Ioannis Casae Latina monimenta, quorum partim versibus, partim soluta oratione scripta sunt

발행: 1564년

분량: 245페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

231쪽

ri m

i ORATION ns hostibus,cum sociis vestris bellum gerere. Haec quoque sunt expressa e Thucydide. Adhaec Diodotus, Eucratis filius, qui in priore quos contione Aementem Cleonis sententiae,de Mitylenaeis necandis,resstille cum in sigste Ium Penisse ita respona P. Ec eos, qui iterum de Mityleneis reserunt, reprehendo; nec eos, qui magnis de rebus sepius deliberari que

runtur, laudo: duas autem res maxime

consilio inimicas, ac rationi esse existi---- mo, festinationem,atque iracundiam; quorum alterum amentiam,alterum inscitiam, & leuitatem habet. Quod si quis orationem rerum agendarum magistram negat, atque in eo pugnat, nae ille aut

sultus est, aut sua id priuatim aliquid refert: stultitiae est enim aliquid praeterea esse statuere, quo suturis minimeque perspicuis de rebus disseri postet: priuatim vero interest,cum turpe aliquid perseadere in animo habeas, bene autem te de re minime honesta dicere posse dissidas , bene calumniari,atque cum aduersarios, tum vCroetiam auditores exterrere. Illi enimuero omnium maxime molesti sunt,qui alterius sententiam pretio addictam criminantur: etenim cum stultiti eis, qui nihil sorte persuaserit,arguitur, imprudens habitus magis, quam improbus discedit: cui vero obiecta est auaritia, is,&cum persuaserit, suspectus est,&,cum id minus si assecutus, praeter stultitiam improbitatis etiam reus fit. Ac ne erep. quidem id est,quippe qui metu suis consiliariis priuetur, multumque adeo illi prospectum sit, si huiusin dici uibus nulla ad dicendum facultas suerit: minimum enim in se fiduciae ad peccandum habebunt. Quandoquidem boni ciuis est,non metu exterritis ijs, qui cotradicturi sint,sed aequo certamine contendentem si1 pera rem in dicendo distessisse iussicari: prudentis autem ciui

Diuilego

232쪽

Τ Η v et v v I v I s UT tatis, mi plurima sapienter suaserit, eum haud honore amplificare,sed ne de ea quidem, quam is obtine dignitate quicquam detrahere. contraque, qui minus prudenter senserint,illis eam rem non modo si audi, sed ne dede. cori quidem esse censere: scenim neque is,cui ex sententia euenerit, quo etiam pluris habeatur, contra , atque i pse sentiat, dicendo, gratiam aucupabitur: nec cui minus successerit, ipse quoque, quo sibi aliquid conciliet

gratie,sese contioni venditabit: quq contra a nobis sui.

atq; huc accedit,ut siquis sui quidem questus causa, sed

quae nihilo tamen minus ad remp. pertineant, dicere in suspicionem venerit, ob tenuis auaritiae opinionis inuidiam,certorem p .utilitatis fructu privemus: atq; eo res

deducta est,ut, quae recta sunt, si simpliciter sincereq; dicantur, nihilominus suspiciosa sint, quam quae improbastini: viaeque necesse habeat, qui maxime pernitiosa suadere cupiat, populum inducere,atque is, qui salutare aliquid adserat, mendacio fidem sacere: solaque haec est ciuitas, cui propter perueriam calliditatem aperte sineq; circuitione prodesse nemo possit: nam, siquis aliquid attulerit, quod perspicue bonum sit, delitescere tamen in eo occulte fraudis aliquid ac furti veremini. Quare in tam suspiciosa ciuitate, institutisq; his vestris, maximis de rebus dicentibus nobis longius prospiciendum est, quam vos, quibus breue ad cogitandum ipatium fuit, prouidetis; praesertim cum suasio nostra legibus teneatur,vestra , autem auditio libera solutaque sit: etenim si eadem, qui suasit, ac qui in eam sentetiam est, paena plecteretur, profecto haua paulo vos co sideratius iudicaretis: nam nunc quidem, quacumque de re facti stis iratiores, si quando aliquid serie offendistis,cius, qui auctor fuerit, senten

tiam unam multatis: vestras autem, que mulis in eius erroris cietate suerunt,ob luitis. Ego sane equidem non eo in contionem astendi, ut Mitylenensium causam

agerem, DCC Vero eos rursum ut accusarem': nec enim de

illorum ini urijs, si lapimus, suscepta nobis est hoc tempore

Didi

233쪽

1M ORATIONE Ire contentio,de nostra recte ineunda ratione: neque e nim, ne si aperuero suidem plurimum eos peccasse, propterea occidendos illos censebo, nisi id rei p. conducat neque cotra, quamquam nonnihil illos loci veni reliquisse ostendero,nis ea res ad rem p.pei linea ignoscendum statuam : puto enim de suturis magis vos rebus, quam de prauentibus consuli. Itaque in quo Cleo maxime nitebatur,cum contenderet multum in posterum ad desectiones coercendas profuturum, squis ei rei paenam capitis constituerit, in eo ego quoque ex altera parte suturis nisus, ab illo vehementer distentio: enim uero haud aequum es existimo prae illius speciosa ratione utilem meam a vobis sententiam respui: etenim illius oratio, propterea quod magis ius sequeretur,obpra sentem v stram in Mitylenaeos iracundiam fortasse vos traxerit: non . n. iudicio cum iis contendimus, ut iuris ratio habenda sit,sed de illis deliberamus, qua nam potissimum condicione plurimum rei p. nostrae sint profuturi . Multa igitur singulis in ciuitati Dus,eaque haud quaquam huic paria, sed multo leuiora peccata capite sancita sunt: attame lati spe periculum non resermidant: nemo autem desperans conata se perscere posse maius aliquod facinus suseipit. Ac sepe, quae minus, aut sitis viribus, aut externis auxilijs instructa ciuitas defecisse visa est , hoc freta id incoepit: natura enim omnes publice priuatimque ad peccanilum serimur ; qui quidem impetus nulla lege coerceri potest: nam per omnia seppliciorum sunt homines genera peruagati, siquid ab intercnda improbos iniuria deterrere posient: ac verisimile est grauissimis antiquitus criminibus mitiores Bisse parnas constitutas: sed cum illae temporis diuturnitate negligerentur, capitalia pleraque euaserunt:perfringitur tamen id quoque . Aut igitur metus maior aliquis inueniendus est,aut ne in hoc quidem satis est roboris ponendum. Nam egestas neceia

sita sit,audae m por-t,mcuat copiae, contumelio &aritoganti et iniustitiam ministrant: tum ceteri itidem casus

234쪽

THuc YDIDis r si sus dolore,ut quisque maiore aliqua vi premitu praecipites in pericula trahunt: spes in priniis, atque amor; illum enim praeeuntem haec subsequitur; atq; hic ingrentionem meditans, illa secundum sertunae euentum proponens, pleraque turbant ac miscent: atque haec No dri latent, perspicuis malisβissa sunt. Ipsa praeterea D -- rtuna multa ad instigandum congerit; nam nec opinantibus non numquam sese offert, atque imparatos in - . . is discrimen trahit, ipsasq; precipue, praeter ceteros, ciui-

tates impellit, utpote quae res maximas, libertatem aut M HA--

etiam in alios imperium, propositas habeant, simul se quisque stulte, quam quanti sit; carius aestimat. Atque omnino nec seri potest, magneqi inscitiae est, cum sum mo humanum ingenium studio ad aliquid agendum incubuit, legum seueritate, ullove alio acerbitatis genere . deterritum iri, exi stimare. Quare nec pena capitis steti,

tamquam eam vadem acceperimus,minus prudens consilium inire debemus: nec quicquam statuere, quo spes i)s, qui defecerint, ad sanitatem reuertendi, peccatum que suum celeriter corrigendi praecidatur ; sic enim

cogitate. Nam sic quidem, si qui,cum defecerint, sustinere se non posse sentiant, integri adhuc, ut,& quod impensum sit, in praesentia sarcire, & vectigal deinceps

pendere valeant, in deditionem veniant: illo autem modo ecquos putatis sere, qui non se multo acrius, quam nunc, ad tolerandam obsidionem comparent, atque

eam, quam longissime possint, producant: quippe cum nihil referre intelligant, tarde ne sese, an celeriter dediderint ' Quid igitur ' ea res non ne vobis damno erit 'cum in obsidionem sumptum sacere cogemini, propte- rea quod nullum compositioni locum reliquum seceritis,& urbe potiti, perditam ciuitatem recipietis,uectigal que, quod ex ea percipitis,in reliquum amittetis ' Atqui hoc uno maxime hostibus resistimus. Quamobrem non est nobis committendum, ut seueri potius peccatorum iudices cum sipus,damno assciamur, quam ut mOdcra

tione by COOste

235쪽

integris ciuitatibus firmiora vectigalia habeamus. Nec vero in legum seueritate, sed in rerum procuratione satis esse ad custodiam praesdij existimemus , contra quidem, ac nunc facimus: etenim siquis. cum liber esset atq; imperio per vim opprimeretur, iure sese in libertatem' vindicarit, acerbe nos in eum receptum animaduertimus. Atqui liberorum populorum desectiones non se criter puniendae,sed acriter cauendet sunt, pr ripiendumque, ut ne in eam quidem cogitationem deueniant: a cum in ditionem recepti sint, culpa quam minimum dilatanda est. Ac videte, quam vehementer hoc etiam nomine, si Cleonis sententiam secuti fueritis,erraturi sitis: nam nunc singularum vobis ciuitatum populus fauet accupit,nec cum principib. sua voluntate coniura cumque armis opprimitur, continuo desectionis auctoribus hostis est. Itaq; multitudine nos aduersariae ciuitatis nobis amica ac socia bellum gerimus. Quod si populum Mitylenaeum interfeceritis,qu; a desectionis consilio afuit, di, cum prim um arma capiedi potestas data est,ultro nobis urbem tradidit, praeterq quod ijs, qui bene de vobis meriti sunt,necandis iniuriam facietis,id etiam statuetis, quo nihil nobilitati possit esse optatius: civitatibus enim ad desectionem im pulsis populi auxilium paratum habebunt: siquidem exemplum vos statuetis, idem vos supplicium iis,qui scelus in se admiserint, atque iis, qui e tra noxam sint, costituere; quin imo,si maxime illi in culla sint dissimulandum id esset, ne,qui uni nobis amici requi sunt,hostes fierent. Atq; equidem multo hoc magis ad imperium tuendum conducere arbitror, s scientes iniuriam perpetiemur,quam si vel iure, quos mini me expediat,interfecerimus.Nam Cleonis quidem sentelia penam,quetutilitatem eadem cum iustitia copulet,inuenire non potest. ν At vos praestare haec statuite; nec misericordiar quicquam aut clementiae tribuite; quibus rebus ne ego quidem abduci vos velim, sed ijs plis, quae a

236쪽

Eprs TOLA 2orme expositae sunt, rationibus persuas Mitylenensum, quos Paches pro sentibus misit, otiose causam cognostite, reliquos oppido uti iubete: h cenim cum in suturum recta sunt,tum in praesens hostibus formidabilia. Nam, qui consso nititur, plus hostibus nocet, quam qui sine animi ratione viribus.

Haec esse Πο&iga,cui C As Arespondit, ea, prae hic concuta es .m incipit. Quum sorte.

PETRUS VICTORIUS

C r alias quasdam ad te seribendi ore sones omis,ne te in magnis Reipubli

cae rebus vehementer occupatum, ma

gis impedirem, diuque mihi ab hoc officii genere temperaui: nunc quum cassis tulerit,Vt tecum communicare alia

quid debeam de iis, quae ad studia litterarum pertinent, quibus testio valde,atq; exanimo delectari: sacere non potui, quin statim ad te epistolam hanc exararim. Hoc autem ii aliquis fortasse hoc tempore factum reprehendet,atque ineptum putabilite non omnino quae tua est humanitas contempturum confido. Quin contra Q let potius varietas rerum oblectare, & animum sessivugrauioribus curis,assiduisq; cogitationibus huiustem di aliquis sermo e sinu musarum promptus, reficere, a que recreare..QRum igitur hic adolestetibus nostris,qui

Gretce linguet perdistendet studios simi,Orestem fabula

Euripidis interpretarer,Veni ad eum locum,ubi Helena persuasa ab Electra,filiae Hermionet parteis illas imponit

237쪽

- PETRI UICTORII portandi comam sua ea de causa clsam,ceteraque, quibus moris erat ea qtate mortuos munerari, ad sepulcrum

Clytemnestrae: ut honorem cum sorori haberet, seque magnoi dolore assectam es. ex acerbo illius interitu Ggnificaret. Post quae verba, quum Electra, plena admirationis, exclamet: naturaeque vim incredibilem esse in

utramque partem affirmet, sue boni aliquid, sue mali ab initio vitae illa hominibus dilargitur, ac statim , quod in uniuersum protulerat, illi ipsi rei,de qua agebatur , accommodet: dixi, me putar loqui ipsam de pulchritudine Helenae: quam tantam fuisse ostendere vult, quem admodum sane omnium sermone illa serebatur,ut sacto hoc, quod unum maxime corrumpere ipsam ac labefactare potuit,violata nulla ex parte st: adiunxiq; , in eam montem venisse poetam, eruditum valde atque ingeniosum virum, magnopere verismile esti,ut quum in manibus Helene personam haberet,induceretque illam fecisse, quod rationibus ipsius magnopere contrarium erat, deprauareque poterat id bonum, quo illa ceteris mulieribus antecellebat: cogitari an ipsi contigisset, quod alijs, minore pulchritudine prςditis, necessario euenisset: idque nullo modo sectum esse ostendere voluerit: quod

multum valet ad famam peruulgatam de illa, confirmandam: constantique omnium opinioni de eximia spccio corporis ipsus respondet: simulq; commemoraui, non me salter Graecas declaratiunculas aliter locum capere,& ab hac sententia discrepare,quarum tamen auctoritas

apud me nulla foret, quum multis signis intelligi possit, ipsis alicuius esse, vel plurium potius, qui superiore art te vixerint,quum extinctariam ita in Graecia bonae artes essent,ut vix scintillae aliquae veteris eruditionis in ipsa restarent. Nam quod ille putauit hoc Electram protulis. se, quia pristinam & innatam malitiam in animo Helene manere adhuc ex facto illo cognouit: leue admodum ac nugatorium me illud existimare ostendi, ad indicandamnaturae ipsus prauitatem, quae multis atq; insgnibus sac in oribus'

238쪽

cinoribus notata erat. Si namque, quod interpres arguit ipsam secisse, eo animo ac con silio Helena fecisset, in tenui re illa peccasset, nec satis iustam causam exclamandi Electra habuisset. Neque enim decet eam valde mirari, quum usitatum aliquid quotidianumque sit: nec vocem eo tempore tollere oportet. Assinis enim tunc Helena illi culpae fuisset, cui omnes mulieres vulgo obnoxie sunt: cunctae namque formae sue conseruandae uehementer studiose sunt: caventque quicquam sacere, quod gloriam illam suam imminuat. Vt autem hoc infirmum admodum argumentum eius rei demonstrandae sui siet,

ita quod ipse cogitaui, magni momenti esse ad id significandum assirmaui: quod etia inde perspici posset, quia

Terentius in Phormione, quum induceret seruum admirabilem quandam ac nouam pulchritudinem Virginis cuiusdam commemorantem, facit illum his signis ipsam

declarare. exponit enim eam inuentam suis e huiuscemodi quodam habitu corporis, Vestituq , , qui tamen ipsam maculare nullo pacto potuit: comicus enim hic quoque eadem ratione instam a natura, & ingentem fuisse pulchritudinem illam significare uoluit: in q uit igitur apud eum Geta-Virgo pulchra,& quo magis diceres, nihil sederat adiumenti ad pulchritudinem: capillus passus, nodus pes,ipsa horrida: lacrumae,vestitus turpis: ut ni vis boni in ipsa ines Iet forma,haec formam extinguerent. Sed uid dico Terentium, studeoque ho testimonio etiam

lius comprobare qui sane non omnino eodem argumento utitur, quum vetus ipsius interprcs Donatus tradat Apollodorum,unde fabulam hanc vertit Terentius, isecisse tonsorem ipsium nuntium, non adolescentem, qui

sorte in tonstrinam venisset: qui tonsor apud eum diceret, se nuper puellet comam obluctum abstulisse: t tumq; se effundere verisimile est in eam pulchritudine celebrandam, quam secto illo, maxime inimico pulchritudini, non vidit immutatam. Addit autem idem eruditus Grammaticiis, varietatis huius rationem reddens, se

239쪽

xo PEvRI Vic Tostri scire, hocTerentium mutasse:ne externis moribus spectatorem Romanum offunderet. Nam quod videtur huic meae lamentiae aduersari in Graecis verbis: docui alitar capiendum es atque interpres ille Grecus accepisset: in- telligo, inquam,quod apud poetam est-ωςα- τωρο-: valet enim me eli vir, prope partem illam capillorum,quq capiti haeret, tamquam Electra dixerit,ad cutem Helenam comam totonaisse: quem magnum ornatum muliebris corporis quum penitus, pietati seruiens, s bi dempsisset, no tamen ipsam inde turpem redditam. Nec existimari debere hoc insolens esie, quod poeta uocarit summos capillos partem illam, quae quas radix ipserum est: qui enim tonderec sariem incipiunt ad eam partem postremo perueniunt: praecipueque in muliebri coma, quq prolixa est valde,atque pendet e uertice, uidetur ipsa recte summa appellari potuisse. Addidi etiam, me arbitrari, si poeta diuersa ratione ultimam partem capillorum intelligere voluisset, ipsam praepositionem παροὶ additurum non fuisse: quae sertasse causa suerit auctori eius stholi), ut erraret, qui hoc non animaduertisset, & magis communem, Vstatam que notionem eius nominis secutus esset. Cumque molestum pret rea sit, quod sequitur, δε δ ii παλα-: qui enim quempiam eundem esse est,qui olim fuerit, ' naturam ipsius moresque,& sermam,essigiemque corporis in eo conseruata m esse in telligere potest, grauisii m usq ue scriptor ac magnae inter Graecos auctoritatis, contrariam in partem usurpet hanc vocem : consessus sum, hoc me magis perturbare: Plutarchus enim, soli tus sepe locis ill stribus poetarum sensus suos explicare, in Alcibiadis ita,institutisque connumerandis,ubi narrat, quomodo ille Lacedaemone vixerit, ac, quemadmodum ingenium suum ad tempus versari quum ostendi siet, quid pronutiari de ipso potuerit, squis tantum, quae extra posita in eo serent,quetq; ille simularet, spectisset: addidit,squis contra mentem adhibuisset ad veros ipsius animi motus;

240쪽

Epis ToLA 2os factaq exclamari recte potuisse, , η' παλαιγ- . Qua uis enim summa arte celasiet sua vitia, eruperant tamen

illa nonnullis in rebus,& idem, qui Athenis fuerat, improbissimus scilicet ac sagitiosisiimus iuuenis,illic quoque esie Alcibiades intelligebatur. Huiuscemodi tamen

voces antiquorum poetarunt,quς sermone omnium posca celebrabantur,ac vim prouerbiorum obtinebant,distorqueri sepe,ac longe alio sensu, quam quo primum edite serent, pronuntiari solitas esse affirmaui. quod multis huius ipsus auctoris exemplis nullo negotio posset comprobari. Id autem huic ipsi loco me arbitrari euenisse,nec sane durum uideri debere , a corporis aspectu ad animi vim indicandam hoc Plutarchum transtulisse; ut quod ab auctore de muliere prolatum suerat, ipse,ij dem verbis retentis,inanifesto viro accommodauitl: quare me putare posse,hanc quoque tanti viri auctoritatem sustineri. Quod vero statim Electra Helenam execratur,& in odium Deorum immortalium venire optat, ut principium maximorum malorum & sibi ipsi, & fratri,& uniuerse Grecis, videri quoque sententiam meam adiuuare : specie enim corporis,non prauitate animi H lena tanta exitia parauerat: similemque locum hunc esse Homerico illi, quum grauisii misenes, qui Priamo asii-debant,laudata pulchritudine eiusdem mulieris , atque in caesum testimonio sito sublata , intelligentes tamen , quanta incommoda ipsa Troianis homin ibus intulisset.

viile rebus suis esse dixerunt,ut illa eo,un de venerat, rediret, nec apud se diutius, sutura semper ipsis, filijsq; detrimento,maneret. Haec mihi tunsivi alia nonnulla huiuscemoda occurrerunt, quibus sententiam meam com-

robarem,ut fit, quum semel aliquis opinionem aliquatiam de aliqua re amare coepit: tuetur enim eam studiose,atque omnia undiq; ad eam confirmandam rapit. Exposui tamen me nulla alia re tantopere fietum imas. seuerare, quantum elegantis illius,ac necesiarij sensus opportunitate: quam φανταδου s poeta reliquusiet, puta-

SEARCH

MENU NAVIGATION