장음표시 사용
31쪽
descend ut ferro iterum dimicaturi. Quare ex oppido iri specta F. Ioannes Vagnones cum LX. sclopetiariis auxilio suis accurrit; primoq; congrcssu hostes terga vcrterunt. Nostri instare , vrgcre, perscqui; nec pecoris modo pr darecuperarunt, Verum etiam maiorem illorsi partem vulneribus asscccrunt. Nostrorum praeter equos X '. saucios,
si flossos VI. vulnerati homi ncs XXX. in quibus ipse duetor equitum F. Egua rasus sagitta vertebram manus ictiuest: Illorum IIll capti, intersecti LXX. Vt decimus te tius ab aduentu dics illuxit, Omnibus rebus ad oppugnandum paratis longae nauta principium oppugnationis sec runt; quae propius ad linguae rostrum acced cntes aduersis proris arcem tormentorum globis petiuere. Sed alii in ros percutere, alij in sua castra lonsius transmitti. Ii leq; ipsae armis ex aduersis propugnaculis oppetitae sunt: atq; in tanta globorti procella una dumtaxat triremis labefactata fuit; quam aliae, ne immissa unda deprimerctur, illicos stentarunt. Post ex aggeribus XVII l. muralibus tormentis arccm icere adorti, primo statim ictu vexillum, quod erat sacri militaris ordinis insigne, proiecerunt, & quasic omen Victoriae, prosperi q, euentus hac ex re capientcs in- genrem clamorcm sustulerunt. Nec noctu quidem oppugnationem intermittunt lucente luna. Quamobrem breui lcmpore bona pars murorum excmditur: deinde ad crepidinis sos* murum pervcnitur circum factis munitionibus, in quibus milites & tuto ipsi ageret, ct inde quenquam in muris stare prohiberent. Nostri, quoniam per hostes id interdiu non licet, noctu quod murorum dirutum, & ruinis patefactum est quibus licet militaribus op ribus sedulo resciunt. Res ipsa postulat, quo magis ill stretur , ut arcis forma breuiter describatur. Est autem non ingens, ct in quatuor angulos tanquam radios ut sidus proiecta, fossaq; circum munita, habes inter duos angulos ad linguae rostrum eminentem turrim, validissimo muro firmatam, ad quam per angustum pontem itur ab
32쪽
arce. Iuxta turrim, & arcis angulum ad tutandam GTam
in ipsa crepidine, quae leni admodii fastigio a litore seb-
uehitur Maraeamusterium versus, paruum quoddam pro pugnaculum extructum est. Quae arcis serma , quoniam
ob loci angustias interiora defendi nequeut , s prima capiantur, & ob nimium proiectos in longum angulos minus bene latera proteguntur, speciosa magis, quam valida videtur, quam etiam loci stus humilior tormentorum iaculationibus magis exponit. Caeterum hostes ad seriendam turrim in Maraamusterii ostii cornu aliquot tormeta collocarunt. Cui loco Dragules prisectus est:& in ipsa lingua alia tormenta prioribus adiecerunt propius Mamaeamus citi litus aggcre excitato; unde rectius obstantem angulum percuterent. Decem igitur aliis tormentis additis arcem multis locis iugiter percusserunt, multisq; locis muro nudarunt. Tum inde manu moliuntur inuadere. eductisq; multis cohortibus signa concinunt, ac prae moenibus,1 munimcntis certamen acre conseritur. Sed illud
extra fossam paruum, & humile propugnaculum, quod licet defensari per diu nequiuisset, prima tamen aggre sone minus honeste a nostris deseritur. Tandem c*ss, vulneratisq; permultis, reliquis aestu, & labore sesse, languidisq; pugna remittitur. Loge vero plures hostes, ill rumq; meliores hoc presio cecideriit. E nostris F. Ga
dampus Aruernus inter ceteros nullum aliud verbum ex accepto in capite vulnere loquutus, quam In manus tuas
Domine commendo spiritum meum , ad coelos ut parin credere ex hac vita emigrauit. Vir bello quidem sertis, sed pictate, & religione praestantior , omnibus militibus Hiero lymitanis ob integritate viis , ct sactitatem charus. Videns autem M. Magister hostes maiore vi, &studio ad expugnandam arcem fieri semper intentiores, probeq; intelligis ad eam tuendam ampliore militu numero opus csse, quod per angustias loci tormentorugi bis multi conficerentur, di terrae, ac fasitum virgultoru,
33쪽
straminumq; inopia munimenta resci malc murent, ipse militum paucitate astrictus vix enim DCC. ut pcndio habebat Melitenses homines, quanquam insolentcs belli,
communis periculi gratia , & nautas, ac remiges armat, quin etiam eos soluit e vinculis, qui noIa aliqua tenentur ; quicunque militare velit. Ac inde F. Ioannem Vagnonein in oppido cum C. militibus , mox alios accersit numero LX. & cx arce D. Erasini fructos per caueam, quae recta est ad dextrum portum, resilinens, per eandem
viribus, & corpore integros silentio noctis immittit. His remediis, & via obses , oppugnataeq: arci seccurritur clia liquo intcrdum transuectorum periculo. Nam hostes in scaphas sagittas, globos, globulosq; quando aut viderei Lias contigissct, aut remorum pulsum exaudire, arcu, to mentis, sciopcitis; iaculabantur. F. Raphaes Saluagusi terea cum literis Gartiae,& Miranda e Sicilia aduenit. e demq; extemplo rcmissus est cum cadcm nauicula serta ad omnes milites Hicro lymitanos mandatum, ut cum duabus saltem Melitens bus trircmibus altera , quae fiiga iam ante ex hoste euaserat, altera, qua legatus ad Pontificem traiecerat, ' his militum copiis, quae cogi possent, nullius alicrius dicto audientes in Melitam suis auxilio quam citius vcnirent. At Miranda vir Hispanus, militum d ctor, qui signi surii Medi ana cum militibus antea prsmi rat, quod ipse morbo Syracussim peditus erat, a M. Magistro ob militarcna virtutem benignissime exceptus cst: rogatusq; Vt tanquam rei militaris magistrum ad defensanda arcem D. Erasini sese conferret, quamuis certum periculum videret, belli tamen gnarus, & acer, militarisq; gloriae satis appetes minime refugit. Praestetus primum erat
arci F. Aloysius Broglia, sed inde quia senex & valci
dinarius reuocatus ' in cuius locum F. Melchior Monsu ratus substitutus est. Sed Miranda non praesentia modo, verum etiam oratione multum eos, qui praesidio erant,
. recreauit: No tam se inquies ad illos hortatore venisse,
34쪽
quam belli socium, & adiutorem, atq; apud strenuos milites minus verba, quam honoris studium valere; rumore,
di vociferatione barbaros decere; vigilantem esse, & industrium , armatumq; contra hostes stare, hoc esse milite se gerere. Nec quicquam dissimulare, quod in aperto est, magnis se periculis, ct dissicultatibus circu ueniri, sed quidem in rebus arduis virtutem clucere, nullumq; locum tam immunitu videri, quem hominum virtus satis perseipsa no muniat,& defendat. Atq; hoc praeclarissimu belli facinus ducere, si pauci multorii vim, & impetu audacter, sortiterq; sustineat. Ac non parum lettari, quod oes g
nerosos intueatur, qui malint gloriose mori, qua turpiter in barbaroru manus venire. Nec pluribus verbis opus csse
apud praestantes homines, neq; se verbis, sed factis virtutem ostedere. Ipsum vero tempus magis opera militaria, quam orationem postulare. Sc ut ad comune periculum venisse, sic illis ubique comitem, & adiutorem adfuturu. Et cum multa fieri prudenter instituisset, tum illud scite cauit, ne quis e muro se ostenderet, aut fieret hostili iaculationibus opportunus Tanta est enim Ianni Zerorum
patientia, & peritia iaculationis, ut quinq; , sex ve hortantiquam oculum a suo pelta dimoueant, vixq; latum vnguem a scopo iaculando aberret. Quod si quis sorte cxperimenti gratia galeam , vcl rem aliquam supra murum extulisset , illam multis illico petitam globulis vidisses. Ad haec tabulas quasdam magnas sorari iussit, per quarum foramina tecti ipsi hostes scri rent. Nec eos turcs s gnius oppugnant : ac paruum illud in fossi crepidine propugnaculum, quod in pernici cin magis, quam in tuiti nem fosse fictum videtur, terra, ct saccis lana, gosspioq;
plenis erigunt, impositisq; duobus tormentis obstantia munimenta percutiunt. iuxta quod ex ipsa crepidine ad a cis ruinas pontem ex antennis, & trabibus porrigunt, ac latera tabulatione communiunt. Vbi quotidie a nostris acrius pugnatur, ct atrocius, quoniam maioris hic est i
35쪽
boris, atq; periculi. Nec hostes aperta solum via, sed etiacuniculis oppugnat, & moenibus sub hoc ipse pote succedentes murum perfodiunt, ut per tectum cuniculum in summa erumpant. Quam nostri rem veriti contra terram
effodiunt. Nec frustra id fuit. Nam ex aduerse cuniculo in hostilem cuniculum incidentes, illis insperato naetii perculss occultam nocendi artem prieri puerunt. Id tem-s oris LXXX. longae naues eminus conspedita sunt e Sici-ia passis velis ad nauigare. Meliten ses rati illam esse Christianam classem, quq subsidio veniret, alacres gaudio ingentem clamorem e domorti tectis edidere, neq; ad nan nia inde cogi potuerunt. quod cernentes hostes, qui in D. Ioannis erant, quos non latebat suam illam esse, noChristianam classem, ad vici moenia accesserunt; Si que bene gerendae rei casum fortuna obtulisset. Ucrum porta crumpentes C. sere pedites aliquot equitibus permixti eos breui certamine propulerunt. Conita quos alias egressi leuia quaedam prassia tumultuose secerant. Et qui Messanae conuenerant equites Melitenses cum duabus sacri ordinis triremibus, ut M. Magister praeceperat, nauigantes ad suos in hostes sere inciderant, sed celerrime cum sum retro conuertentes Messana rodierunt meliorem alia traiiciendi opportunitatem obseruaturi. Iamq; in XVI. diem Kalend. Iulii tormentis muralibus arcem perpetuo usq; serierat mille sere globis quotidie emissis tanto str pitu, & fragore, ut non Melitenses modo, verum etiam proximos Siculos vehementi horrore perfuderint, cum ita moenibus quas alis, ut per multas ruinas no dissiculter introrumpi posse videretur, Mustapha omnibus illam copiis inuadere decreuit. Hoc interim spatio frater quida religios ordinis Capuccinorum ' dociuina , &rcligione spectatus a M. Magistro ad sustentandum sacra aliqua cohortatione obsessorum in D. Erasini animos mittitur.'Qui altera manu Christi crucem , altera gladium gestas hviuscemodi concionem habuit. Si Deus pro nobis, quis
36쪽
contra nos ' Deus immortalis, Deus sortis, ' potens In
praelio, ipse est Dominus Deus exercituum, cuius maximis de immensae vires, pcncs quem omnium reum imperium,& potcstas, qui solo nutu totum Orbem terrarum, coelorumq; tremefacit. Nec dubium cst eum stare pro nobii, pro cuius cultu,& fide contra nominis sui hostes pugnamus. Rex Israel in medio nostri, non timebimus malit vltra, Dominus Deus sortis ipse saluabit nos. Nec prosecto mortalium vir , dc arma decet cxtimescere, cum diuino roboramur auxilio: nec hostium multitudo pauorem lacero debet, cum mittit auxilium suum de sancto,& de Sion luctur nos , qui cst benedictus in secula. Intuemini veteres illos duces Iosiae, Gedeonem, Sansonem,
Iephte, Delboram, Iosaphat, Ezechiam, Machab s se
tres, quorum studiorum, de virtutis vos sacri equites imitatorcs cstis, quot cum Deo iuuante exercitus prostraue re , 8uot victorias reportarunt, quot triumphos e victis
hostiuus eserunt. De quibus David, Ncc enim inquit in gladio suo posscderunt terram , nec brachium eorum saluauit cos, sed dextera tua Domine, ct illuminatio mutus tui, quoniam complacuisti in cis. Quid de ipso D uide loquar, qui puer existens immanissimum gygantem Goliath lnostrauit, ceciditq; Quid post aduentu Christi,
ne ali in rcges, ct imperatores com mc morem, Constantiis
nus Imp. in quo , nisi in sanctissimae crucis signo , quod ostensum in coelo diuinitus illi suit, hostilem exercitum profligauit ' Qua vi, quibus armis Hispani Saracenos nisi diuinis e sitis rcgnis ciccerunt ut D. Iacobum cotra ba baros secum decertantem non semel aspexerint Nec semel vos quidem ipsi sacri equites D. Ioannem Baptistam Vos, vestraq; moenia defensantem vidistis. Quid timetis pusillus grex Habemus ducem ipsum Iesum Christum,
quem vere Deum, & hominem confitcmur, de humani' generis seruatorem : Habomus nobiscum belli socios i D. sos angelos ministros Dei: Favent etiam nobis omnes in
37쪽
colae coelorum, ne Christi nomen vituperetur in ctibus.
Et veluti Iudas Machabaeus Oniam , Oe Hieremia expasis manibus Deum pro sui populi salute obsecrantes aspici bala, ita mihi videor videre D. Ioannem Baptistam, & B. Paulum Apostolum illum ordinis vestri militatis, hunc loci custodem vestram incolumitate; & insulae defensionem a Deo maximo precari. At vereor ne vobis hostiles
opes maiores videantur, quam quibus obsisti possit; &dii prudentiores esse nitimini in percipiendis periculis, timidiores reddamini. Si in humanis viribus spem posuimus salutis nostrae, fateor hostem metuedum esse: si solum in Deo speramus , potiores nos sumus. Quid Machaboeus ille inquit Facile est concludi multos in manu paucoru: .ci non est dii serentia in conspectu Dei liberare in multis, aut in paucis: quoniam non in multitudine exercitus belli victoria, sed de coelo sortitudo est. At usque quo Domi ne irasceris in finem accendetur velut ignis zelus tuus Effunde iram tuam in gentes, quae te non nouerunt ό &in regna, quae nomen tuum non inuocauerunt. Nos autem populus tuus, & oues pascuae tuae cositebimur tibi in seculum , in generationem , & generationem annuntiabimus laudem tuam. Exurge, exurge Domine, Sadi ua nos, ne praeualeat inimicus in nos. Exurge , de iudica causam tuam, & memor esto improperiorum tuorii, quibus te tui cae quotidie assciunt. Exurge , ne quando dicat ingentibus, Vbi est Deus eoru . Sed ecce adsunt dicit Dominus dici tribulationis, & de his liberabo vos. Co- fide ergo Isael ,& noli tristari domusJacob. Si enim Deus
pro nobis, quis contra nos In Deo meo trasgrediar muru . In te inimicos nostros ventilabimus cornu, & in nomine tuo spernemus insurgentes in nos. At videte quam
aequa,& optabili conditione pugnemus: ut beatiores putandi fiat, qui pugnando mortem obierint, quam qui superstites fuerisit: quoniam immortalem illi vitae corona consequetur. Neq; vero Christiani milites pro ciuica,aut
38쪽
murali corona sod , fragiliq; , sed pro emina, & inco rupta belligeratur. Ipsa cst coelcstis ille sos, qui ortus est de radice iussu, super qucin tota diuini spiritus gratia r quieuit. Breuis haec cit, quam agimus, vita; illa autem, quam speramus, aeterna. Quod D hoc animo eritis, si ita ad pugnandii instructi, vicimus. Prosecto bene sibi cc
scius animus timorcm mortis expellit,& spc alterius aetemnae vitae discrimina praesentis vitae contenimus. Audente,
audente animo estotcc hristiani militos duce,& commilitone Christo. Dcus pro nobis, Deus pro nobis, non timc bimus millia populi circundatis nos. In hoc sanctissimae crucis signo vinccinus. Quibus adhortationibus magis acccns milites Christiani, confirmatiq; sacris Ecclesiet sacramentis magno animo impetum hostilem expectant. Et Mustapha ad inuadendum arcem omnes copias prod cit . quibus haec ille verbis pro tempore prius disscruit.
Quocunq; oculos Verto, virorum robora, ct animos cerno ivt certam victoriae spcna hodierno die mente concipia. Meminisse vos oportet vestri generis , ct virtutis. Nam tui caevincendo semper Ottomani cum imperium auxerui:
vosq; his parentibus progeniti cstis, qui Rhodum expugnarunt , hosq; ipsos piratas, contra quos arma insertis, inde olim turpatoeciecerunt. Vos quoq; superioribus annis Christianorii classem ad I otophagitem profligastis, ac totum exercitu in ipsa insula deleuistis. Vos hostibus arte militari, virtute , numero meliores , ct superiores estis. Par igitur est pro dignitate maiorum vestrorum, ac vestra vos hoc bcllo parcna animum gerere contra periuros, sc lcstissimosq; hominci, qui toties vicii , toties suis sedibus
expulsi nunquam deposuere temeritatem , sed confirmauere semper audaciam, & humanarum , diuinariiq;ugum cotcmptores neq; promissis, neque iureiurando unquam steterunt rapinis, S sceleribus omnia ita dantes. An non p.rcipitis ex illa arce captiuoru gemitus, ct querelas, qui vobis gencre coniuncti in durissimis catenis habetur , atq;
39쪽
ipsa morte grauiorem cum luctu, & squalore misera vitam exigunti Vestram vim , ct auxilium implorant; ne
salutem suam deseratis etiam, atque etiam rogant. in obrem velim vos turcae non eo animo ad pugnam se
ri , quo cum aliis pusnare soletis , aut pro dcsensandis, aut ampliandis imperii finibus, sed maiore quadam indignatione, ira, ct dolore stimulari, accendiq; cotra victos, ct seruos, contra impios, nefandosq; homines nostri in minis, & religionis insensssimos hostes. Nec pro salute certatis, sed pro decore, di gloria: ut illatas iniurias vicia scamini, ut captiuos ex crudelissmoru manibus liberetis, ut de peri uris, victis,& seruis impietatis,& iniustitiae debitas poenas capiatis, ut postremo religionis nostrae cultus sancte, & tuto retineatur. Sed & illud animo reputate hunc diem omnium laborum finem , ct terminum foret nuc pro victoria dimicatur, deinceps pro praeda. Nam in hac una arce totam insulam occupabitis. Ipsam vero arcem moenibus deiectam, & apertam ruinis undiq; com spicitis, paruam, a paucis defensam , atq; iis ipsis vigiliis, - laboribusq; consectis, pauore prorsus exanimatis, atq; e tra omnem auxilii spem postis. Et quo maior est animus - inserentis, quam arcentis arma, meliorq; obsidentis, qua obsessi conditio , s torque vincendi spes in religioso, quam in impio homine, qui malefactorum coscientia te retur, eo maiore vos ardore, & spe certamen inire debetis. Atq; ubi satis suos animasse videtur, arcem exercitu - circumducit, ut ab omni simul parte muros aggrediatur. Classem quoque a Marrastilocco ad furcas recipit : quod
est alterum portus cornu. Declinante autem aci occasum
die, hora decima tormentis muralibus, seloperiis' pr liuincipiunt, atq; hostem eminus terrent, & quo illum vigilem habeat, totam nocte leuiter his iaculationibus oppugnant. Sed ubi lux aduenit, dato sgno uniuersae pugnae ingentem clamorem,& more suo alalatum attollui, ac repente arcem undiq; adoriuntur. Fortissimi , atq; a
40쪽
een me utrinq; pugnatur. Hinc turcarum psne es, blae
nostrorum duces hortari, monere , minari, suis labora tibus subuenire , aduersis hostibus instare; miles militem ad seriendu hostem inuitare, nec tam se tegere in incertis pugnae casibus, quam hostem cetdere cupidus; tela, faces, lapides utrinq; volare; tormentoru bombi, dc seloperiarusrepitus, ac tympanorum acrior sonitus terrore, liho rorem sacere; alii vulnerari, alii obtruncari, alii ex mo nibus praecipites dari, alii in caesorum locum succedero; semitus,& clamor ubique; spes simul,& metus omnibus adesse; nunc victi, nunc victores videri; nunc animii r mittere, nunc acrius anniti. Ita mari incertus, ct pugna Varia, certaminisq; totius facies foeda, & miserabilis. Atq; ubi maiorcs ruinae cernuntur, ubiq; plures consistere possunt, presertim ex ipso ponte, qua nostrorum munim ta contingit , dimicatur atrocius. Atq; ex altiore quodavallo in summo S. Angeli fastigio his ipsis diebus extructo,
ct ex Gutas prope arcem loco, in quo captiui seruatur, non parua detrimenta hostibus in serutur. Sex horas pret-liati sunt, quinquies practium instaurarunt recentibus d fatigatis submissis, quinquies militu virtute repulsi siret unqui extra munimenta erumpentes multo vexillorum nise
mero, duobusq; signis regiis potiti fuerunt. Nostrorum
CL. desiderati sunt: turorum praestantissimus quisq; aut cadus est, aut vulneratus discessit. In his nobilem q uenda Ianni Eerorum duectorem extinctum memorat. Dragules quoq; ictus saxo, quod tormenti globo collisum in ali rum tempus impegit, magnam sanguinis copiam ex ore,& naribus tuo inuit. Caesorum autem silmma DCCC sertur. Post hanc pugnam , quos ad D. Ioannis collocauerant milites, ad se reuocarunt. Et MMagister de triabus linguis delectos tros Hiero lumitani conuentus equiates F. Constantinum Castri otium italum , & hispani generis F. Franciscum RuiZium, & F. Antonium Floriam gallum misit in D. Erasini; qui remi statum perspicerent,