장음표시 사용
21쪽
& ind)gnatione admiratus est. Praeterea frequentes ad illum de Rhodiis equitibus seorum lamentationes i& ouzrimoniae deserebantur , quod nullus iam locus, nulla' v quam nauigatio neq; ad negociandum, neq; ad Mahom
tis sepulchrum quod est in Mecha Arabiae illustri oppido foret amplius tuta. Alii de mercaturis, ct mercibus, alii de diuinis Mahometis bonoribus, alii de captiuorum salute, quisq; de suis, suorumq; malis gyauiterqueri. licitabat etiam illum Dra tes rex Tripolis. quet Ciuitas est in Libya cclxx. M. pals dilbias a Melita, iiqn multis ante annis Melitensium equit si potestitis, Neapolis olim, ct Leptis maior a Latinis vocitata qui proculdubio sicuanimo mai*ra, quam credi posset, agitabat, si indo milites Hierosolymitanos eieci siet. Nec gratum illi nuntimum , Opinor, fuit, quod accepit ab Asian rcge Algerii quod oppidum in Mauritania latini Iuliam Caesarea dixerunt Philippum Hispaniarum regem naualibus operi bus intentum , ingentem classem comparasse, &, quam Hispani Pinnonem vocant, arcem munitissimam in Ma*ritania ductu Gartis Toletani cepi sic,&ad occupandum munitiores Asticq urbes asparare. Ipse quoq; Solim annim vidcbat nullum a Christianis bellum contra iureas suscipi non Hieroselymitanis equitibus aut authoribus, aut a xiliaribus; quorum maxima ubiq; virtus esset, ct gloria. Hae nimirum belli causa memorantur. Postquaam igitur Soli mannus animum ad bellum adiecit, consili rios, α principes viros clui a Turcis Baliae vocantur ad se accerri
tes Rhodios olim in deditionem acc erit, & liber ii si . me, atq; honorificentissime dinosmi possicuos Imperii
maiestatem nullo se ynquam ivporc. violaturis; tu mi quisicinora postea sc cerint, enarrat, tantam improbitat , ct audaciam opprimendam ait: i. Se piet Me t siligioni comotum belsum attingere. Eissq. facile Soli manui mει
22쪽
genere trirca, natus annos circiter LXV. qui deinde bello praesectus suit, Imperatorem ad hoc bellu cohortatur; quod aequum, sanctum , necessarium ait, atq; ab omnibus scin per expetitum; polliceturq; operam suam, & studium , pcrdicatq; se palam intra paucos dies Melitam expugnaturum. Nec defuit, qui bellum alio transferenduclle ccserct, aut qui Misaphae inuideret, aut quia ita se- tiro. Nam quibus cum bellum gerendum sit, docet illa semestris Rhodi oppugnatio : quae intra turcarum Vires, procul a Christianorum finibus, post tot menses', totq; , tantaq; prsta,& maximam , foedissimamq; turcarum str
gem non vi capta cit; sed ubi nulla spes amplius auxilii a Christianorum Principibus suit, in deditioncm venit. Melitam Siciliae praesidium, Italiae propugnaculum , In perii Christiani finem,& ostium, ii bello petatur, facile
omnes Christianorum Principes inter se conciliaturam ad communem omnium salutem lucndam: Nec tam rest
re turcis Melitae direptionem, quam obesse Christianorsi consensium. Hierosolymitanos milites, s inde pellantur, sedci alias habituros: nec deleri via quam posse, si no vniuersa Christianorii societas extinguatur. Sed maior pars vicit. Itaq; iam tum omni cura ,& sudio ad bellum incumbitur . Ingens vis cogitur togaru nauium, & onerariarum ,&actuariarum, aliae fibricantur, aliae rescititur, aliae ex aliis locis contrahuntur; arma, icta, machinae, tormeta, Vinnisq; oppugnationis materia,& reliqua instrumenta militiae abunde paratur. Commeatus in sex mcnses a flatim , stipendium , de quae in vario bello usui esse solent, mature, copioseq; decci nuntur. Miles undiq; accersitur , eligitur, scribitur ; cunctusq; exercitus, qui in Melitam portetur, omni propcratione exornatur. Significatur eti. im per nuntios, & literas omnibus trierarchis, ut ccrto die aut Methone adsint, aut in Melitam se conserant. uius rei fama tanto cum tumultu per Christianas urbes emanauit, ut sbi iam quisq; timere, habere pi P
23쪽
fidia in maritimis locis, quo res vertat expectare. Ac san ctissime ,& paterno animo ad tanti hostilis apparatus ni lium Pontifex maximus Iubilaeum promulgainni ut Christiani supplicationibus, votis, precibus, sacrisq; sacramentis religiose vacantes diuinam iram mitigarent, Deumq;
adorarent, ut furorem a suis contra suos aduersarios con
1 uerteret. Ac profecto si ullo unquam tempore, hoc prε- sertim Christianorum pietas, ct religio visa est maxima: ut nulli dubium vidcri debeat, Deum immortale ad piorum preces, ct vota descendisse .. Et quamuis pro humano ingenio, quod in dubiis praecipue rebus, & temporibus ex se multa confingit vana veris innectens, varius e
set rumor, quem potissime in locum hoc bellum intenderetur; nam ali) Gulethae iuxta Tunete arci metuere, alii Corsicae, alii rccuperandae Pinnonis gratia comparari cla sum dicere; pro certo tamen magis habendum erat, quod ex nuntiis, eculatoribus, J literis, quae ex Alexandria, Dalmatia, Constantinopoli asserebantur explicantes st dia belli,'atq; consilia, maximeq; ex fugitiuoiu,& transfugarum sermonibus intelligebatur; omnem hunc belli: apparatum instrui aduersum equites Melitenses. qui vasngulis scrine annis hoc ipsem ante metuerant. Sed mi nus quidem hoc tempore consultum est ipsorum robust neq; rerum bello necessariarii , neq; militum satis paratumit vel ob inopiam qrarii, vel quod Ioanes Valluita magnus sacrae militiae magister a Philippo rege auxilia expectaret: cui in omnibus bellis naualibus equites Mesi tenses operam suam, & studium fidelasime semper, & diligentissime pr stitissent. Illum; interim dum Gartia
Toletanus regiae classis praesectus , R Siciliae prorex crcatus cum insulsoras circumiret, in Alclitam vcctus consi mat , spondetq; cum ingenti se clanc auxilio adiuturum.
Verum quo minor fuit in proludendo , G iubueniendo
cura, eo maior m oblistendo diuina equitum virtus eni
tuit. Per haec tepora memorabile prodigium fuit nunq
24쪽
visae,3c inauditi formae piscis, varii coloris, magnἰtudIne
instar thynni, ore, ut psilaci, adsico, captus in ora litora li ulterioris Hispaniae. In cuius ceruice turris imago, iuxtaq; eminentis solis essigies, reliquo vero corpore venie-tium, & redeuntium omnis generis nauigiorum expressalineamenta cernebantur. Annus iam couersus erat a partu Virginis supra M. D. sexagesimus quintus Pio iiij. Pota Max. Maximiliano II. Christianorum Imp. Hispaniarii, atq; Siciliae Rege Philippo Caroli V. Imp. F. cum mense Martio, inchoante luna quod illi tempus selix, faustum rebus gerendis existimat paratis omnibus rebus ad usum belli necessariis,& declaratis Multipha terrestrium copi ru,& Pialim classis pr secto, qui paucis ante annis ad M ningem Africae insulam, quam aliqui Lotophagitem v cant, vulgus Geluem, Christianam classem fuderat, S limannus illos hortatus, ut hoc bellum pro dignitate imperii, pro iustitia,& religione prudenter ,sortirerq; admianistrent ;alter instructa classe auxilia prohibeat, & venienti Christianorum classi resistat; alter oppugnationibus intentus, nullo interuentu hostium perturbari possit: Cla
sis inquit eoacta vobis maior, quam unquam antea, exercitus copiosis, desecti milites , materia ad expugnandum necessaria plusq satis; animo , & studio duntaxat opus:
Deus, prophetae, prophetarumq; maximus Mahometes in tam aequo bello vobis presentes aderunt: ne reditum nisi expugnata Melita speretis: capta omnia diruite in pirat xum exemplum, memoriamq; sempiterna. Et, ne qua in
Deum, Maliomerem . aliosv prophetas ossicia deserui se videantur , aedes sacras adeunt quae ab illis Muschitae appellantur & vota pro victoria faciunt, pcrfectisq; cum ' cura supplicationibus magna cum omnium laetitia, &Uamore, & pro gentis more tripudijs in cfebri pompa, t
harum, tibiarum, tympanorumq; nitu , ac torment
rum bombis regiam salutantes Constantinopoli soluunt, atq; nauigatione ad Pyli dirigut VIII. serme a Methone
25쪽
milliaribus quq ciuitas est in occidetali Peloponnes ora 3
amplissimii,& tutissimum portum Nauarim hodie nuncupant quo dies absentibus dictus suerat. Numerat sui
triremes cxxx. onerari= naues magns xi. atq; his minores, quas Carmusales nominant, iiii . longae naues, & onera
ri , ingentiorisq; molis, 'us Mabones diculur, viij. bi
mes,& leuiores reliquς circirer xl. Sed una ex illis xi. nerariis nauibus, cum incautius remulcaretur ad Scyllaeu
Peloponnesi promontorium , imprudenter in scopulumisisa suit, ac magno cum Bassarum dolore, ct in praes dios ira subito, atq; improuisis adeo submersa est, ut vix triremibus, qu alligata illam puppibus trahebat, sunes e
cindendi tempus adsuerit. Magna vis c meatus, & to metarii pulueris amissa, to claraq; globi vh millia; mo tales, paudis incolumibus, DC. ferme in Undis perierunt. Numerati quoq; sunt praeter nauales socios, naualem: turbam in armis expediti milites XXIL m. Ianniet . m. strenui , ct in bellis exercitati, qui longio ibus sciope tis utuntur. Spachi e Graecia delecti VI. m. valentes quidem , sed his arma sent cetra, salx, haslula, machaera ad nostra praelia minus idonea. Totidemq; exanimui Asia quae vulgo Natolia dicitur sagittarii, caeterum inerti res. Reliqui gregarii militcs, ct voluntaria. Quin etiam plerique viri apud illos migiosi spotenomina militiae doderunt inducentes in animu& gloriosim ex bello vitam, di optabilem in tali bello exitum vitae fore t quibus Soli- mannus nauigia seorsiun ab aliis dari iugitu Inie cum aliquot dies frustra expectassent ex Alexandria iam VII. r stratis nauibus, quae illius rogionis praesidio statue LnGlim Calabrum ita appellatum, postquam Citistiana resi-gione se inoluit, ' Mahomelanatiuscem quoniam multam tormentarii pulueris , di globorum copiam fore dicebatur ; tande imposito in nauei milite sectabus ad bellum pertinentibus pridie ictis inii secundo vemo prosi-
ciscuntur,ac quarto die sub ortum lucis in Melitae con-
26쪽
pcistum veniunt, animaduersisq; arcibus, &propngnae lis ad laeuam deci nant ad Marrastiloccum. Quo in loca
primae agminis triremes contractis velis paululum constitere ; tum passis velis ubi uniuersum agmen aduenit, vel quia portus Vehementius turbaretur, vel quia comodi rem quaererent, ad Antismam, & Mugiarrum nauigatio nem conserunt; quo paulopost meridiem feruntur : reli-
suam diei parte quieti dederunt . factoq; vespere Pisim insulae portus, & sinus diligenter obseruat. Tantus vero Melitensibus & natura pauidis, & Eselitis rerum bellic
rum incessit ex bostium aduentu metus,& trepidatio, uti pars se tectis, murisq; occultaret, pars in rupes, & caue nas abderet. Nec leui commiseratione dignit videre alios cum uxoribus,& paruis liberis, sine commeatu, sine spe ulla victus in summa omni urerum egestate flentes, ac tr pidantes huc, illucq; cofligere. Nam in agris pecora, in
areis frumenta repentino metu relinquere coacti suerui.
Quae res hostibus alimenta suppeditauit, & ad trahendalnea tormeta peropportuna sitit. At F. Guiglielmus pier Marixales nome istud e magistratus apud milites His. rosolymitanos res bellicas admi nistrantis qui cum cc. p ditibus ,& ccl. equitibus ad Marzasciloccum se paulo an e contulerat turbaturus egredientes hostes, & praeclarum simul aliquod militare facinus ex composito editurus, si manum aliquam hostilem a litore paululum abduxisset, postquam illos vidit alio vela dirigere ad oppidum cote ait, atq; est o die ad turrim. Falcae conciait loge ob odiridodyobus milliaribus, tribus ab hoste. Unde Melitemε
quendam hominem peritum viarum cum aliquot equitiabus exploratum mittit, quae qpud hostes fierent, si qua dusacta estex in terram descensio. Ille cum XL. circiter; h stoe in terram egrcssos reperisset, igne reliquis signum d dii ; equitatus repente accurrit; hostis se rupibus tuetur,. mum tus'; saxorum asperitate intrepide pugnat, atq; ait rum militem Plierosolymitanum occidit, alterum sustois equo
27쪽
equo capit, non plus uno suorum amis , qui ex artissima rupe corruit. Sta ubi Marixales aduertit nullam hic rem
cri posse propter salebras, ct iniquitatem loci ad oppi
um regreditur. Hostis quoq; nam alter portus non ruit inuentus commodior retro classem ad Marzataloccumegit. & quoniam obstiara nocte remulco trahi onerarias naues oportebat, lumen triremium insigne nocturnum in Vtroq; portus cornu statuerunt, tertiamq; lampadem modiam prope litus collocarunt, ad quam inter utrumq; l men tuto pertraherentur. Ac Marixales cum suis ad vicum reuertitur. Oppidani, quia ciuitate multis rebus i
digentem, ac solum C LXXX. militum praesidio munita cernebant, legatum ad M. Magistrum mittunt rogatum maiores opes, & res alias bello Jecessarias. Ad quos ille F. Vincentium Anastasum cum LX. scloperiariis misit. Atq; interim Garti QToletano per literas, nuntios tu carum aduentum signiscat ouem ante speculatores e Pachyno nuntiauerant. Nam ex Peloponnese inter Melia tam , & Siciliam nauigationem tenuerant in illumq; pr missorum memorem facit, ac quibus auxiliis modo sibi mpus sit, exponit. Paucisq; post diebus p. Camillum Mediacem Romam misit ad postulandum a Potisce auxilia, de F. Raphaelem Saluagii Messanam ad suo ii negocia proin curandum. Nec leuem prese curam Prorex ipse serebat,
ruod serius cogi ,& parari posse Christianam classem viiseret. At vero turcet eum accepissent insidam rebus omnibus imparatissmam esse, cohortes aliquot in terram e ponunt ad hostium loca speculandum. Aduersum quos, nam via veniebant, quae ad vicumiducit, nostrorum pleriq; obuiam euntes manus conserunt in planitie. quadam
longe a vico m. pass. ratus qui'; magni ad Gem reliquet victoriae momenti in primis certaminibus esse. g nostris no , aut altero amissis, aliquot ex hostibus in sua se quisq; recepit. Tum Mustapha in terram ipse destendit cum X circiter m. militum. Quibus cum ad D. Margarite phana
28쪽
paulo lonpius a vici moenibus teli iactu rursu nostri potet is
egressi viribus recentes, auidiq; pugnandi sortiter consigunt: sactoq; ad pugnam concursu, marteq; irritatis animis tumultuarium,& atrox prassium faciunt. Turcae r lictis, qui certamen extraherent, reliqui ad Marean pro- grcssiuntur castris locum capturi ad extremum portus o Portunum,& aquis copiosum. Quarum postmodum vitio nam illas ante nostri corruperant DCCC. se chostes interieriit. Dum utrinq; pugnatur, in turri, qua Pr uinciae dicitur , e D. Margaritae regione , unde in hostes
pro nostris globi tormentorum omittebantur , bomba za quaedam imprudenter accensa tres homines hausit non
sine graui M. Magistri,' astantium discrimine, qui cc tamen ex hoc ipso loco prospectabat. Idem quoq; , e demq; temporis momento contigit in siiburbio, quod est
prope vicum ad litus extra portam Aragoncsem Borm ra Vocitatum Irim to clarium puluerem, qui tum militibus distribuebatur, cassi nescio quo ignis inciderit, excitatisq; sammis XIII. homines extinxerit. Vbi pugna
multorum cum caede remissa fuit, M. Magister equitatu a d oppidum abire iussit, reliquos intra maenia continuit, ct nequis amplius ad pugnandum porta egrederetur, edixit; quoniam hostes longe minore detrimento vinci, qui suos vincere intelligebat, cum ad desensanda moenia vix mila sussiceret. Per id sere tempus una Ioanni allet triremis.ex .Libya.rediens, quoad explorandu a storum Hegocia misa suciat, albentecoso consimitur. Cui sc Bapter ouidi praesectus F. Mosquita breuioris tormenti bombo, O sumo significat hostes adesse. Illa quoq; tres
longas na conspicata velis, remisq; aduersum se niti, Scyin SYracusas ex cnrsiu perfugit. Nuntiabat aute Dra-Lutem Omm properantia class Ucornare. Interim Oppiadani, ρ Rumam' em is aberant , neq; eodum loci. hosti Vc derat, frumentatum egress alis equitum hinc inde praesidium agitantibus tantum frugis impori
29쪽
runt, ut V. M. hominum tota Osidione satis, superq; sus it. Multum quoq; pecoris coegerunt: quod in oppidi
sessis seruatum est. Turcarum vero, postquam omnus coapiae, & cuncta belli instrumenta exposita suerat, alii de populari villas, ct agros, pagos &tecta incedere, serro &agne omnia vastare, ut tres dies, totidcinq; noctes tota pene insula miserabiliter deflagrauerit, alii operibus castrorum occupari, alii ad castra tormenta muralia trahere, notamen interdum absq; aliqua, sed leui quidem illa a n stro equitatu impeditione, quonia insula saxosa,& muruta ubiq; lapidum congerie distincta tum ob diuisionem, tum ou purgationem agrorum non satis aequum ad pugnandum equitibus locu praebet, & qua conspici expro--pugnaculis, & feriri possut, nocte illa trahere. Mox quPdam incautius tracta in limosam Maras planitiem impinguntur. DCCC quoq; milites ad D. Ioannis adem IIII stadia procul a Bormora relicti; qui aditu ad nostros obsideant. Tum e Marra in editiorem S. Erasini lingus t mulum , qui spectat recta medium portum, aliquot ipse menta muralia pertrahunt. Quo ex loco primu duobus
. tormentis naues, aedes, propugnacula temere percutiunt,
duobusq; diebus continenter arce S. Angeli seriunt. Sed terrere magis, quam rem aliquam agere. Hinc illa pr l, ius ad D. Erasini arcem admouent; nec ea impune colocare, ' vallo munire possunt. Nam emissis ex propugnaculis, ct ex arce S. Angeli , quae praeminet , tormentorum globis praeterquam quod praepediebantur , & tu
babantur, abs unebantur etiam pleraq;.' Duo tandem mcitati aggeres, ct disposita in his XVIII tormenta , multitaeq; circumsectae militibus ad latendum, Sc inuadendum munitiones sunt, cum I uciatim ex Alexandria Venit, nec
longo post temporis interuallo lina ita ex Tripoli cum XIII rostraris nauibus, & M. D. delestis viris vir ingenio acer, & ob artes belli naualis Solimanno charisti icleoq; magna vis eius an exercitu , ct authoritas. Qui veniens
30쪽
primum queritur , quod non prius oppidum oppugnare
parauerint: quod primunm omnium capiendum esse di serit; ut libere tota insula potiantur, ac, praeter commoda multarum rerum, ut nulla vis unquam hostium a tergo, aut repentina aliqua excursio timeatur i, quae aut periculi aliquid asserat, aut opera turbet. Mox ut ne cuiquam hostium ad insulam accedere, vel discedere cuiqua ex insula liceat.' Ita omnem sibi metum , & sdspicionem adimi ε, illis omne subsidium , & opportunitalcm eripi. At Bassae facti sei rationem explicant; quod capta D. Erasmi arce abq; ullo negocio reliqua in manu,& potestate habituri sint. Tum quoniam alius classi tutus ab omni uc torum agitatione non est portus nisi Misidis, quae prFipua cura esse debet, hunc sane in primis occupadum esse assirmant. Ad haec milites Hierosolymitant omnibus r bus immuniti sunt; detentis nobis aiunt in oppugnati ne oppidi e Sicilia, quae propinqua est, noctuma una V lificatione facile illis veniet auxilia, ct commeatus. Itaq; ab incepto non abitur. Interca palantes hostes cum pr datoria manu ad oppidum usq; peruenerant . quibus cum praeclare interdum a nostris pugnatum est. Nam ad M. Magistri nemus inita potius, quam facta pugna ab equitatu cum II turcarum M. & aci litus vix tribus ab oppido milliaribus praelium est cum DC. prospere commissum. XI.. hostes c si, capti XVI. et contra CCC. hostes, qui DC. boum pridam ad litus agebant, ubi triremes aliquot illis praestolabantur, secundo euentu praelium secerunt. Contra quos F. Melchior Eguarasius cum CXXX. equiatibus, e quibus XL sclopperiarii nam propter lapidum
congeries hastae minus saepe utiles pugnae sunt duas horas sortiter decertauit. Sed postquam illi pagum Mostet intrarunt, ac pariter praemiserunt, qui pecora cogerent ad litus per saltus, ct alpera loca equitibus aliena, F. Egua- rasius retrocedere visus est . quem hostes detrectarc ce
tamen arbitrati, audentioresqkessecti in planitiem quanda descendunt