장음표시 사용
11쪽
In lib.Ρerihermin. I. Aristotelis. De sine, seu seopo huius libri, inseriptione,
connexione cum alijs, modo procedend), Neius lilii sione. Iol. . In libra primi eaput primum de Notis, de ut in intellectu, ita etiam in uoce ue .rtim,& falsum reperiri. IosComentaria In capi t primum. IosQuaestio prima . De significatione, fle modo significandi vocum . . Io maestio a. Quid sit ueritas,& in quo subi
cto. IO7.L. In eaput a.de Nomine. IogCur denomine,&uet tantum , 8c non de alijs partibira Orationis agitur. N etit hcie loeo , Sc cur prius denomine, qua in de uerbo. IOR Commentaria in ea pinsecundum. Ios atlςst, prima,num definitio nominis rect sit tradita, in qua, singulae eius partim lae an inantiar,ac primo de uoce, quid sit, di vi uplex . I 'In plu I. de Ter . racis Dubia quaed in in eaput p. I o. LCommentaria in rapit x. II f. LQuaestio prima, de vi,quae in cap. I de ver
Num tech ab Aristotele dicta sint. Ita
In eaput 4. de Oratione, Enuntiatione, una,ae plura Assirinlatione, de negari . ne, ae contradictione. 11 1 Dubra cliuaedam in eaput 4. tu utaria in eapiit4. 123. f Qxiaestio prima,de Oratione . I I f L. otia plex sit orati . II .f. . An oratio Hie6niunt hie definianirab Ati. stotele, an solum oratio profecta . II sAn oratio sit genus enutiliationis. It s aestio a.de enuntiatione. II s.f2De iicimine etitantiationis. I s.f. De diuisione eniuntiatu nis. II s. s. In cap. s. De quantitate & oppositione
Commentaria in cap. 3.de quantitate , & OP. Positione enuntiationum. IT
aestio diuisione reriam qualis, scilieet, fit talis diuisio. II 8 f. In eap. 6. De regulis oppositariam enunt m
COOnentaria in eaput 6. I IOIn eap. 7. de afficinatione, & negatione na. I tCommentaria in eap. 7 21 In cap. s. inopacto in firmras eontigenistibus eontradictioni regula ueri tatim habeat. Ia I. s. Quaedant noratu digna. 12 2.f. Commentaria in cap. g. I L .f.R
ii aestio de tauris eontingentibus . ias murentaria in secundum lib. Petther i 16 In Cap.r. De enuntiationibus infinitas.& m. rua Oppositione. I 16 De nomine, & diuisione huius tibri, ae primi eius rapitis. 221 Commentaria in input primum . I τIn eaput a. De enuntiationum Vnitate.& pluralitate , & earum ueritate, falsitate. Irae a.
Quaestio secunda, quid sit modns quidnis datis enuntiatio, se quotliplex, di de eius
quantitate. 13a In capiat 4. qenuntiationes eontrariae magis sibianiueem esse dieantur. I s. f. Commentaria in cap. 4. I ε .L RFinis librorum Periherminus
In libros Posteriorii in Analytico rum Aristotelis.
Prologomenorum quaestiones. 141.s Quaestio I. Prologomenorum , de subiecto lib. Poster. Analyticoriam. I 41.Lx Quaestio a. de inscriptio. lib. PosteriorinnAnalyticorum. I43 s.
id resolutio rationis Logiea, & Potuinplex. folio I 43 f. Dubium , an hi libri aliqua ex parte sint compositaui i qmaestio a. de diuis. Logiees in partem iudi-otiuam, & inuentatiam. I 44 Ouaestio 4. de ordine hortim librorian . I IQuaestio s. de modo procedendi. 14s.f. tDe divisione. I 6 In lib. I,eap.r. De praeeognuicinibus. I 46 Commentaria in eap. I. r4 Quaestio pttin a, de iis, quae in expositione cap. I. dicta sulit. iso
In caput 1. Quid sit scire, quid demon-
12쪽
stratici, M. I P. f. x Coniu leutaria in cap. t. I 11 fa auaestio pranaa, circa ea, qllae secundo capite continentur. a In captit tertium, De opinionium cluatrum coit furatione, qui asserebant Onauium, uel nullius esse demonstratiotiem. fo. I 1 7. f 2COmne tua Iut in cap. 3. a s 8 fχQuaest .prima, de regre issi deae Astrativo. 6
In eap. Quid tu dici deonini, & per se,
de uniuei saliter . 16o Coninientaria in cap. q. Ist
cit. i. Quo n)odo ac lentia definia utrurper subiectum. L 3 In cap. 1. Quot modis cirra praedicatuin
uniuersale primum et Ie contingat, quo oque modo ipsum uere cognos trur. 163
Commentari. in cap. . Io s.fa,
In cap. 6 Demonstrationem esse ex i , quae sunt per se,ae necessat ijs. I 64. f. Coin mentaria in cap. I. 16 .f. Quaestio prima. Circaea, quae in sexto capite dicta sunt. Ios .i.a In rapui. .DemonstIatioliena ex pioprijs eoustare.& per se, ac necessiarijs. 168
Commentaria in cap. 7. I 6sQuaestio prii . Cuca ea, quae in cap 7. ciali tinent r. Iri .s 2 In cap. 8. De prancip3js scientiarunt, leuci enauta strationurn proprijs , dc couam ni tuas. aps Commetitaria in eaput 8. I s.f. 2 Quaedam ninatu digna. 176 unarentaria in reliquam partem capi tis. I76.f. In eaput p. Demonstrati tum scientia-rrum esse liue rogationes, & responsiones
Conrinentaria in cap. Io. IIn cap. I. primm figuram maxime serentiae esse ae in riuulatam. Is L. f Commataria in eap. II. 83
sticis tum in immediatis, tum in mediatis proposiri yibus ingnorantia dispositionis, & quomodo ignorantia negationi
COInmeu LMia in cap. 11. 13 In cap. 33. De Ignorantia tu me satis proposition thus. i 87
Commentaria in p. I 6. IOIIn cap. 17. Quod si piae litationes iamr--tiuae lint finitae tua sum . & deorsum , impossitate fit demonstrationes negati
Iu caput I 8. Qucul praediratiotres amr--.1uae non possunt in infinitum procedere. 19 IJ LCommentaria in cap. i8. I91, LRIn cap. is. Quo pacto mediatae Eposita nes a i i mediatas deduci possint. 13 s.f.
Coui inelitaria In cap. 19. I96 In cap. 1 o. De moti it rationem uniuertain lem particulari esse praestantiorem. I 'TGmnacularia in cap. 2o. Is 3 In cap. 2 i. Demonii rationem affirmatiis tu i Nativa cligniorem esse , atque ad scientiam nragis laOιι eam. Conranentaria in cap. a I. a G.f. a In cap. aa. Demon lirationem ostensivam illa , quae ducit ad incon nimium Poti . rea esse. 1OIE Commentaria in cap. 12. 1OI .f.
In cap x s. Quae scientia certior, ae prio sit quae uua, quae ue diuersae inter se tetentiae sint. Et quod eiusdem plures ella deis
monstrata Oues possint. 1Or. f. Cominentaria in cap. 23. 2.3Quaest O. I. circa ea, quae in capite. 23. containnentur . to LaIn cap. 24. eorum, quae fortuna eueniunt,
vaeque in sensuum functione sunt, non . elle scientiam. 1 f. s. Commentaria in eap. a . Aos. f. In cap. 23. Non omnium 9'Iogismoriam
erilem esse principia posse. φε
13쪽
Commentaria in eap.2 s. x s.f. I. In eap. χε. Quod scientia, & scibile ob pin. 6copinabili si strepent, & quid siu
In librum Sectandum Posterioriam Analyticoriana Aristotelis. Quod si Aristotelis institutum in hoe li
In ea p. s. Dissolutio disceptationis pro. positae, ouod ipsit ni qii id est mons te uir per aliu4 ciri ci est,& qii Opacto ipsius quid
14쪽
Pei Doctorem Francisciun Toletrum Societatis I E s V, Nunc S. R. E. Catilinalem Ampliss.
De Dialectiea ,scriptoribus, ct
rudem quada eognitionem Praedicinientoriisquoi si inuetionem ad Arehitatu Tarentiarum n6nulli reseisit & prae- aer argumetuationa quar Indagfia,tune tris mannae nota, quibus frequetur urebantur.
Quauis sophi stς pser que, qui disputidi peri.tia gloriabatur. ut Gorgias Leotinus, Prota.goras, piodico,& plures aliI. Aristiplςcelle. tint, Puri quibusda dialogis exas'tM PIato,& ob quoi si sol hi statu importui litare Atis libros prior si se scripsisse pri fiteti, ut illorura uillis, Se oblectioni plene satisfieret Caeterum ipse Aristo . primus olum dialecticam, ita persecit, ut vix ullus eu aliqua iii parte superauerit . Extitere quidE Stoici plerim post AristotelE,qui disserediarie,& amniine plurimum valuerunt,& eius arris praecepta 'na plura rna c5scripserunt, ita vel o interitatio Patipateticos,& Aristotel ipsum ut ait Cicero,di Seruca, va ijs locis exteritate disputandi statumilem arbitrareriir . Cctet si P . Morti iudiciu secus habuit, & vi.u A ra stoto Iem,io Oibus praetulit,ut praestantissimi qui. qiis Philolophi, si & sevat, di in esi comentaria edere usi dedignarentur, & publicE omisnibiis praelegenda propossvre . Hunc cI viae a
DTolet. rediis Philosophis, Melesia laseepi sti i1 .idetur, a mille pinsertim annis, & esi potissi- Insi in Arademiis, exteris alii Philosophis posthabitis adolestenti rediendis, enarrandum exhibere. In huius ergo uni ua Dialectica tamentaria Eda curauimus, adiuuentiuis ipsi is eonstiuitione,c6m ditate, & utilitarem. Est asit Dialectiea,ad plurima,&ma Dialerexim,sine ulla controuersia utilis, ad seselias, Vuluas. inquam, o Murenda a toti errores vita.dos,ad ipsiusq; veritatis oecultς cognition ad ramis denicii natura,& essentia,earumque principia,rausis,partes, proprietates, Bitiud accidentia pervestiganda . Haec.n. Dialectim res latentes definitione explicat, nau ita plicia,mmbigua distinDit,3c diuidit.Haee subtiis liter, uis,& appositE,ac sine de optione, de onus ratioci nes via aperit. Tune haec omiania inuenit,tuueta iudieat . iudieata disponit, disposita,& ordinata probat, ae.si ab alijs oppugnentur,defendit . Denique, vi uno verbo meam,cum h5 M animal rationis particeps, haec autem riaionem perficiat, unde & tionalis tactia inrito uoratur. m inaὸh minis propriaeenseri debet, &aeaeteris illa ianimatatibus potissimum ieiuno. Sed tamε antequam ad Aristotelis Duil ream ae damus, breuiter proponenda erit seientiai si diuisio, ut appareat que in Oesinem, quemqi
locum, & imum Dialectim semiet inter alio stimitias, de disciplinas. ' Artisi Se
15쪽
No autem Aristotelica duntaxat diuisione eontehil erimis , raro taιuillatra locis pletali Seientia i momnis a muri scientia lacte e st clara, Ee cerprict ta alicii lux rei cognitio, ab Aristotele se elim
.& spe cici Mempli y sues eap.pra in .in ip culativam, taliati a. & practi ram distinguain, quae distisictio ex fine se sumpta est . Si=eculativa enim est, euilis finis in sola ue iras cfitemplatici cSistit , Practica vero,etitus filiis est opusngno,
Iiores etenim cognitiones dabias, e incertas, clirales sunt Opili ionen, Sc liksere,ones,ac sim .les aliae,aratione ieietiet penitus exeludimunspe la specilliti in ruriat scientiam diuulit idem vivae si Aristote .sexto Metapi Q. n Phylleam, siue uli4 Natiualem. Hatheta aiteam. Metaphysica, quae ultima,tu in diu ina,vita de Ozotra ,& intelligenem , tum naturalis Theologia, seu Praina Philesophia ab ipso.& aliis uoraratan . e sue u Phylisa scientia est , quα de re
has corporeis malationa subiectis tractM, ut de arιlinati, S, planta at iribit , Si fiat libus , sub qua Messicina e Iloranda uiae. tiu , quae corpus Et manum Se eius affecticines considerat. Mathematica, Pax minain. - . qua-itatem , & eius asscα es treioriar, quae Paulem in cliratiine Paries cliuisa est . t tu Iaiet quantitatis diuisione . Alia enim quar udasen pennat cliv. allas celthua , Mi per ianens ciuidem uua eonti tua , scilicet magii riviso,de cim Geometria Merit , c lanirectitiar perspectiva. Praeest de linea m. suali , altera est creta , scilicet nun riis, de Pra agri Arithunet ira a Su ellula lini duo.
alia est sumi iura , sed clxscreta Raari ria,
ideo natiualis Theo'nia , ut di x mus, umeat ir, quod de issis anat, quantum lita imclun uu natat ili potest cognos . D iiii autem belreficio praestantior longe Thecit gia . supernaturali lumitae, hirmano gene. ria Deo eoncelIa est,cti annecti pytest iuris Iut potipontifieij pria lentia: nam eae ea Proseuyri ma tifiei
gna ex pariet piraer Hrensia 1 Theologiae
d reta ex sacris liaetis, de Eccletiae diuino tu . ni deprompta,tum ad mores, tiani ad fidεPertinentia, in unum corpus redacta, qt et per ipsiusmet Eeelesiae Dibernatione et aluta sit, quamuis Theologia, cum sit omnisi ptaina.&lapit . non inua speculativa. qua lii pra specularaua uocari elebeat, a quae& eminenter eonNn et Practi eam, ZI Specillativam, ut ait I . ThO Nas pilina parie, I I .ar. . atque haec de speculata uis , mei ea aero muri eirea operationG uer Practἰπ
talisl hilosoplua uertatur , quae quidem de- Philolia finiri potest . scietuia recte uolco D. Iuties Moratiam in paries secarire .in Etliaca, holmnis
16쪽
men, sue post illa opus aliquod effectum
permaneat, ut post aedificationem dorritis; si . Ne non maneat, sed solum ipsae actiones transrantiari vox, Misaltu, satratro, di huiusino. S. Igitur circa uocis vitin ct tones , ad contarium grai lacuendum Grammatica versatiar r ad Rheto. ornatὸ imittata una Rhetoli ea, cui annecti Hrento terit, ad rarinina 6c poemata e m. Poetiri polienda. Poetiea: Se ad historiast scribend ut Histo. Histori In externis alimn operitari efficiem Aura elis.eaetetae arare Mechanicae eernuntur: ouae N ectu pro thuerfixate retum, Se operia tu, in Glndiis et sant , quaeque ina psis emetunt .aistiti.' Ruuntur: ut Agricultum. Pastoria. Militaris, Nautica, Lanifica , Fabi illv. mali Is . Qi Oper Ili leti nimis hine let sigillatim te Rrae. At scientirium qua detri, di altriam viiii.
me esse Dialicti ea teneat, ex die is constat. Adueri specula te ius uni est alimn , murra opertim esse possetio. Ipeculatini en .si in se.& per se consuli teriar.& non ad opus agedum re ferantur, is uiit cisites qLyaedam, ut cmert alis, quas speculamur Artes ii esse au ei praelicam cognitior em. Cum ad rurales . opiis refertur, Ex istri aut rara in raulo es . septem liberaue artes ab antrium connume. rata tolere: si e dictas. vel cyliberum lion inem faciant, uel u liberum deceant horetinen .uel P ratione utantur . qnam rite amanuehanicae, di set uiles, quae in corporis p Attisi ii tius radiicitario consstunt. Suari autem hethera lisi liberales reales quidem quatuor, cima in rein diviso. hus uersentur, scit eri Geo Illa, AN Ihrii et . . Ast intrata. Mus ea. Sernu inales,sem inistionalem tres a vita in sermone, tria ratione sis ulit, liceidi aerso modo, ut postea ostende auri: Dialectica, R heuitis, S Gram m 'tara. Sed de his tractenus. Nunc de Dialectaea nobis inim agemlun .
Igitur antequam ad A ristotelis interpre
colatio in cuiuio, an sit propitὰ scietitia Z Tertio, an sit una scies tia Quarto , an sit
tare prisci ta . similiti e ad eam rarerin,
borando; eademque disputandi Blethodo. inia iv omnibus,diurna ope fieti, utemir. In ratulo ergo citiast ollis, duae mea Titioε. plicandae sunt, ex qualum o PutiGne eius nix ex . intellic iis pendet. Altera uox est Dialecti- positio .ca,altera , neeestatum. Dial aica relem est Di
17쪽
ne essariunt. Dupliciter autem aliqiud ne.
do ex suppositione. Necessarium absolute illud est, quod ex natura sua, nullo otiis ne ad alitid habito, non potest aliter se habere et ut Deus est necessaria res. Et necessariuni est, hominesn esse a lanat,duo , Sc tria esse quinque. Allitii est neeeitatium , quod ex te ali ter se potest haberet tamen alio extrinseco Posito, non potest aliter se habeae r si eut esse calorem , non est necessarium: tamen Posi. o igne, necesse est sit calor . Respirare non est leeundum se necessarium: tamen sati iis mal debet consistere, respiratio est necessa. Tia . Sagittam non est necessarium sursum tendere r si tamen proijeia tui, id effetetur necessarium e Si hoc nec clurium dic tutex eavia r siue causa si testiciens, ut in exemplis propositis; sue finaIis , ut cibus dicitur necessarius horni ui propter uitam : siue sit
'uaecunque alia caula. Hoc autem necessarium,Picris a sine dicitur, duplex est r alte. rem, id sine quo talis finis obtinera nequit, quoj neeellariirin simpliciter dicitur , ut cibus homini simplieiter Inreessarius est ad uitani: alteriun, rd sine quo finis cornimiae non potest haberit quamuis simplieiter possit et quo pacto homini necessata tu est equus ad iter peragendum e & hoc dieitur necessarium ad bene esse, uel utile. In praesenti locliti mir de necessario ad finem t & quaeri. mira , an ista ara disi erendi, quae Lo1 ea dicidiar, . necessaria. sint pliciter ad scientias na. rates amuirendas , an solum sit utilis, ita ut siue Dialectica polsit viis sc entias omnes, alias adaptici. Et haee de titulo orea lectaniam partem . Prima opiuio est Ioauo. s landu 1. Metaph. quaest. II. qui iis c asserit, u ian, seleutia ax esIe priorem alia oris dine doctiina dapite terr uiro modo iecunis docte dum necessitateat absolviana, N lin pliei. i. Mεώ Lee z altero modo , iecundum necessitatem ii vh secundum quili, idest aia bene essetis et au tem Logicam non esIe Decessariarn simpli-Η vitet sea solum ad beue e fle, & utile.l'ro hae
opinione suiu aliquot arg me illa.primo, Illud est itecessata viri simplicDer propter fine, sine quo finis haberi non Fotest, sed scientiae
poliunt acquiri fine logica: ergo non est imgica simplicHer. neeellaria . Masor est certa.MIDOr probatur. Constat enim expellentia
multos diseere Mathemuleas absilue Logi.ca et referunt etiam Hippocratem eam isse arte Logetae, qui tamen recte obtinuit Meis
dieinam : εe His mulle, ae pontificium sine Dialectica aequimur, & qui seni perfect8, ut uitleuat . Secundo si Logica esset uereosiria propter alias seientias, esset cuia docet
definire, diuidere, dc argumentari: Mae enim sunt instria innia, per quae aequiritur cogni.
tiores , sed quaelibet tetenna habet suas do finitiones. dc divisiones, Sc argumenta, s
cunctiun diuersitatem ierum, quas consiti e
rat i ergo Logica est superflua . Praeterea, terito , si Logrea esset necessaria ad aequirendas alias scientias , esset primo loco adcliis secticia : led hoc fieri non potest et ergo non est taecessaria . Minor probatur. Dialectim tractat de h is, quae non cognoscuntur, nisi ' i rebus alijs cognitis: ut de argumentMione, syllogi sino. propositione: haec autem noueognoscuntur,uili cognitis rebus, ex quibus fiunt et propter quam caulam RIIeu. . Me taph. m. I. Logicam asserit tractare de s
eundis intelligitulibus , & Auie. I. Metapho esse de secundis intentiolicius. Ac aliae scientiae considerant res ipsas; ergo polim aliae scientiae thnt prius addistendae r dcio Lo-
1 non erat necellaria. Praeteme quaedam
pars logicae uidet tu mala,& rei cienda , --
licet illa, quae docet sophismata, dc fallacias qui enim sophi stiee imilitur, odibilis est, E ilesiast. 37.ergo absolute Losim non est necessaria . t uinto, praeterea, li Dialectica esset necellaria ad quainnis scientiam com parandam , eum apta Dialectica sit scientis is umiam , erit etiam necesseria , ad luitaret acquisitionem . Quare aiuequam Dialectica esset comparata, erit iam acquisita; quod
implicat. Pro horum determinatione , fit primum prim si suiu a me litum. Homo qua parte inzellectu sanit.
praeditus est , o innium naturas cognoscere, de earlim caulas speculara conatur: nulla tamen ei a natura cognitio in sua est , sed sollam principitim a natura haber , quo Orn
nia comprahendere Posiit , quod inteli
eius dicitur e sicut natura niuiam anι mali
uisionem tribuit , sed porentiam uisivam, qxia obiecta pense utilare possit, uitile Aris r. I.Ethice.ε . Sicut pupillae,ioquit, inest uisiis , ita animae intellectus: de iuria atque
a. tura dat ni esse absque ullo opere no-
18쪽
ti Het: ita & an inra pex .intellecti ni a natur te6cessum, res postea intelligit & contemptariar, propterea s. Et hic. cap. II .asIerebar neminent esse a natura sapientem: hoc tame in et
ali a . inter sensum, & intellictum interest: ito j sensus Aelle insitorum cognitio irem peniensit; quia eius ignosce, i mo stis unus,
ct faei limc certus est, scilicet ab ipso obiecto praesente in ciueri, at iri tellecitis imagii a disti. cultate rei speculationem consequi Nar, eti in res in conanitini intelli eat, & inodo dissicilipto cedat, scilicet ex notis, R quae ignota sut
eu nimii l ex quo & qtraliter sellat tu sta obseurinn, nee intellectui, sec si furii se, preu. s. Vitile Arita, t. 3. de An in . cap. 3.m imam vitae partem sub errore homines dueerea ibi tritur. Hine enirn intellectita in multiplices incutit . lecepti ne SSit seci in itini sancti mentii m. Quantuἰ modis a Ioce lenis in reriam cognitione . ta 5
nt tus cst, ct in solo lumine naaurali intest ei. is, at ouόs .liscursus 8c ratiocinationes eo-gnoscamus: hoc tamenon susti eu. iit ab solitte rem oriane speculemur, ut Ut me docet Aviceii. in sua inica cap. 2. NMMa. illo uir, di ptaina inchoatio hornii iis noli suu sum ciens ad tueriana cogit ostendunt; suit ergo optri aliqua arte, per quali na Ohim procedendi in cognitione habete inus, iit tali modo P specto, postea ad seriau pecula sone iii accederemus. Haec autem ars ibit logica . seu fa- lectica,quae modum uniuersalem tradit te in
via in libet speculaiuli: propte i qi ioci a Boetio die tur Dialectica, scientia illi cerate iis uerum a falso: a S. Tlio ina uero scientia rata natis,acilium rationis directitia. Ab Augustino, logica es ars alti uni scitia a scientiatum. I ' a Peria , Omlit S aliae aperimitiir , & Praclaula Divites aliae elati luti tuta est enim, Piae os eiulit . uiam cognosce iusi . Et iis Alberio Magno lib. Praedicab cap. 3. logicae si quae aph Mira si is quae uidenti ir, di non sunt, liberat: errore , dasnnat, salsitatem ostenilit, &l iustitii recti itu in Onalii ope te coiit mripla lo
lumine nanirali hineature et nam aliqui logica na tit item notant. Et Aristote l. r. Rhςt r. a i TheogeA. . . i. J eit, homines 1 nati ira Dialecticos, Sc Rh toricos esse, ta- ITum consit mari ό, & pei scistio a magistris nimio habet tir, ii et longa obseruatioue, sicut '. habitus ex assciva operatione in nobis
Sit tertium si ita lamentum , quo Diale 3. Fund.cli eae inuetio explicatur. Saepe homines multa operatitur nota codiloscentesmo iussi, quo operentur . sed modum tallti IIII liaturaliter itenent: & inae multa a casti dicitiit ut facere: ita fit in intellio mi do: iri mi ut m naturali ter ni odii ni intelligendi habet, clina homo absilii e ullo magistro Di i illis discurrat, Mratiocinetur, vici icit Ara stotel. I. Elench. cap. I. I. Non tan eu modum hunc semper intelligit & adu riit; ac propterea nescit talem modum applicare pinnibus rebus quibus applicari potest. Et vico non se ipsi iii misit ista
d in si intelligat, iustitimi iuni a triato istinguere in ob hoc se Paentem ecipi ivi: immo .
ree certam consequitiir cogntalonem, Ni do i norator cuiIa cognitio colitudinis In
di, non exiguina rei cognitae certitudinem ' .affera'. raiit igitiar inventa Drale ctica ex ob seruatione ea ita & dirigenti liuius ni o G ι .
it et Im homines naturali et intellige Io obser istiant: qua obseruatione in bus cogo itis homines si pra ipsi uri ni odii in se reflectebant ipsus nati a in coli siderantes, & paulatam Pliari una successitone, id quoi holito naturaliter& casa iraeia..ibat, ada: itan red 'a in est, x
ct . cani, & I heior cartili et se tres, ex eo,
quia id citio 1 te triete. Ie riuum is ictu fit, ad Iationem rectatu redas tuni. fit ars, iit sit in ipsis attibiis .
His igit ut suppositis standa melitis, sit pri Pti mani ac siilusio. Modia*intelligendi perdis cur Conet. sunt qui usus logi eae sita pote: ., honi initiati iratis, nec sine illa scienti, in iliquam po
19쪽
manstro, sed per se Ipsum si 'ue ut lo labo-
Te praeepta ex experientia,eum lumen nari rite rationis aliquas eonseqMitiones Ninnisestet,qiralis est illa, quae in modo persccto primae fignrae fit. c. Oct 3. Tereia nelusio. Consumma incogniti molli Intelligendi, quae Logi ea dicitur, non habetur,nisi per do strinam a niagistris , ltaria inuentione quae magno errandi pe ,&londo labore fit, atque in his non est controueriis altri . C del. 4. Quarta conclusio. Cognitio modi intelligendi siue naruraliter fit nota, siue pcranuentionem aequisita; sue per doctrina aecepta, est neeessaria simplieiter ad alias scientias
persectE aequirendas , de illis est prius adi- Pisaendi.
Plobatiu primo Res non seitur, nisi cogitoleatur, quia aliter se habere non potest. sed hoc feci non potest, nisi cognoscatur syllogismi illatio tertissima, ergo Logira, cuius est syllogisinos cognoscere,est ad scientia
neeelsat Antecedeias est Arist. 1 Posterie. 2.Atis. I. scire, inouit, arbitramur .cum cognoscin us Rheto. rem ex sua causa, e quAd aliter se habete usi
ad The. potest quod fit, qirandoneeessitarem syllo.
c. I. t sie git nai cognDicimis,ut explicat Albertus ma herne gi us I POR. tract. 2. c. I. secundo eo noscere
tereredi non possumus, nisi inuenienda & iuδirando, antis est sed non potest cogitosei, an aliquid sit inirendem Ou tuae, uel non inuentum .um si si iliter, an res stati in processerit ex principij sinet non processerit,eile pu nisi per Logicam, ergo est necessaria simpli. tauerita citer. Haec est sententia ipsius Aristotelis a.
Ruas . Metaph.cap. 3. ibi impedimetitum uiuam ad scientias ea pescendas QOcet, non prius tenere
modum sciendi , que Averroes,& alij uorant Dialecticam et a in ex logicae ignorantia, saepissime in errores scientiat si antivios lapsos fuisse tradit 1. de Parii sanit liun .ca. primo. Praeterea Ruic in sua Logica , cap. a. Inmit,esse necellatiam,& Alber. Magn. Praedicab.cap. 3. inquit nesciens LCgicam,etsi scite aliquid uideatur, nescit tarne. cum ratiotiem
sui sciti nesciat, & se liabet ad serium , &actum sciendi, stetit ignis ad comburendum tignsi, ac propterea diccbat Augustinus,elau
ra.signuin lesentis est posse docere,docere ue o non Potast, qui I atra sciu agnorat. Haee rundem conclusio est Alg Edi sua I
sim cap. 1. Ad primum ergo argumentum. Responis Ad Iadeo, egando minorem nullus en ina scientia consequitur absque alio iis logicae cogniti ne,uel lumine naturali statuta, qualis est cognitio aliquarum rationum Matheirratio.
rrum, uel propria obseruatione & diligentia aequisita,qualis sorsan fuit Hippoetatis, aeIa magistrH accepta, cum tamen illa,qllae naruraliter haberiir, noli sit luis etes ad selenita totam, sedclitae uel est multo tempore in eura, uel aecepta ab alio . Ideo diei tui logicam esse neeessariam simpliciter ad scientiamsi initentam,sue acquisitan . Ius iuro eluile &pontificium demonstrandi. seu stiendi Me thodo non tradituri non enim res per eausas N prinei pia comprobantur, sed sola authoritate et eduntur,as plurimun etiam ad peris.ctam eius cognitionem Dialectiea conducii Ad secun sum circa II inorem est eonside Ada .randum,quod in sullogismo, argumentatio. ne, & reliquis instrumentis , possit ius duoeonsiderare, untim est forma, alterumnat
ria,ex qua fiunt. Q iaet ibet ergo scietitia dat materiam arguedi, scii logicus formam.Ita. que si sorinam consideres, una potest esse in pluribus materiis, sicut una fornis & fimira' regis potest imprimi auro, argento,& ferro, ita una argumentationis forma NIs potest rebus aptari modo, consideratio sotinae est c5muni si & ad logicum periinet. consideratio materiae ad parriculares sesenti s pertinet, quae tales res considerat. Vnde Aristot. r. Rhet. ad Theod. p. r.inviit, Dialecti ea est
lius determinatae scientiae sunt. Et I. Elenis cho. 8.dicit duplicem esse argutionem, quaedam est particularis, quae in icientia particulari fit, nin illim In certa rarateria, quaeisdam communis & generalis, de haec est Dia le cti ea. Vnde Autrer. distinguebat duplietan modum sciendi, uniuersalem, & particula. Iem, qui in qualibet scientia per se fit . ex alijs. enim principi constat syllogismus
idem etiam Alberius in principio suae L gieae. Cotistat autem, quod non posset in
ulla sciemu definitio . divisio, a uuaeu
20쪽
V tio In paniculari fieri , ni prae gnolcem ieipsam perficit, ustim ad isui inta ultimam
tire inumuersilit quod fit in Logi ea. Div. .pet fictionem. Quam ob rena euam ad scv o itaque est modus ecignoscendii uniue Ie lana licet diuersis eradibus est necessatin .i salis,omnibus scientiis eo mutunis,Qui diui- hum de prinia Pι stroae .sione definitione, argumentari ne ut I alint ii a
particularis. seeundum quem, in qualibet Q. V AE s T I O II.
cimitia diuersini R e procedit II, cuaria est . . . methodin. Vnde duplex Logiea, uniuersa. Vtrum Logica I tDim tua. lis cognitio prioris inodi, parereularis cognitio posterioris. De particillata loquitia Ara. o t. l. ita .e. . in principio & uocat peritiam. Haee distinctio est ex locis illis Aueris
Ad 3. Ad te aiunt respondeo, needem o dicta
Averrois. & Auleennae. Die naus tamen tria, Primi in quod simul gnoscimus tε,&utimur nudo cognoscendi, mim discuron. aes cognΩlcamus per in tene m. Seeundo res possumus intelligere, non cognstra m do intelligendi:non tamen illa cognitio dicetur sciencia, ut ostensum est in conelusione q rarta . unde fit, ut quamuis in inuentione Dialectieae praeeesserit rerum cognitio, cingnitionem modi, nunquam in nren illa filiiicient a. QuousQue sta ad ueliri, M sie nani in
prior suum alibri alia seientia: potnis ergo rei cognitio anterei sit Logicam, quam scientia rei: cognitio enim rei, ilne cognitioner tionis, quae Logica est , non est scientia. Terraci potest inuentionem autem, eius Cn.gnitio antecessit uia doctrinae, omnes alias seientias.
Ad 4. Ais quartum facilla est solutio, non enim traditiariir fallaeiae ivllogismorum in Diale.
magis tectum syllogismum intelligamus tu intellectunt nostrum ab erroribus qui ex ignorantia earu in accidete poterant, libo
Ad qui tu una respondeo , ad eas ranium Ad s. sciennas Diali elicam necessariani esse, quias antecedere potest . qtio fit ut cum ante le- ipsam esse non possit, non dicatur ad se idis ni necestaria, scis ad alias omnes leaentio: qu trauis, & in ipla quoque Dialecti , parsura cognita altera prosit ad partem alteram nullus cognosce ius ana. Immo uero id q uod est narinae, liniat δ 1 rudem quandam,& in .
persectani pii niΞ Dialecticae cognitionem:& haec ini prasceta rursus saeuitatem praebet ad perfectioilem, & ita gradu quodam ipsa
Irra cinini deelarationem oportet adis Prim uerrere scientiam dupliciter sumit uno divis. minio Pro ipso actu, scilicet Gnitione, qua sciciatis, cognoscimis, quae latentia actuaIis dicitii taurem modo, pro habitia, & prompti tu line . quae ex frequent alicuius erantilone in P
tantia cognoscente remanet. V t en in ex assi.elli circa al linil operἀtione, qllaedam in nobis gignitiar militas ad operandum postrat, quae diei tui habitus, ita ex seque tui intellectione alicis . in intellectu superest promptiuulo ad cognoscenduin,quae clieitiar Labitus cognoscitiuus,& scietitia habit lis. Est autem discrimen inter uuamque . Actualis non est, nisi illo tempore quo cotempla muro Habitualis uero et an nobis iton coguOscentibiis adest , & per eam ad cognoscendum actitaliter sumus prompta, & cetu.ororiri Praeterea adueriete , seientiam ta l. diui
actualem,quam habituale dapliciter ultirpa. s et ra. Uno modo eon muniter pro quacunque cogn ii ione. praesertim intelle stus, siue si t rei cotaingentis, siure rei necessariae, idque siue ceria, liue incerta ratione litamus: quo pacto omnes aries etiam Metehan cra scientia su eamus, & secundum viam seientia dicimur etiam scire quaecunque cognoscamin: Altero modo proprie pro cogitatione rei tantum necessariae,& per suam causam ad demolistrationem,ut elicemus: quo pacto Atistot. eon. sderat. . Poster.cap x. inter halle autem sei Etiam actualem propriEd. ct in , Se habitante, est diserimen. Actualis eoim multiplicatur secvncluni numerum propolitionum eo niatarum: alia enim cognitione actuali cogit insciisu, homo est risibilis; alia homo est disciplinae capax, lia singulae propositiones, quae diuersis demoli strationiblis demon strantur . Et hoc docet Acim. I. Eleneh.c. 8. Infinitae inquit, sunt scientiae, quia & denacrii strati ines sunt infinitae. At selencia habitualis non multiplicatur secundunt numelum concluissionuna: immo sub una scientia habituali 6 4 conu- -