt Saeculo xvI. ; R quamvis non defuissent doctissimi viri , qui illa explicassent, non tamen se actum agere pintavit Franciscus , si uberius , & diligentius eadem explananda susciperet . Cyclus Caesaris designat fastos Kalendares ; & cetera inter adscriptos habet singulis anni diebus binos litterarum ordines , quorum primus ex hibet octo priores alphabeti Romani litteras sibi semper, dum totum anni cursum confecerint , invicem succedentes , cum secundus habeat. litteras indicantes dies fastos, nefastoq;& comitiales . Adversus Iosephum Scaligerum , Bucherium , Petavium , aliosque multos contendit Blanchinius primum litterarum ordinem minime repraesentare dies nundinales , sed cyclum quemdam lunarem, quem ι 4 ipse
26쪽
ipse eleganter , & ingeniose magis quam svere explicat. Nam ex quibusdam , quae supersunt, tituli verbis colligere se posse exi- 1limat illas litteras quatuor diversis coloribus distinctas fuisse ad indicandum diem , in quem sol ilitiorum , & aequinoctiorum novilunium cudit. Cyclo ita explicato hunc consentire probat cum omnibus solis S lunae defectionibus .
quas ab aetate Caesaris ad tria , quae consecuta sunt, saecula aerae Christianae, quibus praeceiaso lunaris diem integrum non excedebat , evenisse acimus ; ex quo concludit novilunia ,
S plenilunia illorum trium iaculorum rectius indicari per cyclum Caesaris, quam perepactas communes , quod hae aliquando per triduum integrum aberrent a veris motibus , cum defectiones illae raro per biduum a
cyclo discrepent, di fere semper eodem die
indicentur . Hunc eundem cyclum accommodatissimum fuisse ostendit ad vulgarem , PO pularemque usum cunctarum pene gentium δhincque illum facile aptari potuisse non so lum trimestribus annis Arcadum , semestribus Acarnanum , aliisque aliorum populorum , qui
27쪽
22 essent anno Iuliano minores , verum etiam majoribus , quibus ad statos quosdam solis di lunae adspectus Eleusina magna , Olympia , Pythia , & hujusmodi alia festa erant celebranda . Quae dum persequitur Blanchinius undique spargit ubertatem , varietatemque eruditionis ; nec alienum a proposito putavit si reliqua inter monumenta antiquitatis, quae asseri , & ad caussae suae commodum trahit, in medium quoque proferret, copi seque explicaret quae exculpta sunt in basi columnae Antonino Pio poli ejusdem dicatae. De cyclo Caesaris satis superque di.ctum . Venio nunc ad Paschalem canonem
S. Hyppoliti, qui visitur in Bibliotheca Vaticana insculptus ad latera cuiusdam sella marmoreae, in qua eiusdem Episcopi simulacrum sedet. Putat Blanchinius in dextero latere exhibente lunas XIV. per cyclum epi grammum repraesentari tres periodos, mino rem CXII. majorem DCCLXXXIv. R maximam ΜΜΜCCXXXXVIII. annorum , adeo ut
ejus ope facile sit invenire dies, quibus PaΩcha in veteri lege celebratum fuerit; neque ni
28쪽
in dubium revocat extantes litteras In sinistro latere indicare Paschales dominicos dies . Idem nonnullos errores , quos imperitus artifex sculpsit in ipso latere, coarguit & corrigit , methodumque innuit ita perficiendi hunc cyclum , ut eius usus communis ess possit, minimeque abhorrens a suscepta his temporibus peragendi Paschae consuetudine . Denique cyclum suum octogrammum cum Juliano, & Ηyppolitaeo comparat, ex quo P stremo , certa suis locis aptata aequatione , tabulas quasdam efficit , per quas facillime ac tuto praeteritorum ac futurorum Paschartam dies inveniantur ; quod maximum utilissimumque fructum laboris ac studii sui in hoc condendo libro fuisse fatetur . Praeter haec alia quoque de Kalendario , cycloque suo octogrammo commentatus est Blanchianius. Nam Dialogum scribere instituit, quo
tradere volebat concinnam methodum accommodandi cyclum suum ad annos veterum Arcadum , qui diebus CCCLTII. constabant.
ad Olympiades. S ad omnem historiae usum , ac postremo disserere utrum utilius esset ad-
29쪽
a hibere annos Iulianos , vel Gregorianos , quem Dialogum si perfecisset nam mini ma pars illius extat J abunde satisfactum toti huic quaellioni ab eo fuisset. In huius generis librorum numero ponendum etiam est
opusculum ad Marium Crescim benium Arcadum Academiae custodem , quo Blanchinius aperit rationem sic utendi cyclo suo , ut is perpetuo indicet novilunium S plenilunium primi mensis aestivi , ex quo facile statui
posset initium olympiacorum annorum . Nemo enim ignorat recentes Arcades veterem consuetudinem in numerandis annis longo in te vallo retulisse. Quoniam vero iis erat mori-hus Franciscus , ut libentissime ea , de quibus moneretur a viris doctis audiret , non
existimavit fieri posse a se melius , quam si sententiam amicissimi sui Joannis Dominici Cassinii exquireret tum de periodo sua Clementina, tum de rebus ad correctionem Kalendarii pertinentibus . Ex quo factum est , ut in Actis Academiae Parisiensis nonnulla is habeamus ab eodem celeberrimo astronomo observata , & notata de Kalendario ; di multo
30쪽
to plura haberemus in hoc rerum genere tum Cassinii, tum aliorum doctissimorum virorum , si in lucem prodiret volumen epillo-larum , quas Blanchinius dedit , de accepit ab illis , quos de eadem correctione consulenodos putavit . Neminem autem latere arbitror irrita infectaque fuisse plurima quae Blanchinius aliique scripsere in Pontificis exequendo mandato; nec melius actum esse cum iis, quos Clemens XlI. huic ipsi negotio proposuit . Horum in numero fuit Eustachius Manstedius, qui aliquando scribens ad Antonium Leprotium non dubitare se dixit operae pretium esse Kalendarium mendis purgare , sed desperare se istud perfici posse invitis Jesultis assiduis propugnatoribus , di defensoribus earum rerum, quas Christophorus Clavius in curanda correctione Gregoriana praestitit . Sed ut ad Blanchinium revertar , huic profecto summa tribuenda est laus, quod
non sibi solum , sed etiam reliquis, qui post
se in corrigendo , moderandoque Kalendario elaboraturi essent, subsidium opportunissimum comparavit. Lineam enim meridianam, cum