Ioannis Casae Latina monimenta, quorum partim versibus, partim soluta oratione scripta sunt

221쪽

ORA Tros Esnis: illi autem extrema belli persecuti sunt: nec tamen Graeciae seruituti Atheniensium addicendar, sed eius Medorum dominatu liberanda ,societatem coluimus: itaq; quamdiu aequo illi imperarunt iure, duces eos alacri animo secuti sumus. At postquam ex Medorum quidem inimiciti; s permultum remitti: sociorum autem seruitutem in angustum ab illis adduci animaduertimus, metuere sane iam tunc incepimus: sed cum singuli seorsum ab ali)s,id quod in tam magno varioque sententiaru n mero accidere necesse suit, se defendere soci; non pocsent, omnes seruitute oppressi sunt, praeter nos atque Chios. Ergo nos, quibus leges ac libertas nomine dumtaxat relicta est,soci; consortesque belli fuimus, cum iam Atheniensibus ducibus parum fidei haberemusrerant Gnim nobis pro disciplina, quae illi antea gesserant: neque enim consentaneum est , ut eos sustulerint, quibuscum una nobiscum ictum habuerint faedus, & reliquis,ubi se patrandi facultas ostenderit, non idem paret.

Etenim, si omnes etiam nunc libertatem retineremus , minus esset metuendum, nequam illi nouam rem molirentur : nunc autem, qui plerosque seruitute oppresserint: nobiscum autem aequo adhuc iure uiuant,vcrisimile est grauius id, quam ante, esse laturos: quibus scilicet maxima succubuerit pars, cum ijs solos nos exaequari ridque eo magis, quod illis opes, nobis solitudo atque inopia adaueti est: solus enim utrinque par mutuusq; metus fidelis est sederum custos. Nam si qui sunt, qui moliri contra quippiam cupiant, quoniam id nulla re superiores conantur,deterrentur: nobis autem ob eam causam libertas relicta est, quod orationis honestate, consi-lsique itinere ac fallaciae, aditum sibi ad dominationem occupandam facilius munire posse, quam virium via armorumque,sperant .i Testimonioque simul id esse voluerunt: equo namque foedere socios nullo modo belli

eius participes suturos fuisse,nisi ij,in quos illi impetum sacerent,in aliquo deliquissent: tum potentissimos quosque

222쪽

v v v e Y D I D I s irrque in maxime infirmos primum concitarunt, ut eos ipsos cum ad extremum reseruassent, amputatis circumcissq; reliquis, imbecilliores ad expugnadum haberenti Nam a nobis s duxissent initium omnibus cum suaui tiam tunc integris, tum locum, ubi consstcrent habentibus, non tam sicile eos subegissent: non nihil etiam n stra illis classis terroris iniecit,ne quando aut ipsa per se. aut vobis,aliquibus ve aliis adiuncta,eos in periculium arcesseret, tum multum quoq; nostro in ciuitatem eorum

ac principes deinceps obsequio ad incolumitatem prosectum est. Nec tamen ne sic quidem, nisi hoc interuenisset bellum,diu hoc prestare nobis videmur potuisse : coniecturam en m de aliis sacimus. Que nam igitur ista fi ma fuit amicitia λ quae ista secura sane libertas' in qua inuiti nos mutuo am plexaremur , atq; illi in bello nos metu adducti colerent,nos illis contra in otio idem praularemus,ac fidem, quam beneuolentia confirmare plurimum apud alios consueuit, nos timoris praesidio munitam haseremus: metuque potius,quam amore copulati in societate contineremur: atque utricumque patrandi impunitas prius addidisset animum princepsis peccandi initium facturus esset. Quocirca siquis est, qui nos sceleris condemne propterea quod, cum illi ea,quae in nos edituri erant sagitia, traherent, ipsi anteuertimus: nec itidem dum certum sciremus, siquid de eo acturi essent, ςxpectauimus, non rectam ille rationem mit: etenim si illoru1nsdijs nostras opponere nobis licuisset, illisq; rem trahentibus eodem nobis modo cunctandi data estet saeuitas,quid erat cauis, cur aequi paresque cum illis essemus, eorum obtemperaremus imperio Cum igitur, v-bicumque vellent, uti in nos impetum sacerent,illorum

esset arbitrii,nostri quoque arbitrii est, ut,ubi visium sit, anticipemus obsistere. Has nos desectionis, Lacedaemoni j soci jque, defensones causasque habuimus, cum audientibus ad intelligendum iure nos fecisse, perspicuas, tum vero ad perterrendos nos, atque ut salutem siciua CC a nodis

223쪽

ORATION Esnobis ratione quaereremus hortandos firmas: antea quoque nos quidem id conatos, quo temtore, cum etiamnunc pax esset,de desectione ad vos mit mus, atque a Vobis reiecti eo conatu destitimus. Nunc autem a Baeotijs inuitati e vestigio paruimus: duplicemque rati sumus delectionem nostram futuram; alteram a Graecis,neVna cum Atheniensibus vexandi nobis essent uniuersi,sed sena cum libertatis auctorib. Ieruitute liberandi; alteram, ut ab Atheniensibus deficeremus,quo minus posthac ab illis tolleremur,sed ipsi anteuerteremus. Verum pCe- propera iparataq; paulo magis nostra desectio fuit: quo etiam magis receptis nobis subsidium celeriter mittere debetis, ut,&quibus decet,auxilio esse vos cognosci poL. sit, simulque hostibus ut detrimento sitis. Nam tempus quidem magis nun

rura, partim contra nos dispositae sunt: ut verisimile sit ;s pedestribus copijs simul & nauibus in eos hac quoque

aestate impetum feceritis,nullam eos nauium facultatem habituros. Quare aut vobis ad se prosciscentibus non resisten aut ab utrisque discedent. Nec vero existimare quisquam debet, pro alienis fortunis proprium vos sebire periculum: si quis est enim, cui Lesbus longinqua videatur, illi propinqua ex ea utilitas extabit. At non in Atheniensum finib. bellum geretur: verum in illorum, quibus Athenienses iuuantur: ex sociorum enim vectigalibus pecunia illis rescitur,quo quidem edomitis nobis, etiam adaucta crunt: propterea quod nulli posthac descient,unaque ad Atheniensium facultates nostrae adden tur,smul & duriore nos erimus condicione , quam ij, qui seruituti antea addicti sunt. Quod si vos auxilium propto nobis animo seretis; cum ciuitatem nauibus abii

dantem, id quod vobis maxime deest, adiungetis vobis,& Athenienses,abductis illorum socijs, facilius delebitis, fidentius namque cuncti se ad vos adplicabunt; tum, iri

Athenienses enim

224쪽

TH vcYDIDIs ala quo accusamini,quod ijs, qui ad vos defece int,non subuenitis,eius rei culpam effugietis. Quod si libertatis vindices profiteri vos cognitum fuerit, bellicas opes vestras multum ea re confirmabitis. Vos igitur spem illam, quam in vobis Graeci repositam habent : Iouemq; hunc olympium, cuius in templo no secus ac supplices sumus, veri ti,Mitylenaeis in fidem atque amicitiam receptis succurrite: noliteque nos respuere, qui proprio capitis nostri periculo commune omnibus emolumentum, siquidem ex sententia successerit: contraque, si nihil a vobis impetrauerimus, magis etiam commune detrimentum adferamus. Tales igitur vos praebete, quales vos Viros

esse Graeci confidunt, qualesque noster hic postulat me-

Contis Teutioli. G o Mitylenas protinus contendendum Alcida ducesque Peloponnesij,

prius,'quam de nostro aduentu auditum sit, quo in statu sumus,censeo: existimandum est enim, multa nos apud

hostes, quippe qui modo urbe potitisnt, sine praesidio offensuros: maxime quidem mari,qua nec illi hostium incursum verentur,& nobis usu euenit, ut plurimum valeamus: sed pedestrem quoque manum, credibile est, utpote ratam se vicisse,ssispersam incautius

in tectis esse. Itaque s improuiso simul,& noctu,in homines impetum fecerimus,spero equidem ab iis nos adiutos ; squi reliqui in urbe sunt, qui nobis cupiant, esse victuros. Nec vero periculum resormidate,sed ita cum animis vestris cogitate, nullis aliis in rebus inane illud belli,quod fertur , quam in talibus esse postum: quas quidem qui ipsi in se cauerint duces, atque eas ubi in hoste animaduerterint, rei bene gerendo occasionem non dia miserin hi js quam plurima ex sententia eueniunt.

225쪽

o in I a T ION E sQuasi argumentum duarum,quae sequuntur orationum, ex a floris Perbis expresμm. VM populus Atheniensis multis de causis Mitylenesum defectione acerbi sit- me tulisset, simulatque eos per Pach tem receptos esse certior factus est, plebiscitum consistim per iram secit, ut omnes puberes interficerentur, ac sine ulla mora cum eo plebiscito cederiter mi sit, qui in mnem Mitylenensium ciuitatem sevire eum extemplo iuberet. Postridie eius diei, deseruestente iam iracundia, multi rei acerbitatem accusare: plerosque tam immanis sententiae paenitere ;Mitylenensium vero legati,qui sorte Athenis aderam, una cum ijs Atheniens bus, qui ipsorum rebus fauebant, ubi molliri ciuitas visa est, in spem miseri veniunt mitigari populum posse, atque ad humaniorem aliquam sententiam traduci.Qui cum per amicos anxii solliciti que id agerent, cumq; omnibus ad pedes prostrati supplices flentesq; iacerent atq; eos, qui pridie quoque ab aliis dissenserant, plebiscitumq; illud improbauerant,adiutores haberennecce tibi Cleo Cleaeneti filius, hesternae illius sententiae auctor,vir natura visnus ex omnibus ciuibus violentissimus& auctoritate i dem apud populum longe maxima, is plebis inconstantiam increpitans,ut ciuitatis labantem iam voluntatem confirmaret,& plebiscitum, quod se mxime contendente auctore factum esset, tueretur,aduocata con tion ad hunc sere mo . dum loquutus In

226쪽

THvςYDIDI contio Cleonis. NTELLEx I equidem&siepe alias,

maxime hoc tempore,cum vestrae vos

de Mitylenaeis sententiae penite liberos populos aliis imperare nequiroeadsueti enim securae inter vos, minimeq; insidiose vitet rationi, eundem morem erga socios quoque vestros retinetis: nec quidquid, aut illorum oratione adducti peccaueritis , aut misericordia commoti dissolutiores fueritis, non sociis gratum, sedericulosium vobis langorem vestrum esse intolligitis: aud animo reputantes imperium hoc, quod obtinetis, tyrannidem esse: illos contra vos consilia inire, vobisque inuitos parere. Haud vos benefici; magno quidem vestro detrimento dandis,sed cum viribus magis, quam iulorum in vos beneuolentia ut valeatis perficeretis, dicto ut vobis audientes sint,cos adducetis: illud certe minime omnium serendum, si,quq semel statuerimus, eorum firmum erit nihil: neque intelligemus commodius administrari rempublicam,quq minus preclaris legibus, verum stabilibus utatur, quam eam, quae optimas leges habeat, sed parum ratas: plusq; habere utilitatem inscitiam modestiae compotem, quam intemperantia praeditam perspicaciam: meliusque sere ab ijs, qui paulo sunt tardiores, quam abi)s, qui ingenii praestent acumin respublicas geri. Nam hi quidem anteire legibus prudentia, &in omni de republica disputatione superiores discedere

videri volunt; quas vero non maioribus in rebus antea

prudentia ostentarint: atq; ijs quidem rebus ciuitates hi labefactant. ui uero intelligentie suet minus co fidunt, si nec suo plus, glegum consilio tribuunt,nec se idoneos esse arbitrantur,qui recte dicentis sentetiam relatent: &cum existimatores in neutram partem propesi sint, potius si aduersarii, plerisq; in reb. recte statuut: id quos uos

quoq; pristare debetis,neq; eloquenti et ut,& prudentiet

227쪽

Ῥα ORA Tlo Nsscontentἰone sati contra, atque ipsi sentiatis, ciuibus vestris suadete . Nam quod ad me adtinet, in eadem equidem sententia perseuero, atque eos miror,qui de Mityleneis iterum retulerunt, moramq; quaesiuerunt, id quod sis utile est, qui iniuriam intulerint; si quidem iracundia demu obtusa, qui laesus est, in eum, qui lacessierit,inua-dit: at cotra, cum vindicatio quam maxime propinqua iniuriae acceptat est,tum, paribus nixa viribus, iustissimas paenas repetit: tum eum quoque admiror, quicumque

ille suturus est, qui contradicturus sit, & faciendum sibi esse existimet, ut Mitylenensum scelcra utilitati nobis,

nostras autem calamitates detrimento socijs esse ostendat; atque aut eloquentia fretus id, quod vobis summe placitum est, non ita decretum esse pugnabit, aut, suo compendio ductus, eleganti elaborataque oratione ad aliam vos sententiam traducere conabitur. Res certe publica talium concertationum praemia alijs tribuit, periculum ipsa subit cuius sane quidem rei culpa in vobis resi det, qui certamina haec perperam administratis: etenim dictorum spectatores, renum autem auditores esse consueuistis. Nam & de suturarum rerum euentu ex disertorum hominu oratione statuitis,& quae facta iam sim

nihilo plus fidei ijs, que oculis cernitis, quam i)s, quae sando auditis, habentes, quanta ea ornatae orationis ubertas secerit, tanti aestimatis: qui, cum ea dicuntur, quae a ton suetudine abhorrent, perfacile capi soletis: quae vero approbantur in vulgus, ea respuitis, in Unaquaque re nouitati seruientes: ustata autem & quotidiana contemnentes. datisq; operam maxime qui de pro se quisl,talia quet dam ut dicere ipsi posiitis: si minus in eo inter vos pugnatis,ut ne tardius, quo di cta, stat percepisse videamini: quod si qua acutius aliquis dixerit,in ijs vos δἴ approbatione & intelligentia vestra praeeundis prompti: in prospiciendo autem, quos ea euetus habitura stat, tardi estis: cumque alia prope dixerim omnia, quam quae invita hac communi veriantur,vestigetis,ne in iis quidem

ipsis,

228쪽

TilvcYDIDIs ipsis, quae ante oculos posita sunt,sapitis satis; ac prorsus audiessi voluptate deliniti, sophistarum potius spectatoribus, quam de republica consultantibus similes consideretis .Quibus ego a rebus abducere vos conor, doceoque

Mitylenetos unam quidem ciuitatem,maximam vobis secisse iniuriam. Nam si qui stini, qui cum imperium nostrum perferre non possint,aut si qui hostium coactua nobis defecerint, ueniam equidem illis tribuo: q ut vero & insulam incolant, & mqnia habeant, quique cum

hostes nostros mari modo vereantur, quo tempore triremium praesidio aduersus eos muniti essent, cum suis legibus viverent, cumque honos illis a nobis; ut quibus maΣime, haberetur , laaec patrauerint, quid aliud egisse eos dicamus, quam Vt insidiarentur nobis, magisque in nos eos inuadere, quam a nobis euadere volui ste desectio certe eorum est, quibus per vim inseratur iniuria dedissequc operam,ut ubi cum inimici sit mis nobis sese coniunxissent, tollerent nos: id quod acerbius est, quam si ipsi per se,nacti vires, bellum intulissent. Nec vero aliorum calamitates,qui,cum a vobis defecissent,in potestatem nostram redacti sunt, sibi exemplo habuerunt: nec adeo beatae illorum res, ne in discrimen irruerent,illos retardarunt. sed praecipites audacia, plusque quam quantum suae vires: minus autem, quam quantum Voluntas

serebat, spei habentes, bellum susceperunt, atque quitati uim anteposuerunt. Nam, quo maxime tempore uincere se posse arbitrati sunt,nulla lacessitim iuria, im petum in uos secerunt: sic enim fere sit,ut eae ciuitates, quibus maxime ne copinantibus, ut,uel breue modo ad tempus, fortunatae sint, acciderit, insolentia efferantur: plerumque autem quς consilio ac ratione,quam que fortuito prospere hominibus euenerunt, stabiliora sunt: saciliusque sere aduersam fortunam refellimus, quam secundam conseruamus. Quod utinam nullo umquam pr cipuo, prpter ceteros, a nobis habiti honore Mitylen i suissent: neque enim hunc in locum eorum progressa eL

229쪽

set audacia. m omnino sc est hominum ingenium,ut obsequentia contemnant, repugnantia admirentur. Luant igitur nunc saltem scelere suo dignas paenas, neque culpa in principes translata populus supplicio liberetur raeque enim omnes ad uestram perniciem incubuerunt: qui si ad uos sese contulissent erat enim in illorum potestate rursiis nunc ciuitate fruerentur: uerum, sertunam cum paucis experiri tutius arbitrati, una cum ijs deficere maluerunt. Ac cum animis vestris cogitate, e quem ex omnibus sectis non leui quaque de causa desecturum a vobis esse existimetis, si easdem ijs parnas constituetis, qui hostium coactu, atque iis, qui sua voluntate a vobis defecerint,cum libertatem, si conata perfecerint, propos tam habeant: sin autem minus, nullam tamen insanabilem plagam accepturi sint: at vos de Unaquaque ciuitate capitum, ac sertunarum vestrarum in distrimen venietis: & bene regesta,tamen urbem recipietis perditam, & vectigalia, quibus opes vestro nituntur, in reliquum tempus amittetis: siquid autem secus acciderit, ad eos, quos habemus hostes, alios addetis: atque

id tempus, quod maxime in sis propulsandis , qui inimici iam vobis sunt, ponendum erat, inserendo sociis v stris bello consumetis: non igitur spes ostendatur, siue quae Oratione persuadet, siue quo p cunia paratur , fore ut illorum scelera humana patiamur: nec enim imprudentes nocuerunt,sed scientes insidiati sunt: miserico diam autem error habet. Itaque cum a principio equidem pugnaui,tum Vero nunc contendo, ne id, quoci antea sci uistis, irritum sectatis, neque tribus ad imperium obtinendum maxime inutilibus rebus, misericordia,Orationis dulcedinen clementia in fraudem induci vos patiamini. Nam & misericordia paribus tribuenda est, non iis,quos neque contra in futurum quicquam misereat, & in perpetuum hostes vobis essς i psa res cogat: &qui dicendo aures vestras suauitate permulcent orat res, ijs alijs minoribus in rebus campus non deerit. Nam

230쪽

Nam nunc quidem breuis voluptatis huctu nimio ciuitas multaretur : ipsis autem pro bene dictis bene sacta

commoda que tribuentur: clementia vero aduersus eos exercenda es quos deinceps Vobiscum coniunctos, non

in eos, quos similiter, atque antea hostes habituri sumus. Atque ut in unum conseram, si mihi assensi eritis, ea sa- cietis, quae iusta in Mitylen os sunt,&in rem p. vestram salutaria: sin aliter statuetis, nec illi gratiam habebunt, ct ipsi vestro vosmet iudicio condemnabitis : iniuste enim vos imperium , siquidem iure hi defecerunt, obtinetis : quod si contra, quam deceat, tamen faciendum id vobis esse statuistis,contra quoque, quam honestum sit, utilitatis causa in eos animaduertite; nis sorte principatum dimittere mauultis,& sine omni periculo ad ossicium vos conuertere: ac pares ab illis penas repetite, ne

maior nostra , qui insidiJs obstiterimus, quam eorum , ut insdias secerint,videatur esse lentitudo: illud animo versantes, quales illos existimandum sit in vos suturos suisse , si vici sient praesertim cum ab ijs initium i muriae inserendae ortum sit. Nam, qui sne causa quempiam laeserunt, ij acerrime Vrgere, sanguinem quesblentappetere, superstitis scilicet inimici periculo commoti t. Etenim qui ah eo, a quo minime fuit necesse, perculsus st,is capitalior, si sorte euaserit, hostis est, quam qui pari etiam nunc condicione inimicitias gerit. Ne igitur

vos ipsi a dideritis, sed mala, que ab ipsis accepissetis, vobis ante oculos atque in conspectu statuite: siciteque ut etiam atque etiam recordemini, ut omnia minoris aestimaueritis, quam ut illi vestras in manus deuenirent: ac par pari nunc reserte, neque in ipso negotio subito relanguescite: q uan laq ue vobis acerbi tra modo im min uerit,memoria retinete: & cum ab iis dignas pamas repetite,tum in posterum documentum socijs vestris statuite fore,ut, quicumq, desecerint,morte mulientur: hac

enim re intellecita,mimi posthac cogemini, posthabitis