Io Andr. Bosii Introductio generalis in notitiam rerumpublicarum orbis vniuersi accedunt eiusdem dissertationes de statu Europae quibus omnium eius imperiorum iuxta & imperantium numerus, religionis item, litterarum, bellique ac pacis ratio, qualis n

141쪽

ii INTRODUCTIONI IN NOTITIAM f. VI. Caussae eversionum sere eaedem, quae decrementorum, proinde de illis consulendi, quos praecedenti capite laudauimus. g. VII. Mutationis vox, cum de Imperiis usurpatur, aliquanto latius accipitur, ita ut etiam corruptiones euersionesque eorum designet i quo sensu mutationum alia ita fieri dicitur , ut ciuitas maneat eadem, alia,ut non maneat eadem,alia denique, ut plane desinat esse ciuitas. f. VIII. Nobis hoe loco est, cum forma regiminis in aliqua . Repub mutatur. g. IX. Differt itaque mutatio proprie dicta corruptione Reuersione Corrumpi enim dicitur ciuitas, cum in fine ciuitatis destinando error committitur, aut, quod semel bene constitutum est, abrogatur, aut, quod rectum et tilaahe assicitur adeoque corruptio non tam mutatio est ipsa, quam occasio&caussa, omen ac principium mutationis. Euersio autem plane tollit Rempu ue facit, vives non sit omnino, vel alia esse incipiat. g. X. Ceterum de mutationibus Rerum pub. diligenter inprimis&accurate agitAristoteleslib. V Politicorum cuius doctrinam prolixius exponunt, praeter interpretes, Arniis satus I. II Pol. c.I in III. Heide rus in Systematet hilosophia Politicae c. VII. Tolosanus lib. XXII de Repub Gabriel Z in nus Itb. VI is tu Reis . Ludou. Septatius de Rationesiam

μή cap. VI, shq aliique plures.

142쪽

De Imperiorumzogressus mutationibus obseruationes variae. Causse mutationum distinguendae ab occasionibus, ta morbi imperiorum asymptomatibin Decrementamseriorums-re ortui eorundem re ondent. Sunt sui plerisque Imperiis limites. An re certaeperiodi annorum ni ero definitae ' Decise quastionis. An quibusdam Principibus aut mihi certi numeris Imperiis vero certa Princisumgeniturae fatales t ' Imperiis fatalia , nomina Principum fundatorum.

Porro de virisque tam incrementis , decrementis,

euersionibus, quam mutationibus imperiorum ope. rete pretium videtur nonnulla addere. Primo ergo distinguendae sunt accurate mutationum decremen torum&euersionum caussae ab earum occasionibus Nam Imperia saepe leuissimis occasionibus, ut plurimis exemplis Aristoteles ostendit, imminuuntur aut conuertuntur, squibus tamen proprie mutationes istae tribui non possunt, sed potius caussis veris, morbis scilicet symptomatis, quibus iam ante infecta fuerant. Sic olim Romae regia potestas occasione stupri Lucretiae illati, Decemuiralis occasione iniuriae ab Appio Claudio virgini factae sublatae sunt utriusque tamen mutationis verae caussae fuerunt

143쪽

rt INTRODUCTIONIS IN NOTITIAM Decemuirorum. Similiter Helvetiorum pagi ab Imperio Germanico occasione pilei, quem iudex quidam palo in loco publico impositum sua vice honorare praeceperat, poenaeque Guillelmod ello irrogata et sed reuera ob Austriacorum iudicum diu ante exercitatami perbiam tetulantiam desciuerunt. Quamquam interim negari nequit, interdum vice versa res leviculas primam mutationi occasionem praebere, ac grauiores caussas trahere. Simili.

tera morbis ipsis Imperiorum diligenter distinguenda

sunt eorundem symptomata. Id enim nisi fiat, ne quo vera mali caussa indagabitur,& remedia erunt tantum cu rationis pallativae,ut Medici loquuntur, hoc est, dissimulabitur,&aliquamdiu tegetur corruptus cinclinans Reipu-hlia a status, non autem plane cauebitur aut tolletur. g. II. 'Deinde animaduertum est, decrementa, mutatione Meuersiones Imperiorum plerumque respondere eorum ortui, &incrementis, citiusque mutari euerti, quae celeriter prodierunt tardius, quae paullatim crescendo, tempus aliquod consumserunt. I. quod exemplo Gallor utri&Hispanorum in regno Neapolitano,&ducatu Mediola- Bb MIe. nensi Renatus deaulinga illustrat. Est Lillud Il a quibusdam annotatum, solere pleraque, etiam maxima Imperia suos veluti fatales habete limites, ultra quos feliciter progredi potentiam aue suam pro . --XUδέ ducere nequeant, quidquid etiam ni tantur. Atque hac si hi, est diuina illa ορο Θεtri in Sacris depraedicata. Sic tu ori es xi.m οφ Asserit tersae v lira Hellespontum , Romani ultra Eu-

η phratem, aut Tigrim progredi ausi sunt, infeliciter rem

gesserunt. Similiter verius estenti loriani Tanai stu-

144쪽

Rr RUMPI BLICARUM CAP. XV. risuius simons Caucasus, omnibus Regibus Monarchis fatales fuerunt.

g. IV. Neque locorum solummodo, sed IV temporum limites certasque periodos, ingulis Imperiis diuinitus

constitutas certorum annorum numero conclusas, plerique Politicorum&Historicorum, nec pauci Mathematiis corum aiffirmant. In iis quingentesimum septingentesimum annos maxime fatales esse i quippe intra quos omnia etiam potentissima Imperia finiantur conueris tantur idque alii numeris tribuunt, alii natu resibus causis sis, quod scilicet circa id fere tempus sexta hominum generatio decurrat, quae magis magisque deflectat ab eorum simplicitate, robore fortitudine, qui initio Imperia huiusmodi virtutibus acquisiverant, aut confirmarant. Quaedam tamen Imperia solum dimidiam partem attingere, aiunt, intraque annos CCL finiriri quin centesimos quosque annos Rebus p. quodammodo mutationem , In pradferre, Principum item familiis regiisque stirpibus fatale essis , quae hoc tempore elapso plerumque desinant. Denique tricesimo anno circumacto plerum quo aliquam mutationem in Imperiis fieri; decedentibus e statione sua iis, qui antea rebus praefuerant nouisque sucincedentibus, qui intra istos triginta annos adoleverunt&nouos mores sensusque ad Rempub arserant. tia de re plura Bodinus II de Repub. c. II. Rangouius in Catalogo L

per. mictiterus axiom. Polit II, III, IV N Axiom. Oeconom.

V. Kehermannus ac x T. aec a quibus tamen alii non pauci , iique prudentia meruditione maximo conspicui,dissentiunt. g. V. Nos ea de re sic existimamus I, Diuina prudentiata,

a vii

145쪽

1i INTRODUCTIONI NOTITIAM uti constituuntur&fundantur Imperia, sic etiam certos limites ac periodosiis eorumque Principibus praefiniri τε Aa quos excedere nequeant. Qtio Tlaeologi conssirmant XVU, . sacrarum litterarum testimoniis neque ignorarunt Ethni A is se, carapientiores II, Echistoriatum monumentis certum es-DOM. Pol se, Imperia plurima iis, quae diximus , annoruna interuallis euersa esse III, Testari easdem hillo itas , nostriquetem poris experientiam, multas Respub. vltra illa tempora st tisse longe plures autem intra ea concidisse. Id quod ipsi harum periodorum assertores diffiteri non aud cnt IV, In exemplis, quae ad hanc rem adserum ur, saepe non satis exacte respondere numerum, aliquando etiam in calculo aberratum esse V, Neque numerosum posse eam Iirria esse quippe quorum nulla est acta, neque caustas naturales, quas adserunt, id quod ipsi volunt enficere, sed potius aperte eorum sententiae refragari , adeoque rem omnem incertam esse, nec omnibus Imperiis eadem an

norum interualla , easdemque periodos praefinitas dici posse. g. VI. Nec certiora sunt, quae V deni umeris, certis familiis Principum, aut certorum Imperior uina' incipibus fatalibus4 noxiis nonnulli iactant , inalia sunt, domui Austri. etcaeae Regilus Rohem cispeculiariter D t. v. rhter Uc sese annos sextos scidorum aere Chri anae, ut Ola VI,

oram XXVl.&c. .raeoniae Ducibus sui os an uossiepcrassos ahqui memorabile afferre , Pont tres Romanosplerum ero annosfidere , quot numeros conrane nomen ab P, in is electrove adgumptum. Quae omnia exemptis consit mare o.

'tu est Richterus i Silanien probe expendas, fortasse

, - plus ani Rus , qua na veritatis habebunt Certe ad re gulam&vaticiniuiu trahi non debent, cuna illam de Pon-

146쪽

tificibus obseruationem multa prisca iecentiora exemis pia refellant. Sicuti nec illud , quod a nonnullis obserisu Mum est eos, qui capriconum in Horoscopo adscendententis habent mmaton inperio , in quo munt , ac seciatim , P,LRomano,i e re de quo idem Richterus videri potest. iri

S VII. Est&V1 hoea curiosis obseruatoribus animaduerinsum, regna velImperiat ei tamque concidisse,vel insignemrnutationem passa esse sub Principibus, idem nomen,quod fundatores Imperii illius tulerunt, habentibus : Cuius rei exempla post Richterum plura congessit illustris For-sterus ad Tacitum. E quo tamen ruinas mutationesquo Imperiorum velle praedicere,nescio an a superstitione vanitate liberari possit. Quamquam interim plane sperni&insupei haberi non debeat.

CAPUT DECIMUM SEXTUM.

Indicia imminentium mutationum, alia sunt, turalia viprodigia mosenta; Ans Cometae, Eclyses maiores coniunctiones magna Planetarim ' Alia 's certiora, olitica . Heroram viri heroici, imminentibus mutationibus, a D FO excitantur alui de vaticiniis circam lationes Imperiorum existi

mandum '

Eterum etsi istis, quae diximus,indiciis minime fidendum .sunt tamen nihilominus alia quaedam si gna, quibus diuina prouidentia , imminutioni es,

147쪽

ii INTRODU TIGNI IN NOTITIAM conuersiones ruinas huic illive imperio imminentes praesignificare solet. g. II. Horum alia natura, alia status conditio Reip. sup peditat. Illa quibus uis, etiam rudibus plebeiis hominibus, haec potis imum prudentioribus deprehendi .

s. III. In natura, ruinarum praesagia sunt prodigia& ostenta, quibus raro boni quid praesignificari communis hominu

consensus, omnium saeculorum experientia,ipsaeque factae litterae credere nos iubent. Quamquam interim exactio. ri discretione plane heic opus sit, ne ex quo uis monstro nato,aut vehementiori tempestate , vel insolitis meteoris, in aere apparentibus , statim mali quid omine.

Addunt alii Cometas, Elipses maiores: de quibus

tamen non immerito dubites, cum hae ordinari, latui aecursu contingant,caussasque manifestas habeant illi quoque plerorumque Philosophorum sententia, in aere pariter ac coelo, a naturalibus caussis producantur, adeo quidem, ut non desint, qui eos aliquot annis, antequams conspiciendos praebeant, praedicere audeant. Utrobique

vero de voluntate DEI, per ista signa aliquid praesignificare volentis, neutiquam mortalibus constat. Idem doconiunctione Planetarum similibusque aliis censendur est. g. V. Certiora sunt, quae Politica prudentia deprehendit, v I , Quando res priuata magis curantur,quam publicae II, Cum neglecta interna magnitudine . solo fastu splendor&auctoritas Imperii censetur III, Cum op pcessio pauperum, pretia rerum cluxus ad summum fasti.

148쪽

RERvM PUBLICARvM CAP. XVI. D stigium peruenerunt IV, Cum dei Sciunt vincula ciuilis conuersationis, iustitia is ut uacaritas: U, Cum publicae calamitates non sentiuntur amplius, nec metuuntur, tantaque securitas animos ciuium obsidet, ut signa atquci, omina appropinquantis cladis , in natura rerum, nisque communi vita Reipub statua obuia ac manifesta nemo animaduertat. Est enim illud Ammiani Marcellini j nin verissimum, si caute accipiatur, fore manum iniectantiam ror. si ratis debilitari sensus hominum c obtundi nec minus alterum Taciti laesto nevi,quamuissignifica i. tu, non stara e VI, crebrae mortes piorum Vitio lorum- ιι, ι.que ac Rei p. utilium Virorum, quos D EI S futuris cladibus sub trajiere, aut etiam in alias regiones tiansferre so-Jet vi , Nimiae expilationes subditorum, Lusurae voracos quorum utrumque mutationes Rei p. accelerare, adeoque certum conuersionis indicium a piis prudentibus viris annotatum est. Plura designis imminentium mutatio uim p peditabunt Beso Idus in de Republica curanda Op.XV, Richterus in Axiomatibus Politicis XXII, XXLV, XXVII. Possuntque huc quodammodo referri pleraeque causis immiti utionis imperio tum supra recensitae. Hic quoque a prudelitibus animaduersum est magnis Imperiorum mutationibus appropinquantibus plerum que DEVM excitare Hero es, virosque Heroicos,quorum opera in mutandis imperiis extollendisva utatur Hrro autem vocamus viros inusitata Dprorsus singulari magnitudine ingenii, vigore animi incredibili celeritate cogi-gitandi admirabili,impetu accerrimo, felicitate inusitata, auctoritate& gratia summa , praecipuarum denique artium promtitudine, actusque efficacia, ad summarum reorum effectione in aptos destinatosque Ucroicos Viros, qui

149쪽

rro INTRODUCTIO MI IN NOTITIAM non quidem exaequant Heroum praestantiam, sed tamen proxime attingunt. Sic cum AEgyptus punienda, Israeli. taeque liberandi essent, Moyses,Cum Cananaeae gentes exstirpandae, Iosua Cum Philistaei coercendi Dauid Cum Carthago exscindenda , Scipio Cum Babyloniorum

Monarchia euertenda,Cyrus , Cum Persarum, Alexander Cum terris omnibus passim in an iretur, turbaretur, ui retur, lasciuiretur, adeoque magna mutatio instaret, Iulius Octauius nati sunt, Heroes Omnes, magnis euentibus sicuti a DE destinati, ita & pares Heroiconmra ι- rorum exempla Romulus, Pompeius Magnus , Cicero, Cato, Agrippa, Marcellus, Drusus, Germanicus, alii quo praebent. Neque hoc nostro& superiori saeculo inter tot mala Principum exempla defuere, aut hodienum de luntingenia Heroica.

g. VII. Ceterum prudentes plerumque virtutis Heroicae magnitudinem suspectam habent, vixque aliud, quam bella inde exspectant ' Praesertim ubi bellorum emina latio tantia ultro se exserunt, aut virtuti occasio quaeritur, triumphorum cupidine pax aut plane contemnitur, aut non alia, quam bellis 'victoriis petita optatur. Tunc enim fieri solet,ut eximiae & heroica naturae, summis viri bus in utramque partem valentes, magnis occasionibus insequiorem partem inuitantibus, ambitione& conscientia

potentiae instigant , denique flagitiorum ministris suia fragantibus, aut calcar addentibus, ad peiora consilia facile abripiantur; sicque Respub. bellis bella parituris inuol.

Dantur, nullamque aut seram tantummodo laudem e

quiete sperent, quorum animus semel cogitationibus bellicis laudibusque imbutus,4 veluti innutritus est. Quam

quam interim haud raro DEUS , qui istiusmodi ingenia

150쪽

tit, eorumque ministerio etiam turbatarum Rerump. in . crementa promouet, statumque conseruat. tiae lalia plura de heroicis ingentis,eorumque dotibus, diluerentiis,

speciminibus,indeque haurienda diuinatione prolixe egregie disserit Boeclerus characteribis Veritanis a 4e IV.

in Commentario ad Cornelium Nepotem. b .R. cang. VIII. Adderemus tris indiciis vaticinia & prophetias,quiobus haud raro DEUM futuras Imperiorum clades ac conis uersiones praenuncias se nouimus. Sed ea hac aetate aut

omnino talacerunt,aut, si qua habentur, plerumque tam obscurae funi& perplexae,ut vix ante intelligi possint,quam impletae sunt, aut certe idoneis documentis, quibus pratis dictionum suarum certitudinem ostendant, destituuntur, proinde neque exspectanda aut optanda sunt, nec temere illis, si qua orseruntur, fides adhibenda. g. IX. Loquor autem de veris praedictionibus&cum analogia fidei conuenientibus, reique praedictae euentu, mi oraculis, praedicentium probitate, ignisque propheticis, eonfirmatis. Nam subtilium, suspecu um,fallacium,periculosarum4 noxiarum visionum, reuelationum & pro phetiarum hodie abunde reperire est quarum tamen vanitatem euentus longe dispar satis euincit. Nec meliora sunt, quae ex interpretatione diuinorum miraculorur auctor Apocaci eos reseratae, similesque Scriptores αλ-mniatores alii, ab aliquot annis, vaticinati sunt, quos una cum iis, qui magno numero fidem illis habuerunt, vel anni proxime elapsi,tot praeclaris & memorabilibus euentibus eorum opinione distinati, sed reipsa destituti , redar-