장음표시 사용
21쪽
xationem , cur v. E. aXis Terrae perpetub ma--at ad ax n AEquatoris parallatus ό cur im notu Terreae annuo nutia detur Nodorum monassensibilis , prout tamen datur in reliquis Planetis eur Venus & Mars nul Ibs haluae
fatellites , di tamen terra in intermedio talem habeat, nempe Lunam ; cur Planetas
collocentur in Eblipsibus ; eur potius Sol existat in hoc seeo suae Ellipseos, qvlim timaltero , cur Soel Iae Fixae multie habeant suam
revolutionem , & tamen Sol' noster nullam habeat periodum annuam I eur Cometae nomseleant propius accedere ad Terram se Terra est in Coeloe inter Venerem &. Martem , quo nonnunquam descendunt Cometae Θ cur in Terra nulla detur variario melinationis ad Eclipticam p cur magnitudo Planetatum non fit eorum dista isti is proportionalis λ cur Pix netae. non decidant in Solem se timi infra soaura aetherea semper sit rarior , qud propius, acceditur ad Solem p Haec di multa alia non possunt explicat . . priori in Copernica no Systemate. Ad 2. ne . ant. DemonstratIo Nevulon Psapponit , vires e tripetas aut centrifugas, adeoque vires, gravitatis aliunde esse cognitas3- nempe en motus celeritate ν & curvaturo orbitae, in qua revolvuntur . Ex his vero principiis non demonstratur gravitas corporum , quia potest mollis circularis nomprovenire ab extrinseco, sed ab intrinseco per impetum quasi innatum ἰ Prout contra leges Nevutonianas ostendi P. a. Phys. Gen, Si autem morus eire utaris potest proveni re intrinseco , potest etiam dari in eadem orbita& revolutione diversa stravitas corporum, si ponatur fluidum , in quo revolvuntur, esse diversae densitatis, & eorpora , quae Te volvan
22쪽
- Ad a. dieo Eam tegulam Kepleria νnam; si vera est , tangim veram esse quo.
ad Planetas circa commune centrum revolventes; cirea Planeras, autem habentes di versa marra motus, absolute salsa est.. Itaque curn analogia naturae non requirat, . ue omnest Planetae habeant commune cen-rrum ἡ eadem anaelostra etiam non requi. ret , ut terra' habeat eommune centrum hi Sole .
dico : Hane revolutionem circa axem in Planetis esse potius argumentum Pro Terrae quiete , qn m pro Systemate Co- pernicanor quia iii hoc Systemate nulla potest assi ars conveniens hujus reVolutionis causa, dum interim nos facilem damu&, dicendo: quod fluidum , in quo ma nota desertur, celerrime lab Planeta transeat; sicque instar torren ris Plaetie tam in se natantem invertat ae volvat; ut solent lignei globi voluvi in fluminibus , si habeam inaequalitatem aliquas . Ehom in Coperaticani dicere nore possunt : cur Sol ortatur circa axem proprium δ multo minus ullam habet verosimi bi dinem , quod Episcopus Cestrensis , alii Copernieani dieant ἔ- nempe a revolutione solis stimulari omnes- reliquos Planetas ad similem motam vertiginis . Quo modo enim Sol motu vertiginis poterir concitare Planetas aded remotos ad similem mo. tum, cum globus aut rurbovircumactus non eoncitet alium globum etiam vicinissimum di s ooncitaret Sol Planetas ad motum verintiginis , evr hic motus a deis tardus est mn Terra & Marte vieinis Soli ut poth indi gens Σ4. horis , dum snterea motus' verrighnis in Jove plus duplo celerior est , utpote qui in virisabsolvitur λ qitae causa tantae releritatis in Planeta remoto λ' hic rimas agit Sy-sema Copernieanum di Nev Nonianumi . Ac
23쪽
Recedit , quod illa revolutio Planetarum nondum demonstrata st; absoluth enim defendi potest , maculas Solis , Martis, & Jovis esse separatas a suis Planetis, scue in-sar satellitum revolvi circa suos Plane
io OM. 3. Mersennus in Epitiola ad Cartesium testatur : globum tormenti bellici perpendicula riser explos , non amplius recidi 1- se perpendiculariter , imo ne quidem eundem amplius esse inventum; ergo silvuna est, quod globus reciderit versus occidentem , dum morante globo supra aerem , in interea Terra versus orientem promota est.2. Observatur tu omnibus sere Terrae momtibus, reciprocationes aedium fieri versus orientem & occidentem, raro vero a Meridie ad Septentrionem , atqui hujus non est convenientior causa, quis motus terrae diurnus; se enim si lapidi coliculari celerrime ei reum acto ab glutinatum prius fuerit corpus , dc gluten resolvatur I motus corporis ac titubatio fiet secundum directionem lapidis circumacti . ε .3. Meteora altiora v. g. dracones Volantes xaut trabes volantes , serε semper moventur
ab oriente in occidentem , dc quidem mo tu celerrimo : sed & huius rei nulla datur convenientior eausa, quam quod iuxta leges
motuum Cartesianas talia meteora ab aere nostro permotum diurnum circumacto velute ianda excutiantur, sicque terra ver4uS orientem circumacta , abeant secundum tangentem versus occidentem.
33 Resp. ad x. Globum talem tormenti bellici certo recidere; ita vigesester exper tus est Cartesus , & ah no 172 . probarunt
Argentorati quidam ossiciales Regis Galliae. hd vero talis globus plerumque recidatvxraus Occidentem , in causa est , quod ia
24쪽
sisperiori regione aeris plerumque spirent venti Orientales, dum nempe aer motu suo se. quitur Solem , & per se motus aetheris diu γnus ab oriente versus Oecidentem etiam aemxi aliisque corporibus in utrumque indiffe- gentibus, qualia sunt eorpora perpendiculariter excussis , facile similem directionem imprimat. Ad 2. dico: Multos extitisse Terrae motos, ubi reciprocationes factae sun t a Meriis die in Septentrioneni; istitur non potest afferri suifieiens inductio casuum consimiIium ,
is quibus plerumque iactae sint in occidentem . Aut si similem inductionem habes ,
nomina casus de testes ἔ & dic , verb. grat. intra decem casus vix una vice factae sun t in Septentrionem . Sed hos non reperies me sponsore.
Ad a. idem dieor Quod de aIobo torme
ei belliei. Dein si tales materiae eXcuterentur ex aere tanquam h ianda , deberent esse frequentiora talia meteora, quia tali modo excuterentur etiam sub in nubes & a Iiae exhalationes. De in visa sunt talia phoenomenta etiam quandoque versus orientem , vel ves-aus Meridiem , quod lini quam fieret, si Terra se haberet instar fundaris Ob3. 4. In superi ore regione aeris sererer petuo spirant venti Orientales e idem fieintra Tropicos . Huius rei. non potest dat expeditios causa, quit m qudd Terra move
rologia pendula celerius peragunt suas vibrationes, adeoque est minus pondus in pendulo, quam verstaporos. Hujus iterum melior causa dari non potest , quam qu bamotus Terrae diurnus in AEquatore dc intra
Tropicos se rapidissimus , adeoque quddvires centrifugae ibi sint , quaru proin
25쪽
a. Terri dieitur habere si ouram Elliptiis
eam, cuius axis Maior est sub aEquatoete hujus ratio Facith 'dari potest ex motu Terrae diurno, quo fit, ut omnes partes Terraetendant Versus AEquatorem , ubi motus en rapidissimus . 33 Resp. ad I, Ventos illos 'oriri ex motus aetheris ab oriente iis oecidentem , qui protinetiam communi motu totius Uni Versi secum. rapit partes superiores aeris. Quod vero morus Terrae horum ventorum non posse es, causa, ex eo demonstratur, quia abias a sor-riori deberent per dimidium armum spirare venti Μeridionales , &per dimidium annum Venit Septentrionales ; cum Terra per motum annuum incomparabiliter celeritis move retur versus Meridiem , aut Septentrio nem , quam per motum verasilinis diurnurivis Orientem. Dein , si motus hic Terrae diurnus est causa ventornm Orientalium iam leo ipso verum est, quod aer non aessequatus uelocitarem Terrae , adeoque sequvuntum omnia illa , quae in probatione conclusionis ex ea inaequalitate motuum deduxi
Ad et. dleo : Eam diminutionem gravit eis non esse proportionalem distantiis ab M quatore , prout aamen deberet esse propo rionalis, si' pro*eniret a moto Terrae diur- No . Itaque dieendum , eam diminutionem Provenire ex eo, quia aer intra tropicos essagitarior ob actionem aetheris riniorem intra tropicos; si autem aer est agitatior , eo
ypso impedit actioneni gravium , & videnrur iesse minus gravia . hine in Exhausto pi .na rnstar lapidis decidunt, quia cum nullam re-mriant resistentiam aeris V respective e rescit mrium, gravitaS.
26쪽
Ad a. dieo: Hoc prorsus esse salsum sui ex
observationibus enim Cassini eonstat, axem majorem Terrae esse versus polos. a 4 οιν. s. Rationes, quibus conclusionem probavimus, nil probant, ergo. Prob. ant. potest dici qubd simul aer moveatur cun ipsa Terra ue adeoque non erit necesse, ut lapis decidat obliquὲ , aut ut sentiatur resistentia aeris; sic enim, fidomus aliqua transferretur ab unis loco in alium , non sentiretur ab incolis resistentia aeris , nec etiam lapis intubi elato decideret obliquδ. Σ. Potest diei r qudd aer quidem ab iniqtio in primis Terrae revolutionibus seeerie aliquam resistentiam; sed successive induerie eosdem eum Terra motus; sic enim videmus , qubd fluida suecessive eosdem induandmotus, quos habent corpora , cirea quae cireumfluunt.
3. Potest dieit qubd lices superior aer faciat aliquam resistentiam , tamen aer inse-xior erassior adeo inhaereat Terrae , ut eadem celeritate cum Terra moveatur. Sic etiam in fluna inibus contingit, ut pars fluminis longε eeteritis & rapidius feratur , quam pars superior iando propior. t 4. Potest dici : qudd tota Atmosphaera
aeris tam esuam habeat proportionem aldiametrum Ierrae , ut vix sit trecentesima illius pars ; si enim altitudo aeris vix est quinque milliarium , & diameter Terrae Igoo milliarium, elarum est, quod aer se habeae ut a circiter ad Terrae diametrum; adeoque 3 Sosse habebit instar guttulae, quae existit In rota, celerrime circumacta ; quae utique nullam facie resistentiam, sed servat motum com
27쪽
in eludi tanquam in aliqua domo ρ adeoque non est . paritas . Certe Adversarii ipsime eadmittunt tantam aeris libertatem & mutabilitatem , ut totam Atmosphaeram dieane
premi a Luna , deprimi, di attolli ; si eque
mediante pressione seris premi etiam Oceanum versus littora. n ulto ergo ma jorem aer pressionem patietur per eandem Lunam &alias causas , si per revolutionem' diurnam columna aliqua aerea caeteris altior tendae
in oppositum Lunae. Ad a. dico: Prorsus hoe esse contra experientiam ς quamvis enim globum intearci
mense circumagam in aqua, aqua propterea non movebitur eadem celeritate , qua movetur ipse globus circulariter. Dein hoc a Eumentum convincitur esse salsum ex motu Lunae ; elim enim Luna juxta Copernicanos motum suum habeat a motu Terrae diurno , B tamen adeo parum assequatur celeritatem Terrae , ut quotidie tardet 346. gradibus , evidens est , qudd non omnia fluida circa corpus circulariter motum successive induanteosdem motus; itaqu' deberet proportionaliter etiam Rer noster relinqui versus oecis
dentem jaltem aliquot gradibus. Ad a. dieo : Aerem inseriorem , eo ipso Ddd sit crassor, rarditis assecuturum motum Terrae ; S paritas h flumine potitis confimmata nostram sentcntiam ψ sicut enim aqua
non adhaeret fundo , sed habet motum proprium ; ita multo magis id verum erit de
aere , cujus partes sunt minus tenaces , de sicut pars prope fundum ob crassitudinem partium movetur tardius , ita etiam aer Terrae propior tardi iis movebitur.Denique , et si evinceretur , qudd aer Terrae vicinior. velocius assequeretur motum Terrae , quam superior, non tamen per hoc satis fit arguis
mento nostro, quo id solum agitur: aerem
28쪽
nec superiorem nec inferiorem perfecte a meis
Ad 4. dico: in primis etiam in guttula adhuc observari resistentiam , ut cuivis obser- vanti patet . Delii non est paritas quoad es-fectus adlaaesionis inter guttam respectu mo laris lapidis , & inter aerem respectu Ter rae 3 qiria alias sequeretur , mille guttulas aquae perpendiculariter sibi impostas respe-Hu Terrae tam firmiter constitutas, accon .sistunt duae guttulae respectu rotae. Denique, sicut guttula aquae brevi de siccatur per aerem , si celerrim ε circumagatur rota , ita etiam tota Atmosphaera aeris brevi desiccaretur per auram aetheream , s cireumageretur Terra.
a 6 OM. 6. Potest diei di quod partes aeri servent inter se tam persectum aequilibrium, ut partes Orientales minimὶ possint vincere
occidentales, aut vicissim s ergo eum nunquam incipiat motus ex alterutra parte , habebimus aerem quietum , non obstante motu Terrae.
2. In navibus celerrimὶ motis , qui sint
in prora , continuato aliquantisper mosu nul- Iam amplisissentiunt resistentiam aeris ἡ ergo etiamsi aer non assequeretur minum Terrae sit ullam tamen sentiremus illius resistentiam ob consuetudinem . Idem experimentum
habetur in iis , qui citissimis feruntur e
3. Si e navi relerrImh mota eiiciatur sagitta perpendiculariter, ea iterum recidit in locum , unde emissa est , prout dieitur id experimentum instituisse Gassendus Massiliae coram Praesectis regiis . Similiter si e
summitate talis maὲi in navi demittatur Iapis, is perpendiculariter decidit s ergo etiam in aere nostro idem futurum est , quamvis instar navis Terra nostra movertur , quia vide
29쪽
videlicet eorpora mota omnibus sibi corporibus adhaerentibus imprimunt commianeri impetum . Sic enim quodlibet eorpus grave in curru vel navi horizontaliter positum . Srde repente sistatur currus uel navis , Pergeradhuc moveri horizontaliter ea motus Veloeitate , qua prius movebatur eurrus vel
navis ; eroo idem fiet in lapide fur in mProiecto , ut moveatur simul eum Terra eo impetu , quam semel recepit a Ter
37 Resp. ad i. Eo ipso, quod detur persectum aequilibrium inter partes aeris , P terunt eo facilius emoveri a vi extrinseea aetheris penetrantis aerem , resistentis , ac respecti υε ad Terram immobilis , se enim lances persecte aequilibrantes facillime emoventur. Qubd vero detur resistentia in arto here, patet eo , quia materia lucis per . vi-, trum causticum trajecta propellit leviora compora .
Ad et . di eo: Quamvis in vultu non sentiatur resistentia aeris , ea tamen sentitur inve is, aut in vestimentis taliter equitantium Itaque smili modo omnes capilli, & vestimenta , & alia similia deberent tendi versus
Ad a. di eo r Id fieri in navi propterea,
quia vela detinent aerem , ne liberε transeat; se ergo consistente intra velorum parietes aere mirum non est , qu bd sagitta de lapis perpendiculariter decidat . Sed ubi per vela non sormatur aliqua diabilis Atmosphaera , aut vortex aeris : Hoc non procedit , neque enim sagitta e curru ejecta iterum perpendiculariter recidit . Paritas desumpta ex communicatione impetus potius confirmat quam labefactae nostram sententiam ἱ quia ex hoc ipso exemplo constat , quod corpora diversae gravitatis ex densitatis non recipiant
30쪽
mni aequalem impetum, veri, M anit, si pila , pluma , lignum , lapis , Arrhm imponantur rotae , horizontaliter , circun actae , ac subi th s statur rota , non erit eadem celeritas in pila , pluma , ligno , ferro , itaque nec eo pora diversae densitatis perpendiculariter eiecta eodem impetu assequerentur motum
18 Scriptuta in plurimis loeis Io quitur impro th , v. e. dum tribuit Deo manus , oculos , pedes &e. ergo idem potest. diei in praesenti , dum dieit r stare Tem
E. Spiritus S. in Scriptura non voluit nos docere Physicam , sed viam salutis 3 ergo ex Seriptura nihil probatur in Philosophi
3. Scriptura in pluribus locis proponit biecta tantum , proiit cadunt sub sensus, verb. grat. dum Iosue dieit : φοI eontra Gabaon ne monearis , Θ Luna Contra va lans atauu . Neque enim Sol potius movetur contra Gabaon , quam contra aliam provinciam i sed tantum id fit appare
tur: quia movetur eirca axe m proprium , &hoc tuo motu est eausa , qudd moveantur, Planetae, ac Tarraemotu vertiginis, adeoque
si Iosue voluit , ut staret Terra , recth jussiessare Solem; s. Potest diei r Solem moveri , & Te
ram quiescere , in quantum Terra non transfertur e vicinia corporum ambienti
19 Rip. ad r. dist. eons ergo idem potest dici: Si nos eogat aliqua necessitas recedendia proprietate verborum , cone. secus , dea. cons. Est generalis regula , verba S. Scripturae tamdiu debere: sumi in sensu proprio , qua M.