장음표시 사용
51쪽
s Prob. 2. Sententii cle pluralitate Mun-ὰorum fuit Apostolis, Patribus, Theolostis, ct Ecclesiae incognita eaque . talia est ,'ut si
esset vera , debet esse eo nita; ςrgo est sa1sa , temeraria', & periculosa. ant. quoad T. membr. patet , quia nullibi , ubi loquuntur de nniversat ita te creaturarum , loquuntur de alio Mnndo . quoad 2. membr. prob. haec sent,ntia delphiralitate Mundorum .est eoninnexa cum clariso Mediatore nostro, corarii quo iuxta Apόstolum eurvam se genti earisium , νυν σνlum ν ου infrenorum , euι os primogonios Ohinis Aneaturae με es eaput non
Itaque pluralitas mundorum 'aeque debereto esse eoenita, ac est cognita existentia Ange- forum in ordine ad intelligendam missionem
di Maiestatem Christi, veri Dei di Domini
- 6 Obi. i. Si Planetae 1 Deo ita sent eon. alii , ut sint proxime apti ad inhabitandumttunc habitantur: Sed dic. ergo . M. Patet , quia Deus & natura nil faciunt frustra, nee ponunt dispositiones ad effectum , nisi inten instant ipsum effectam . 'm. prob. Planetae ha .ibent montes, maria, Atmosphaeram , quae omnia conneciuntur cum evaporationibus& vegetatione plantarum & animalium Dein Iupiter, & Saturnus & Mars habene suas asserationes; ergo a 2. In
52쪽
2. In Iove S Saturno repertulitiir sate lites seu lunulae; sicut circa Terram nostram reperitur Luna; atqui tales lunulae non possunt habere alium finem , quam ut luceant
incolis Jovis di Saturni , si eut nobis lucet
3. Si Planetae quoad exteriorem formam sunt similes Terrae nostrae , tu se etiam sunt similes quoad formam interiorem Sed &c.,
ergo . m. patet EX figura Planetorum , cui sint item haberet figuram Terra nostra , 'si videretur ex Luna vel Planetis. M. prob- quando videmus duo animalia via g. duo Sca. nes quoad exteriorem formam similia , tune si unum aperiatur , & ia eo interius repe κriantur viscera, cor , puImpnes &c. iudica, mus, quod etiam in alteto animali intus si milia. re periantur ergo, dum in Terra reperimus intus animalia & homines , simile. quid de Planetis eos tandum est . 7 Resp. n. ant. Certum enim est , quod ita
Planetis non reperiatur Atmosphaera 3 ergo nec possunt dari evaporationes , adeoque nec ei reulatio humorum ἱ adeoque nec genera tiones & corruptiones , nec vegetationeS
Maria Lunae jam supra ostendi esse figmen .
ta, nec ea probantur dari in Marte & Iove ἱ in Saturno autem nec est eorum uestigium t alterationes in Planetis, ut suprὶ vidimus, nondum sunt demonstratae ; dc si tales evincerentur , potius probaretur, non dari incolas In Planetis, quia tam ingentes mutationes, quales dantur in Marte & Iove , redderent successi vh totum Planetam aquis obrutum , adeoque inhabitabilem .
Ad a. dico: Lunulas illas Iovis & saturni servire ad hoc, ut hi Planetae detineantur in suo aequilibrio.. clim enim constet ex Statica, quod corpora circa commune cen ' truna, aequilibrantia omnem suam gravitatem
53쪽
transferant in commune centrum , necessarἔd
fiet, ut pondus omnium satellitum Saturn veransferatur in Saturnum , & pondus satellitum Jovis transferaru in Iovem , εἴ poradus Planetarum revolventium ei rea Solam transferatur in Solem. Itaque sicut salii, destinambulones e derii ent in centro Erχνι-
tatis per baculum plumbo insusum , aut se- ut statuae in apiee detineri solent per appensos urrinque alobos plumbeos ope fi Ii ser- rei extensi; ita Iupiter & Saturnus detinentur in viis suis pes pondus suorum sateli tum . Nec obaat , qnbd fatellites aliquan-Ho reperiantur in linea recta ex eadem parre Iovis vel Saturni , quia per aetherem , m. insistunt suis radiis, aut suo corpore , totum Planetam circiimplectuntur, undique ; seq-
in eum ex omni parte gravitant , Cerie r
dii cujuslibet Planetae lunt praecipuum strinvitatis &aequilibrii instrumentum ἔ elim enim radii memant infinitas quasi partes aetheris vicissim 1 tot partibus aetheris premitur Planeta, ab iisdemque vel uti tot siferis, quoν dantur radii , in suo situ detinentur , ne decidant in suum centrum . Istitur lux satebli tum non habet pro fine necessariis, ut illuminet : sed ut satellites , di Planetam uasio aequilibrio conserveto V' Αd 3. Neao , Terram nostram habere ean dem exter Iorem formam, quam habenε Planetae et evidens enim est , Terram nostram non possie E Luna visam habere eandem sormam , quam habet Luna in quadraturis
Vidi aliquoties vicinas Terras ex alio montis vertice , nunquam habuit speciem Lunae Dein in Terra nostra non fiunt tantae murat iones , quales obser*antur in ' Marte de Iove neque possent apud nos consistere, sin, exterminatione proph omnium. hominum
P out factum est tempore diluvii ι itaque
54쪽
ctim illae trituationes in Planetis sntfrequentes , dc periodicae, dc proph universales, non consistunt eum si resilit ud hae ad Terram . D mique 6bservo ad: smilitudinem in serma exteriore non sum cere solam imagnitudinem de opacitatem quarundam partum s alias ob talem similitudinem exteriorem deberemus in cane picto, aut sculpto judicare', in eo etiam reperiri viscera , cor, & pulmones. Si aliquando in Planetis observaretur vicissit in do tempestatum imbes, Atmosphaera, incen dia &e. tunc tandem posset orsri suspieio de
incolis : Sed haeebmnia lat ehi in- Lunae concavo , nee adhue observata sunt. 8 Ob. 2. Si non dantur incolae 'In Planetis, non potest assignari finis, cur Deus con- in derit tot Planetas tam immensa corpora seaque vacua aut cur Deus voluerit inter Coelum 8r Terram relinquere tam vastam eremum sine incolis εχ. Planetae & alia similia eorpora in aethere nee serviunt Beatis in Coelo, nec Angelis, nec homini bns in Terra; ergo serviunt sitis ineolis . ant. prob. quia Beati Maneeli non sunt in Coelo Planetarum & sy-derum: sed in Ceelo empyreo'; in nos ter
restres homines nulla aut valde exigua res pective nulla redundat ex tot stellis utilitas , cum per quinque annorum millia plurimae
ex his stellis ne quidem hominibus cognita suerint , verb. grat. satellites Iovis & Sarurni ; dein quotidie detegantur novas stellae telescopis . Quod vero tam Innumerae stellae requirantur ad hoc , ut concilient motum sublunaribus , videtur esse figmentum gratuitum ; ad quid enim unico punctulo itecessaria foret tam terribilis machina λ 3. Longὲ magis deeet in s nitam Maiestatem sol, ut sibi creet plures ereaturas rationales s
55쪽
quae illum laudent di colant. sq. Terra etiI nostra tam pauci. sunt electi , .ut videatvr nimis contemptibilis numerus ad di- commendandam infinitam Maiestatem
.. Cur Deus in sola Terra nostra quaerat, suam. Gloriam , cum eam obtineri possit ex 'tam innumeris stellis di Planetis Θ ,s.. Sapient. I 4, dieitur: es vagispi uiae opera Dri, , sed quoή omnia exornaverit di impleverit 1 pientia; sic aquas
maris replevit piscibus , aerem volucribus , terram animantibus.&hominibus , cur ergo vocuos relinqueret ccelos, eximia opera manuum Deis Resp. ali I. Fines hujus Systematis a me assignatos esse in Systemate planetario , ubi
aps require . si illos non recipis , nemo tibi prohibet , si cogites , hos coelos esse ipsiam locum multorum AngeIorum , vel Beatorum ; neque enim est adhuc de fide eertum ,
prout Suaret & Uasqueas ti alii in Tract.
de Angeli3 observant , , quod non dentur aliqui Angeli , qui habeant , tenvia di aerea corpora , quamvis enim hi Theologi dieant ,
temerarium esse, ita selit ire , simul tamen expresse docent, id non esse contra fidem . Interea vero , quia nollem me fundare in haeresponsione , neque etiam eam Rpprobare , hoc solum nota: in tornatoria magnum eme apparatum ad hoc , ut prodeat minuta valde Imago Caesaris, quid igitur mirum, sidcin Mundo tot Deus milliones silorum disposuit , quot stellas posuit , ut ex iis texatur in terris alimentum , & tegumentum homini, ut prodeat Imago Dei. Radii cuiuslibet stellae habent suum motum proprium distinctu ni a radiis aliarum stellarum , ob diversam videlicet eorum a Terra dista tiam:
56쪽
llam i hoe demonstratum est; iti super omne movens aliquid movet , igitur nul us stellae etiam minimae radius datur, qui ir4n aliquid moveat in Terra , hoc iterum demonstritum est : si omnes radii omni uni stellarum
aliquid movent, necesse est, ut omnes mo . tus minimorum partium in Cerra depend anti tali eomplicatione radiorum , adeo que etiam a tali postione sederum hoc iterum demonstratum est. si ergo talis eor binatio omniuria minimarum partium , ea
rumque motus est opus Divinae Providentiae, necessarium est , ut etiam dispositio talis omnium syderum ideo a Deo intenta sit 1 ut per eam producamur hi effectus in Terra , & non alii . Habes ergo esseelum totius nostri sydei ei caeli demonstratum , certo intentum Deo ; & dignum Divina Providentia , talemque qui non potuit prod ire ex alia complicatione radiorum, & caiisarum universalium stantibus praesentibus legibus motuum . Itaque frustra quaerantur alii fines. Ad a. Idem respondeo, Ad 3. Maiestatem' satis eommendari per naturam intellectualem , qualis est angelica . poterit Deus creare tot Angelos , aerari dos intellectuales , quot voluerit I ea gloria , quam Deus ex hominibus sperare Potest , valde exigua est, nec ob tantillum, gloriae dignum est, ut eam Deus multiplicet , Accedit , quod Deus multiplicando
creaturas rationales in bonum , malumque versatiles non tam multiplicaret gloriam suam, quam peccata & inhonorationem sui, de interitus, & infernalia tormenta ; adeo que ea multiplicatio nee Deo, nec hominibus exoptabilis est ; sed Deus satia egit pro
ducendo unum Mundum hominum pro e
Gςmplo , di ne ista notabilis pars quam via
57쪽
infima.& miserrima creaturarum rationaIrum
possibilium oreretur latere in suo nihilo , nisi saltemi produceretuς. unum illiva indivis
. Ad 4. Idem respondeo. , , ii 'Ad s. dieo: Non esse ivaeua opera Divi- lnae. Sapientiae , cum jam ostensum si , no- s.ctrum hoc systema coelorum habete fines sapientissimos , nempe conservationem homi- .nis, sic pili effectus , qui defacto providi Gim, concurrunt ad convivationen hominis, sinὶ tali situ syderum tali compli. Catione radiorum , di causarum univeualium absolute habeti non possint. i 1o Obi. 3. In Scriptura tribuuntur stellis
eae proprietates , quae non conveniunt , nisi tantum creaturis rationalibus , ergo vel steIlae sunt animatae, vel saliem dantur creaturae rationales in stellis, anti prob. I. Baruch 3. dicituri dederinat lumen suum inm-sοLir su; ιι voeatae sunt , dixενum ἔ αδ --r, o luxeνum ei cum iucun me , qui feret: illas. 2. Iob. 38. dicitur; Ubi. eras , componebam fundamoma Terrae , oe me laudabant ora matutina . oe iubilarent omnes Filii Dei. 4. In Psaimis saepe dicitur r quod eaeo laudens Deum, oe enarrant glosiam otur . 4. In Apocalypsi dicitur , qudd Lucifer , quando de ecolis decidit , secum traxerit tertiam partem sanarum.11 Resp. ad hoc dist. tribuuntur ista stellis
pφr metaphoram V cone. per proprietatem n. in Scripturis saepe tribuuntur ereaturis irrationalibus actus interni obedientiae , di reverentiae , aliarumque virtutum , quando repraesentant talea actus internos in figura ,
vel similitudine. Sie dicitur iisdem Psa ia: Bonerieite rintes Domino s benedicite ma iao flumina Domino.; bemdicito montes
set Do no m. id om dicitur de igne,
58쪽
frigore , sylvis &e. quin tamen liceat cogitare, haec omnia esse animata, aut in iis residere Deos praesides, Neptunum, Lauren Nymphas, & Tyberiis Patrem. Ad . dico: Non ineonsuetum esse , quodHnaeli ob naturalem splendorem suae naturae , aut claritatem suae perspicaciae 'vocentur
stellae. Hine & Apocal. 22. de Christo dieitur, quod rese fit lis matutina . & Greeoxius Naz. orat. 38. de Creatione Anstelorum loquena ait: Atque ita fetu i Olensores ρν . creati sunt , ρηἰmi splendoνD aaeministri. sedi ει illud observo , non utique homines a Lu-' efferq ε steliis detractos esse sed eas natu ras , quae a nobis vocantur Angeli . Ceriaeas naturas , quae exisserent in Planetis , si vera es. t Adversariorum opinio, non posse convenire specie eum homine , videtur esse certum ex rationibui ,hysi eis. in Sole enim , Mercurio, & venere esset nimius eator pro hae constitutiori e nostri eorporis , in Iovea istem & Saturno esset nimium frigus'. Itaque si modestius Ec aliquantulum tutilis erra. re velis, eos eculorum ineolas non debes vocare homines , sed Angelos , ac eum antiquioribus multis defendete , quod Angeli habeant eorpora', sed ab humanis corporibus prorsus diversi', &ad propagationem speciei prorsus inepta I 'praeterea dicendum foret , eos non esse amplius in statu ulae, sed termini ; sic quamvis tenεres sententiam immerariam , non tameti tenere1 tam periculosam.
12 Obi. 4. Ipsemet Christus dicit , quod
reliquerit nonaginta novem oves in deserto quae non indigent poenitentias ergo in vasto caelorum deserto dantur adhuc plures homi
23 2. SS. Patres, uti s. Λueustinus, saepe
voeant Angelos & daemones animalia aerea
59쪽
Resp. ad s. Per oves ilias alitelligi ora Oealos , non homines, ita explicant. SS. Patres, ν& ita colligitur ex ipsis circumstantiis ; climenim loquatur de talibus ovibus , quae non indigent poenitentia, clarum est, loqui de genere ovium , quae iron amplius stini in statu viae, sed in statu termini. impossibile enim est , dari homines , quorunt, intellectus est versatilis ,. & voluntas. usque ad mortem ambulatoria, quin ex tot millionibus unus vel alter peccet. continge teris quia contingentia non procedunt unifori niter . si utem tales oveε adhuc sunt peccabiles , di peccant utique indigent pinnitentia . Itaque, si non indigent .paenitentia ,i non sunt naturae versatili si, ut est humana I sed angelicae, quae est . volun tia inflexibilia in boli
vel malo. . qΑd 2. dist. . Uycant .iua animalia ex lup postione, quod habeant tenuia corpora i trans ea suppositione suod .habeant naturan I aequa Iem naturae humanae , qualis adhuc est inflatu viae . neg. certum enim est, quod nullus S S. Patium somniaverit in Planetis homines , . nisi solus D rigenes , . qui ob hoc ipsum suum Systema transmi rationis ani marum ab , uni stella in aliam , aut . in totbram communi sensu Ecclesiae recessat, α
ξι Ss. Doctoribus reiectus est .
60쪽
x 'D Romensura magnitudinis solatassumi
semidiameter' terrae , quae aliquoties sempta mensurae distantia, & magnitudinem omnium Planetarum . in determinatione vero ipsius terrae semidiametri Antiquiorem nora conveniune ob desectu ira observationum arunc vero, postquam Cassinus senior sumptibus Regiis duxit lineam meridianam a Dunk-esen usque in Perpinan,' quae transit Parisiis per observatorium Regium. , ex
hujus ingentis lineae mensura , multorum annorum labore.tandem iaccurate inventa , δε- eilh inventa est totius terrae circumferentia, adeoque etiam semidiameter terrae. Hac mothodo inventa est terrae , semidiameter pedum Parisiensium 1232406oo. quorum 2282 . conficiunt unum . multare Germanicum . Milliare autem Germanicum correspondet quailior minutis in circulo maximo, &quinis mecim milliaria Germanica correspondeat
uni eradui; sie ut totus terrae ambitus habeat 34-. talia milliaria , diameter terrara oo. semidiameter sere 8so ἰ seu a ceu rath diameter terrae erit IIIp. milliarium Germanicorum , semidiameter 86o. Area maxima terrae, nempe in AEqatore, vel in quovis meridiano habebit a 322444 quadrata milliaria , & tota supergetes terrae habebit milliaria quadrata 92897 6. adeoque s visum milliare Germanicum quadratim capit soom. homines , tota terraempernetes capiet homines 44 4838ooo o.