Beati Rhenani selestadiensis Rerum germanicarum libri tres. Quibus præmissa est ipsius Vita auctore Joanne Sturmio

291쪽

Alemannis pro Duraco. Gaunum autem ve

rere Gallorum lingua, qua sunt usi Helvetii Oxum tignasicax. Unde Agauno vocabulum i ditum in Octodurensi tractu. Monendum id duxi, quo certius investigari locus queat. Napropter cataractas Rheni libenter id nomen Lous labergo tribuerem. Sed sunt dc superio

ovum oppidum est Scheshusum. a do-

mibus navicula torum nomen habenS.

Nam illic olim trajectus Rheni fuit, i ubi pol

rem hodie videmus

CASTELLuM THERMARUM, AC Thermae Helveticae.

OR. Tacitus lib. xvii historiae Augustae de Caecina agens, qui Vitellianarum partiti, cum Germanicis legionib. propiore trasitu ne-pe Poeninis iugis in Italiam sestinabat, Fabio Valente per Cottia nas Alpeis & per Galliam

ingredient sic scribit, Irritaverant, inquit, tum bidum ingenium Helvetii Gallica gens, olim a mis viris sic enim legendum est mox in moria nominis clara, de cede Galbae ignari, et Neiri Vitellii imperium abnuentes.luitiis bello ta - cin. ritia ac stinatio devicesimae legionis. Rapu rat pecunia misse in stipeninu castelli, quia olim H is uisiuis militibuι acstipendita tuebatur. R, i

292쪽

RERuM GERMANICA Ru Mne Germanici exercitus ad Pannonicas legiones se re antur, centurionem s quosdam militum is custodia retinebant. Caecina belli avidus, proximam quam h culpam,antequam poeniteret,ultum ibat. Mota propere castra. Hastati agri. Direptu longa pace in modum municipi' extructus locus, amoenosalubrium aquarum usi frequens. Hacte- Therm - nus Dicitus. Arbitror castellum id, cuius hie fier m mentio Badensem arcem esse: quam amplio-

rem olimsuille, velligia murorum arguunt, am

i uitatem erutis illic tabulis lapideis M inscriptis commonstrantibus; cujus rei fidem nobisi acit Felix Heminertinus Turegensis. in ilibet flori Thermis. Hodie praeter speculam in monte stam parum superest. hiemannos 'puto quum Maximam Sequanorum occuparent, ait paulo prioribus incursionibus , ita vast sie. Porro locus quem in Municipii modum extructum,id temporis direptum a militibus Cecinae tradit, vicum reqrsuisse qui a Thermis ipsis per acclivem monticulum usque ad Castellum ipsi im pertinuerit.Hodie videmus oppidum arcic'njunctum, sed n5 minus quam ea tempestatereramoeno salubrium illarum aquarum usa se quens. Nam diversoria habet elegantissima, populum comem.Agnoscit hoc tepore vexustio-'rum octo pagorum communem Aristocra' tiam, quolibex biennio novum praesectum pervices substituentium. Proinde Castellum Thermarum dici poterit. Debemus Tacito, quod iulius simulque Thermarum antiquitatem agnoscimus.quas quidam pr9ximis seculis a pastore

. pecorum i

293쪽

6 LrBER TER Trus pecorum inventas creest. Sed tamen fieri potest ut aliquam multis annis intermisso illarum . viiii latuerint prorsus ignoratae.

Elvetii propter vastatos agros ut dixi, mus) vicum thermarum direptum,commmoti in Caecinam & Vitellium , lecto Claudio ' evero duce statuerant legioni res ictere. Sed quum cogitarent exitiosum adversus veter nus esse praelium, & intutam obsidionem Castelli dilapsis vetustate moenibus, non ausi tela tare fortunam, arma abjecerunt inter Caecinae exercitum isc Rhaeticas cohortes in medio va- gabundi Magna pars Lucii aut palantes in VO- - cecium perfugere. unde depulsi, consedianti- , ibusque Germanis ac Rhaetis per sylvas tque in ipsis latebris trucidati. In hanc serme sententia Tacitus scribit. Vocecium montem, ni fallor, hodie Germanicus sermo nominat deu Bortet.' erg,B pro V usurpans.Jurassi pars est, infamis ob lam Sc voragines, qu/s praesertim pluvio tempore transire sit difficillinii, adeo terra mollis est & uliginosa. Habet adhaerentem in imo , iculum quem Vocetium vulgus appellat,

T Indonissa nobilis olim fuit legionum hy- bernaculis. Tacitus Hist. Augustae li xx II bernasib sa crematai, jstantum retia sictis quae Magunciari ac Vindonis ita sunt.

Paulo post eodem libro, Ati interim, inquit

294쪽

xso RERuM CER MANIOARu Muna ct xx. legio Vindonio ,dextitim Felis comauxibarys cohortibvi per metiam irrupere. Porro sita suit ad amnem Ruram, ubi Arulam recipit: habuitque magnam commoditatem a duobus illis navigabilibus fluviis duos traj ctus sortita, ac alteram quoque Rurae fluvii ribram aedificiis olim complexa. Hanc Alemanni in Maximam Sequanorum irruentes, ante sepi- Us vexatam primum destruxerunt sub ruinam Romani Imperii. Porrigebantur versus Habi Purgum arce, quod nihil miri sit si a Vindoni 1a quoque nomen habeat. Ferunt hic episcop, Iem sedem fuisse, quae postea Constantiamis proxima civitas erat) traducta sit, per Hunno- . xum ut arbitror incursione denuo omnibus vastatis, ut vix hodieragi nome mereatur.Duos

episcopos Vindonissentes in antiquis conciliis reperio, Gammatium in Lugdunens, in Epa nens Bubulcum. Possibile est dioeceseos Vindonissensis partem usque ad Turi fluvii ripa Pertingentem, qui Rhetiae, ni sillor) & Maxima: Sequanorum dimes fuit, episcopo Constat liensi Rhetiae primae, qui magnam Alemannia

portionem,magnam Rhetiaeprimae possidet a tributam,alteram parte Lausanens.Nam apparet in Helvetiis, Aventico Sentis capite excepto nullam civitatem fuisse celebriorem,In mpis Vindonissae versus arce Habisburgia Val. Coi stantius Constantini Magni pater numerosas Alemanoru copias delevit. Underinegyristes clamat,uuid, inquit commemorem Lingonica,

295쪽

adhuc ossibin opertos Z In libro provinciarum Gallicarum, annumeratur Vindonissa castrisii, Maximae Sequanorum, hoc est oppidis vulga- ribus, & quae episcopum non habent. In hunc enim sensum Decreta Pontificum castri nome

dat unus pant.

Allem Poeninam satis constit eam esse V quam hodie priore vocabulo servato Vallesam dicimus. Regio est Helvetiis hoc

tempore foederata, cujus caput Sedunum olim in Octodorus erati Sed vastato Oeiodoro sedes episcopalis e Veragris tu civitatem Sedunensiuest translata , quemadmodum modo de Vindonissa factum meminimus. Nam tempore eodem & Octodorum floruit & Vindonissa. C jus rei evidens argumentum est, quod in iisdem Conciliis utriusque ecclesiae Episcopus affuisse, rver Nam in vetusto quodam codice post d creta Lugdunensis synodi in catalogo subscribentium antistitia sic legitur, fus episcop- ω- elisiae orirense In Epaonensi cocilio sic, Co- in episcopin crevitatis Oritodorensis. Et praeco 'dest, bicitas iscopus ecclesiae Hesentiensis.C6sii-dera qua multis abhinc saeculis Synodi istς celsbratae sint. na Vesentinus tametsi metropolit nus,episcopum se tantu nomina non archiepis v scopum. Nec fit illic Lausanensis episcopi me 'rio, quem nondum, ut videtur, habebat ea e

Gesa, Vesontinae tantum parens. sed libet

296쪽

: o ' Mi RERum GERMANI c A u Mochodori 6c Agauni descriptionem ex vita in. Mauritii paucis recensere

OcT ODORI DE sCRIPTIO. MAximianus Caesar ad conprimendam Em laudarum fastionem in Galba, properas, ad Alpium Poeninarum aditum venit. Transem . antibuι iter Alpium, post arduam O horrendam viam ibito aequalis loci campestris occvrit grata piaclicto: quo in loco oppidumfactum est, quod O-dlodorus nomen accepit. Circa quod irrigua sumi . mbus prata ali agro ι 'tilis cultura porrigitur. Deinde Rhodani fluminis validus cursio o f tur, qui more fiso leniter suens re oris Q .

adilocti cui Agauno nomen es celeriter pro- peravit, 't duodecim millium spacis ab Odlodoret separata, necessitatem commiti ni sacrilegium praeteriret. Agaunum accolae interpretation Gallici fer m ο 0axum dicunt. Vuo in loco ita vadi ' . si is rupibus Rhodam minis cursiti artatur, ut transeundij acu tate1ubstracta, comisatis pontiabim viam eri itineris necessit in imperaret. An thtamen imminentib.saxis parum quidem, sed a- manus irriguus fontib. campus includituri: ubi

j j si milites legionis P hebeeps laborem tanti triancris, residerant. Ibi post I u Maximi i bisvdecimat: unt, omnes tandem reliqui simulIu- utitosso m ipse princeps apud Ollodoru interiis

297쪽

ast, quod duodecim millii patio dii es ab Agau-

no. Deinde post multos annos ab ilia caede, i heodorus Octodorensis sive Seduneniis ci': scopus ut cojicio, naria historia vocat illius loci Episcopii ego intelligo territorni Baslica Agauni construxit, quae vastae nunc adludicia est rupi. Proinde liqtiere potest Agaunense in Onasteriunon esse id quod quida hodie Octodorense vocandu censent. nec Agaunu Sc Octodoru ejus

deni esse loci vocabula, quu duodecim milliuinter se distent, &Octodor u ut supra didicimus in plano campo situm iit, cotta autem Α-ν unum rupibus undiq; cingatur ac saxis juxta Rhodanum. Porro quum ista Agauni descriptionem lego, venit nulli in mentu LOus et ber' talis ..' gi, quod oppidum confinio Rauricoru& Hel- ι.

vetiorum positum non sine causa arbitror Ptblemaeo Gaunoduru dictum, ut Sc supra attigimus. Nam arx qua habet,munimentu provinciae suit adversum cernianos transrhenanos.

Describit OctodoruJulius Caesar in initio tertii libri Commentariorum. Galba secundis,inquit, aliquoipraeliis factis, castellis I compluribus eorsi Expugnatis, missis ad eum undii legatis, obsidia obvis datis, ct pace acta, constituit cohortes duas

in Amntuat bis sic enim legendu est)collocare, si e cum redi uis eyus legionis cohortibus, in vi- eo Heragrorum, qui appestatur Octodorus, frema- ,e. Qui vicim obitus in salle non magna, ad ena anicie, alti simis montibus undique continetur.

Hum hic duas in partes sumine divideretur, aiatenam partem uis vici Gallis bemaniam

cus.

298쪽

oncessis, alteram vacuam ab tys relictam cohortiabus atribuit. Haec Caesar. Uchodoru Alemai mi qui in Vallem Poeninam immigrarunt, ii die Martenachum appellanti Peninas Alpeis Caesar Summas vocat, hoc est partem illarum hoc donat nomine, quuya scribit, se Servium. Galbam cum legione duodecima, & Parte e quitatus in NantuateS, Veragros, Sedunosque

misisse, quia finibus Allobrogum & Lacu L mano & flumine Rhodano ad summas Alpes

pertinent. Unde Antoninus in stinerario sim inter Augustam Praetoria & Octodorum summi Poenini meminit. Idem Alpem summam libi ponit in Alpibus maritimis. Tacitus Poeniana juga nominat, tradens Caecinam per sup riorem Germaniam & Helvetios, propiore itianere in Italiam transcendisse, contra longiore Fab. Valentem, neripe per Galliam dc Cotti nas Alpeis Veniebant autem ex Ubijs. Illius verba haec sunt lib. xvij. Ingens, inquit, viribus Ombus i mitellius, duos ducta duo itinera belgo do sinavit. Fab. Valens allicere, vel si abnuerent, vastare Gallia s Cottianis seipibus Italiam i rumpere, Caecina propiore transitu Poeninis juris digredijussus. Rursum paulo post. In Alpe

.a ipse paululum conctatus, num Rhaeticis, sis in Noricum secteret, sed reputans Noricos incerta victoriae aemia ce uros, Poenino itineres Danum militem se grave legionum agmen, hybernis adhuc nisibin traduxit Hactenus Tacitus. Catalogus quo provinciae Gallicae r censentur cum civitatibus episcopalibus, crib. tatem

299쪽

LiBER TE Rrius. mtatem Vallensium, id est Octodorum, Alpibus Poeninis attribuit, Grajis Tarentasiam.Caetera Vallem Poeninam, Rhaetiam, dc Vindeliciam, a Q Caecilio Cisiaco Septitio Protegato, simul suisse gubernatas inseriptio docet, quae Veronae extat apud D. Florianum, hujusmo-

, di verbis,

sed tamen re exactius perpensa, malim hoc a cipere de valle Poenina, quae sontibus Athesis& Oeni vicina est. Nam scio quam longe porrigantur Alpes quae Poeninae vocari scriptoribus solent. Et Vallis Poenina de qua nos agimus, magis ad Galliam pertinuit, Alpium Poenin rum Praesidi subjecta, qui Praefecto praetorio Galliarum parebat. Verum Rhetiae erant juris italici. Rhodanum ex Poeninis Alpibus oriri Marcellinus autor est

A venticum caput Helvetiorum fuisse tr dit Tacitus,quii de Helvetiis a Caecina Via' tellioq; profligatis loquens, Multa homnu, inquit millia cae multapub corona vensi data. Quia sue direptis omnib- Aventicum gentis caput Iusto agmine peteretur, missi qui dederent civia

300쪽

RTRuM GERMANic Ahu carum,in provincia Maximae sequanorum . vitatem Helvetiorum recenset, cui additum id est Adienticum. Ego Vindonissam civitatibus

Maximae Sequanorum potius annumeravero, Castris Aventicum attribuens. Nemo vero in retur Ptolemaeum Sequanis Aventicum assia

gnare. Siquidem is Romanorum administratisonem respexit, qua non solum Aventicum, sed tota Helvetiorum regio Maximae Sequanorum annumerata Praesidem vel ontionentem agnoscebat. Sicut adhuc facit, quantum ad soriarii Ecclesiiallicum attinet, nisi qu6d Vindonissensis dioeceseos pars Constantiae Rheticae est attribbuta: ceu sapra meminimus. Vulserit in Heu vetiis extat inscriptio, qua Hereticen es in se T. Tertio Severo ob seus erga sie merita donum se posis se testan tuLIbidem Donaim exactor trab eorum in Helveti ,elogium habet. inscriptiones quae inter ruinas Aventici reperiuntur , non vi sum est apponere. Subditum id hodie Fribit gensium ditioni. Aventicensis pagi devastati ab Alemannis Oudarius semilatinus autor mentisonem facit, quem in historia.sua Paulus imi lius inter primos secutus est.

Burgundiones Vandalici generis Litore Pliu

nio, quid vetat credere quum meliores agros quaesitum irent, rapuisse secum mitti nes, quorum nisi apud Tacitum nulla amplius inemoria, qui transgressi cum illis in Sequanos, eitra Juram consederintan Helvetiis, ubi hodie Bcinam