장음표시 사용
41쪽
Ad 3. neg. anti Moveri enim in ortum m tu proprio nihil aliud est , quam tardius m . veri in Oerasum, ut norunt tyrones in Mstronomicis . Lao Obi. a. Si ere,i essent liquidl , tunc mo ius syderum non posset eta tam reeularis ao constans , qualis observatur jam a tot saeculi . quae enim constantia ae uniformitas fingi potest in fluctibus aequoris λSaltem stellae fixae non poterun natare in biquido , cum nihil in undis fixum. sit . .
3.. Si eoeli non essent selidi , tune illa
aquae, quae juxta S. Scripturam sunt supra, firmamentum , aliquando deciderent instat pluviae r dieisur autem Danieli h Bo,M- cito aqua omnes , qua stiper e s Itim , Dosi
dum repagulum inter nos & coelum . It RQ. ad 3. Motus sederum esse tam regulares ob vires aequilibrii & era vitatis tonsantes in corporibus coelestibus ob defectum. causarum universalium turbantium hanc aequalitatem a Si enim Deus mari dicere po-.euit, ut in Iob seriptum est ; huc venies , o non procedes ampliar , ef his eonteres tώ--ules fluctus tuos s eur non potuerit se disponere gravitatem planetarum , & aequili hrium fluidorum, ut constanter sorvarent situm suum. Ad 2. dico: Iam per observationes demon stratum esse, plurimas stellaε non esse fixas.
itaque eadem natura est in caeteris.. Ad a. dist.. Si essent aquae ejusdem nati irae. cum nostra c. secus.. neg. aquae illancoelestis ita V9 cantur, quia, sunt fiuidae a non ver, ideo i
42쪽
ν leo , quod sint hii midae. Sicut ergo aer non decidit ob fluiditatem suam , ua non est periculum in aethere . Ad dist. Apertae sunt eat ara' hae caeli aerei . c. coeli sylleret . neg. clam enim in eodem textu dicantur pluviae e caelo cadere , quae haud dubie ex aere deeidunt; etiam catara Elae ad illud coelum reserendae sunt cum que ex subiecta materia cuivis evidens se , in aere non dari cataractas proprie dictas , neminem latet et hoc dici per metaphoram . Imo ex hoc ipso , quod aquae illae descenderint per modum pluviae, constat , quddnon descenderint per modum alluviouis . prout fieret , si aperirentur cataracta: pro
i N TEteres plerumque supposuerunt, cor WV los esse incorruptibiles, adeo ut multi' ex iis docuerint , corios constare ex mate xia specie diversa a materia sublunarium , quae est utique subjectum sermarum corruptibinum. I inb aliqui Veterum voluerunt, cod Ios esse corpora simplicia , quae non am utilis componuntur ex materia & forma oluerum ea caelorum incorruptibilitas vehementer in dubium revocata est , postquam
, Reeentioribus Astronomis non uina observatae sunt maculae in Sole , sed di im arte di Iove, & multae aliae apparentes al
2 Dico: Nondum es domonserata eorruptis bilitar etiam accidentalis rantum e lorum. Sen siis est, qudd nondum adsint observationes, em ibus certo inferri possit dari aliquam altera, B s tio a
43쪽
a. r. Luna habet montes,. sicut Terra nostra, ut cuivis evidens est inspicienti Lunami in quadraturis majore aliquo telesco-plo; imb vero ii momes in Luna altiores.sunt nostris montibus, ut iteris evidens est ex umbra talium, montium.distinctim h visa ι ergo cum innova terra montes sint principium alterationum x etiam erunti tale prim eipium in Luna ia2. in Luna dantur Iaeus & maria , plerum oue enim ab a I stronomis supponitur maculas Lunae esse maria, quae dum intra se absorbeo radios solares vi praebenti speciem nigredinis.
Creditur etiam ,. terram nostram praebituram eandem apparentiam, quam praebet Luna , si Inspiceretur e Luna . atquin materia sunt priniscipium evaporationum & alterationum ..3.. Constat ex observationibus ,. maeulas
nonnullas, in Luna aliquando apparuisse cim, ras , aliquando obscuras ; & Hevelius testa tur, Lunam eodein telascopio, di in eadem constitutione aeris observatam non suisse
tam claram, ut ali f., 4 Reu, ad i. Montes: illos, lunares, toto anni tempore semper apparere eodem modo, ut norunt omnes , & ipse med expertus sum ; hoc autem non fieret, si daretur alteratio 3 nostri enim montes aliquando nivibus candent, aliquando hei bis virvseunt, & saepe nubibus obducuntur, quorum neutrum fieri in Luna , patet ab observatione. Montes ergo in Luna & aliis Planetis hahent pro fine I. ut ob suam inaequalitatem ab
aethere facilius deseramur di abripiantur in
44쪽
Mea sum . 2. Ut influxum radiorum solarium νqui sunt causa omnium vinetamonum in Ter ra , secundum diversitatenx ad diversas herbas di animantia requisitam attemperent di combinent. 3. Ut rotum corpus lunare quod
servit Terrae pro μ minari , fiat visibile Si
enim globus Iuna rix foret undique aequalis dc pollieus, tanturn videretur in puncto unico , ut notum est ex Opriea, & aliquoe modo pamtet inspicientibus a longe globos tu preos deauratos turrium dum ex iis radii Solis reflectuntur, tantum enim apparent Per modum unius puncti luminosi. Ad 2- ne g. ant. Haee enim maria lunariae
sunt reserend. ad anilas sabulas. Inspicienti Lunam in quadraturis evidens est, latu'na non dari maria, nec ullam hetermeneitatem partium 3 quia undique distin tussime apparet instar fuse argenti. Itaque illae lunares maculae , q.uae tantuna videntur in oppositione per relescopia, non autem in quadraturisj nihil aliud sunt , quam partes Lunae magis scabrae, quae dunu dispergunt Iumen , minus Iuminis deserunt ad oculum - Hujus fgnuinest quod oculo inermi circa quadraturaS appareant eaedem maeulae, 'quae apparent in op- politione, quam ris per telescopiae eae macula
protius dispareant./ Αd 3. dieo di, Id provenisse ex diversa librae tione Lunae, vel ex diversa positione Solis,vel ex diversa distantii Lunae, Terra a Sole, quae
omniis potant mutare reflexionem radiorum solarium dei lunarium se s Obr. 2. Circa Luiram datur Atmospha ra licui talis datur et ea Terram nostram ,' er go etiam datur alteratio, in Lunae , quia imrit sphaeram ascendunt se iterlim ex eaedescendin t Uapores . ant. pro h. r. in Eclipsibus lolaribus nonnunquam observatus est annulus
moeus circa Lunam. E. In iisdem Eclipsi
45쪽
bus observati sunt tremores radioxum stilla-rium cirea: Lunam . 3. Quando stellae occul - tanter per Lunam , quandoque ante occultationem induunt Duram o valem. 4. Luna liqua ivlo sereno Coelo disparuit in Coelo,s, Luna in Eclipsibus Lunaribus aliquando apparet rubra . Atqui haec omnia proveniunt. ab Atmosphaera Lunae in quantum, vel refringit, radios, Solis & syderum , . vel in quantum. obducitur.nubibus aut va- ribus. 6 Resin neg. . ante ad prob. I. dico.r SI- mi leni annulum observari , circa quemviavi globum , si sic interponatur inter oculum . de Solem , tu tegat Solem , siaut ergo cireagb,bum non datur Atmos,haera, itanece iris ea Lunam. . Ad 2. dico e Tremorem provenire ab via
dulatione &- diffractione radiornm sol xium , dum stringunt limbum Lunae . se
enim ,. si radius .soIaris per . foramen . obscuri cubiculi immittitur. in i conam vel efii dium , idem fit . . qΛd a. dico : Ex eentum observabionibus dari nonaginta novem , in quibus stellae in an stanti .sine ulla . mutationa motus , figum rae, aut coloris occultantur ι Itaque ille carisus rarius potest habere pro causi vitrum t Ieseopii, vel reflexionem e montibus, Lunae specialem , inquantum enim radii dilecti de xςflexi se invirem tangunt, in tantum oblongam reddunt fisturam stellae. Ad 4. dico: Id evenisse, inquantum Luna in Eclipsibus induit colorem smilem Coelo , vel in quantum extra Eelipses Coelum induit colorem similem Lunae , utrumque provenit , dispositione nostri aeris, ut patebit ex sequenti.
Ad s. dieo: Colorem Lunae provenire ex di*ositione nostri aeriis dimis , nempe. ei
46쪽
De Coelir Irvel illius In quo fit observatio, vel illius per
cruein transeunt radii solares in Lunam refra,
, id ex eo evidens est , quia in eadem Seliis psi Lunari in diuersis, Pro inciis observatus diversus colar Lunae ; & ex eo , quia si ille
color pso veniret vaporibus Iunae , maneret etiam ante & post immersionem saltem uno, vel 'altero momenita, quod tamen certum est non fieri ir Obi. g. Dantur,raacissae scalares , quae ple rumque post duos vel tres menses iterum di sparent, atat eonvertuntMr in iaculaS i ergo. Elantur alterationes in Sole . .
8 . Resp. inprimis,certum eme , quδd ham maculae non sint Mixae corpori solari; sed quM habeant motum proprium .distincturi Si corpore, lari ; dein etiam certum est
quod maculae intra centum annos redeunteR, saepe habuerint . eandem figurata ὁ . uti con
stat ex observationibus 3 - itaque veros mile. est , maculas solares consistere in quibus, dam Massis opacis; quae ivel natant in Sole fluido se ut aliquando mergantun , ali quando autem iterum h . sundo emergant vel quae gyrantur circa Solem se tamen , uti non fiant vis biles , nisi . tunc , quan do plures convenerint . si , enim duo pri ini satellites. Saturni sunt adeo propinquuad Saturnum, ut non nisi rarissime non nis,ingentibus telescopi ista Saturno discerni possirit , cur non possit idem contingere.
circa Solem Obj- 4r Dantur maculae an Marte, Ioveἰ di satellisibus tam Iovis, quam Saturni. Ita
Iae maeulae mutantur in diversas figuras; ali-- quando etiam disparent per plures. amaos interdum in Iove dantur tres , interdum, quatuor, aut quinquo, issesaea sat euit s abi-uui interdum omnino disparent ergo dantur alietationea in Planetis .ia c
47쪽
io Rεο. Vix dubium esse posse , macuIas In Marte provenire ab umbra aIνcujus corporis, elim habeant ductus rectilineos, di momnibus imitentur leges umbrarum , ut Daret intuenti earum figuras'. in Jove fasciae probabilius proveniunt ab annulis , . qualis datur in Saturno , vel proveniunt a diversa libratione Iovis , ejusque diversa positione ac distantia ad Terram vel Solem vel , si verum fuerit, quod suspieatur Cassiius, fluidam quandam materiam reperiri in Iove , quae in diversos alveos influat iuxta diverinsana librationem aut positionem. Jovis , ite-
tum non probatur ulla alteratio coelorum .
In sateli itibus Jovis & Saturni possunt reperiri maculae, ut in Luna, Sole,. Marte, vel Iove, quin propterea sequatus aliqua au
I x Obi. s. In Cometis observantur ingetes mutationes ; sie Cometarum aliquando igneum est , aliqumd' cinereum saut nigrum ς cauda Cometarum 1nstar fumieX titione mutatur motu , figura , densi tate , colore : plerumque disparet ante caput Cometae; & magnitudo earum aliquando tanta est , ut extendantur ad 6o. gradus a sic eorpus cubicum Cometae qui17O8. apparuit . aequavit 99 milliones milliarium cubicorum . Atqui haec omnia identur provenire ab evaporatione Planetarum , adeoque ' ab eorum alterati
ret Rost. Caput , Cometarum esse corpus , quod est eonereatum eum mundo, ut caeteri Planetae ; id colligitur ex reditis eorundem Cometarum , & desecto admittitur 1 plerisque 'Astronomis uila Cometarum potest eonsistere partim in aliqua Atmosphaera, quam secuin trahit Cometa, partim' in aliqua
48쪽
Cometae in suo transitu invenit. Itaque possit dici et Onanem mutationem 'in Cometis reperibilem consistere in rarefactione , conde tisatione , di motu , ac concursu duarum Terum, nempe Cometae capitis , di nubium hine inde in aethere vagantium .
13 Obr. 6. Aliquae stellae pereunt, & aliae
de novo oriuntur , quia illa: disparent , hae autem de novo observanturia x4 Κεθ. Certum esse ex observationibus ,. eas stellas, quae habebantur pro deperditis, iterum rediis . . eas tur habere regulares periodos - Idem ergo, fieri censeudum est circa omnes stellas , quae sub in disparent , ut iterum redeant, psestquam .propius ad Terram denuo redierint . Itaque ex nulla causa dinmonstratur corruptibilitas caelorum ..
an Mundus sit unus Ex π T Τ omittani Veteres, qui admiserunτ infinitos mundos , Democritum &
Inaxagor m , inter Neotericos damur aliqui , qu, existimant, tot dari Terras habitabiles , 'quot dantun Planetae s. quinina tot dari Systemata Planetaria, quot dantur ire L. Iae ,. in quanφum stellas comparant Soli , ciro quarum unamquamque . tot revolvantur Planetae , quod revolvuntur. circa, nostrum Solem o. . ,
v Dico . Μundus est tinicus . ConcI. I. Si darentur plures Mundi, eo ipso darentur infiniti Mundi : Hoc implicat erm myater ex impossibilitate infiniti Categorem a tiei quin hic, supponitur si cnim: darentur infiniti Mundi, eo ipso darentur plures des, qutim Μundi , adeoque possiet Deus ad huc creare alios Mundos , videlicet tot , quot
49쪽
numerus mundorum iam habuisset finem aeterminum adeoque non fuisset infinitus . NI. Prob. si in Deo non datur ratio suffieiens adeondendos duos indos , quae non etiam detur ad condendos tres , & sic ulterius , tunc si daremur plures: mundi , eo ipso. darentur in finni mundi : Sed die. ergo. Major est a Rumentum ad hominem contra eos, qui di eunt: Deum semper obligari ad iaciendum id, in quo datur ratio sussiciens , m. probiratio condendi duos mundos- vel esset motivum magis se communicandi , vel, magis commendandi suam ovin i potentiam & Majestatem: hoe motivum autem semper urgeret in pluribus mundis in infinitum . 3 Prob. Concl. a. ratione San. Thomae. Deus non eondit aliquod totum , nisi on ines, ror; us partes coordinentur in unu mi Systemaentium ordinatissimum ; ergo neque condi -aliquod Universum entium , cujus omnes Partes non coordinentur ad invieem , dc sub- ordinentur ad unum finem physicum communem omnium Oartium; quia esim naturati Deus in operando sequatur A nalogiam, di uniformitatem , recte etiam de Divina Sapientia sentimus , ut quem adhibet modum operandi in operibus particularibus , eundem sequatur in Universo. Iam veth in omnibus operibus particularibus eum adhibet modum , ut omnes totius partes simul .eυordinentur ad invicem, & simul subordinemur ad eundem finem , v. g. partes ii eor pore humano , vel planta non sunt unum
per accidens s sed habene persectissimum omdinem ad invicem, & subordi tionem ε s.
militer partes Terrae nostrae habent Urdinem
de subordinationem ad invicem , dum Elem ea ordinantur ad sesilia vegetationes,
sili4 di vinelautia ad usus animalium do
50쪽
haec ad usus animas rationalis 3 si ergo imo peribus particularibus datur haee methodus Sapientiae Divinae, eadem debet dari is par tibus Univers. . Atqui si darentur plures mundi, non daretur ea, coordinatio, &s naul subordinatio omnium partium in Universo; ergo . m. yrob. quia si darentur in omnibus Gellis nova Systemata. Planetaria , & novi, mundi, nec opera rei ius in invicem. , sicutonum indigeret altero , nec etiam unum, subordinaretur alter, , se iit serviet alteri vi Haec ratio D. Thomae aliis uerbis ad ipsin Proposta est efficax ; solet autem ab eo se proponi: Deus non attendit να productione entium ad multitudInem motoνiolam , sed ad formalem , nempe ad multitudinem. specierum omniumque entium labordinationem, ad invi rieini. Hue pertivet ratio Nircheri, qua dicit: quδd Mundus sit, auquod eontra-Dum maximum , seu compendium omnium. possibilium erraturarum in .mente Dei ἰ .adeoque elim impossibile sit , dari plura talia.
compendialomni iam creaturarum possibilia,um , etiam, impossibile erit , supposita hae voluntate Dei, dari plures mundos . a Prob. 3. Non datur ratio multiplicandi mu-doseorporeos, si dantur innumeri mundi intellectuales, quales.sunt mentes Angelicae & hummanae, in quibus ea omnia, quae reperiuntur in Mundo materiali,Ionae persectiori modoς tilientur & fiunt: atqui tales dantur; ergo Mi patet, quia Mundus materialis non est promptet seipsum conditus: sed propter intellectua-.les creaturas,quae in se ipsis continent innumeros mundos, non opus est, nisi ut detur tantum unus Mundus corporeus, per, modum empli caeterorum possibilium. m. constat ex principiis.
ipsis multorum Adversariorum, qui addicti sui it Philosophiae Leubnietianae, & ex naturaiieiihinc di S. Gregoriua Narianaenus Orat, 3 ubi.