Aristotelis Stagiritae Organum, hoc est, libri ad logicam attinentes, Boethio Seuerino interprete, nuper ex optimis exemplaribus Graecis recogniti. Cum scoliis, argumentis, ac uarietatibus lectionum recens additis

발행: 1559년

분량: 667페이지

출처: archive.org

분류: 철학

421쪽

r I B E II. Decimus qui Amplius,ia tempus in*ic dum si alicubi dif-' sonat. Vt sit quod nutritur,dixerit quta ex necesi

Declaratio. ηιtriuntur.nsemper animalia, ai getur aut non siemper.Similiter aut oesescire dixerit quu reminiscnhoc. n.prateriti temporta est,illud aut praesentis, futuriscire.n.dicimurprae- sentia, O futura,ut quonia erit solis defectus, re minisci aut non cotingit aliud quam pyretcritum.

- Amplius i bisticus modus ducere ad id, ad qd

plurimam habemus argumentorum facultatem. Declaratio. Hoc autem erit quandoq; quidem necessarium, quandoq; autem apparens necessarium,quandoque alitcm neq; apparens,neq; necessarium:neces A facultate Iarium quidιm,quando negante eo qui regondet copiose Rrgu aliquid utilium aes positionem, ad illud ratioves

mentorum.

pto, propositum interim tur . . parens autenecessarium est,quando uidetur quidem utile: Oaccommodum positionimon est antem ad id ad qὀsiunt disputationes,sive negante eo qui disputationem sustinet, siue u induatione prolabili, per positionem ad idemsctam interimere conetur idipsum:reliquum uero quando nec necessarium est, nec appareκs ad id ad quod sunt disputationes, et sine cau9 accidit redarguere respondentem. Oportet aut deuitare postremum dictora modum: omnino.nscmotus,est extraneus uidetur esse a dia-D Ibis secit:contingit autem id talium esse ad quae copiosam argumentorussi facultatem habemussimiliter autem O quando inductionem ad aliquid perpositum faciens,interimere conatur: hoc.n.interd

422쪽

TOPICORI M. 2O9le a. uare oportet O restondentem nongrauiterferre, ed ponendo quae inutilia sunt adpositionem significare quaecunq; non videntur. p0ηIttamen, nam magis. perplexos esse ut plurimum contingit eos, qui interrogant,quando omnia huiusmodi ab eis posita fucrint,si non concludunt. iamplius, omnis qui dixit unumquodvis, quoda 37. modo multa dixit:eo quod plura unicuiq; ex necessitate conbiequentia sunt ut qui hominem dixit esse, O quod animal est dixit, quod animatum, quod bipes,quodq; mentis, di ciplinae susceptiuum) quare quouis uno consequentium interepto nterimitur et quod in principio est:cauere autem oportet in huiusmodi disscilioris assumptionem Iacere. Nam quandoq; facile est conseqμ ηε , ,3nterimere,quandoq; idipsum propositum. uuibuscunq; autem necesse est alterum tantum inesse uel non inelse,ut homini aegritudinem,uel sanitatem si ad alterum facile poterimus disputare q/ins,uel non inest, ad reliquum facile poterimus. Hoc autem conuertitur ad utrunq; ostenden is .

tes. n.quod ines alterum, quod no ines reliquum tio ostendentes erimus: si autem quod non inest o damus, reliquum inesse ostendentes erimus, manifestum igitur quod ad utrunq; utilis hic locus est.

Amplius argumentari transferendo nonae in orationem cum longe magis consentaneum uisum fuerit traQsumere quam ut ponitur nomen. Vt

423쪽

rem Vonasperantem. Similiter autem ingenio um,cuius fuerit genitu studiosi . queadmodum Xemocrates inquit, ingeniosum eum es,qui animam sortitis est sudiosam: ipsam enim uni-xo. Declara- cuique ege genium. Quoniam aulcm rerum aliario. quidem sunt ex necesitate,alia autem ut in pluriA posti*Πζ-, utrumlibet, si quod ex nec sistate . .' est, ut in pluribusponatur,aut quod ut in pluri bus,ex necessitate: aut ipsium, aut contrarium ei quod es in pluribus,semper dat lacum argumentationis.2Vam si quod ex necesitate est, iit inpluribus ponatur e manifestum quoniam non omni dicit in se,cum insit omni: quare peccauit: siue, quod ut in pluribus dicitur, ex necesiιtate dixit, omni dixit laese, cum non in sit omni: similiter autem est se contrarium ei quod in pluribus est, necesitate dixit,semper enim in paucioribus di- citur contrarium ei, quod es ut in pluribus: his, ut in pluribus praui homines, boni in pauciorii bus,quare multo magis peccauit, si bonos ex ne- . , cessitate dixit esse: similiter aut et si quod utru- libet p,ex necesitate dixit,uel ut in pluribus:neq; enim ex necesitate utrubbet,neq; ut in pluribus: contingit aut si non determinans dixerit utrunt in pluribus,an ex necinitate dixit: sit autem res ut in pluribus: dissutare,ut si eae necessitate udixerit.Vt siprauos exhaeredandos dixit esse, non

determinans : tanquam ex necessitate is dixerit,

disputat*. mplius,etsi id mybi accidens posuexi .declaratio rit ut alterum, e) quod alterum sit nomen. ue . admodum

424쪽

TOPICORUM. 2Ioadmodum Prodictis diuidebat uoluptates,ingaudium, ct iucunditatem,et utiliam: haec enim omnia eiusdem id est uoluptatis nomina punisi ergo aliqvug.rudere, ei quod est lata riponat accidere dem utique sibi si dicet accidere.

De eisdem terminandis problimatis, ' locialis Cap. III. QVOVI autem contraria connectun--Declara--tur quidem sibiDuicem sex motis , contrarietatem autem faciunt quadruplis iter complexa,oportet accipere contraria quocunq; modo utile fuerit destruenti construenti God autem sex modis complectuntur,manifestum: nam

aut utrunq; contrariorum utriq; contrarioru connectitur,hoc autem dupliciter,ut amicis benefacere, inimicis mali, uel econuerso,amicis malῖ, cst inimicis bene:aut quando utraq; de uno: lupliciter autem O hoc ut amicis benefacere, Gr amicis ma&, uel inuimicis benefacere: O inimicis mala: aut unum de utrisque, hoc quoque dupliciter, ut amicis bene, Ur inimicis bene,uel amicis malρ,.inimicis male. Primae autem dube dictae complexiones non faciunt contrarietatem:na

id quod est amicis benefacere, ei quod est inimicis mala facere,non es contrarium, utras enim eligenda sunt eiusdsm moris: neq; id quod est amicis malὸ,ei quod est inimicis benemam et hae utraq; fugienda, O eiusdem moris . Pon uidetur autem sugiendam fugiendo contrarium esse, is . . DD x hoe

425쪽

η3.declaratior declaratio Motis nobis necesse est omnia moueri quae in nobis

sunt.

I I B E R II. hoc quidem secundum superabundantiam: illud

aut secundilmdefectu dictu sit.' amsuperabundantia fugiendorum uidetur essesimiliter aut Odefectus.Reliqua uerὸ quatuor omnia faciunt corrarietateminam id quod es t amicis benefacere rei quod est amicis male,contrariu:na a contrario more siunt, illud qui tim eligendum,hoc autem spernendum.similiter autem σ in ali . 'cam in unaquaque coniugatione unum eligendum, et auterum fugiendum: illud quidem boni moras, hoc autem praui. Manifestum igitur ex in quae dicta sunt,quὸd eidι m plura contraria accidui ferimaei quod e amicis benescere,id quod est amicis mali,contrarium est. Similiter autem , aliorum singulis quibusique eodem modo considerantibus, duo

contraria apparebunt: accipere igitur contrariorum quodcuque,erit ad positione utile. mplius se est aliquid contrarium accidenti , considerandum est si inest ei,cui dictum est accides ine1se.2 as hoc inest,illud non inerit :-ροβibile enim δε- mul c5traria eidem inesse. Aut si quid tale dictus de aliquo, quod cum sit,necesse est c5traria inesse: ut si ideas in nobis quis dixerit esse. Omoueri inquiescere ea dem accidet, O etiam sensibiles, insiensebiles ei*.nam uidetur ideae quiescere, immobiles, intelligibiles esse ijs, qui ponunt ideas esse.attamen cum sint in nobis, impossibile est immobiles esse.na motis nobis,necese sariu est oe quae in nobis sunt omnia, simul mou rimanifestum autem quoniam O sensibiles,se in nobis

426쪽

T OPICOR VM. 2II nobis sunt: nam per sensum qui circa uisum est, eaq; in unoquoque eliso a cognoscimus. sum,sipossitum est accidens, cui est aliquid contraria: considerandum si contraira' susceptiuum,quod C accidentis est.2gam idem contrariorum fusi ptiuum: ut si odium haerere ira quis dixerit, erit odium in furori pecie, illic enim ira: inspiciendi. igitur se contrariam in furoris specie,an in co- cupiscentia: nam si nonoed in concupiscibili est, non cohaeret odium irae. Similiter autem Osi concupiscibila,ignorare dixerit: nam erit O disciplinae susceptiuum,si quidem non uidetur, concupiscibiles ceptiuum esse disciplinae. De ruenti ergo quemadmodum is tum est utendum: Uruenti uerb quod inest qui lcm accidens no utilis locus, quod autem contingit inesse utilis. Ostendentes enim quod non 'sceptiuum es contrari', ostendentes erimus qu0d neque inest accidens, neque inest accidens, neque cotingit inesse: si autem ostenderimus quod ines contrarium , aut quod susceptiuum est contrari',nondum ostendentes erimus quod O aecidens inessed qu)d contingit inesse in tantum Dium ostensum erit. Quoniam autem oppositiones sunt quatuor, considerandum ex contradictionibus,econuerso et consequentia,Cr interimenti, construenti. Sumere autem es inductione rut shomo,animat: non animal, non homo: similiter autem O in alijs. Hic enim econuerso consequentia: nam hominem,animaisequitur: non hominem autem no animai,nequaquam,sed econuem

as.locus. declaratio. 26.loeus. declaratio.

427쪽

Bonum sequitur suave. Acontrarioru conseque-tia. 27.locus. Declaratio. 18.locus. declaratio.

so, non animal, non homo. In omnibus igitur tale est existimandum. ut si bonum, Juaue,'nousuave, non bonum. si autem non hoc, nec illud. δε- militer autem oesi non suave, nou bonum:bonusuave. Manifestum igitur quod utrunq; conuertitur: quaesecundum contradictionem est con e quentia econuersioDcta. In contrari' autem cosederandum si contrarium,contrariam sequatur, an contra seipsa conssequentia,an econuerso,inia terimenti, conrimenti. Sumere aut, O talias ex inductione quantum utile eLI, contra ipseum consequentia est, ut in fortitudine , O timiditate: nam illam quidem sequitur uirtus, hanc autem uitium: illam quidem sequitur eligendum, hanc autem fugiendum: igitur contra seipsa, horum consequentia: contrarium enim eligendu fugiendo: similiter autem O in aliis. Econuerso autem consequentia, ut bonam quidem habitudine sanitas sequitur, malam autem habitudinem aegritudo nequaquam,sed aegritudinem mala habitudo:manifestum igitur quoniam econuersio in his consequentia sit. Rgro autem econuerso accidit in contrarise, sed in pluribra in seipsa consequentias ergo neq; contra sicipsa contrarium sequitur cotrarium, neque econuerso, manifestum quonia neque eorum quae dicta sunt alterum sequitur ah rums autem in contra s:et in i s quae dicta sunt necesse alterum equi alteram. Similiter autem contrarise, in priuati,nibio, o habitibus respiciendum erunt.rmen non es in priuationibus

428쪽

TOPICO M. 212econuersosed contra seipsa constequentiam necessarium est siemper feri: uesuti uiuum sequi siensem, cultatern aumn insensibilitate: opponitur enim stus,o in ensibilitati,ut habitus priuatis: millud horum quidem habito, hoc autem priuatio est . Similiter autem habitui, O priuationi, injs quae Ant ad aliquid,utendum: contra sol a.n. horum consequentia:uis triplum mitiplum subtriplum submultiplum dicitur: dicitur enim triplum quidem ad subtriplum , multiplum autem ad submultiplum. sum,1ifientia opinio: scibile opinabile: Osi uisus sim is, uisibilesiensibile. Instantia, quod non necisse est in i , quae sunt ad aliquid consequentiam fieri,que- admodum dictum est:nam sensibile scibile est, ensus autem non est scientia. 2.n tamen uera infantia uidetur e sie:multi enim non dicunt scint-bilium essestientiam. Insuper autem ad contrarium non minin utile quod dicti m cs, ut quod sensibile non es labiis, neq; enim sensus sescntia. Rursus in coniugatis, O in casibus: ct interimeti, construenti. Dicuntur antim coiugata huiusinodi,ut iusta, est iustus iustitia, Ofortia, O fortu fortitudini. Similiter aut essectiva, ct conseruatiua,coiugata illi cuim sunt essectiva, et conseruatiua, etfanatiua sanitatu, habituatina habitudinis,code aut mo et in alas:coiugata igitur talia solent dici. Casiis aut,ut iosed, et fortiter, et sanatiu/, habituatisse, et quaecuq; codem mo dicu-tur. Videtur autem et quae fiunt sicundum casas,DD ' coniIι-

29.locus. Declaratio.

A coniugatis& casibus.

429쪽

declaratio.

Z I B E R II. coniugata esse,ut iustὸ iustitis, O fortiter fortitu

dini. Coniugata autem dicuntur fecundum eandem coniugationem omnia,ut iustitia,iustus, Ism um: manifestum igitur quoniam uno quo uis ostensio eorum, qnae siccundum eandem coniugationem dicuntur,ut bono,uel laudabili: reli

qua omnia ostentasunt, ut se iustitia es laudabi lium, ut iusto, iustus,mitum laudabilium: dicetur aut in iustὰ laudabiliter secundum eunde casum nam a laudabilio quemadmodum ium a iustitia. Considerandum autem no solum in eo quod dictum est, sied O in contrario contrarium. Vt quod bonum non ex necesitate suave, neque enim malum tritie aut si hoc, illud: se iuglitia scietia, Griniustitia ignorantia: si quod iuste en, scientcr oe experienter est, quod iniustὰ est , ignoranter inexperienter esit, si autem haec, non nec illa, uelut in hoc quod nunc dictum, nam magiis utique apparebit quod iniuste experienter , quam inexperienter. Hic autem locus dictus est prius in contrariorum consequenti', nihil enim aliud nunc ostendimus,quam contrariorum Aequi colitrarium. mplius in generationibus, oe com ruptionibus, O efcctivis, O corruptiuis,.interimenti O Uruenti. suorum enim generatio

nes bonae sunt O ipsa bona βunt : se ipsa bona

sunt, generationes bonaesi autem generationes mala, ipsa mala. In corruptionibus autem Gcontrario:nam si corruptiones bonae,ipsa mala,si antem corruptiones mala ipsa siunt bona.Eadem ratio

430쪽

TOPICORVM. 2Isratio ct in essectivis:et corruptiuis:quorum enim effectiva bona, ipsa bona o quorum uero corruptiua bona,ipsa mala: Ex si milibus,appositione,magis,minus, simpliciter, secundum quid,loci. Cap. IIII. L, V similibus fisi liter se habet. 31.loeus. Ut si disciplina una plurium, opinior.β Dςclaratio. uisum habere es uidere: auditum habere est audire militer autem o in alys, et in his quae siunt, in in bys quae uidentur. Vtilis autem hic locus ad

ulmnque:nam si in aliquo similium sic se habet,

ein in ali s similibus: autem in aliquo non, nec inali symilibus. Considerandum autem O in uno, G in pluribus sit se iliter se habet. Aliquoties enim dissona r si scire est cogitare, G multa si 'D declλ ,

re in multa cogitare hoc autem non verum, contingit enim plura scire,cogitare autem non si autem non hoc, nec illud quod in uno, quod scire en

tem eius quod est magis loci quatuor. Vnas quidem si magis sequitur magis: ut si uoluptas bonum, O magis uoluptaπ,ma' u bonum:G si in iuriamμcere, malum, magis iniuriam facerer magis malum. Vtilis autem ad utrunque hic lo- cimnam si sequatur ad subiecti incremptum, accidentis incrementum,queadmodum dictu est, ma nifestum quod accidiis aulcm non sequatur, nos accidit:hoc autem inductionesumendum Alius, 3 1

SEARCH

MENU NAVIGATION