Ioannis Casae Latina monimenta, quorum partim versibus, partim soluta oratione scripta sunt

61쪽

Labemque nobis roresacro v. abluite, illuuiemque vulgi.

Denet mortem Horatii Famesil .

Ille, ense pectus qui tibi canditam Y viii Traiecit, lygem uulneribus Lati ix

Horati eodem. Non ego suciam

Ictu parentem mortifero tuam . . . . A . .

In lacrimas culpem ruentem, . V 2. Nec uid gemitus puellae ouescere avfim carmine: lugeat '. ti Immo issa dulces funere nuptias I

Lam nec capido parcere, nec genis a es L equum puella in regia, lacrimis '

flagita martem cruentum V . . . . . Oberibus,pueri cadentis . o P I. VH ILA Dulces ocellos, gaudia, V., di χ v aiconciderunt exorientia ri

fleda , qua uix dum coora

62쪽

. . A I

Vesterium occubtur sub aequor.

Non ille avorum, nec soceri immemor: . i. 'Dulcique agros igne tu neci Ultro obuiosgressius superbos Intulit , intrepidumqifectus obiecit hosti, a uiolentWs Peltina nigris faeda cruoribus EB uisa manissaeuientis

Sanguineas somerare turmas. Nunc laetus umbras uulnera nobiles Ontentat inter pulchra, nemus tenens. Beatum, ubi Vectorque oe Latini. i . a Sunt ueteres Rutulisue Reges: . At Thest,s Vrara sororibu I v ) Obliuispessere temporis D . Q.V i . uonea umbram, atraeque mortis, tu. ac loria, vulneribus mederi s ra O trade Musis ρο Pol hymnia .. , Custidiendum nomen Morati' , Clarum , oe domam Farnesiorum Hunc Lati', staliaeque lumen.

In Petrum victorium p bis Cadiope magnum allinum aes superest uetur: Nampridem ratio scripta mihi estpectore in in uu quasi fatere a te Joluam quidquid id est dea. Non tVictorius es exiguis uersibus, aut lyrae

63쪽

captandus tenui: veler amat Pharias eum, nestas plura bonum munifica crediderim manu PLargitum: uber mi cui ager, rur itampino

Mitis origa Dcchi , ct Bromio CT fugibus M A Circum plena hilarant, muneribus diues Apollinis Etrusicos populos ingen, fuge bona lonus Illi enutrit alens . Sic finior uertice Peli1

Vraios nobilium siminis dicitur artium L . Sit e. In dies e medis to gere quiporea Ritu secropio scripta tibi clara τοlumina ' Victori, eripiet roriferis sidera noctibusti subtrahet oe psibus, idem aequora nanissus. Contages popul re tetigit lurida morbidi

Numquam, te ambitio curriculum praetereuntium

Obi quis oculu asticiens nec pepulit , neque . ni roboris hoc attribuit Iuppiter, ut sacrum Phoebo di tum commoueat tectus, originem . . Q sed licet, oe Arphrione a ualido trahat Conatisolium CH lum fodere fratribus. Non res, cui cumulus semper ab , cuncta ue metiens Aurum te pupugit: te nitidum Musia salubribu Fontis Calabs Luit aquis candi da, tu meae Es lumen patria percelebris sat mih ructuum Ignava haec tulerint exilia in montibus asteris I

uaesita, argueris desidiae nitibi ibitum

Carmen, ni ue inopis quod citharae dinumerem modos ,

ereptum id mihi te ferre neges ures, res M., O PAE

64쪽

IO ANNIS CASAEO qua terrificos Vicina e turre cietis Tot nocte aera sonos tinnula, totq; die ;Si mihi uenturae noctis dormire licebit per tot tinnitus particulam misero , Nec cum defessos iam iam continget ocel os,

et os metuet subito issetis' opor, si ego cras vobis Hira tortis; rudentis Spiras ,re firmo e robore fulcra duo intius ut senisu boreamq; lacessere se

Afris posthac,mmaria, oe tonitrus. tam cinctum nimbis in nigra nassentem Deficient olim fammea tela Iovem: Cum p.rea in pontum plenis decurrere ripis

Fraecipitem sistent fumina prona Ierim:

Flumbus oe raucis Siculum pertundere Euin δεῶν cum iam desin t unda maris: Tunc quoq; uicinis sustensia in turribus aera Cessabunt bombos edere rauci os . ta , mare nec fremitus edet, nee ila venti Nec nimbi, abruptu nubibus igne , senum: Et cum nubigenae Thaumantidis ora sinumque Deficiet croceus ,purpureus, color: Cum pontum nitia istes,cum littora pictae Conchae, cum densem desieret umbra nemn et Turre tua tunc Corneli dulci me raucos Tinnula cessabunt aera ciere senta.

65쪽

A. L

66쪽

DE OFFICIIS INTER

POTENTIORES ET

TENVIORES AMICOS: AGNA omnino veteres,diuturn

que molestia caruisse mihi videri solent: qui non, quo modo nobissere insti tutum est, ingenuos homines , sed plane seruos in famulatu habuerint: quorum ad victum, cultumque, & ceteras viri opo

tunitates, opera ac ministerio uterentur. Nam cum hominis natura celsa, amplaque, & erecta sit, longeque ad imperandum

magis, quam ad parendum accommodata, in eam vigentem atque integram herile imperium , quod nos facimus, exercere qui volunt, u molemina negotium , atque odiosum aggrediuntur. Itaque Veteribus in edomitos iani, &quasi mansuefactos, quippe quos prius aut compedes, e gastulumque; aut a pueritia Vsque captiuus animus eneruasset atque emollisset, neque afficilis, opinor, ne pie iniucunda dominatio fuit. Nobis contra cum robustis, valentibusque, &tamquam adhuc seris res est, qui & propter naturae spiritus dominatum aspernantur & oderunt, di propter libertatem dominis etiam resistunt: rationem quidem dominationis iniquius interdum, ispe tamen iu- se, ab ipsis heris requirunt & repetunt : ex quo querela rum , expostulationum, litium plena stat omnia. Sic enim est profecto: Nam iniusti rerum nostrarum ratiocinato res sumus: ae, cum sua quisque, quam alius aeque bona nimio carius istimet, eoque plus in omni ratione serat ex-

E ii pensum,

67쪽

H DE Orr I cIIs INTER POTENTIOR Espensum, quam acceptum reserat, res conuenire non potest: hinc acerba illa sane querimonia atque exprobratio. Ego medomittim contriui: contraque. Ego te sustent

ut, alui, in honore habui e Quam quidem inter homines controuersiam, quodque dissidium, ut, quantum est in nobis,sedemus & componamus, a nobis, hoc est ab hominis ossicio minime duximus esse alienum. Quamobrem ,

cum in cam cogitationem saepenumero incumberem, praecepta quaedam,& tamquam artem de necessitudine,&communione ea, quae potentes inter, ac tenuiores coniugatur,

quaeque ab ea re, quam imitari plurimum visa est, seruitutis,acerbum sane nomen inuenit, degenda composui, eamque litteris mandare institui; ut labore nostro, si modo, quod cupiebamus, aliqua ex parte assecuti sumus, no mam utrique haberent, ad quam dirigere si se vellent, iis commoditatibus, propter quas eam coniunctionem , quae sine una omnium maxime turbulenta videtur,copulassent, placide, tranquilleque fruerentur. in Quoniam igitur communionis, societatisque unius cir iusdam inter homines pr cepta tradimus: plures autem sunt hominibus inter ipsos, & variae communitatum species, quarum aliud ali)s propositum sit. princi pio haec ipsa, de qua sit nobis hoc tempore explicandum, secerni a cete ris, seiungique debet; ut, quamquam de omnibus quqdam communiter pricipi soleant, quae ad uberiorem quandam, amplioremque artem pertinent: tamen, quoniam huius quoque generis separatim praeceptiones sunt, eae a nobis distincte, dilucideque exponantur. In omni itaque soci tate vincienda aut voluptatis dulcedine, fruendaeq; iucunditatis studio homines ducuntur, aut rerum, quibus Vtun tu facultatem, potentiam, opes & copias, ceteraque id genus adipisci, tuerique, aut etiam adaugere volunt: quae mnia in rationem utilitatis cadunt: aut honesti, recti que,

ac decori pulchritudine & splendore excitati,illectique rapiuntur. Ac priori quidem in genere exemplis enim resset apertior libidinosi amores sunt,& quae deliciae appel-i lantur,

68쪽

lantur, ceteraque eiusdem modi. Vtilitatis autem genus latissime susum est: continet enim rempublicam primum uniuersam deinde singulas sere ciuitatis partes: nam inita est ciuibus communiter inter ipses societas eam ob causam, ut congregati, salui, incolumesque esse possent: tum multe qu stus, lucriq; causa communiones sunt priuatim contractae . Tertium autem genus amicitiam complectitur , non hanc popularem, sed illam bonorum, cum scilicet honestum, laudabile, decorum, non emolumento captans aliquo, sed sua ipsum vi ac dignitate inductos homines vi

tutis amantes coniunxit arcte, atque devinxit. Tenuiores autem homines cum se ad principum ciuitatis amicitiam applicant: contraq; clari, potentes, opuIenti cum obscuros, infirmos, exiles in contubernium, ac similiaritatem recipiunt, neutri sere honestatis decorem consectari , ac ne a tendere quidem videntur, sed utilitatem modo, aut voluptatem sequi. Id ex eo intelligere licet, quod neque illi

bonos quosdam viros , iustosve, aut sortes , ac moderatos,

quibus inserviant, sed gratiosos, ac locupletes, si utrumuis liceat, delegerint, & fortunis ditati consistim, tamquam id operis habuerint, discedunt, aut certe cupiunt: atq; hirursium laboriosum quemlibet, aut industrium, & solleriatem, frugique exquirunt, eosque insigniori aliqua virtute praestantibus longe praeserunt. Quare, quae de vera illa, & germana amicitia prarcipiuntur, cum morum similitudo , & conuenientia bonorum animos stabili quodam amore, & caritate devinxit, huic necessitudini conuenire

non poterunt: diuersorum enim generum esdem praxe-ptiones esse non possunt: neque vero eadem esse genera, quorum exitus, finesq; diuersistat. Atque alia est etiam humanarum societatum diuisio: nam aut pares inter se copulantur, quales fratrum coniunctiones sunt: aut dispares: cuiusmodi parentum est, ac liberorum inter ipsos communitas. Permultum vero resert ad inueniendi officii rationem, viro quis in genere, eam, qua de agimus, necessitudinem constituerit: quamquam in promptu id quidem est: ambigi

69쪽

, so

DE OFFIC. INTER POTENT.

ambigi enim non potest, quin ad posterius reseratur. sed

cum fere constet, aispares hoc amicitis genere copulari, iulud parum percipiunt, aut certe non satis constanter ad e tremum usque retinent. Stabiliendum est enim, firmandumque quid sit illud, cuius pr stantia princeps in hac ne cessitudine,& tamquam herus cernatur,ne vagari, erraroque huius ignoratione cogamur. Principem igitur locum non, ut plerisque in rebus, ita hoc in genere doctrina, nec eras, nec nobili tas, nec vero virtus obtine sed pecunia modo & dignitas, & potentia dominatur. Atq; hqc quidem

ut concurrant omnia,Optabile est: sin minus, vol uni deser utendum est. Satis est autem ad hoc argumenti, quod si pe unius conuersone sertun ratio omnis amicitie commutatur, multique cum iis, quibus diu, tamquam prssuerint, non modo exaequantur, sed etiam ijs ipsis efficiuntur humiliores: a quibusque antea coli soliti sint, eosdem aut pecunia auctos, aut honoribus amplificatos contra ipsi reuerentur atque obseruant. Quamobrem sit hoc ceterarum communionum, si quibus ita videtur, praescriptum , & tamquam formula, Vt , quod in unoquoque boni sit , subductum habeant: ac tantidem se quisque sactat,quanti sit, tantidemque ab amico aestimari se vel postulet, vel patiatur. Nobis autem alio quodam modo rationem institutam etas intelligendum est: plerosque enim fallit; quorum est error tollendus, ne, quod faciunt, turbent omnia. Cum igitur ratiocinabuntur, meminerint adnumerari , appendiq; par esse non omnia,sed pecuniam modo,atque potentiam; quando ea est hec societas condicione contracta, Vt potentibus, ut locupletibus propter id ipsum, quod opulenti sint, tribuantur omnia. Quare qui sese paupertatem serre posse non tam negant, quam re ipsa ostendunt, quibus quesito opus est, quique aliena egere se satentur potentia des nant molesti esse: neque ingenium, aut nobilitatem, aut doctrinam, quibus rebus, quamquam pretios alioqui sane sunt, ne ips quidem magnopere confidunt, magnum quoddam pondus habere postulent, ut comparari se pro pterea

70쪽

iterea,quod iis instructi snt, superioribus,aut etiam ant

erri putent oportere. At vir ego, inquit, sum melior, ruditior, nobilior, Vna modo re inferior, quae ipsa non in virtute posita est, sed ex fortuna pendet; Sit ita sane: mitto enim, quod plerumove nimium semetipsos diligunt,nimium amplexantur; sed, ut ita sit, tenendum tamen illud,nia hil in hac communione relictum esse iis rebus, quas illi commemorant, loci: principem esse pecuniam, imperium obtinere potentiam placuit: accepta semel condicio est, quae aut tunc recusanda fuit , cum serebatur, aut ne nunc quidem improbanda. Fuit olim apud Aethiopas lex, ut eum regem facerent, ciui procerisiimus reperiretur. Num igitur philosophus, breuis si sorte fuerit, atque Aethiopiae regnum assectet, non ea lege puniendus sit ' Atqui sapientia proceritati, omnique corporis staturae longe antecellit: nemo negat id quidem: sed ea tamen Aethiopes lege vivunt, quam violare si nefas: sic nos cam seruare legem debemus, quam nobis, quas populo, Vsus, Vitaque communis promulgauit, & tamquam suasit, quamq; adeo ipsi sanximus. Tantum enim abest, ut quicquam adscribendum cuiquam si, preter id, cuius haberi semel rationem placuerit,

ut sepe id ipsum, adiectis i)s, qus plurimi alioqui sunt, vilius efficiatur: ut meretrix pudore deterior est: ad qua stum enim eius aestimatio resertur, quem pudor, quam quam laudabilis ipse per se, tamen imminuit: petulantia vero, tametsi sua ipsa vi, naturaque turpis, auget. Neq; vero aliam ob causam quibusdam in ciuitatibus institutum est,ut eximia quadam virtute ciuesiopuli arbitrio innocentes relegarentur, isque mos ab Aristotele, quanto, qualique philosopho non admodum improbatur, nis, quod

cum vna squabilitate res eorum publica contineretur, omne, quod emineret, cuiuscumque tandem id modi esset, amputandum, & tamquam complanandum censebant: ut ne virtuti quidem , sese nimium attollenti, parcerent. Quare diuitis tantum, atque Opes in ea re censenda, atque ςstimanda ponderentur, quibus semel principatus, & ci minatio