장음표시 사용
171쪽
ridie diei Pentecostes ipsorum Montanorum, Ru D Iacariorum, mille iniurijs vn1 cum reliquis regnicolis
ad iracundia prouocatorum,no solum non attetatam
pugnam validissimo milite equestri & pedestri, cotra multitudinem institutam sustinere nequiuerunt, sed turbatissimo metu in propugnacula vitam defensuri, sese velocissima fuga receperunt: in quibus, ut dictum est, sagittis ignitis, di ferro crustato interimebantur.
QVamuis tumultuaria manus,& inermis ruricol rum turba, ubique per orbem militaris disciplianae nullam credatur habere peritiam: tamen longe seuerior ratio deprehenditur in Septentrionalibus populis. qui comportatis expensis certi temporis, &armis, alacriter ad res bellicas aeque ut ad trepudia congrediuntur. validissimi enim sunt, praesertim Sueci &Gothi, in arcibus, fortali iijs, oppidis, ac urbibus obsidendis impugnandis, idq; multiplici modo, pro- , ut hoc libro variis capitulis in serius ostendetur. Hic tamen modus supcriora figura depictus, caeteris forte periculosior exis matur. Incola enim grauissima Ia cessiti iniuria & tyrannide, ut ea liberenturi in unum collecti, crudelibus praefectis celeriter amouendis su- praesectorubito congredi non sormidant: unde & eos superatos, Dranniuatque ad arces & oppida confugere coactos, mox ag- non ferunt minatim arcibus inclusos obsidione cingunt,coniun- Goibi.
172쪽
ctisque viribus de animis, arbusta seu sarmenta holligunt, & haee virentibus iuniperis ubique crescentibus, cum pice, eorticeq; arboris belutinae ingenioso compendio restibus constringunt: idque aded immani a titudinin magnitudine instar longarum turrium eia
ficiunt,ut unam quanq; congeriem quam Veliam v cant antrorsum mouendo,circiter viri centu volvant. aut plures, prout immensitas huiuscemodi veltarum requirit: quae etiam vella, talem scuritatem motoribus suis ob vastam spissitudinem praebet, ut nullo sagitta rum,scorpionum,aut tormentorum genere in eius admotione laedi possint. De nndo tem et addurendi vestas. cap. 9.VT autem expeditius animo suo ulciscendi, maturiore essicacioreque n turae adminiculo satisfacere valeant,ex industria ventos expectant, & eligunt
tempestuosos & austeriores, qui admotos & accensos; m Hi is veltarum fumos & flammas tectis arcium in trudante frusti m alioque latere turmatim imminent sagittarij infestio--UM res, qui vel obsessos in fenestris, vel scuta in manibus opposita, aut capita obsessorum, ita sagittarum ac te- ώ - Iorum multitudine replent, ut formam induant eric ciorum. Eoque finaliter vis ista progreditur, ut obses. fis viribus destituti, vel flammis & fumo deuicti, horrendo spectaculo, nullis admissis conditionibus aut pactis, interimantur. Nescit enim estrenis rusticorum simplicitas alia tractare pacta, quam sola mors amariesima priscribit obsessis,ed quod toties vaferrimis impiorum praesidum & hostium induc ijs illusam ae afflictam se meminit, ut potius eligat semel fortiter pugnando mori, quam ad tanta Iudibria ac tormenta tyrannorum diutius reseruari.Ethinc mos crudelissimus inolevit, ut milites gregarij cum Sueticis ac Gothicis ruricolis & indigenis, publico certamine congredientes, desperatione vitae retinendae neminem captiuent, nec econtra, sed sese mox linterimunt furia quada b Iuina,prout ubique per latissimos campos non Epita- hia, sed ipsi ossa rupibus ubique assixa demonstrant. Attamen
173쪽
Attamen haec luctuosa calamitas plures externos milites variarum nationum, eb ob vilem vitae venditio . nem confluentium , dira morte consumit, quam ipsos indigenas, qui viribus aucti quotidie fortiores, seu rioresq; aduersus quamcunq; hostilem vim exurgunt. Testatur etiasi hoc peregrini milites, qui numine propitio miserias has quandoque euasere, documentum caeteris omnibus praestantes, suetici argenti spolium, vita &sanguine ab extremis gentibus, dispari commtatione fore emercandum.
Desudibus, telis, s foveis infidissis.
Ilites seu Septetrionales populi munitiones op- I .
'Iponendo imminentibus inimicis, multa, quem RVP π'
admodum & aliae gentes, utuntur arte & viribus,temis i pus locaq; considerantes, quibus indubiὸ exigua m nu circumueniant hostem, tempus scilicet hyemi,.ve- fp μων Tis, aestatis, aut autumni. Hyemis itaq; tempore si pu- 'gnandum erit,quia adminiculo nivis & glaciei ut intra dicetur centum sufficiunt resistere mille. Si veris. tunc hostem eo prouocant, Vt incidat in saxa: quorum copia infinita ibidem est Disore ad casum laxata, ut eques stabile vestigium non inueniat, qub tutus at psu, & praecipitio sit, quacunque virtute praelietur. Si aestatis tempore, tunc fossatis, sudibus, & stylis pine
Tum ramorum adumbratione coopertis, aut paludianoso loco excipiunt temerarios inimicos. Si tempore autumni, ad valles locaque decliuia prouocantur ab hoste, imbribus eum infatuant & enervant, ut ad angustos limites redigatur, donec plures congregati non adiutorio, sed miserando spectaculo, & pericu Io sibi inuicem fiant. Nihil enim ita equitibus nocet, ut locus angustus & voraginosus: qui vix euitari poterit, dum strenui equites ira concepta, quocunque cernunt ducem volitare ζ cum robore & impressione sequuntur. Nec fuga saluti erit, propter aquitatum a tergo instantem: nec dextrorsum aut leuorsum, ob
praecipitia, limo as paludes, profundas voragines, insidiosas
174쪽
fidiosas specus & aquas,ae saltus, pericula evitari ponsunt. Tuncque deprehenditur, quod non solis ensibus, lanceis, sagittis contis, ae pugionibus dimicare iuuat, sed locis scabrosis & iniquis,ad que nimia presumptione, & improuidelia sunt 1llapsi. Quod si victores eua-Himrum serint, durum est eorum ferociam reprimere, sicuti Mferocia, oe fugientium ignauiam & perfidiam reuocare: & forta ignauia. quia Undique conclamatur ad arma, tela, & diuersa
De strat emate Regis metianis per
frondes. cap. M.ATroces iniurias quam vehementi spiritu & st
dio Gothi vindicare soleant, parumper praesenti capite demonstratur. Erat olim in patria Gotho rum potentissimus re Hacho nuncupatus, adeb prae-esari, & magnificis gestis addictus, ut caeteri proceres potius ea admirari, quam imitari valerent. Tata enim circunspectione omnibus Reipublicae partibus Latii fecit, ut quemadmodum contra hostes in bellicis rebus incomparabiliter strenuus esset, ita in ciues & amicos nullum benigni Principis ossicium preteriret. Hic po-' centiam & militiam suam diuisit in duas classes belli- eas: quarum unam fratres eius, patriae limites, di po- . pulos defensuri, strenue gubernant, dum ipse interim 4ltera classe, militumque parte succinctus, arma Occi- ientalibus Oceani insulis inferret.:In quibus const ratus, cum certis nuncijs didicillet, duos fratres suos bello nauali e Danis oppressos, tertium vero Ignomi- aioso mortis gcnere in suae familiae, & Suetici Regis rontumeliam absumptum, nihil ulterius morandum ratus, totius exercitus sui robur ex Hybernia in Danos conuertere properauit: quem licet Starchaterus pugil Sueticus, & nonnulli alij causis adductis deserebant, tamen es asse, residuaque militia, felicibus velis perue-digrim nit in littora Telandiae, rectoque ac celerrimo curis,per
Dan. rex. saltus,&per nemora, usque ad regiam, in qua tunc Sigarum Regem versari intellexerat, contendit. Nec ac-
celerationi prospera fortuna defuit: nam primam &secundam
175쪽
eundam vigilum stationem, suspenso tacitoque itinere praetςmeetiis , cum ad extremas sylvarum latebras deuenisset, iussit abscissos arborum ramos singuloructorum manibus gestari. Quod cum milites in tertia
statione constituti aduerterant, mox Sigam nunciant,
se insolitam & stupendam rei novitatem admiratibus oculis subiecisse. Visum quippe erat nemus suis sed bus euulsum ad regiam usque properare. Tum Sigarus animo ad insidiarum confiderationem conuerso, respondit, eo sylvarum accessit sibi extrema fata pose tendi. Moxque militem, quem inopinatus casus obtulit, contrahens, obuiam aduenienti hosti progreditur: fit atrox & pertinax pugna, Sue is suo more vindictam vehementissime sicientibus. Cecidit eo praelio Sigarus Danorum Rex, Hacho vero victoriam in cru- Dani ab delitatem conuertens, nulli sexui, aut artati pepercit, Hach e regnuinque Daniae tam seueriter opprimebat, uti IIud best a nequaquam ad tributum aut subiectionem, sed ad ex- acti. tremam desolationem expugnasse videretur: nec quieti istet, donec magnam eius partem desblatam reddia diiset,nisi morte patris ab eo conatu in Gothiam subito reuocatus fuisset. Substituit tamen alterum eius. dem nominis ducem Hachonem, cognometo Fastuo, vicissum e quem cum Dani post Sueonum abscessum viri- Fapso. Lbus destitutum viderent, confestim ad arma reuersistatuerunt se a Suetico iugo ereptos in pristinam ii bertatem vindicare: filioque Sigari Si ualdo in Regem suae .
assumpto pretium vehementitis,quam unquam prims, instaurant. Fuit ea pugna adeb vehemens, cruenta vi prostratis an a multis millibus, tandem ambo exercituum duces Hacho & Si ualdub corruerint: erant
que paucissimi, qui sibi post tam minerabilem cladem, fuga consulere potuerint. Et hic fuit finis in eliacissimae pugnae: an qua omne res ij sanguinis stemma in Dania extinctum , ad unam Gyris, Deminam Gyritham, Gothico
regno Oriundam per- Regis. Huenit.
176쪽
De hostilibus incendiariis pκniendis. cap. 32. MEminit saxo Danorum egregius scriptor, suenonem Daniae Regem tam pertinacibus armis Muia Rex. odiis, sueonum Gothorumq; incolas impugnare statuisse, ut nulla pacis conditione admissa, aliquis saluus & tutus vivere permitteretur in sua vita ac liabertate,etiam si Rex eorum in foedera quaecunque decerneret, contentire. Hyberni itaque temporis benesia eium nactus, expeditiora elegit itinera,rapinisq; & in-Finridis. cendio Finniam olim, nunc Finuidiam, Meridionalem Gothorum prouinciam, praedabudus aggreditur. O currunt indigenae supplices,patriam se ; dedentes: nec se se prostrauisse contenti, etiam commeatibus praebiatis, hospitalitatis eum obsequijs prosequutur. Propter
quae ossicia dum sese tutos non experirentur,fas put
ad blle sese bant insidijs impacabilem corripere crudelitate v miasi ebrie de dc illustres viros, familiaresq; eorum,caedis & raristas perdia narum socios, maiorem noctis partem in comessatio-dis Troia nibus extrahentes, temulentia ue graues, in horreum τω. annona Vacuum, pariter sobrietate exutos se recipientes, pridicti Finni igne & flamma, quibus antea penatibus in horrendo frigore priuati erant, unanimiter Pararum Eongregati interemerunt. His namque altiore somno proceres. spirantibus, Finnenses foris valvas obicibus obseran . tes, igni sparsere tectum iamq; eius maior consipirauserat pars, priusque aedes in cinerem prope collapsa fuit, quam pressos mero sensus vis ardoris expungeret. Po-i stremo propiore flammarum feruore correpti, dunum di valvas erumpere gestitit, forinsecus eas occlusas cognoscunt. Vrgebat intus incendium, foris hostis vel
' bat egressium sed praesens poena sequetis metum leua bat, instantisq; mali periculum futuro tristius ducebatur. Quo euenit, ut Dani ferro quam flammis opprimi
praeoptantes, validius connisi, praeiecta foribus cla ' stra conuellerent, utq; unum periculorum eiiugerent, in aliud ruere non dubitarent. De eodem perimis amouendo. cap. 33.
Gregiae indolis pueri,quos sibi in clientelam pre-
Tu dissi duces, & illustres viri.respectu propinquita
177쪽
tis acciuerant, absq; aetatis miseratione sub Nieae amnis glaciem nudatis corporibus Finvidorum Iudibrio mersi in eodem alueo, satum & tumulum recepεre: ita paucorum agrestiu fraude, hoc est, aequa vindicta,m ximae expeditionis labor exinanitus euanuit. Neq; eo sol hin vetusto tempore id accidisse compertum est, sed quotiescunq; Gothos ac Suecos hostilibus armis spoliandos Dani impetunt,toties in aedibus co stricti, partim ignibus,partim aquis,partim ferro,apertὲ vel in Gdios ὀ ut plurimum absumuntur: qudd eb facilius fieri creditur, ud in ligneis a disicijs undique combustibili materia circundatis, crapula fatigati profundὸ dormiatant, stultὸ existimates,inter eos homines se foreseciseros, quibus omne violentia & crudelitatem infliguntreos celeriores ae horribiliores poenas subeat, quo λ- instimuua tyrannide petulantius, in aedes ae fortunas iocolaru quam crestini grassati. Privati enim domibus,in asperrima hye- dendam. me, uxores de paruulos sylvarum latebris abscondunt, unoque impetu ac furore & desperatione ducti, balliastisq; & relis armati, rapaces incediarios per viaru i sidias quaesitos, occidiit, ut vita amissa bona ablata r assumantur a possessoribus iustis. Quo sit, ut vel atro cissimo periculo dispereat,vel expeditiore sed foedi re fuga, impetu ruricolaru elabantur, quippe spoliis inter hostes relictis. sese spectaculii & ludibrium non modo externis, sed domesticis,nudi spoliatiq;, Si plerunq; saucij domu aegre reuertentes,ostendunt. Stultὸ igitur bellu in hyeme cotra colonos accipitur, quando iussu dominoru, simili exorto inimicoru casu includ
dorum, domos repagulatas coburere non formidant, quia abundatia propinquam syluam, nouas aedes m tuo adiutorio erigere possunt. Domus aut e nunquam
in latere, sed in culmine tecti fenestras habent, ideo soribus obseratis, facilime λmno sepulti comburiatur. :De east odia riparum tempore hostili circa lacum i
IV ST preterea in supeliori suetia lacus insignis M a ter appellatus:de 'uo supra lib.3. dicta fuerat plu- Meler minua admiranda,praecipuὸ quod inter septentrionales cin.
178쪽
aquas sit piscosissimus,atque plures illustrium, ac n bilium hominum habeat arces & palatia, pro more centis satis ornata: praeterea aliquot insignes Ecclenas Cathedrales Arosiensem,& Stren genensem: ubi vetuin sto tempore superstitiosus cultus viguit idolorum: maximumque certamen heroum, pugilum, ac gygantum.prout cernere licebit in immanibus saxis a campis & montibus in parietes Ecclesiarum translatis: In quibus literarum Gothicarum longo atque obliquo ordine, leguntur gesta dictorum gygantum. In li-nu etiam huius lacus scopuli sunt inaccei sibiles, ab incolis vocati Gallinarum pulli Rupes enim media est Gallinae nomen hab*ns, quemadmodum apud No De uianos scopuli reperiuntur Ouorum, id eit, Eggia- ford appellati 'Praeterea e mari in Gothiam & Su
tiam nauigantibus certi sinus maris, di promontoria obiiciuntur, quae mensarum, scamnorum, coruorum , Dorcorum, falconum, & praeliorum nominIbus nun-: pantur : in quibus, ingruentibus mimicis Inter me
dia saxa cum scaphis insultorijs se abscondunt: imo
aperte conseruant incolae, ut hostes intercipiant praesumptuose ad nauigantes: quique,si littus solidum hostes ingressi fuerint, armatam multitudinem Vbiq, in littoribus, pro patriae defensione animose inuen Iunt congregatam, quemadmodum specialiter in sequenti-bri libris ostendetur - - - .
LIBRI SEPTIMI FINIDE BELLICIS INSTRUM.
179쪽
destatu Regentium m ossiciorum ae exercisis militari.
Epitome Libri octaui P R AEFA TIO. Eclaratis primami temporis Gotho
rum Sueonum ue potentissimis Re- Sibus, per charissimum fratrem & ant . tecessorem meum Ioanem Magnum
: Cothum Archiepiscopum Vpitalensem,in historiis suis nuper hic Romet
impressis iuccinctior via relicta videtur, qua declarari congruit, quomodo qualc sue constitui solent Reges in Septentrionalibus regnis, ubi post descensum Noae ac filiorum eius ab arca. prius quam Noems in reliqua parte totius orbis,iidem fili j & nome & su- librum euubernium, patris institutione creduntur habuisse,atque abarcad demum inde totum mundum ampliasse, prout postea stensius. multis attestantibus grauissimis authoribus compe tum est ,ab eadem Septentrionali plaga plus quam triginta quatuor Reges exiisse,& potentis, ima regna I ta et te per orbem instituisse , quemadmodum anno Millo ab aquilasimo quingentesimo trigesimo nono, in charta mea nardiu. Gothica Venetiis impresia, lucidius declaratur: quoru charia gesta quam ardua ac magnifica sint, ipse idem rrater Go Venet. meus antedietus in historiis suis fidelissime scriptis at imprestestatur. Quibus sic demonstratis ostendendus ini,per erit modus, quomodo Regia electio , vel stirpium successio, ac exercitia militariata vetustiG simo tempore regentium,& officiorum fuerant obseruata. me
180쪽
De electione Regis. cap. I. GLoriosa maiorii costitutio nomine municipaliti, successivis seculis & generationibus tradita, in sui exordio praecipit, ut incolae Regem electuri in Sue tia, senatores ac proceres, nuntiiq; omnium pG uincia arum, comunitatum,ciuitatumq; regni praedim couenire teneantur in Archiepiscopali ciuitate Vpsalensit unde non procul est lapis campestris amplus, ab incolis perpetuo tempore Morasten appellatus,in circuitu M. continens lapides pauid minori forma humi firmatos:in quo loco praedicti senatores, seu regni cosiliarij, ac nuncij cofluere solent. Ibidem ex senatu praecipuus oratione circumspecta proponit, quam necessarium sit pro regni, omniumque incolarum libertate,in unum Regem, ac principem consentire, prout a maioribus supra talem lapidem, qui firmitatem signat,prouidentius
fuerat obieruatum: omnes exhortans, ut libero, quem velint, voto quantocius ex nomine prosequantur. Nee
mora prolixa interuenit. si bonum publicii, regniti; gIoriam, pacem & concordiam semper tueri visus est: qui priuato regimine nullum laeserat: qui victor in bellis frequentior fuerat: qui totius populi iussὶ vivendo fauores sortitus est: qui legis & religionis amatior est:
is omnium nuntiorum prouincialium Vnanimi co sensu Rex appellandus eleuatur: eo tamen respectu, ut si filius Regis, frater, aut consanguineus , praedictas vi Iutes habuerit,non haereditatis, sed electionis iure cae