장음표시 사용
491쪽
8o) Id est, abscessus fiunt in ischio, et fit isthias et em
NOTA.o ἐξ -τψης. Vnum ex obseurissimis hune locum esse, plane a Foesio expositum est. Mulierem ὀκταμην- aceipio, quae, ubi octauo mense pepererit . qui partus, secundum Hippocratem, nullo modo naturalis erat, in morbum incidat, eumque, ubi iudicetur, in lumbos aut femur decumbere. Quare ita verto: si mulier, quae octauo mense partum edidit, ex utero laborat, hoc puto indicari per τῆ et morbus iudicatur, quod iudicatum est, se vel ad lumbos, vel ad femur conuertit. Verba , D sρχιας ad sequentia retuli, ut etiam Foesius in versione fecit, etsi aliter in graeco textu habet. Possunt tamen illa verba et ad praecedentia referri, ut per ouaria cum veteribus intellL. gantur, in quae caussa mali non raro proruit.
ρυοντα .ao Eodem modo in testes fit saepe, ex tum diuturna cum testis ipse antea laboraret per se 'φ; Tussiculares abscessus qui superiore Ventris parte consistunt, non aeque perfecte libe
s C Η Ο L I A. 8 i) Scilicet oboriantur abscessus, et tussiendi finem fa
s1, Et in suae affectionis sympathiam pulmones traheret. 83 ) 4 d a tussi diuturna oriuntur. 8 Sed saepe maiorem calamitatem afferunt, Vt in pue milis, si oboriantur in brachio. NOTA. a) Malim haec ita uertere : Sed fiunt etiam abscessus intestibus, quorum alios tusses, alios per se testes gignunt. Sed ex illis abscessibus, qui ex tussi fiunt, illi minus persecte liberant, qui in superna corporis parte oboriuntur.
492쪽
436 Hippocratis Magni Sectio prima XXII. 'Aιμορραγίαε λαυροι - ρινων ρύοντα1 6 πολ-
λα, ο ιαν το Ηραγ Hd, M εγινωσκον οι ἰητροι. Sanguinis larga e naribus profluuia plerumque ab interitu vindicant ' ut fuit illud, quod Eragorae contigit, nec huius rei Medici eranticii, sed insolenteS.s C Η Ο L I V M. 8s Cum materia est effera, et febris ardens; quamuis nulla pepasini signa praecesserint; tanta est enim vis excretionis, ut, cum materia est effera, per hanc solam salus affulgeat, licet pepasnium non receperit. NOTA.a πολα.) Ita reponere non dubitaui eum Mereuriali, aliisque fere omnibus, etsi Foesius, qui tamen pariter legendum esse ait, retinuit in textu , vocem Obscurissimam, aut potius nullius sensus
XXIII. O Tας φωνας ὀι τρηχέας φύσει εχοντα ,
Quibus natura voces sunt asperae '', asperas quoque linguas habent'7: et quae asperitateS UO- Cis et linguae cadunt in morbos '', eodem modo fiunt. Ergo, quae sunt natura durae voces 'et , morbi expertes, ita se habent ; contra, quae sunt linguae molles '' et tardiores, in vitio sunt, non bene sunt, nisi talis fuerit pristina natura: sed illa quoque attente considerare oportet. num id vitio 9ψ
493쪽
s C Η o L I A. 86ὶ Temperamento et conformatione partium vocalium,
8 ) Siccitate illius tunicae, quam a vocalibus instrumemtis, lingua suscipit, modo afferri non possit excusatio raucedinis, aut arteriae inaequaliter dilatatae, ut in iuuenibus, qui incipiunt hircire.
88 γ Calore febrili. 89 Vt in balbis, qui alui profluuio tentantur.
9o Diaetae contigerit, ut ebrietate. NOTA.a φωνας. IJunc locum ita vertendum existimo: Quibus natura aspera vox est, et linguae subasperae sunt, et quae alia solent aspera esse, in iis haec etiam in morbis talia sunt. Quae igitur dura vox a natura est, ea in morbo etiam talis est. Sed mollis vox facilioris in malum vel bonum mutationis notam exhibet. Itaque, cum quae a primu natura, tum quae vitiendi genere acquisita sunt, considerari oportet. Taliaque sunt, magna et oblonga capita, ac ce vices, per magnas inflexiones, oblongae redditae, tum venarum amplitudo et crassities, ab eadem caussa orta, earumque et angustiae et amplitudines, ac breuitates atque exilitates, a contrariis caussis. Et quibus, venae amplae, iis et ventres tales sunt, et lata ossa. Nam quibus venae amplae, graciles sunt, qui contra pingues, iis Venae exiles, et reliqua prioribus contraria. Huic loco per se admodum obscuro, et intellectu difficillimo, interpretes spissiores fere tenebras obduxerant. Tentammu ut ex versione patet, emendando, aliquid ad minimum lucis aia fundere, cuius rei nunc ratio reddenda est. Hippocrates moriet Medicos, ut cognitum habeant, quae naturalia, si non vitia, tamen mutationes, in corpore hominis, sint, ne, ubi morbus incidit, ea putent a morbo esse. Adducit autem exempla vocis, linguae, additque; κοέ zσ quare haec coniunxi cum antecedentibus, et verba : υπο νήσων ωσάυτωs pariter coniunxi. Similiter de duritie partium dixit, eademque exempla profert, vultque et duritiem in morbo non debere Medicum terrere, ubi putaueriin vocabulum ανο σοι mutandum esse in ἐν νόσω vel νόσοις, et iungendum sequensibus, id tamen in textum recipere non ausus sum. Contra non dubitaui in sequentibus pro βραδυ-vαρρκότερα scribere. Nam si asperae durae e. g. linguae a natura, in morbo tales manent, et non mutantur, hisque Op-
494쪽
438 Hippocratis Mag ni Sectio prima
ponuntur molles, quis crediderit, Hippocratem scribere potu uJ e βοαούτεο , tardius mutariὶ Porro post χοηστον interpunxi, et scripsi, η ἀρχMη φώ- σκεπτέον, κο τα απο των ε δ α μακροκέφαλα. caetr. Nam postquam de eo dixit, quod a natura est, pergit : et haec videnda esse, quae per vivendi genus, mutata sint. A'ρχαιη φύσει est, quam a parentibus habemus. Post verba: 1, λεπτο τεs deleui voculam:
, λεπτότησες, άπο των εναντίων. Quae sunt magno capite amplaque ceruice, inflexione ceruicis, ipsaque venarum amplitudo et latitudo '' ab eodem '-: Contra angustiae '', crassitudo'', paruitas, exiguitas a contrariis'=.s C H Ο L I A. si Thoracis et scapularum. 92 Scilicet innato calore, et ex potentia facultatis. 93) Scilieet thoracis, venarum. 94 Naturalis. 3 Nempe ex facultatis effectricis, et caloris natiui infirmitate.
πίονες τάναντία τουτέων. Quorum venae latae sunt 'g, eorum quoque alui et ossa ampla atque illi sunt graciles '': Contra , qui sunt natura crasti ''.
495쪽
s C Η Ο L I A. 9s Natura, non autem distentione, per sanguinis sup
pressionem. 9 In graeco legitur λεηποι, sed maIe ; legendum enim 98 Infirmitate facultatis, et paupertate caloris natiui; et celerius moriuntur, quam graciles, et casu et fato.
Quibus inedia praescribitur, ineunte morbo' moderatio '' ex iis Quinetiam non solius imsitae naturae, sed aduentitiae ratio habenda; Co siderandae, quae incrementis augescunt, et quae diminutiones adaugeant' ''; Et, dum incrementis augescunt, cuiusmodi sint, quae adaugentur, quaeque confirmantur, si ipsarumque partium
1 Quae in aequali naturae studio et pugna morbi eonsistit.1oi) Ex amplitudine, et angustia venarum. toa Vt si extenuatio carnis amplas afferat venas 1o3 Quae iis male affectis solent pertundi. N O T A. a) Issaee melius ita Foesius: Et venarum inter se distan.
tiae et intercapedines. Nam ex his utique corporis habitus et constitutio cognoscitur. Vocabulum κοινο- forte ex praecedente ποῖα natum est.
496쪽
Abdominis rupturae, quae ad pubem 'sent, maXimam partem innocuae sunt statim, ubi inciderint 'R': Sed quae paulo supra umbilicum dextra parte, dolorificae illae sunt et fastidii plenae, et clam stercoris vomitione coniunctae 'R ;quale fuit, quod Pittaco contigisse vidimus; Ac fiunt illae vel ex ruptione, aut diuulsione, aut alterius insultu.s C H Ο L I A. to Id in enterocele perspicitUr. PIos) Prolapsu et comprehensione ieiuni intestini. NOTA. a) απο πληγῆς A plaga vel vulnere, a quo maxime he niae , si peritonaeum dissectum, quod non coire obserua
o Quibus, inter abdomen et cutis, distenditur flatu hypochondrium, totumque abdomen, neque
497쪽
neque quiescit ea distentio 'pq, et coloris ita comparata est ratio R/, ut sint pallore saturo quasi suffusi, et ex albido pallidi; quod quicquid eiusmodi est, ab hepate principia causasque ducit 'R'; indeque in iis ita affectis hepatici morbi dicuntur J09.s C Η Ο L I A. 1o63 Purgatione, fotu, litu. IOT) Contra naturam aegri , non ex suffusione fugaci , ised oeconomiae naturalis vitio. Io8J Quod scilicet vel temperamento , vel substantiae vitio, vel obstructione oeconomiam labefactat.1o9 Vt hydropes, idieri, foedi colores, dysenteriae quoque hepaticae. NOTA. a) Secundum graeca ita vertas: Quibus abdomen intereutem et carnem flatu distenditur, neque consistit asseditis aut quiescit, illis color ex albido admodum pallidus sit, quod quicquid cetri
a Quinetiam teteri ab hepate ''' saepe existunt subalbidi et aquescentes ''', et leucophlegm tiae hydropes sparsi''-: Qui sunt a liene' ', nigrio
res '. s c H Ο L I A. IIo Labefactato, tum vesiculae bilis obstructione. ixi Id est, aqua suffusi, ut pedes turgiduli, manus tumgidae aquoso oedemate. Ha In quibus impressi digiti manent vestigia.II3 Id est, aut humoris melancholici nimietate, ipsius lienis infirmitate, aut vasorum obstructione.
498쪽
44et Hippocratis Magni Sectio prima
11 ) Vt in foedis mulierum coloribus, consentiente hepate, et scirrho, per anadromen, concepto ; vel hepatis vi Iabefactata, ab exhalatione frigida sucei melancholiei. NΟΤΑ.n Et haee ita vertere malim : Et icteri, ab hepate orti, subalbidi coloris sunt, sicut et illi, qui aquam sub cute habent, et pituita alba laborant, contra nigricant magis, quia splene, vel hydropes vel icteri, oriuntur. Atque in subalbidis et lenticoloribus, ulcera difficilius coeunt, et carne implentur , sed cutis cetr.
Quinetiam qui ex albidis et lentiginosis cutis et viceris labra rumpuntur ac diiunduntur, ut Antilochus et Aleuas laborauit, exudat humor quidam salsus, toto corpore diffusus dii sub cutim diffunditur a capite, cum a pulmonibus incalescit
entis vitio. 116 Aut autumnali tempestate austrina.
499쪽
Causas et occasiones, undecunque aegrotare Coeperint, cognoscendum, siue capitis dolor, siue auris aut costae : F Argumenta sunt, quibus superueniunt dolores dentium ''7, et quibus glandularum tumores et inflammationes.s C Η o L I V M. II Aut per abscessum morbi, aut per destillationem
a T- ἀφορμὰς Quid sit αφορμη optime exemplis de-elarare licebit. Quos e. g. febris prehendit, illi primum capitis dolorem percipiunt, aut simili malo assiciuntur. Hic capitis dolor est αφορμη, quasi primus impetus, primus insultus morbi, non caussa, sed signum potius. Qitare Hippocrates dicit: σημειον δε εφ' υισιν. cetr. h) Melius ita: Haec autem, tanquam signa, in aliis dentium morbos, in aliis glandularum in inguinibus tumores praecedent.
τοη ἀκρισία. Vlcera, quae existunt febrium iudicatoria. ut tubercula, quibus eiusmodi non sunt ''i sinistri iudicii sunt, aut nUlliUS.
SCHOLIUM.118 Vt iudicandi vim ullam habeant. NOTA.a Tα γενομενα. Hi neque respondent latina, neque commodum sensum habent. Si orta sunt Vlcera, quomodo diei possimi, non adesse r Et quae non proueniunt, an illa diuersa sunt ab iis, quae intro subsistηnt. παραγμεθα hic non significat adesse, sed erumpere, progerminare. Nam Budaeus ex Theophrasto docet, dici de iis, quae ἐκφ- . Quare cum φύματα figurate de pustulis dicatur, idque hie praecesserit, apte admodum ab Hippocrate dictum est παραγινετο . Verto igitur: Si quae ulcera et pustulae fiunt, quae sebres iudicare debent, neque vero perfecte erumpunt, et
500쪽
quasi germinant, morbus non iudicatur, in quibus vero eadem ex parte intra subsistunt, in iis certissime morbus breui reuertitur. Inter et μη παραγίνεσθα3 hanc puto differentiam esse, si pustulae se manifestant, neque tamen παραγίνοντα , nullum pus concipiunt, sed evanescunt. Si vero ex parte , nam hoc stippiendum est) ἐγκαταλέκον- ναν , postlint παραγίνεσθοι , id est, germinare, pus concipere, et tandem, ut solent siccari.
Et quibus morborum supersunt reliquiae certissimae recidivae et celerrimae.
Crudas deiectiones '' et humidas milium solidum, aut sua gluma castratum, in oleo coctum, sistit.
SCHOLIUM. Ia o) Vt diarrhoeas ab humore seroso. NOTA. ) οιον το ναυποποι λον.) Haec ultima verba certissime ad hanc sectionem pertinent, adeoque addidimus cum reliquis interpretibus, atque vertendum est: Vt exemplo est nautae puer, et Myriochaune.