장음표시 사용
301쪽
fidele de Descartes, quyil copio meme textu et lement dans te chapit rede lyanalyse et de la synthhse, comme ii a eu Ia sinchrith d 'en avertirion volt que ce plan laissa it en dehors du cadre de la logique to uteu ne partie essentielle, la thhorie de l' induction et les regios dei' experieuce, ces rhgles trace es d)une main si serme par te gente de Bacon, appliquees si heureusement par Copernic et Galilee. Mais h pari cette lacu ne regrettable etc.α
*hri ex ei nige an, meide ιut Theologie gehorte, unb auberbem ei nebeionbere Logica medica. Tine. Blae eiu ε hanbe Ii in seinem Euthe Demorali scientia augenda, aIε Commentat bel T. Euchel voti maco: de dignitate et augmentis scientiarum Francos. 16πὶ von ber Nothmenbigrieit ei nex Logica moralis, p. 196. mobet ex sch aus Bungiud mit beri Dorienberies: Logica illa, quam dicere cuilibet scientiae propriam beatus Inngius recte solebat. Er gibt hahet S. 198 eine Idea logicae moralis
302쪽
ticae Iungit disputationes haud dubie egregiae sunt, ut ejus viri omnia; nescio tamen, an non e re potius suturum sit, dare aliquid, quod magis sit ad plausum eaptumque vulgi, veluti, si superessent, quae in Cartesium et Hobbium et alios tales notavit, et quaedam matheseos mixtae .u
Nioben mirrhen. 96. Sie hextitε voti mogel, im Hormort ber Doxoseo piae phys. min. ca P. l. benupte Stelle aud ei nem Eri est fungiuδ' an stinen Schulet 2ohanii Selbenervom 22. Sept. 1641 lautet: A. Physica ordiendam esse philosophiae emendationem semper
existimavi, et adhuc in ca sum sententia. Logicae controversiae nisi caute iractentur, in psichologiam et metaphysica in elabantur.
303쪽
l. Vere politicus is censendus, qui tam doctrina et praeceptis, quam usu et experientia instructus est . quibus si adjungatur observatio variarum politiarum, per lectionem historiarum et peregrinationem di orietur hinc habitus, qui persectum Politicum absolvit. 2. Politici vero nomine omnium indigni simi, quos vulgus hodie politicos apellitat, homines callidos et versipelles, ad fraudes quasvis et imposturas natos, qui clausum aliud in pectore, aliud promptum in lingua habent, et una hora cum Proteo vel centum species induere
3. Politici est considerare, quae forma Reipublicae euique civitati
ac populo sit convenientissima. Urι rclo σε φυσει δεσποτον, καὶ G2 λοβασιλευσον καὶ aλλο σολι κον. Est enim aliud hominum genus natura
aptum ad herile, aliud ad regium, aliud ad civile imperium perferendum. l. 3. pulit. c. ult. 4. Et mox, promittit, se determinaturum τέ σο μασιλευτον, καi πιτὀ ἀOMIroκραrικὰν καὶ τέ ro πολι πικὸν, quodnam hominum genus sit regio,
quodnam optimatum, quodnam politico sive timocratico imperio aptum. Verum praestare eum ibi, quod promittit, non ausim affirmare. 98. - An vero inqui at aliquis, nihil ipse invenit, qui tot opinionum monstra detexit nihil ne nisi resutare didicit Imo vero inquam satis rerum invenis ille, qui semnosophistica cavendi viam excogitavit exquisitissimam. Sed hoc non attendam. Quid iste non sperabitur Diuitigod by Cooste
304쪽
invenisse, qui summum Mathematicarum disciplinarum apicem, HEU-RΕΤΙCAM s. ANALYSIΝ s. ΖΕΤΕΤICAM signo, intentius excussit,
cujus ductu, ut ante audiebamus, problemata amissa restituuntur, ante non soluta solvuntur, quae nova theoremata invenit, novos canones condit, dubia firmat; qui eam tam copiosis auxit accessionibus, ut infinitis modis vitae humanae commodet Τ Εximius sane labor fuit Apollonii ut vocat Saxonici, sive locorum planorum Apo Ilonii restitutio, cui perficiendo Wol- de cum Welandum Verda Saxonem socium adhibuit, virum juvenem laetura irreparabili nobis ereptum, ni alios Deus ad hanc absolvendam Venerem suscitaverit. Videre quidem nuper nostro seni contigit, quae summus Analyticus Franc. Scho lenius' eodem argumenti pub- .lici juris fecit, sed conserre Analysin Cartesii cum Vieta ea et sua parum sustinuit ob immutam judicii acrimoniam, quam res haec exigebat summam, quaedam etamen ad ejus Geometriam validior
Quid de Cyclometricis dicam operis quid de Conicis et reliquis Stereo metricis 3 quid de compendio Geometriae numerosae Τ Quid de Arithmetieae augmentis, de Τriga normali, de decimo Euclidis generaliter proposito et in σε ostχεἰα animadversionibus
Potius est ut attingam paucis PHORANOMICAM, quae magnitudinem ut motu implicatam considerat, vectionem, quae Ocheticae est peculiaris, pulsum, tractionem, connexione S,mis Itones, compositiones, deflexiones, repercussiones et inde exorientes orbitas h. e. motu signatas lineas, Motus
item in Validitate et Debilitate, tum in Velocitate et Τa
ditate comparat, rursus motuum compositorum unius cum
altero, sive in orbita sive in tempore aequi pollentias speculatur. Eam hactenus parte sua nobiliori partim prorsus ignoratam, partim aliis mixtis Mathematicis immixtam e primis suis principiis primus exstruxit, ordineque digessit, ut in eam amplitudinem excreverit, in quam Optica, nec minores ex illa quam ad humanam vitam
redundent fructus. Docuit hanc olim Ill. Comitis Novi Castelli in Anglia fratrem, eum Hamburgi viveret, Generos. Haronem CAROLUM CAVENDYSSIΙΕ, qui in Angliam primus, ni salior, Jungiani nominis gloriam
intulit, in majus a S legero, Comento, Iartii hio, aliis auctam. Ex conjugio Phoranomicae et Opticae P hora mica enascitur paral lactica, quae magnitudinem motu implicatam, visuque observatam expendit, sine qua ne notionem quidem modus distinciam formare intellectus potest. STATICAM, quae corporum gravitatem contem Platur, st
305쪽
pondera contendit cum ponderibus, eorum pro distantia a centro staterae aequivalentias sive Isorrho pias et disserentiam gravitatis eiusdem ponderis in diversis liquidisine diis scrutatur, magno observationum cumulo locupletavit. Loxo staticam ab Hygro statica scernebat. in illa silentio praeteriri non debet, quod contra maximum Galil eum de Catena L Oxo statica observavit, Sive, si clarius cupis, de catena ex duobus paxillis suspensa: curato enim calculo deprehendit non sacere catenam talem persectam figuram parabolicam.' Memoranda simul heisi Geometria Loxo statica linearum. In III gros laticis observationes supersunt de Τriangulo, Rectangulo, prismate triquetro et c. natantibus. In Centro barycis, quae in gravibus gravitatis centrum indagant, Geometria Centro barycis inserviens. Hypothesi quae ad aliam reduci poterat in his omnibus studiose, ut in ceteris, deduxit, plura principia ad pauca, cavens ne eum Ste vino ' hypotheses praeter necessitatem multiplicaret. Quod ad ASΤRONOMICAS attinet, catalogum stellarum fixarum egregie emendavit; ex quo Globis plurimae adcribendae sunt, si omni numero absolutos optamus, etiam quae ex serenis noctibus satis clare videntur. Similiter satilem monstravit artem, qua stellarum in planum projecti characteres commodius queant dignosci et retineri firmius, ad Geographicarum tabularum instar excogitati, interque se mutuo cohaerentes. Caeterum in schedas conjecit observata varia, et item Sphaerometricas lectiones. GEOGRAPHIAM ita curioso oculo perlustraverat totam, ut Si protexico potuisse me illo uti dicerem Geographico, dicerem sane quod res est. Testes reliquit plurimos: Tauri montis nexas accurate perquisitos, Colonias Graecorum, Romanorum, Africae regna quatuor, Asiam, Palaestinam, Germaniam, Germaniam superiorem, Geographiam recentiorem, Geographiam denique generalem. Chron ologica, Chron ologiam Romanam, Graecam, lectiones munitorias, Opticas, vel potius Pholos opicas Observationes obiter tango neque multum immoror HARMONICAE
compendio celebrando. Specimina SClENTIAE SIΤUS in Texturae
Sieleg Broblem mutte erit von 2 tibvlι geloεt, mellet in selnem Suffabe: De linea in quam illexile se pondere proprio curvat etc., Aeta Erud. 169l. lLethnii. opp. III. 2int,aus h lese Stelle Nuffiicht nimini. intem et streibi: Primus Galileus de ea eo gilavit,
sed naturam ejus a secutus non est, neque enim parabola est . ut ipse erat suspicatus. Ioachimus lungi us, eximius nostri seeuit philosophus et mathematicus, qui multa ante Carlesium ei rea scientiarum emendationem habuerat, taleulis initis et experimentis laetis parabolam exelusit, veram lineam non substituit. Ex eo tempore a multis tentata quaestio est, a nemine soluta elo.
306쪽
contemplatione non possunt non esse admirationi omnibus, ubi praemissis paucis definitionibus aliquot subjicit theoremata.
MATHESEOS ATOMISTICAE, CHYTORRHOPICAE singularis in
plicare vellem nimis excrescerei nostra historia.
MECHANICAE scientiae suppellectilem hanc habet:
Lexicon Mechanicum assectum ut et cetera quoque. Mechanicum Quietis, ubi de nodis et laqueis. De laqueis quidem Galenus, de nodis hactenus, quod sciam, nullus, ex quibus tamen saepius hominum vita pendet.
ARTIFICIA, OPIFICIA VARIA, Fullones, Vitriarios, Insectores, Cornis rangos te orni rediet et plurimos alios.
Chrono dictica sive si mavis, Automataria.
ASTROLOGICAS autem VANITATES indignas, quae in Mathematicis numerentur, peculiari fasciculo detexit. Atque haec quidem omnia incomparabilem omnino nostrum reddendo sufficere valerent, ut non cum Archimede, Apollonio aut Vieta conserendus, amplius longissimo hos omnes intervallo relinqueret. Verum quid quaeso ad subtilissimas Logicas demonstrationes' Alias ne attingam numero plurimas, unico contentas exem Plo. Consequentiam utilissimam et in omnibus sere disputantium congressibus obviam, quam Hyphorismum in schedis, in Logica Hamb. a rectis ad obliqua dixit, demonstrare eidem in proclivi est Apo dictica et Euclidea certitudine. Notionum vero tot venatus est differentias, tot indagavit αδδ , ut si lucem aliquando viderint, vel hae solae eruditos in JUΝGli mentis admirationem plane incredibilem rapturae sint. Quis Logicorum hactenus Homonymiarum species exacte numeravit Quis Adsignificationis Homonymiae amplissime se distundentis verbo meminit ' Quis genuinam demonstrationis indolem sua lacie expressit' Inter inventa sua Logica saepissime celebrantem cum gaudio audivi Notionem contrariarum Disserentiarum investigatam, promptamque disserentias specificas indagandi methodum. Superfluorum multitudinem necessariis suffectis tollit maximam. Orationem internam, quam in Logicis potissimum observabat, ab externa ubique curiose et utilissime disjungit. Praedicamenta ex scholis relegat: Praedicabilia reformat, ambiguitatibus denudans: Modalium inexplicabiles tricas cum Suppositionibus ejicit, Syllogismum solum non instituendae Analysi recognitoriae, non controversiis finiendis sufficere, advocandas esse alias diano eas, aeque experientiae internae, ac syllogismus est, superstructas. Quid alia In Antisophistica plura ad pauca reducit. Artem disputandi facillimam reddit. Augere licet quemlibet II amburgensis Logicae librum ex chartis ipsius in magnum volumen. Diuitigod by Cooste
307쪽
DlDACTICAE item Sehedae et Hermeneulicae Diano ea, tu ordinati adhuc Iahores in continuos satile mutari poterunt. PHYSICUM uero studium stupebunt omnes qui versabunt aliquando Logicam Phys eos copicam, Auctores Physicae, Phy-Si eam καθολικὴν, Definitiones Reflexi vas et Rectas Syndi criticas, S 3 ndia crisin, Democriti ea. Admirabilis est Texturarum θεωρέα, ' modo sciendi Physico in serviens. Adde Observationes de eorporibus similaribus, observationes Terrae, Aquae, Aeris, Ignis, lixivii, muriae, aceti, vini,sor menti, sebi, cretae etc. de Mineralibus generalia, Fossilia, Lapides in genere, Fossilium loca, Dictionarium Docimas licum. Metallurgicum Chimicum. METEOROLOGICORUM fasciculus unus est. Plures numero BOΤANICAE rei: sc. Isagogen Phylos copicam, opus consectum, et huic addenda, generalia Bolanica, de Plantarum speciebus, de disserentiis plantarum, de generatione et propagatione, de generatione et immutatione earundem, de seminis et florum differentiis, Η ortos Bolanicos, lectiones Phyto scopi eas, Disputationes Phylos copicas et Bota ni-
Adsunt et GEOPONICA et AMPELURGICA.ZOOLOGIAE tam generalis quam specialis historiam aliae
schedae suppeditant Creatoris ἀνεξιχυέαουιον, maxime praedicando tum sapientiam, tum Polentiam, tum providum regimen collectae. Impen Se autem prae ceteris suas Meditationes de Insectis, de T in eis, et Se arabaeis, de. Erucis et Papilionibus genera lia aestimabat. Ultimos inter labores Physicos Alphabetum fuit et Intro duello in Physicam. Uterque sane praestans est, sed posteriorem mors mutilat. Alter consonas contemplatur et prosundius nonnihil, quam magnus vir Ioannes Wallistus, cujus insignem de Sonorum Formatione tractatum cum Alphabeto nostri pridem mihi contigit
MEDICA nunc essent his subnectenda, sed vela contrahi oportet. Satis esto laudasse in iis Logi eam Medicam et Historiam
ET CHIMICA transeant, quia sunt pauca el quaedam sub Physicis
observatis comprehensa. eleiu gehori Digente Semerfung teibnisens Opp. VI. 37 auo ei nem Eriere anet,agetiuo : Cl. Si verus, ni fallor, aliquando et Textoriam Iungianam pertexendi spem laeerat: quod perutile laret . praesertim si vaearet illi theoriam eum praxi ton-serre: eulus rei multiplex Hamhurgi maleria est. Ea oeeassione posset adjici aceu rata descriptio instrumenti, aliquot abhinc annis in Seotia invenιi, quo libialia fiunt.
308쪽
PHILOSOPHIAE PRACTICAE vero vel exaugendae utilem vel reformaudae necessariam Opem asterrent: Anno tala de Philosophia practica; Theses Ethicae generales adversus Aristotelis quaedam, plura Peripateticorum: Ethica specialia; de Arte, Prudentia et c. singularia; Platonis Ethica, Politica generalia et specialia; Politicae theses adversus Aristotelem supremorum unum est); Platonis Respublica; Romana; Graeca, Imperium Germanicum: Matricula imperii hancheneficio Geographicae suae peritiae . collatis diligenter omnibus juris publici auctoribus, multis in locis emendavit ; et postremo in IIob-hesii Politicam notae. HISTORICA sunt ista: Historia Philosophiae an ii quae,
Historia Peripateticorum, historiae recentioris pauca, Historiae Ecclesiasticae collectanea, denique Papae regnum. Desinam, si prius signa ero Analogiam La tinae linguae; item Germanicae, Nomenclatores. Lexici Teutonici initia, Theses G ram m a ticas, Teutonica vocabula di dactica, de Hebraea, Graeca, Aegyptia, Armenia pauca, et colloquiorum Posse iii censuram. Quibus amnia sunt Poetica, Rhetorica et de Monetis specialibus et Episcopalibus: de Mensuris et Ponderibus non ubi libet obvia. Quid superest aliud, quam quaerendum stupentibus, quae tam capax omnium memoria, tam in omnem cognitionem versatilis indoles, tam industria cura, quod tam sagax judicium, tam vastum JUNGllingenium fuerit; quod tantae scientiarum moli, tot observationibus, tot novis tam feliciter excogitandis, tot historiis, tot linguis continendis stimul menti in se ipsam toties reflexae, simul maximis rebus gerendis sustinuerit sum cere Nihil iihi deerat, JOACHIME, nisi Alexander aliquis; adeo grandibus ausis tuis et sine exemplo consiliis, ex tuo voto omniumque veri amantium latius porrigendis, et quaqua versus patet orbis, gloriose demonstrandis. Diximus paucis de IUNGII laudibus et quem titulum piaesert historia, soli sere ab omnium memoria competentem deprehendimus; elaboratius et cum ingenio aliis potius dicendi, quam nobis intra praefixos reciso tempori cancellos scriptionem praecipitantibus. Nunc ex pollice gigantem aestimet qui potest.
309쪽
quae ad physicam, et quae ad mathesin specialem perlinent. . . In mathematicis quoque ab si ractionibus scio magnum fuisse Jungium; sed repertis ejus in eo genere facilius careri putem, quod nunc multo longius provecti sumus; quamquam non dubitem, non pavea in illis quoque aureola esse aut suisse. '
Tiferiation de meritis Hamburgensium in Histor. naturalium p. 19 machi avfmerisam aus ben: Apollonium Saxonicum f. Apollonium de locis,
cujus textus Graecus revisus et amplo commentario instructus. preloque paratus a . . . Wold. Welando, sed quum is morte abriperetur
Excell. Tua fieri voluiti, antequam primum exacte a te reeognitum receperim, consultum mihi ullo modo videtur, ne si quid sorte in demonstrandi ratione immulari velis, eidem ego insistere porro frustra