장음표시 사용
531쪽
. 29 Prob. 2. nais . N ullus potest ostendi aditus , quo odorifera effluvia ad hos processus papillares pertingere possent i impediuntur enim ab osse spongioso , cujus aperturae uersus nares sunt exiles . & mollibus ac spongio' sis earnibus sic stipantur, ut aeri externo nul-ltim coneedant aditum , sed in inspiratione penitus occludantur. Σ. odorifera ore conclusa nihil impresso itis sensti vae ad hos processus transmittunt , etiamsi patula satis via ad narium basili exhalationibus odoriferis eb concedatur. 3. Processus illi perpetim excrementis at undant pituitosis e cerebro collectis, idq; etiam in canibus exquisito odoratu pollenti- .hus. 4. Animalia , quae sunt odorato sagaciora , sunt ut plurimum magis nasuta , quam illa qui compressias natura nares habent . haec enim plerumque vel nullo vel debili sunt o I factu, quamvis in iisdeiri magna si processivum
papillarium varietas luculento argumento ,
olfactum potius in naribus , quam in istis carunculis residere.
3o Prob. I. pars. Ex mirabili e ius textura , quae eo ipso singulari cuidem usui destinata videtur. 2. Ex communicatione cum cerebro . 3.
Ex destillationibus, quae clim sorte tunicam illam obsident, olfactum penitus obtundunt. 4. Ex eo, qudd in canibus venaticis sagacissi inoodoratu praeditis processuum mamillariumbrillae papillas olfactorias constituentes , ma tore numero conspiciantur quam in homine. 3I Dicos . Gssur organum principale sunt pampili in nervea in lis ruae compage observabiIes. Pνῶ. r. Hae papillulae gaud ni peculiari stru .ctura, videlicet vel pyramidali, vel qualis concharum eme solet, qualis vero in toto corpore non observatur . 2. Ubi magis abundane
papillulae, prout in apice , basis i ateribus , &yarie anteriore , citior & acutior est gustus ;ubi vero rariores sunt, prout in medio Iinguae,
532쪽
mediocris est gustus; ubi omnino deficiunt, prout in partibus linguae interioribus , omniano nullus est gustus. 3. Papillae hae immediath communicant cum nervis; ergo verisimile est in illis fieti gustus impressionem . 4. omnibus animalibus insunt vel in lingua, vel in palato prout in piscibus, quorum lingua est
Obr. I. contra I. Cone l. Marei a. Cogἰtati nes malae adserabuntur cordi, dum Christus dieit: ut quid cogitatἐr mala in cordibus vestris. ergo organum cogitationum non est cerebrum, sed cor. 2. Cor per varios amesias& passiones varie assicitur , di aliquando etiam laeditur. Unde solemus dicere : nos ex intimo corde dolere vel gaudere &c. ergo appetitus non est in cereis bro , sed in corde . a. Aristoteles memorat , arietem immolandum abscisso capite aufugisse , sed non potuisset aufugere , nisi senins internus, ct ab eo dependens a petitus residerent in corde. 33 Resp. ad x. His per cor intelligi an mam more Scripturae ustato: se enim Deus dicit ut expelli a corde, utique ab anima λAd 2. neg. cons. argumentum tanthm pro bat connexionem eordis cum assees ionibus ani.
inae. Sic v.g. in gaudio cordilatatur ad liberalius subministrandos spiritus vitales, qui iuvent ad continuandum gaudium: unde &nimium gaudium nocere: Eeontra per tristitiam circulatio sanguinis impeditur , retardantur spiritus , & cor contrahitur , ut proin verumst, nos ex intimo eor de dolere vel gaudere, quatenus in corde causa aut effectus gaudii
533쪽
Ad 3. neg. cons. quia potuit id fieii per reliquias spirituum vitalium , aut potest dici et in trunco productam fuisse animam aliam , non substantialem sed accidentalem ipsi corpori , sicut harmonia est accidens organo . 4 Obi. 2. contra 2.3.3c 4. Concl. Aristot. L. T. Meteor. c. g. adducit experimentum de An-τψberonte, qui semper idolum sui videbat in aere: & causam reddit , qudd visus propter
imbecillitatem non posset reddere perspicuum aerem . Dein L. f. de generat. animalium ait: raculos prominentes non posse tam procul cer-Nere, quam eos qui sunt cavi, quia istorum motus in cassum nempe aerem non dissipatur , sed recta meat; ergo Aristoteles visionem constituit in emissione radiorum , dc oon in receptione specierum in retina . et. Si viso fieret per receptionem radiorum , Non possent res adeo magnae in tam exili oculo videri secundum suam naturalem magnitudinem .
3. Oculos aliquid extra se agere certum est , nam qui contuentur oculos lippitudine vel ophtalmia laborantium , facile contrahunt idem malum. Basiliseus solo interimit venenato aspectu . Ejusni odi homines qui visu sese inani reeenset Plinius L. 7. accidit,qubd oculi lassentur, dum plura & diu respiciunt. 33 Rest. Ad I. Aristotelem aliud non voluisse, nisi quδd Antipheron oculo. habuerit tam imbecilles , ut quaecunque aeris densitas ei potuerit esse pro speculo. Oculi ea vi ex ejusdem Philosophi sententia melius vident, quia magis in illis colliguntur species. Ad a. retorqu. In Camera Obscura , in qua obiecta quamvis magna , rediguntur in exiguum spatium, & tamen certum est linteo non emitti species . .
534쪽
Ad 3. Dico experientias illas vocari possie in dubium , vel si verae sint, committitur fallacia aee identis e noeumentum enim , quod contrahitur ab aspectu , non provenit ab emises one radiorum sed a phantasia aspicientis , vel ab effluviis obiecti uisi . 36 Obj. 3. contra 2. Quaedam animalia noctu vident, ut seles, mures, velaertiliones die.& inter homines non pauci praediti fuerunt simili virtute visiva. Sic Suetonio teste Τιbeν urC 1aν expergefactus noctu non aliterquam in media luce omnia contuebatur, & vir illisius novit quemdam calidiori cerebro praeditum, qui post uberem vim potum in tenebris distincte legebat; ergo visio potida sit per emissionem radiorum .
Respondisi potest. ab ejusmodi luci ais animantibus projici radios, quibus proximus aer illust ratus regerat species ad oculum. Responderi tamen potest sorth melius, ea usam nocturnae visionis ut plurimum nasci ex oculi structura . Imprimis enim in nocti lucis snimalibus & se Iibus humores & cornea
praeter ordinem relucent, ita ut tenuissima hix illis sufficiatncn secus ac contia Ui, cujus senestrae constanter vitro . pelluci liore .
Praeterea capacissimam habent pupillam , adeo , ut eotus sere oculus appareat esse pupilla . Qii in & uveae limbus cum cornea non cohaeret ut pupilla magis luxari vel constrinei possit; hinc lux nocturna , cum maximε dispersa sit, ab amplissima pupilla su ficientet colligitur. Rursiis in nocti lucis inimalibus chrystallinus humor a cornea remotior est, unde sicut latior pupilla pluribus radiis patet , si e remotior chrystallinus eri amplures radios admittit. Quod verb nimia lux colligatur. ab his animalibus colligitur ex eo, quia praedicta animalia interdiu vel nihil
535쪽
De Antina, Se 7. II. Gmest. IX. . S 2037 Obi. 4. contra 2. Laeso humore chrysallino statim amittitur visio , & haec pars nullo colore tincta ad visionem maxime id Dea est ἔ ergo. Si fiat visio in tunica retina , omnia obieesa debent videri inversa : Sed hoc repu-vinat experientiae; ergo. prob. M. in retina species apparent inversae s ergo .
l. Retina cum medullari substantia cerebrilam habet similituditiem s ergo non est apta ad visionem. 4. Retina non sissit speetes, sed peream tralucent ad choroidem , hinc in selium oculis lux cerulea cernitur , eo quod in iis choroides ceruleo colore sit insecta. I 'canum oeulis noctu micans flamma conspicitur , eo quod choro id ex sit splendida ac candida 4 candida vero lumen sortius regerant. In hominibus vero & avibus nunquam is fulgor apparet, . quia elioroides est niara , dc nistra lumen
absorbent. . . 'ag ad r. Etiam Iente vitrea laesa non amplius depinai objectum , quin tamen in illa depingatur orie Aum.
Ad 2. neg. M. ad prob. e. ant. neg. cons. ob
tectum enim eo in loco. videtur , in quem dirigitvr linea visualis a retinae puncto reducta. Sed linea visualis , quae ducit ut ab infimo puncto retinae , dirigit ut sursum , & lipea quae ducit ut a supremo puncto. dirigitur deorsum. Hinc si murus in quem projie itur species inversa , haberet seia su in , etiam ipsemet videret Objectum erectum.
Ad 3. tr. ant. ne g. cons. neque enim requiritur omnimoda cum cerebro analogia , ut patet ex organis aliorum sensuum.
Ad q. neg. ant. Etiamsi enim vitrum rasum non sit penit lis opaeum , sistit tamen species. Sic etiam vitrum omnino diaphanum , dum a tergo ponitur opacum , recipit species.
536쪽
Obs s. Experimentum celebre Di . Mariolte , saepius in Regia Parisiensi Academia tentatum . Si nempe charta in orbem secta parieti assgatur ad oculi alitudinem ex certa distantia nempe 9. aut Io. pedum, sub obtutum non cadet , idque conting t , etiamsi chartaceus orbis diametrum habeat unius pedis.: Sed huius alia ratio non est, nisi nudd radii visuales incidant in partem choroidis perfractam , quam occupat opties ner-
Si choro ides est visionis sedes, facillim h
potest explicari, cur in loco obscuro amplia ri, aut in luee ἱntensa mult- arctar a soleat, choro idcs enim iuxta divertum luminis i Va pnim fibras uveae, eum qua conitituit Mnari tunicam , adducit aut relaxat. Si vero re timst visionis sedes, quo pacto pupillam amplia bit, aut contrahet 'Resp. Λd s. Hoe experimenti m non sem. per succedere, & hine effecti siem refractionem radiorum ab oriecto albo emisso tum refundi debet. Constat enim athindinem nihil aliud esse , quhm radios cim.' tum colorum in unum conlatorum .
fieri potest , ut in casu praesenti a circumuanistibus objectis secum confundantur. Ad et . Dico uveam per fibras eum re tina connexam esse.
537쪽
An bro babeant animam intoluctivam p
1 πN hae quaestione hoe sollim sortδ disset Ie fuerit, intelligere statum quaestionis, nempe quid iit habere rationem intellectum die. quidve sit discurre e Plato de alii animam intellectivam h sensitiva in hoc distin,
guuiu, qu oci anima intellectiva versetur ei r-ca universale , anima vero senstiva circa particulare . Alii aliud discrimen assignant in hoc, qtiod animae sensti vae, quidquid operentur, di percipiunt id iaciant ex iiistinctu naturae, non comparando media ad finem , nec cognoscendo proportionem mediorum cum sine. Sic v.g. dum oves fugiunt lupum, speetes impressa lupi naturaliter determinat ovem ad fugam absque eo , quod ovis cognoscat mala , aut pericula ex vicinia lupi sibi iminentia ; sic etiam aves , dum colligunt Paleas ad nidificandum ; id non facerent ob co-Rnitam proportionem palearum cum nido , sed ex determinatione n turae. Posset tamen adhue statui aliud discrimen inter animam. sensitivam , & intelle)fivam , qudd animae sensitivae qui, sena cogi oscant proportionem mediorum cum sine, in quantum actu ab illis observantur , totus tamen ille simplex intui- tus haberet se potius per nactoum visionis quam
per modum discursus, & cognitio illa bru-
538쪽
torum non versatur circa integra, propositio- lnes a particularibus rebus abstractas, sed ei mea particularia tantiari , & eatenus tertium hoc discrimen aliquatenus conveniret , cum
discrimine, quod assignat prima opinio. Λri- istoteles in lib. de anima stbscribit primae, &tertiae huic sententiae, dum ait: intellectum versari circa universalia , ωhsu vero circa particularia I & hoc ipso, qubd bruta nequeant i
abstrahere a particularibus , omnes hactcnus lPeripatetici negant bruta habere animam intellectivam . ia vero, nescio quo errore lpriori saeculo illud diser Imen , quod sen- ltentia secunda assienat , multis receptum est ἔ inda contigit , ut respecti vh d hanc desinitionem animae discursivae multi Neotericorum brutis assignarent animam intellectivam licet impersecte: inter quos etiam
est Author Philosophiae Burgundidae. Quidquid tamen sit de re , loquendo est cum
primis. lt Diea : Muta nuta pallam , aut intellecto lsuar praerita. Probatur ex Scriptura, ubi di- lettur: nolite fieri sicut equus S mullus, qui-biim non e si intellectus . . lς ob. Conec 2. Si bauta gauderent ratione, homo, dc btutaim non differrent essentia Iiter . adeoque humo male definiretur animal rationale, item bruta. etiam essent sacta ad
imaginem Dei, & gauderent libertate: Sed haec sunt salsa; ergo. M, prob. quia homo tantum ideo dicitur se sus ad imaginem Der ,
quia habet animam rationalem , ac naturam intellectualem . prota etiam quoad secundiam membrum , qtiae habent rationem , etiam habent rationale iis appetitum , scilicet volunta-tatem, adeoque S libertatem , quia ratio .& vis discursva est radix libertatis. Prob. etiam quia hoc est contra communem
persuasionem , di si bruta essem libera ,
539쪽
possenit agere secumlma honestatem virtutis , di inhonestatem oppostam , adeoque etiam mereri, & demereri, quod admittere nemo potest , nisi vesit eum M omete etiam brutis Melum aperire .
- a PFG. 3 Si bruta baberent rationem , vel possent E contradictoria raedii inserre iudicium . mediatum , vel immediatum γ Neutrum potest diei, ergo. non immediatum quia iudieium immediatum non requiritur nisi in ordine ad mediatum; non mediatum, quia tali modo possent conferre plura media iliter se, de se haberent libertatem.
s. tamen: me non negare brutis coneeptum rnti titivum plurimorum mediorum ad finem, ita ut bruta etiam cognoscant Pro
Portionem mediorum rad finem, hoc solum nego , bruta habere vim dimit ruendi ira dicata objectorum partisularium , eatamque se abstracta eomparandi ; sumete enim brutis , qu bd cognoscendo plura obiecta &media ad finem h potentiori objecto determinentur neeessarib ad illud amplexa
- a Prob. Concl. 4. Si brutis inesset ratio, tunc statim eam exercerem initio, dum nata sunt: Hoc admitti non potest citra contumeliam humani generis , eui tardior est xionis usus; ergo. M. prob. araneae statim ab ortu suo norunt texere telam , & insidian. vemtiscis, apes, & formieae statim innio vitae suae providentiam ostendunt , & se de caeteris , ergo. I Prob. s. In brutis non dantur indie iarationis; ergo non discurrunt. ant. Prob. 6-gna discursus Ze rationis sunt primo , qubdaliquis ratione se paulatim perficiat ; quia per varios discursus novas identidem veritates , ac conclusiones colligit, & se viam sibi sternit ad novas , & reconditas artes.
540쪽
h. Quod vim suam exerat in omni mat
via , nullique certae sit alligatus, & hinc, quod observat Aristoteles, soli homini eoncessa esti manus, tanquam instrumentum instrumentorum,' ut quod ubique sagaciter ratio invenit , id manus rationis admini stra mandet executioni. Quod moder te agat, ac tranquille, quia per discursim oecurruat varia media , proportiones &motiva, ut proiit opus sit tempore, ac deliberatione ad agendum : atqui nil horum apparet in brutis , non enim perficiunt se paulatim in suis operationibus , hirundomin persectius construit centesimum nidum, quari secundlim , aranem nou texunt peio-xem telam hodie , quam post annum ἱ apes ab initio tam dnice mei elaborant , quimis seneri. Nec exerunt vim suam in omni
materia ι sic araneae solum sitam norunt ' telam: te pe , avis unlique non eGrmas snisi proprios nidos , alienis vero nunquam videtur locare operRm ; brata unius specieiuni formiter semper operantur, nisi mutentur circumstantiae, sic omnes alveoli tandsexangvice, omnes hirundinum nidi ex eadem materia, selis semper iaspenso stremis, ct corpordi ad quietem composito insidiatur' aviculis , & muribus , neque Ni inter homines contingit, ut ad ius iit mitis , alius crudelis , sic una selis parcat muribus , alia non. . Omnes vulpes sunt subdoIae, omnes canes fideles . Denique quoad tertium omnia bruta sine ulla deliberatione praeci
pitia rapiuntur in opus , nec tam agunt, quam aguntur .. Sic enim canis dum investigat feram praeceps fertur , prout deter
minatur is tu ore illius , sint iliter feles
nunquam deliberant an parcendum sit muri , vel non r vulpes nunquam consulunt,