장음표시 사용
401쪽
aliquid:no eminentes: olfetiimua eodem modormnliter autem O in alijs. Ampius: Quaecunq; in omnibus,uel plurimis hidentiti sumendum Miprincipium, apparentem positionem:nam ρο- nunt qui non conspiciunt n aliquo non sic.Εlu re atu oportet et exscriptis disieptatiAb Dejcriptiones a sit facere in mioquoq; genere supponeres seorsum ut de bono:aut de animali, et de bono omni incipientem a quid est. nnotare aut, O gulorum opiniones ut quod Empedocles quatuor dixit Hementa corporum esse: ponsi.n aliquis qs
ab aliquo probato dictum est. Sunt aut ut figuraliter seu complecti propositionum, O problematum partes tresinam alia sunt morales propositiones,alia naturales: aliae rationales. Morales quidem huius odi,ut utrum oporteat parentibus
magis,an legibus obedire, si dissutiant. Milonales uero,ut uti contrariorum eadem disciplina,an nou. Naturales autem,ut utrῖm mundiost aeternΗU,necne.Similiter autem est problemata. - tuero qκales sint singula earum quae dictae funi, definitione quidem non fulle Uignare Hide ipsis.o autem ea quae per inductionem ei
assuetudine tentandam cognoscere unamquamq; carum,fecundum praedicta exempla consederati. Ad philosiophiam igitur,secundum ueritatem de his negotiandum: Latinico autem modo, ad opianionem. mendae autem quam maximὰ uniuersa Ies propositiones omnes , O una facienda multae
At quod oppositoru eade dis plina: deinde quod
402쪽
TOPICORUM. I99 ad aliquid.Eodem modo ipse rursum diuidendae, quo q; contingere potest diuisio:ut quod boni, is mali, albi: nigri, A frigidi, calidi similiter autem ct in alijs.De propositionibus igitur sussciant praedicta.
De multiplicis dininctione. Cap. XIII. ΥT S VM autem quotupliciter negociandum est non solum quae tanq; dicuntur secundum alium modum, sied rationes eorum tentatim asigna rerut non solum quod bonum alio quidem modo dicitur iustitia, est fortitudo,babile autem salubremsed quod e r illa quidem eo quod ipsa qualia quadam siunt, haec autem eo quod effectiva alicuius,cr non eis quod qualia quaedam sunt: si iliter autem oe in alqs.Vtrum autem multiplici-ter,aut uno modo hyecie dicitur,per haec consideradum. Primum quidem in contrario perspiciensi,
si multipliciter dicitur, et eclesiue nomine dissonet. aedam.nslatim'nominibus alia sunt ut acuto in uoce cotrarium Ggraue, in magnitudine autem obtusum.pater igitur quod contrariil acuto multipliciter dicitur I aut hoc,et acutum. Nam secundum utrunq; horum aliud erat contrarium, non.n.idem aιutum erit obtuser, es graui contrarium, utriq; autem acutum contrarium.
sum graui uoce quidem contrarium acutum, magnitudine autem leue.quare multipliciter graue dicitur,eis quὸd, ct contrarium. Similiter aute
pulchro, o quidem quod in animali turpe, ei
Amodo eontrariorum. Si unum contrariorum multiplex,tale & contra
rium est. Quaedam eontraria specie,& non nomi
403쪽
Poria quae ead nn suiu specie, idem scit
vocum. Locus a mediis tertius.
uerὸ quod est in domo, pernisiosum. quare aequius cum pulchrum. In quibusdam autem nominibus quidem nullo modo dissonat,specie autem manifeHu in eis natim differentia eII, ut in claro, et ob scuro: uox cnim clara, obscura dicitur. Similiter autem ct color. E rgo nominibus quidem nihil dissonant,specie autem manifeHa in eis Lla tim disserentia est, non enim similiter est color clarus dicitur, uox clara: manifestum autem id est per sensum, nam eorum quae cadem siunt Decie, idem sensus: at clarum quod en in uoce, et in colore, non eodem sensu iudicamus,'ed hoc quidem iιfu,illud autem auditu.Similiter autem acutum, obtusum in humoribus,inin magnitudinibus,sed hoc quidem tactu, illud autem gu-Ωu. Nam neq; haec dissonant nominibus, neq; iusci is, neque in contrariis, obluctum enim es contra, tum utriq;. mplius: Si huic quidem est aliquid contrariMm, illi autem simpliciter nihil, ut
ei quae ent a potu delectationi, ea quae est a siti tri
sitia, contrarium: et autem quae est ab eo quod es considerare quod diameter est conae incomensurabilis, nihil. quare multiρliciter delectatio dicitur. Et ei quidem quae est secundum mente amare,odisse contrarium est, ei autem quae est secundum corporalem actum, nihil: manifestum ergo
quoniam amare aequivocum. Traterea in medi'.
Si huic quidem est aliquid medium, illi autem nihil. Aut si utri q; quidem est, non idem autem, i ut clari, et obscuri in coloribus quidem aliquid est
404쪽
TOPICORUM. 2oo medium,fiscum,in uoce autem n .Aut si forte raucum,quemadmodum quidam dicunt raucam uocem, medium esse.quare aquivocum clarum : smiliter o obscurum. In super se horum
quidem plura media,illorum autem unum, ut tu claro obscuro. 2 am in coloribus plura me diae in uoce autem unum, raucum.Rursum in eo quod secundum contradictionem opponitur con-sderandum,s multipliciter dicitur . si hoc
multipliciter dicitur, et quod huic opponitur multipliciter dicetur.Vt non uidere multipliciter dicitur, unum quidem non habere uiuum, alterum autem non operari usu. Si autem hoc multipliciter dicitur, necessarium es hidire multiplic ter dici.utriq; enim non uidere πρonitur, ut ei
quidem quod es non habere uisum,habere: illi autem quod non es operari usu,operari. mplius, in his quae secundum priuationem, habitam dicuntur,perspiciendum.Si enim alterum multipliciter dicitur,et reliquum,utstsensibile multipliciter dicitur, secundu anima'corpus, O lin- sensibile multipliciter dicetur, secundum aviamam ct corpus. Quod autem fecundum priuationem O babitum opponuntur,qrrae dicta siun manifestum, eὸ quod nata sint utrunq; sensum habere animalia, secundum animam, secundum corpus. Amplius autem in casibus considerandum. 2.am δε iusu multipliter diciatur iurium multipliciter dicetur, fecundum utrunque enim iussorum en ilinum, ut si
Si huius contrarii ei medium , illi iis autem iacillit.
A privaticiae& liabita. A causis.
405쪽
re, ut oportit, militer Oixsu.Eode aute mo
si salubre multipliciter dititur, O saltibriter multipliciter dicetur,ut si salubre distitur hoc quidem sanitatis essectivum, illud autem construatiuum quoddam uero significativum, salubriter uti efectives es conseruatiuὸ,uel significati- dicetur. Similiter autem in aliis quando ipsum multipliciter dictum fuerit,'casM ab eo multipliciter dicetur: si castis,oipsum Consideranda autιm, genera ecundum nom8 praedicationum, si eadem sint nominibu s. 2 as non eaedem, manifestum est quoniam aequivocum en, quod disituraιt bonum in cibis quidem essectivuen voluptatis,in medicina autem essemunm sanitatis,in anima ueris qualem es , ut casam,in fortem,uel rufam,similiter autem c& in homine
aliquoties autem et quando ut in tempore bonum bonum.n. licitur in tempore)plerunq; aut quatum iu mediocri dicitur.π.Gr mediocre bonum θquare aequivocum bonum. Similiter autem,stea didum n corpore quidem color, in uoce autem bene audibile.Similiter autem oe acutummon enim similiter idem in omnibus dicitur:nam vox acuta
quidem uelox sicut dicunt, qui secundum numeros harmonici sunto angulus autem acutus, qui minor es recto,gladius uerb, quae es anguli acuti. Consideranda etiam, genera eorum, quae sunt sub eodem nomine,se diuersa, O non subalterna sunt At equM M autem animal, ct hoc Mas: di
406쪽
TOPICORUM. 2oruersa. n quae sicuitu nome est horu ro,na hoc quia
de animal, quid significat: illud uero uas, quale quid. Si aut liubaltei ηa ssint genera , no necessariudiuerycis esse rationes, ut corvi animal, D atiisgenus est: qua D aut coruu dicimus aue esse O animat: quid dicimus eude cilic qua ita utraq; genera de eo depraedicatur. Similiter aut O quado animal uolatile bipes coruu dicimus, auem dicimus ea de esse. sic ergo utraq; genera de coruo praedicatur, O ratio eoru .In non subalternisgeneribus o accidit hoc, neq;. n. quado vas dicimus animal dicimus: neque qua do animal, uas. Considera dua ut nasiolum si in propositio diuersa sunt genera,
nasubalternar sed et in c3trario. St. n.coti arm si contrariumultipliciter dicitur, mansinu quonia Opi - Γ postv tile aut ad definitione mi iccre, qμα de esit εἰ aequic3posito': ut cadidi corporis,s candi ια uocis: vocum. na sublato proprio,eade ratione oportet relinqui. Hoc aut n5 accidit in aequivocis, ut in tu quae nucdicta sunt: na hoc quide erit corpus habes talem colore, illud aut uox bene audibilissublato igitur corpore, uoce :n5ide in utraq; relinquitur:at oportet si uniuocu eis i cadidu,quod in utraq; ducitur esse ide. Saepe aut oe in ipsis definitionibus latet asseques aequivocu: quaproptcr GP in demnitione cosideradu. Vt si quis significatiuu, uel effectisu sanitatis, quὸd moderatὰ se habet ad sanitatem, dicat esse,non refutandu : sed in stici edum quid moderatὸ quide fecundu utrunq; dixit :utsi
hoc quide tale signiscat ut saccre sanitate, illud
407쪽
Locus a comparatione significatoru. Idem in ante praedicamentis capite
Α ΔTerentia. Color in melodiis, qui &chirome, est cu tetrachorda procedulper duo hemitonia,& trihemitonium. Id autem ex muscisa
g I B E I. autem tale ut significare qualis quidpsiit habitus. Adhuc se no cisarabilia siunt Acuta magis
minus, uel si iliter: ut clara uox, clara uestis: O acutus humor, et acuta uox rac.n. neq; sim liter diculur clara, vel acuta, neq; magis alterve quare aequivocu claru, acutu: na uni nocu Oe,cvarabile: aut.n semiliter disetur, aut magis alteru.uusqnici aut diuersorugener no siba ternatim positor u diuersespecies sunt, disseretiae: ut animalis, scientiae diuerse. n. horu dij
fe diis o cosideradu se quae Ab eode fiunt nomine
diuersioru generiε, nosubalternorti diuerse differentiae sent, ut acutu vocis, ' magnitudinis: differt.n. uox a uoce eis quod acuta sit: similiter magnitudo i magnitudine: quare aequivocu acu- tu : diuersorum.ngeneris, n5subalternoru dia. uerse diferetiae sunt. Rursum se corude, quae sunt sub eode nomine, diuersae disseretiae sunt: ut coloris qui e in corporibus, ct in melodiu. Si eius, quies in corporibus, congregatisu, di gregatitiuulsus: hius uerὸ qui in melod's, no eaede disseretiae.quare aquivocu color: na eoru se, eade disse retiae. Amplius, quonia species nullius es dissere tia,isicere oportet,si eoru, quae sub eo id sunt nomine, hoc quide species e, illud aut disseretur ut claru, quod in corpore quide,species coloris quod aut in uoce diserentia. Dissert.n. uox a uoce, ebquod clara sit.De eo igitur Pod multipliciter dicitur per hac, huiusmodi perspiciendum. De
408쪽
TOPICORVM. 2O, De differentiarum inuentione, similium consideratione, O utilitatibus instro. mcnto rum. Cap. XIIII.
D. I FFERE UT IAS aut in imae gener Differentiarsi Ubus ad Isinuice perficiendo: ut quo disseri iustitia a fortitudine, et prudelia 2 teperati aethac.m
omnia ex eode genere Iuut, ex uirtute. Et ex alio
ad aliud, ut in tys quae no nimi disserui:ut , quo disert se issa sitietiarna in iis quae multu tam
ut, mani estae sunt omnino disteretiae.Simili tussine aut ciniderata, in in quae siunt in diuersis reveribus:ut sicut altera ad alteru quide,sic aliud ad aliud: ut sicut Jcientia ad scibile,sic sensus ad scaestibile: O ut alteru in altero aliquo, sic aliud in
alio: ut quemadmodu uisus in oculo: mes in ania marinui tranquillitas in mariserenitas in aerernti Eq;.n. quies.Maximὰ aut in js,quae multu L- sat exerceri oportet e fiscilὰ. n.in reliquis poterim is similia inspicere Cosideradu aut ea, qμα- Ocla. sub eode sunt g cneresi quid ines omnibus ide:ut homini, et equo, et cani:uasi inest aliquid eis id in eo sunt similia. Vtile aut ipsum quiuet quod Vtilitates eo quotupliciter dicitur,cinderasse,ad diluciditater siderationis maximὰ aut quis sciet quid ponatur: manifesto facto quotupliciter dicitur.Et ad feri secundu reeade, Cr no ad nome syllogh mos: f. n.immanife-su sit quotupliciter dicitur, cotingit non ad ide nqui res Ondct, or qui interrogat, ferre latest diu: manifesto aut quotupliciter dicitui ,et ad quid se- cc a
409쪽
r I B Ε I. rens ponat, ridiculus uidebitur interrogas ep, sino ad hoc sermone Dciat.Vtile e et ut nosi a ratione decipiamur,sed decipiamua potius: na scietes quotupliciter dicitur,non hallucisabimur,sed sci My no ad ide sermonefaciat i qui interrogat ipsi interrogates poterimus appareti ratiocinatione fissere,nsis qui respondet, a sat quotupliciter dicitur.Hoc no in omni a sp pos bile,sed quailo fuerint eoru,quae multipliciter di- cutur,alia quide uera,alir aut falsa.est alit propres no couenies modus hic dialecticae:quare omnino uisada dialecticis bmoi ad nome disputatio, ni Vtilitates in- si quis aliter no positi de proposito disserere. Disse uentionis dis aut inuenire utile,et ad syllogisnos de eoaec,
diuerso, ct ad cogniceta quid en unuquodq;. 'd aut ad syllogismos de eode, diuerso utile, manifestu:inuenietes.n.disseretiapropositoru qua
scedu aut quid e unuquodq;, eo quod propria sub
statiae cuiusq; rone:js,qua circa unuquodq; sunt, Vtilitate, eo accomodatis discreti,s separare solemus.Simili- siderationis si tudinis aut cosideratio utilis e ad inductivas ratio
milium. nes,cest ad syllagismos ex suppositione, O ad am gnationem desinitionum. iad inductivas quidem rationes,eo qu)d circa singula in similibuis indu -ctione, uniuersale existimamrus inducere: no.nsacile est inducere e norates similia. df3llogismos ex suppositione, eo quod probabile es quemadmodu in uno semilium se habet, coin reliquis. uirare ad quodcuque eoru facultate habebimus
410쪽
TOPICORI M. 2 os disputandi: profitebimur quemadmodum hisse habet,sic in proposito here Id.n.gederes, O propositu ex seuppositione ostedetes erimus:supponetes.n. quo mo in his se habet,sic in propositos e here demonstrone faciemus. ii definitionu auta ignatione,eo quis spotetes cospicere quid in unoquoq; ide,no dubitabimus ad quid oporteat genus ccu definiemus proposituo collocare:na colu quod maximὰ in eo quod quid praedicatur,genuά erit.Similiter aut et in multu distatibus utilis ad definitiones similitudinis cosidero:ut quod ide traquilliat, in mari ,et serenito in aere:utrisq;.n.quies:et quonia puctu in linea,et unito in numero:utru-que. n.principiis: quare coe in omnibus genus asignantes,arbitrabimur no extranee definire.TGὸ
aut O definietes sic solent Uignare: na ct unitatem, principium numeri dicunt esse: punctum, principium lineae.manifestum igitur quoniam
ad commune utrorumq; genus collocant.In
Irumenta itaque per quaesjunt syllogis mi , haec sunt: loci autem, ad quos utilia sunt praedicta, sunt qui dicendi sunt. Primi Libri Topicorum F I VI S.