Joachim Jungius und sein Zeitalter

311쪽

er ben Dexii, bieter Elcisten ben Eoianitern vor augen hieli. De illa sc. dignitate 'iteibi er, nemo sacile dubitabit, qui, perlustralis hisce

paginis, perpenderit, Autorem nostrum, aliorum quoque virorum eruditissimorum judicio acutissimum, vel inter primos esse numerandum, qui non solum studii holanici naevos antiquos agnoverunt, sed etiam illis indicatis, observationibus, dubitationibus, meditationibus illud ulterius excolendum putarunt, et sic recentioris aevi scriptoribus in hoc studiorum genere celeberrimis ulterius proficiendi materiam suin peditarunt longe uberrimam etc.

Praeses A. 1Πl Sueciam peteret, scholas ex Linnaeo, ore hausturus, quas de rebus dissici limis habuit, et mentionem inter alia quoque Jungianorum operum saceret, Linnaeus ipse lassus est, se ea, de quibus ille verba fecisset prorsus ignorare. in patriam reversus Ill. Praeses Doxos copias minores reliquis enim, quae exstabant, potiri tunc non poteratὶ Linnaeo misit. α Quibus visis sequentia sub m. Dec. 17 rescripsit: DTriduum est, quo accepi a Te missum rarissimum donum Doxoscopiam Iungit, quam antea nunquam obtinui, pro quo libro grates, quas unquam potero, reddo maximas. Author, ut video, suit vir pro suo tempore et laboriosissimus et acutissimus.α

hag Rotto: At plantae, nisi in certa genera et species constanti ratione, non pro libita hujus vel illius redigantur, infinitum quasi reddetur Phyloscopiae studium, aud Dungiuss' Doxos copiae, unb S. 58 benenni ereine neue Spstanieligati ung hed subli*en merita aud her Syn genesia: Iungia ferruginea mit beni mei 'per In memoriam Ioach. Jungit, Boianici sui aevi meritissimi.

' De nominibus erilice agit, et mulla eorum praecepit, quae Linnaeus repetiit.

312쪽

einbus en murbe.nJoachimi Iungit Isagoge Phytoscopica continet adumbrationem omnium plantarum partium externarum, earum figurae, dignitatis ac disserentiae, qualem pro introductione in scientiam rei herbariae auditoribus suis dedisse videtur. Hoc opusculum nominari potest prima vera nTerminologia botanicare dictionis brevitate, desinitionum circumscriptione, dispositione genetica insignis, documentum ingenii philosophici auctoris, opusculis bolanicis ejusdem generis ante editis longe antecellens, atque splendoris Linnaeani tanquam exemplum atque praecursor. Magna cum libris Linnaeanis similitudo: rerum dispositio ad certam normam atque rationem logicam eadem; eadem desinitionum elegantia atque dictionis rotundae atque distinctae brevitas in utroque. Jungius permultos errores ad suum usque tempus propagatos correxit et cognitionem naturae plantarum egregie auxit, eo quod primus didicit ipso et alios docuit . animum avertere ab externa et fortuita partium similitudine et convertere ad earum naturam veram deducendam :Duilired by Cooste

313쪽

et ex evolutione partium imorphologia et ex eorum iunctione sphysiologia ,

indeque distinguere, quae digniores sunt et magis essentiales partes ab iis, quae accessoriae aut inferioris sunt dignitatis. Cum hac opera conjunctum erat, quod nominum A. terminorum rationes certas sequeretur, eaque ad certas ac bene distinctas rationes revocaret, libidinosam licentiam patrum evitans. Inde sequebatur, ut affinitates plantarum rectius cognosceret, cum antiqui et prioris aevi hctanici semper sere fortuitis similitudinibus, ipso etiam nominum vernaculorum arbitrio ducti, plantas vere dissimiles uno genere junxissent, multas quoque otiores ἀς ad diverSaet dissita genera retulissent. Etsi I. systematis nullum exemplum dedit, tamen semina systematici ordinis libellis suos tanquam polentia insunt, quum ea magis in iis, quae corrigit et emendat, quam quae affirmat et asserit, deprehendantur. J. et in libris versatissimus erat, et ipsius naturae observator diligentissimus. Observavit naturam oculo libero, animo non praeoccupato a doctrina patrum, mentis acie semper ad distinguendas disserentias et ad comparandas similitudines conversa. Videmus ex ejus libellis, eum magnam copiam plantarum oculis lustrasse probeque cognitam habuisse. Libros accurate tractaverat non solum antiquorum, Aristo telis, Theophrasti, quorum placita atque dicta nunc comprobat, nunc vel argumentis vel exemplis impugnat, sed etiam sui ac superioris aevi: ut ejusdem Boxoscopiae ostendunt. Tamen antiquorum et Patrum auctoritatem non adeo superavit, quin multos eorum errores atque superstitiones retinuerit. Quae quidem si suo judicio tantum usus esset, melius ipsum cogniturum suiSSe,

ex iis quae praestitit, colligi potest. Loei quidem, sententiae dictave insignia haec sunt: P. 8 Nota. Distinctio solii compositi a ramulo. P. 10, 29, 30. - Αssertio. P. 12 l. N nnullam plantam semine destitutam .ci CL Doxoscop. p. 130 sq. P. 12 l. 8 ubi pars tradix tanquam analoga commemoratur, iunctionem non exercens.

P. 12 l. 11 ubi caulis Cactus Ficus indicae veram naturam explicat. P. 13 Cap. VI. ubi plantae multi gemmae a plantis uni gemmis discernuntur, quam disserentiam non actu sed potentia intelligendum esse. P. 13 A. C. V V1Il. veteri distinctioni arbor, frutex, sussrutex, Duilired by Cooste

314쪽

herba in meliorem substituere conatur, quae a modo crescendi ac indole essentiali caulis desumta est. Vide Doxoscop. p. 70 Νr. 2 etc. P. 15 C. VIII. 2. Negat plantam ullam foliis carere. CL DOxosc. p. 122 C. l. P. 19 C. XI. 5. Caulis determinatus et in determinatus, cui quaestioni recte adjungitur explicatio inllorescentiae. P. 22 Νr. I, 8, 9 explicat bractearum naturam. P. 2s Νr. 7 explicat labricam storis Compositarum et C. XIX.

P. 25 Νr. 2l ambiguam inter calycis et corollae naturam storis sormam in Cucurbitaceis animadvertit. P. 26 C. XV. separationem storis staminei et styli geri explicat. E. Doxoscopiis. P. 69 o Plantae nisi in eerta Genera et Species constanti ratione, non pro lubitu huius vel illius, redigantur, infinitum quasi redditur Phytoseopiae studium liu et Νr. 3 ac δ, 5. P. Tl III. 2. DFrutex ab Arbore non dissert, nisi secundum magis

P. N V. l. DPlantae divisio in Arborem et Herbam an Specifica sit, videtur quaeri posse.α Exempla allata ostendunt nspecificare esse ita interpretandum; an generis disserentiam laciant. Dictum sagaxi P. TS XI. 3. nNos Olus ullius Plantae genus esse negamus tu P. 76. Inseriores species vocat I., quas nos Species vocamus. Nr. 4. nInterim non dissiteor, quod noris et seminis situs quandoque magis cognationem arguat Speciei, quam Foliorum .ci P. 77 II. rejicit Saporem et Odorem a disserentiis specificis. lII. l. nDinerentiae a - Accidentales suntla P. 83. 3. Non enim didacticum et philosophicum est a Locis Fortuitis denominare plantas. In Fragmento III. p. 84 sq. speciminis causa plures stirpes ab aliis ad salsa genera relatas ad sua genera revocare studuit, saepe verum attigiti P. 125 Νr. 5. DDicemus in Spe ei ali nostra Plantarum Historia NP. 143 VII. l. nuaris et Feminae nomine pro lubitu Bolanicorum quisque uti videtur.α

315쪽

nisi quae alii sensere, sentiunt tamen cum attentione, quae alii neglexere. Ita Ioachim Iungius Hamburgensis, vir vere philosophus, plurimas insectorum species multis haud dubie mortalibus visas, sed ab omnibus hactenus praeteritas et pede calcatas, observavit, collegit, digessit, comparavit inter se, et ex illa comparatione nomina etiam nova imposuit. Cujus haec ut alia me dilata a Clarissimo Vogelio quam

316쪽

ιufammen geuagen. Naride aber gnh auε Sriefen unb unierret ungen mitgesehrten sun 'Iern, eanhmertern unb Ediffern genommen. Eo Ilesti manbei manthen Rrii letn: ex relatione Zachariae, alchem istae Lubecensis: ex relatione D. Bodd, ober M. Westh Ex insto. illuminatoris, ex illum. Bolgen; relatio artificis et ipse expertus sum. Haec retulit. D. Eich- stad, abet am ostesten: retulit D. Cassius. 2ehterer ist eben benenisse, bem

Sol Ilo in men heii naher ge lem men . . . .

317쪽

sperandum est de demonstrationibus.

318쪽

iuerben.

olo de r.

319쪽

Beneficio tuo discere desiderarem . . . utrum inter tot praeclara cogitata non etiam in rebus medicis aliquid tentaverit sc. Jungius , ipsenet doctor medicinae et aliquando praclicus, saltem in rite constituendis desinitionibus morborum nominalibus per s3mplomata seu signa in sensus incurrentia potuisset operae pretium sacere. Tales enim certe haberi possunt debentque, licet causae ignorentur: et hae ipsae lamen utiles sunt ex causis aliquando investigandis. Et nige Bahrest,ater bagegeri id, rei bi ex lib. VI, 59ὶ: Minor nihil pene medicum in

schedis ejus reperiri, magno indicio, etsi medicinae doctorem, de arte utcunque constituenda desperasse ).