장음표시 사용
411쪽
T Lrs Ro secundo Ioci tractan- tuu absoluti accidentis , litie ad refellendum, siue sit ad asserenduna. Loce autem sunt hi sere. Non est accidens interdum,quod ut accidensen unciatur. Subiectum seorsum capitur ab accidenti, seorsumq des-nitur. Traia,tertur problema ad uniuersalem propositione .quaeritur quid ipsi obiiciatur. Decernitur, quibus appellationibus multitudinem sequi, quibus inde recedere oportet. Distinguenda aequivocatio, sed & ambiguitas, obscuris infundeda lux generis inspicienda contraria, sed & proposita generis ecies.utendum definitione,consequentia, tempore, reuocandum problema illuc, ubi argumentationes circunfluant,vestiganda quae sequuntur. Inspiciendia, quo assirmatio ac negatio differant. Eruenda ctymologia, pensanda quae cui necessario, quae secus competunt. Complectenda omnino multi voca, contrariorum connexio, & opposita uuaelibet, & conserta, & consertis obuia,& generationes corruptionesq; , & propositionum consequentiae. praeterea quod magis, quod minus
quod aequE sit. & appositio, dc quod aliquatenus, ct quando, & ubi.
412쪽
LIBER II. De problematM univcrsalibus, ct in quibus praedicatis messe, , esse conuertuntur. Cap. LV T autem probi matri' b c Problematu uidem uniuersalia, illa uero par diuisio. ticularia: liniuersialia quidem, ut omnis uoluptas bonu est,innulla uoluptad bonum articularia uero, ut aliqua uoluptas bonum, O aliqua uoluptas non bonum. Sunt autem ad utraq; genera problematu, Ommimia uniuersatiar est constructiua, desti Actiua . Ostenden Quod eontes enim quod omni inest quod alicui ines o--un iter Rendentes erimus: similiter aut Os quod nulli inest ostenderimus, O quod non omni ines ossendentes erimus. Trimum ergo de uniuersalibus destructiuis dicenditico quod communia sint hu- iusmodi ad uniuersalia, particularia, quia magis positiones asserant in eo quod inest, quam non: disputantes autem destruant. Est autem dis A eouersiona 'sicillimum conuerti ab accidente propriam nominationem. Nam aliquo modo oenon uniuersa- .liter in Jlis contingit accidentibus, d definitione A desinitione enim, O proprio genere necessarium es con
413쪽
L I B E II. se, conuertentem uerism erit dicere, quoniam illud A genere. animalgresibile bipes est. Similiter autem Ege δε propri* heremam si animal inest alicu animal est. Eo id autem modo ct in proprio est: si enim alicui mes grammatices se ceptiuum esse:grammaticessu. ceptii m erit.' am nihil horum contingit secundu quid inesse, uel non inessesed simpliciter uel inesse, uel non inesse. In acci sentibus autem nihil
ria, foliorum est albcdo,uel iustitis,ad ostendedum quod albus, desissim uni uti iussus estinam habet dubitationem, quoniambra mag0 V ς sicundum quid albud, uel iussus est, quapropterti , ἡ,dies b=-nc ζ1 serrum est in accidentibus conuerti. De- infuso nutri- terminare autem oportet peccata, quae sunt iutur hinc si qs problematibusmam sunt duo, uel in eo quod Diali minζm P sum dicunt, uel in eo quod transgrediuntur positati ii iam opsi locηti0Vcm Falseum etcnim dicentes, O qui quod tanum uocet non inest,ines alicui dicum,peccantret qui extra uocabulo, ut neu nominibus res appellant c ut platanum M inquit Aristo minem ) transgrediuntur positam nominatione.
Loci problematum quod quicquam insit, uel non insit. Cap. II. Primul loeu, m locus est inspicere, si quidsecundeelaratio. dum aliquem alium modum inest: ut accidens asiunavit. Peccatur autem m. id circag -- - nera: ut si quas albo dicat accidere colorem ellie, non enim albo colorem esse accidit, sed genus eius lor est.Ccntingit autem Osecundum nominationem
414쪽
TOPICORUM. 2ostionem determinare eum qui ponit: ut quod accidit iustitiae uirtutem esse Saepe autem circum non deleterminet, manifestum quod genus ut accides abyignauit: ut si quas albedincm colorari dixerit, uel ambulationcm moueri.a nullo enim genere dem inariuὰ praedicatio de specie dicitur: sed omnia m tuo ἐgenera de speciebus praedicatur, nam et nomen,et rationem generum si cipiunt specios: qui igitur coloratum dixit album, neque genus affgnauit, quonia denominatiue dixit:neq; ut proprium, uti ut definitionem:nam definitio, pro prium nulli ali' inest, fiunt autem colorata et pleraq; aliorum, ut lignu, lapis,homo, equus.manifestum igitur quonia ut accides asignauit. lius locus es inspicere ea, quibus inesse aut omnibus, aut nulli dictum est: considerare secundum species, non in infinitis. am transitu magis, in paucioribus consideratio:oportet autem eony-derare, O incipere a primis, deinde consicquenter
inq; ad indiuidua: ut si oppositoruin eandem disiciplinam quis dixerit esse, perspiciendum se eorum quae sunt ad aliquid, et contrarioris,et quae secuda priuationem habitum, O quae secundum contradictionem dicuntur eadem sit disicipina: O si in his nondum manifestum est,rursum ea diuidendu usq; ad indiuidua:ut si iusti, uel iniusti, uel dupli, uel dimidis:uel caecitatis, uel mpus, uel esse,uel non esse.' amsi in aliquo ostendatur quod non eadem, interimentes erimus problema: similiter autem Osi nulli ines et se agiem lacra conuertitur
Hic locus est eo structionis& destructi'-
415쪽
L I B R II. ad confruendum ct destruendum. Si enim in omnibu suideatur cum diuision m pro crimus, uel in pluribus, postulandum cs aut m uniuersaliterponere, aut instantiam serre in aliquo non sic esse: nam se neutrum horum faciat,ab urdus apparebit,qui non ponet. lius cs, di finitiones facere accidetis, si eius cui accidit,aut utriusque de utroJς,. aut alterius: deinde considerare se quid non uersi
in desinitionibus perinde ac veru sumptu sit. Vis es Deu iniustitia facere, quid iniustitia facere. β.v.voccresppte, manifestu,quouit non cli Deu m- ius ilia sacere, non enim contingit nocere Dcum,
si inuidus seu studiosus,quis inuidus, qu)c inuidia. P. si inuidia es tristitia in app.rrctiprosperitate alicuius proborum, manis sum es quod studio ius non es inuidus,prauus enim fit cir se indignans invidus, otiis titeri; eorum,sic enim manipes tum erit utrum uerum,an falsei m sit, quod dictum est: ut si inuidus qui cm sit,qui tristatur in bonornm prosperitatibus, indignas ahlcm, qui tu maloru prosperitatibus tristatur, manis su quod non erit inuidus indignans. Sumere autem O proitu quae in definitionibus sunto nominibus definiationes, non desistere doncc ad notum deuentumst. nam spe cum tota quid m definitio as gnatast, non manis sum es quod quaeritur: pro aliquo autem eorum quae in dimitione uni nominum, definitione dicta, manis su '. mplius,prob&ma propositionem sibi a cisit in instare. a insantia erit argumentum ad propositionem. Est
416쪽
TOPICO VM. 2C6 autem locus hic pene idem ecquo considerare quibus inesse,uel omnibus,uel nullis dicta n uti d
fert autem modo. Amplius , determinare quae oportet dicere ut plures, O quae non. Vtile enimo ad construendi , O ad destruendum:ut qhod nominationibus quidem rcs nunc adum ut plures : quae autem sunt, talia ne,an non talia,no ampli:, attendendum ad plures: ut salubre quidem dicendum essectivum sanitatis, ceu plures dicunt: utrum aulcm propositum essectivum sit sanitatis,an non,non amplius ut plures dicendum , sed ut medicus. Ampsiva, si multipliciter dicatur, positum autem sit quoniam inest,aut quoniam noinest : alterum monstrare eorum quae multiplicia ter dicuntur, si non utras contingat. Vtendum autem in iis quae latent: nam si non lateat multipliciter dictum instabit quoniam no monstratum est id quod ipse dubitabat,sed alterum. Hic autem locu conuertitur cir ad construendum, est ad de- fruendum: nam construere nolintes ostendemus quoniam alterum ines: si non ambo poterimus: dotruentes alitem quoniam non in si alteru ostendemus , si ambo non poterimus e veruntamen destruenti , quidem nihil oportet ex conces
sione disputare , neque se omni , neque si nulli dictum sit inesse : nam si ostenderi
mus, quoniam non ines quodcunq; id sit, interimentes erimus omni inesse: similiter autem Os uni ostenderimus inesse,interimcmin nulli inesse. Construentibus autem praeconfitendum, quod uis
417쪽
Declaratio. Α multiplicis diuisio in Octauusa Declaratio. A fine & medio atque accidente.
cuiuis iness,omni inest,si ueris iis seupostulatu . Pons sicit. n.ad ostendendum quod omni ines , uno dii ut θ', ut si hominis anima immortalis G
propter hoc, anima omnis immortilis:quare praeconii tendum,quod si quaecunq; anima immortalis,omnis immortalis:hoc autem non semperDcie dum,sed quando non facilὰ possumus coem in omnrbus unam ronem dicere: quemadmodum geometer, quod trianguluta duobus rectis aquos habet tres angulos. Si autem non lateat quod multipliciter dicitur, diuisum quoipliciter dicitur O tuterimendum, construendum. Visi decens est utile, aut honestum, tentandum ambo construere, uel interimere de proposito: ut quod honesum,et quod utile, uel quod neque honeyium, neque utile.
Si autem non contingat utraque, alterum osten
dendum, annotato quod hoc qidem est, illud autem nomeadem autem ratio, etiam se plura sint, in quae diuiditur. Rursum quaecunque non secunda; aequivocationem dicuntur multipliciter, sed alio modo. Vt disciplina una plurium, aut ut finis: aut ut eius quod ad finem: ut medicina eis. quod sanitatem Iacit, ut quod cibat, aut ut amborum snium uelut contrariorum eadem disciplina cnia hil enim magis finis alterum altero ) aut ut eius quod per se est, O eius quod per accidens: ut per se quidem quod trianguluN duobuου rems aequales habet tres angulos: per accidens autem, quod aquilateruta: quoniam enim accidit triangulo , aquilaterum triangulum esse, per hoc cognosiimus
418쪽
TOPICORVM. 2o Tmus quod duobuου rcctis aequales habet. Si ergo nullo modo contingit eadem esseplurium disciplinam:manifestum quoniam omnino non contingit esse:autsialiquo modo cotingit manifestum quod contingit. Diuidere autem quotupliciter, utilemis uoluerimus costruere, talia praestatuenda sunt quacunque contingunt, est diuidendum in ea tantum, quaecunque utilia sunt ad construendumsautem destruere, quaecunq; non contingunt, reii
qua uero omittenda. Id autem faciendum in iucum latuerit quotupliciter dicuntur: O esse hoe quidem huira aut non esse, ex eisdem locis astruendum:ut disciplinam, huius quidem aut ut finis , aut ut eorum quae siunt ad finem, aut ut eoru quae sunt secundum accidens, uel rursum non esse ali alias aut quid fecundum aliquem dictorum modorum: ω- ut eora uaedem autem ratio, oe in desederis, O quaecunque sunt per siealia dicuntur plurium . ΕΩ enim desiderium aut tit eor huiis aut ut finis, ut sanitatis:aut ut eorum qua quae sunt fiesunt ad finem, ut medicinae conficieudae: aut ut cundum ac- eorum quae sunt secundum accidens, ut in uino a- cidens. micum dulce, non quia uinum, sed quia dulce est: nam per sie dulce desiderat,ninum autem per accidens: se enim austerum', non amplius de derat per accidens ergo desiderabat.Vtilis autem
locus hic G in tu quae sunt ad aliquid, pend enim
talia ea,quae ad aliquid sunt. Amplius, tranf- Nonus. ferre ad euidentiva nomen. Vt pro exacto in Declaratio. vinione clarum, O pro curiositate cupiditas seu AbςWidζmi perfluarum rerum et euidentior enim facto quod
419쪽
I I B E II. dictum est:bene argumentabilis est positio.Est amiam hic locus ad utrunq; communis: ad construPdum, id ad destruendum. Ad ostendendum an tycontraria circa id. minesse, considerandum ingenere. Vt si nolumus o sedere quod os circa siensum rectitudo, O peccatum, sentire quidi m iudicare est,iudicare aut e rect/,ct no ri cra,et circa sensum
ca speciem demonstratio fit: nam iudιcare ingenitis lentire:qui nanquesentit, aliquo modo iudicata iursum, ex spccie geucri: quaei unque enim speciei in unt, or generi. Vt si disciplina praua cu , studiosi, dispositio praua, studio adnam dispositio, di ciplinaegenitis. Primus autem loco Disius est ad consimendumsecundus autem uerus non enim necessarium quaecunque generi insunt, O speciei inesse, nam animal est uolatile, quadrupes, homo autem non . quaecunque uero speciei in uni, neccssariis oe generi: si enim homostidiosus, ct animal studiosum est. Ad destruendum autom primus quidem uerus, siccundus autem Di iis, quaecunque enim generi non insunt, neque speciei: quaecunque uero speιiei non insunt, nounecessι est generi non inesse. Quoniam aulcm necessarium de quibus genus praedicatur, O specie rum aliquam praedicari: quaecunque habent genus, uel denominatiuὸ dicuntur a genere, Oh ecierum aliquam habere necesse est, uel denomi
natiuὰ ab aliqua specierum dici. Vt se de aliquo disciplina pradicatur, grammatica uel musica, .
420쪽
uel aliqua distiplinarum alιarum praedicabitur: si aliquis habet disciplinam, uel denominatine a disciplina dicitur,eigrammaticam babebit, aut musicam , aut aliquam aliarum disciplinarum, uel denominatiuὰ ab aliqua earum dicetur, ut grammaticus,vel musicus: Si igitur aliqaid dictum a genere 'quoquo modo,ut animam moueri, considerandum en se secundum aliquam specierumotus contingit animam moueri: ut augeri, uelm inui, uel corrumpi,uel generari,aut quaecunque
aliae motus species juntinam si secundum nullam, manifestum est quod non mocietur.Hic autem locus communis ad utrunque, ad construcudum, O ad destruendum: si enim secundum aliquam speciem mouetur, perspicuMm est quoniam mouetur : O se secundum nullam specierum mouetur, mani senum quod non moustur. Ckm autem facultas non adsit agumentationis ad positionem intendendum ex desinitionibus aut quae sunt propositae r i, uel quae uideantur, senon ab una, etiam a pluribus. Facilὰ enim de insetibus argumentari eratinam ad definitiones,saci- lis argumentatio. Cossiderandum aut M in proposito,quoniam exist 'te necesse es positum esse, aut quid est ex necesitate,sipropositu es. Costruere quide uolenti, quo existente propositum erit ex necinitatemam si illud ostendatur es,et propositu ostensium erit destruere aut uolenti quid est se propositum estinamsi ostenderimus cosequens propostum, non esse :interimentes erimuspropositum. Amplius,