Commentaria unà cum quaestionibus in universam Aristotelis Logicam. ...

발행: 1603년

분량: 614페이지

출처: archive.org

분류: 철학

31쪽

De Divictimi conamian . '

di seeundatio a Dialectico considerantur . Diximus reserenitas, Ac cognitiones, gares sunt rei notius obiectum; cognitiones uom intellectos propinquius. Et quia sunt eo relamra H uicem: na ira fi cognitio est , alieti.ms rei est cognitio, de si res e gnita est, per alιquam gnitionem esticognita: habent. n. inter se nuntium respectu in rationis. concl. Sextaeon elusio. Argii trientatio est Logicet subiectii misi Logi eam accipiamin prora ratrana parte,quam Aristoteles in libris istis,quias nos perii enerunt,t 'actauit. inod sanE uiis dentur spectasse, qui argu naetationem subiminiin Dialectinae dixerimi, & eatenus uel Eaflirari alunt. Perspicuum enim est non eoisse

de definitione, ae diuitione, P se, ut per I fa-eiunt seire ei lentiam,& paries reii sed solum quateniri demonstrationi, seu argumentationi subueniunt. Quod ian recte aduertit Alberius Maglius, & ut ipse ei rea initium Potiphyrii reseri, Auleenna, & Alpharabius, ite Caietanus in pranei pio Cathegoriatiim A ra. notelis, & Aegidius in principio, ita proce-

esse momenti . Iod si ilius tractarentur, aestor sumi siue quia in argumentandi modos, qlios primus ire ipse ait lib. 2. Elench. inue.nit, incumbendum sibi potissimum existima. rit , sine quia seripserit quidem his de rebus eorsum, sed eius libit perierint; certe Plae ex taut illud duntaxat subiectum argumenta. ionis habent, & eoeuncta referiintur. Irri. rho si quis recte perspexerit eum desinit hypotheti et syllogismi i istorum per utra Arriasotelis sola argianientatio Cathemrim subiectit ira uidera'poterit. Ex dictis eonstare potest rationum contrariarum , si quae sint, solutio; ia quo pacis Omnes piniones aliis qua ex parte ueri te inmigerint,ia quo

pari ius.

. . .

ogi ea dinet simode ab aliquibux diuidi.

ur . Romitis enim I. Τop. principio irrues diuidit patres,in eam sciliem,quae docti

vitave, re in eam,qnae docet diuideret, di in

eam quae docet argumentasi . Qioel si armi-mentario procedat ex propositioniblu neceDsariss,est Demonstratio: si ex probabilibus, Topleus: si ex apparetit bus. sophisticus, syllogisnniς. Et feci indum hae est pxis Ddmon. strativa, Topica, Sc Sophistiei, Philop.iii partem iiii leniendi,qin Topierascitur,x in patiem resoluencti liruit, 'e iii dicand , citiae Analuti ea dieitur, Logiea listinxit: Se parte in Sophilli eam posuit eum Topici; quia sophisticus hillogisseniis est obliquitas Topie . Ci-eer. I. TOI i. Logica in iudicesuli, & in inutantes partem diuisit. Polsit in his tamen aliter eontinosius Lo i eam cliuidere ex Sancto Thotria, principiollari her.retcbii,& recepta diuisione . Cuenina ipsa dirigat operationesii uellectus, diu detur ipsa ruin distinctione operationum. Triplex autem est intellectus operatio; prinis , uinplicium apprehensio,

qua res ipias singulas per se intelligimus: seeunda, composito, seu d: uiso, qira res intellectas unani alteri ci pillari ti : tertia, ratiocinatio est, qui, ex noto ignotuin illicii uentes deduci nuri,quae operationes similes sunt sermotii. Aliqua so enim sin pliecs uoces proferimus, aliquacio propositioiles componi Intis,

tandent ex propositionibus syllogistrios eonsanius. Triplex igitur est Logicae pars, ptima qtiae dirigit prim .is operationes intelle.ctus, docens modum quaret que terra per se intelligendi.& ad hane reduci ri r pars, quς tractat de desinitione. Secunda, clitae dirigit secundani operationem,quae tractat de ptO- positione: sub qua aliquo na octo continetur de diuisione. Tertia, quae dirigit tertiam , Mhaee est de syllogistitis. In singuIs autem harum est inuentio,& iudicium: nam & dmeemur iiivenire enera, & disserentias, ex

quibus est definitio, & de inuentis iudieare. Similiter in propositione , & svllogistrio. Vide Boetium I. T pie. Atqirenaee in uni versum de Dialecti ea dixisse, sit satis. Iam ad primam ipsius Dialectieae parte in . quae de si inplieib. dissetit, & in hae ad

Porphyrij prius

de quinque uniuersalibus Nactatio.

32쪽

ne Muthora, ct Mus operis argumento, ae utilitate, scribendi metao do, ac modo; timem ordι-

Orphyrius Plii losophiis . na tione lyh nix hoe Opus est, sit, vixit te inpore Aureliant,& Di letiani imperato. rum t Plotiniim halniit insi, girem Philolophitin Platoni eum praeceptorem Discipulos uero inter Mitis Iamblieum egre iureta Phri sophum, Ac

ad Porphyrium scripsit , ut sibi in ea re a l . quod alia iliu in ferret. At te ira hutie ad ea libellum qite anseripsit, περ οἱ ο' ις ἀγογὸtdest Porphyrrj:ntroductio stibaud Ilia A. u. Dialecl. inlite. Et quamuis hie aut hora fide Mastiana clescixtit, di eius factus fuerit hostis acerti iniιs, aduersus P. eιn aliquot nuncertatuta actoriana Patrii in scripta pro Christiana Raetigione, ae D. Hieri,n. Si o Austus .

de aliorum; Tamen hocillius opus, quod Aristoti doctrinae sit consentaneum, & bona ex parte ex Arist. sit deerapnim, & ad illius praediciniem, imo& ii uoecim Dinlin. mul- iam conduere M ,hil aduersus si item confidneati merito.& A Eeelesia peran illum, Ae in

publicis ubio re scholis inter retanti Luri ante

Arist. Dialecta I susceptum est: Agis mili emiinque uniuetialibus, Gemtre. specie D. fierentia,Proprio. de Aecidente, Praedere triri omni tari praedi mur,aut pruritieari posissent: tinnessentis in rerum intrinsecam,tum extrinsem, propria, de aeel de ita reri tu, ecutinenti H. Exquila etiam omnes constant de unoquoa; re quae itionestiaris.& definitiones, & diui nonra, & ex istis quoque esistant,q t ae ita pr*dicamentis collocantur, ut ipse mei postea Porphvritis sui operis utilitates connu merans refert;& nos pollea explieisiarniis diligentauri Seribendi modusae niethodus fuit stellis. incrocli ctori L more, definiemlo, cliuidEso.& exemplis singula illustrando; ut ad intro ductionem Itimonssius Meo frum imam, α

ordo hic fuit, ut pluis de singulis istis vis niuersalibus; at quidem a priori uis ad post

Nora, naturae circi in progressus sirerit. Dein iade silvata inter se contruserit. Unde ici partevrres hie liber secatur. in praesiti illiculam, set exordioliam , & ipsoriim per se quinque unia uersalium tractatiorum , Midem cap tibus i e in ipsonim uniuersaluim inter se eo:nparationen i ultimo capite in ratias linuicem comparationes ivbdivisio.

Pembyrq Phoenicis introductio. 3QVaeri potest eur Mitiseripserit sintro

ductio J tani lat8 patenti uoeianito 3 nee actui serit euhis rei sit intrini lictiαResponderi potest, uel per Antonomasan sie inseriis mi infitisse ob istius libelli exeellemiam, ut

terpretesi uel quia ad uiti uetiam Dialectici, atque adeo ad uniuersam philosophiam pri- militi adiui pateficiat, vel quia erete ad Chrysa orium letipserat, M subintelligedum et , ad id, quod ille petierat,es Ietntradi ictionen tui deliret acl ptimiicamenta, Sc Arist. Logiei intelligendam. Inseribitur autem a eomplari iis praetergim Neotericis, de quinque praedicabit sι

33쪽

, alijs de quini uniue suibus, quod in ide

ferErecidit: nam illa uniuersalia sunt, quae praedirantur, & dicuntur de pluribus.& use sunt praedirabilia. quia sunt uniuersaliat de qua tamen re postea agemus Alij uero,qui puta iit Dia lactieam non de rebus, sed de umibus agere titulum faciunt iuxta ecuum sententiam, de quinque uominis. Sed in hoe et titulo subaudiendum erit

aliquid; netripe de quil que i ocibus, scilicra, uniuersalibus, leu paedicabilibus. An ueto de Iebus, leu de unc. bas, vel Intenci ci bus Dia

lectica illiterat supra osteniliariis; di diligen tuis paulis post de ea re di iseremus. Omnes aliteat in hoe t tuto absolui. conueninuut, scilicet, de quiaque viIHIerialibus, seu cla quinci te praedieabilibus nihil alluit addendo. licet uuus reret has esse res, alius elle tanta votas.

cum sit necessarium ci xystori, ad eam, qua vi apud QAristotelem,

Traedicanuntoram doctrinam.

Diximus superius,cum quaesiui artis,an L pira sit necessἀriai quot modisia x, ille Dsarium, accipiatur quod hic luctarier repete

DIiue necesIarium: quod .f. non potest ullo modo aliter se habere. Altero aio jo ex lap. positione necessarium, quod posito at quo lio,M ul Meeitatio eonsecta tute quamuis iust res sit eontui gens: ut si igna est. necessa. Horator erit: at ealor ipse.& calorem esse c5. tingens est. Est autem ciuius hoc ex suppositione creetiarium multiplex, pro supposui O-num diuersitate, ex quibus necellario sequitur; itidelicet liecessansi ex luppositione Caatis alleui uessieientia, forinalis, materialis, uel finalis,uel etiam alterius re iuuinae Iuppositioile,cx qua aliud necessata occisquitur. Sed nos,almonussis, de ne aestitio ex suppos none finis, quod ais praesenteni classicultate attinet, dicamus. NecesIarium ergo ex fine, seu ad finem est duplex. Alterum, line quo is finis obtineri non potest: quod dicitur si in .plieuernc cessarium, uel necessatium ad esse reii ut ei bus necessarius est simpliciter ad uitani sustinendan .Alteriam, sine quo non pintest eommodEallectui eiusmodi fit ra; quam.

vis simpliciter possit. Et hoc vici sui et a Phi

ut equus ad ites Igendum i nam sitis illis iter posset per , licet non ita commodὸr a wis ita diu l alterum uorari solet uerassaria ad esse rei, hoe ad bene esset illius simplieiter Messariun , ut res sit: hoe secundit in quidaeceium iam, it icilicet, resime si h uel bene fiat Deinde mi aerae lutum est, posse nos qua rere: uel de hac qiiiiique uiti uetialium cognitione,an sit necessaria; uel de ipsa Porph ij tractat, Oue. igitur tam tractationeni Porphyri j.quam iptam per te notulam uniuersalita

cerauni est uota esse absoliuὸ necessariam h minibus: sed ex suppositio ire dunttaxat ianis; si uelitri, uic elicet Dial aicam. praeseristini Aristotelis, amiscere,& alias discipi nariSed si de necessitatu ad finem loquamur; diastinguetidum erit: ipsa quidem per se cognitio uniuersalium, est neces laria ad eum haε siti pisciter: uarii tum in praedieamentis Aristoteles ipsorum fiequenter meminit, Gen Iis, Specini, Dilserentiet, proprioin,& aecidentiuini tum in Topicis, &ali sevis DiaIem

no,uel rutae si naul addita, uel antea. Si uerb. de Porphyr j tractatione loquamur, necessariria quuten uon est simplicuera eum istet alium quem v s aut rem de eisdem uniueris salibus disserentea nos posse susei pete . Est tanun utilis ualde, etiam necissaria seeundo nudo ad bene esse;quod inagna dexterita & breuitate de eisdem egerit. Sed nec Miam ipsa per se cogit itio uniuersaliun est simpli. citer necessaria, ut addiscantur ante ipsa praedicamenta: quandoquidem in ipsis praedie mentis,& alijs libris, cum Occurrerei t,addissei possint. E st tamen ualde conarnini um, ut praus addiscantur et ne postea in decursu te. ctionis ni istotelicae studiosi retardemur. Atque ua necelsario etiam antea addiscentur ad bene cile,ut melius, scilicet,&. facilius ad dii cantur.

Nos quid sit Genus, quid Disserentia, cima Species, Proprium, oe piis

occidens.

Seruauit Pothyrius natiarae ora inena in horum numeratione , M ita stariolie, aptioribus, sciliret secundum naturam d p steriora protectus a n am prius ablolutE de

ipsia in te uatinisalibus erit . deinde illis

34쪽

ediit itutis , ea inter se eon paraula . prius

en in oportet rem et Ie, deinde a s aliam comparari. & reserri, res ratim pi imo est in se. deinde refertur ad aliud. De ipsis vero sing=lis, similiter natiitae oti ine semiat, tu prius' lnistrinsera, viae adissentia in rei attinent, refer.tet, nempe Genus. Di Terent lam.& Speciem; deinde extrinseca , chiae extra essentiam sunt rei, Proprium, & accidens. inter extrinsecariusus, prius paries essentiae, ex quibus ellenistia tota e D stiria itur, retuli .Nanx ex partib haud dubie tot lim consurgit . & pNMDPOr rei partes adsitri, quam totum fiat. qiuγd sine partibus esse non potest. Et in partibus,eam, clia xiii potetitia prior est , collocati it, scilieet Genus, deii de Piae illi tanquam actus,& perfectio ad niti Differen Nain, ex quibus an babus reua Speciei essentia cons gri , ait ecori, ponitur,quam tertio ptoposuit loco. inter extrinseca quoque primurn loemn Pt pria, Npote Viae ex ipsa perina anteissentia, obtinent. Deinde ultimo quae exta in eus ex alijscalis seontingunt. Accidentia. Tantillo in alite in in ipsa tractatione, Naturaeordi. ne in . quem hic proposuit, doctritiae ordine perinlitau t, ut de Specie pro Rinie post c enus alite Differentiam , Piod illi ellet correlati.uunt , disputauerit. Ac praeterea ulem natiuae ordo ex alia quoque causa conspici ur , pi oportione ad

que ad ea ituri persectionem. NMn In generatione rei cuiuinae nati talis , primum est materia in potentia ad formam, deinde inean ipsa sornia inducitur, postea ex mare, Na. N sol nia fit totum clari postrum, ex comis posito riirsus , ipsius totius est eiulae proprie. rates en)er tint, ultimo tandem accidentium ornatus o mill rei iuperadditur. Α Pie ita res i alii ratis v n seolaque tota interius , e temustae per fiet Nir. Igum proportione qua in clana Getius se habet, ut mare ita, Disserentra, ut forma. Species vitarium composita. Pr

pria proprin, & Aecidentia aeculentibus reis spondent . A que is ordo est, ite in Nativae dicimus, mih da priora tuis ad polletiora Natura progrediamur .

Vtilis quidem istoriam Uniuersalium e gnitio est, ad definitiones eonficiendas, filuuetenura definitiones ex Genere, & ssisseren ria, & deseriptiones fiunx ex Genere, & Pr prio, vel Getiere , & Aeculemium collecti ne . Ad diuisionis quoque vrilis est, nam di uisiones quoqtie filint. Genetis in Differenistias, vel generis in Speeies. & aliquando et igper Propria loco Dilliuentiarum , & fiunt quoque thi biecti in Aceldentia, & Aecidentis iii Ribiecta, aut Aeetilentis in Aeeidentia. Vtilis etiam est ad demonstrationes, nam demonstratiotiis potissimae medium est des nitio ex Genete , & Disset eiura constat F,

& propria alaelua pallio demonstratur de Specie in ipsa demonstratione. Aeeidentiaden rum cognoscenda erunt, ut a demonstra tione renaoiteantur , & quia conserunt pluri in una ad rei naturam pei sectius cognostendam.

Sed cur ad haee utile in clix t Porphyrius

horum cognitionem, non eciam ne lalla. cum non sit minus nece ilaria ad haec, quan

pota it, vel quia antea plus fuerat voeabnia necessitatis . noluisse idem iterum repetere, ne fastidium generaret , sed in taliud affine voeabulum, ut solent seriptores. mriate V luisset vel quia vcile interi um pro necessario accipitur, clicitur eni In utile duobu mois dis , uno modo, pro eo , quod alteri conducit, sed non est ei omi ino necessarium a seia se rei altero nimio . pro eo, qxios experitiae propter alteium, lite quo loquitur Rristot. tertio Ethicorum , eap.2. siue autem illiud, omnino necessarium sit, sicut animili cibus, sue no' sit neces lati utra sicut homini v stis. Aliqui vero distino uti tu . aliud. sininquiunt j est dicere viilem ad definitione facieiulas, di diuision si ac demonstravi nes , M ad hoe est utilis tantum . eum sine

horun vitiuersalium cognitione, nounulisti, ut Geometrae, & Alithmetiei, definiritu. dividant, de demonstre ire. Aliud est ad arte in , & praecepta definiericli .diuidendi9 x

demuli strandi cognialceiula, nam ad hoc non

solum utilis est . sed necellatia horum Villia lietiali uni cognitio. id quoque obse tuan da ei ii Porphvrium node tu tractatior e l .

35쪽

qui . M Ipsorum volueralium per se in .

Tota a breuiter . velut intro u- , iis modo, ea suae ab antiquis dicta sunt an reci , ab altiori qui ran. φ ito itinu abinnis , simpliciores

vero mediocriter coniectans.

Hie Porphyritis tractationis suae .ra dum indieat, &eius aperit Institi mira , prin ponuque se sis breunate, & ut intro. iisti nis ratio exigit , quaeis aliis Philosophis dicta l.liri, praesert In Peripatetieis, alia 31m m. obscuriores Fero, Se difficiliores quaestiones, Ipo e as natu alem, vel Metapsysima in poti is specta lites, praeter illarum , &ra se solunt distiiraim, Piae faciliora, & P πad rem potius spectare vi Maiitrur , & te et istiua capriim iron superent , magis De sine

t mox de Gene diu, ct Spectebus

1llud, quidem siue Absistant'. siue in solis nudis intellectius posita sint, o siue Absistentia cor aralia sint, siue inmmoralia , ct vir' nu separ ta , an in 'sibilii Ur posita, o timeu haec consistentia , disere reculabs, altissmum enim est huiustmii uri tium , ct alius maioris egnis ins iasitionis. Illud vero quem tuodum de bis, ac de prepositis magis probabiliter antipwi tractat erunt oe horam maxime Pera atetici, tii tune tentabo monstrare. Alimiot ex illis es sellior, Has Maessi

nitras . qaae de uniuersali risieri poterant , quas se praetermissuri in Pollimbiriu, rei, est. Pria a Plinio est, an Getaera , & Spe

cus existant in remn natura, an vero sit 5.

tra,simc migmentia in mentet, & intellecta solum conceperum , ut eum dicinnas, animi, vel honio, sitne alqtra resiliet orno minmunis, & illud alii mal eon in acie, an solum

generalis sit quae a in sola cognitio metuis nostrae , honuui1 in quana, in commani , di animalis ineornmun I. seeunda quaestio est

Eth sint in reriam natura illae res Gamnes, cplas Genera.& species voramus, an sint eorporea , an corpor s expertia , & ineorpor Tertia quaeitio. An ex is an isti, e Genera,& Species in ipsi met singularibiis re,isi diui suis . quas sensit pere purius, an veri ab istis rebus itu uridi ita sint separata. Has quaeis stiones, quonia a ad Metaphytred potius Mcta iit, praetermittit Porphyrsim pollicet u auistem se de ijs rati eum tractaturum,quq utilio res & maleel icis,inagri aecon miaatae vi imbuntiar, quae abali q Peripateticis,qui sequuti sunt A istotele ira; tractatae fueriin .Ped ra-rnen cli ta n ens illastra non ita his auditis eoiimiescit, & obra 'Unes , Illas ram refere nitis, de istis lion nulla, quant triti ruis est Dial chieo, magna facilitate. Si perspicuitate, ac pariter breuitate Iesesamus.

Ii Piocernium PorphyriI. Rit tripartita disputatio. Primo disseron us vialiteriali in eo a nolini. Deinde ire piarnis . ac secundisi th et itionibus quibus ipsa coi sta iri vi aversalia, di alia ad Loginamlpectantia. Tertio de hiiiii libra lis in . o. st terno uniuersaliuio iacta dixi lio 1e i aggle diemi r si ii r i. ra m iii particulati tractati nem , hoc ordine qui scili itur.

Secun D,Utriam uniuerlata a sint res, an si Iae voces. vel conceptus. Tertio,Verum uni intrialia sint in rebus diastincta ante operatiotrem tiaellectus .

Quarto, Quomodo rei ponden .lii sit quae. stionibus de uniuersalibus a Porphy rosae his

Deprimi Rac sectinctis intentionibus.

Plinio. Qiid sit prima, si s in clari Ictio. .

36쪽

. Quaestio Pninaia Ta

um . . .

Seeundo. An sit genus ad illa Prael tradi.

diuisione, an sint taritum quinque uniuersa lia,seu quod in adem Ndit . quii in Hum Praedirabilia Sed lἀnt de litagulis,eo Ordine quo proposita sunt di lierantiri.

Quid, de quotuplex sit uni uri sile.

Quamuis Porphyrius ab istis de Getieriis

P is, & Specieruis viaestionibus ablii nuuια. id nobis vitio dari cisi debet, de cis disputationem statuam habeamus, piaeser vim, qui non ad Aris .solii in Praedicat illa, sedata totam L .gieam . & Physicam audito res iustitistra stulem . crioriam utilitati, Scin literis pireteilui nullHeuus fieret satis, fi

li stiones has , quae orniti doctritiae maxime sunt neeelsariae, in Metaphysicam usque disteteriri s. Cum nulla minimodior ofRr. tur eas eas elucidandi, quam haec Pr sm s. douod militi insignes Doctores . Inter quos Aibertus Magniis, & Boetius, diligen ter praestiterunt. Nec tamen Dion a. quae luMetaphysica liue diei possitnt, sed ea dix-υπM, qtiae aeraclio nostro miliora fuerint, ac tanta elatria te,& breuitate, Planta fieri possit, proponeinus. Primo ergo natiuae , de doctrii ae ordine , ne in ambiglio uersetur dii putat o , nobis explieansu ui est, quid uniuersale, di quinia Ple X.. vii luet late 3gitur non en est multiplex.Vno. n. modo id mi tui complexε , altero mcomplex8. Vinuer Iale coplexit in est propositio, euius uetatas ex singularisi multo Ili perseueritate dependet, ut si dieatur . ias homo mariat, siue sit citra res contingentes, siue cir-m res neeessarias; quo utitur hoc n in ne Arist. l. Post.c. 7.1 . Met.c. r. Universale, inisquit, est prili ea pium scientas. Vniuersite in.complexum est aliquid unii in simplex ad plura ordinem habetra , qinia nihil tiplex esse potest per ordinem multiplicem , quina uul, mad plura potest habere. Praino. n.potest hinoe ordinetri Gulet, siue effethntis . siue finalis, litanda u-Quia existeris , pilites, & uarios

uniae tules horiam inset Ioram emientis allia het omnes ro naturales coeloriam uir tute produeunriar i Deus etiam est omniant eausa uni rialis est mens.& finalis, quia omnia ab ipso , ut ab efiiciet, M. & ad ipsum, tu ad finem supremum, &Optimum refeIuu tur, &hoc uniuersale communitet diei s let in musando Seeundo A icitur Vniuersat id quod multoris ira est smilitudo, ut imagis

est iii merite artificis V niuersalei quia mul totum artifichalori ri exteriorum est simili.tudo, & cxemplar, quod etiam uniuersale inreptetistitando dici solet. Tertio potest aliouid uniani existens intelligi multoriani esse substanti an , quo pacto A iter. falso putabat . unum esse intellectum assistetitem homini bita, sm potim Plato, unitam esse ideam ho minum, quet una existens Omnibus per se da. b it holminibus esse,& hoc uocat crim muri terVniuersale in ellendo. inario est uniuersa te in signistrando, lici pacto una uox ut Iu . ea, seu cognitio una, multi signifieat, vialis

est aliqua uox Gis. Tande mainis est uniuer sale in pt dieado. s. id qtiod de militis diuisin uere affirmatur, tu homo, qui de petro, Se Paulo per se prςdieat tu . De his ergo tribusiritimis est inter Philosophos disputatio , de

eontrouersia. An id, quod de multis unitio. ee praedie uur, sit sola uox, uel coneeptus, an fit aliqua natiua communis per uoce, & eo in

tura per uocem , & coneeptum sign fieara . An talis natura sit per se separata ait in ipsis retari habeat elIe decliubiis praedicatur Hoeautem uniuersale Arist. I. Periherminia eis s. si e definit. viii uersale est id , vacid de pluribus pletflieari aptum est, it clini definiti ne multae conditiones uniuersalis raeith assignantiu . Primam eii ini de t esse alvavid unum, ex hoc quod dicit tu sid quod in unum

ii,qtiam, & nomine, ac raraone. Sic enim A. ist. docet libr. . Po: l .ca. 8.3cc. a. o. ubi ait , uitiuersale esse uti it cluid , non l .lum Iamniine , sed etiam ratione r hac ergo pari cu la exeluduntur primo complexa, quoniMnvitalia, non sutriuntini non, ne. Fxeludi natur et Iin aequiu ea , ct ath non sunt unum ratione. Ai aloga uero, Ptia sunt unum

quidem notritiae, di conceptu lorinali, & ita citiodam nudo uiatria ratiotie . sed inaequali. ter participata, qualia sura, utitum, ens, b . ium,achmlh Iideo ab Arist. qu. bu Id .m iu

37쪽

etes entis e faibusdam vero alijs lo eis, id omnite uideli ril e . Me . r. 1. ct ira ait, ens, &uniim non essἡ uniuersalia, & e acie ira in Orn .nibus,3c I. Ethic.c. 6. au, nun3 aeum, c eris, non esse quietiam uniuersale, ae linunt;qhlia in omni btri. Praedicamentis, reperiatur, sui Peni in uniuersalia, analoga,& tlanscendentia,

non uniuersalia uti tu a, quae sunt uetὰ Ge.nera , aut Species. Oportet ergo proprie uniuueriale sit uniun, s. incomplex tura , & uni uo-cum , Pacul indicauit Arist. eum in eius definitione posuit particula ira iliain sid , clitoc .lDeinde in secunda particula cum vicit prae dieariir intel lige , a Trinatur de plurib. di uilini ; ita , ut illa multitudinem habeatit iuillo nomine,quo pacto, hic Deus, non est tu Inin uniuersalis, quia lue tibias personis conueniant,non tamen securidum illum reci piunt multituesnem , cum non sint pliares Di j . Praeterea intellige in praedicatioue pr pira , & directa, qua superaus de inferiori, iret Aceldeiri de subiecto prae luatur Norari. duin etiam est stot. non definisse uniueriale peractii in praedicandi , ies peraptituit.

nem; crata non est nec esse, ut actu p .mlice tur, ut fit uniuersale, sed quo is si raptu de plii. tibus prplicari.Vniuersale ergo debet e lIe incomplexum,unHIocun , praedaeatrum, directsi de pluribus in illo diuisi in milititudine in habentibiis . Alteram definita oneria uniuert alta attulit Amst. lib. 7. Met. c. l . qilae est Euiui incidi . Vniuersale est, quod aptuni est,u an pluribiis insit, qu quidem ab altera in eo disseri. haec per causam, illa tractitur per effectum. C aula .n chir alicii ld uerre possit de multisas fi NIiari, Hieci est; clitia illud te ipsa est in mul. tis: alioquii non posset uere de illis assirni ri,si in eis non esset: nain quia Petrus est horno. N in eo est natura hutnana, ideo uere ho aio de Petro assumtiit e dc quia albedo

est iii subiecto, & in te ipsa est album i ideo

de tuo albiicia dicitur, ab eo et enim , quod res est.uel noli est, oratio dicitur uera, uel filia, ut rect it idem Arist. Cum autem haee definitio ab altera definitione soloumbo, insit, differat; intelligedum est uerbum, insit, id est, quod uere rei ipsi conueniat i id autem siue

tra essentia, ut Propria, & Aecidera a tabiis ipsi se siueniunt.Αtque ita eunt illo effecta praettieationis pran ae defiιritionis teciprocabit it Nam clim ite insit plurib. de pluribus ut siue uete prae si eabitur & eum vetε praedicetur, uetὸ pluribiis inerit. De hoe autem uilitiersal Ausa res aliqua a patie rei existensi an solae linc uoce si uel eonceptus, uel quid aliud, iam ui dendum est. q

Tliuius ipse eli aestionis , ex victis satin est perspicuus . ut nulla alia invigeat

explicatione. De isto nainlue uniuersali in praedicando, citiod ram definiuinalis , Daemtur, num sit in rebus, an in sola tantu inente,& cogitat oue, & ouide in initio , hoc priiNonotandum est. negari non pos e , est liqiias

Iotes eo ni Inul es. N uniueis iles , & elle e ceptus alioque sol inalcs iuentis conrnit iles,. S iiiiiue ales. Sed quaest: in hoc uerlaltur, an etiam lii relaus ipsis sint unitier salia, auuerorat turn siit e uoces, uel concepit s.

Fit ei sit igitii I inhaere tres Philosophorsi opinioneS, duae extremae, & nna quasi media . Igitiir lilia fuit sententia Nominalium, Prima quam tradit Ochan suae Logicae.c. I & alio. opimium, qui illa sequuti sunt. Vniaeriale in pili

eatus o esse iidem euanu niueri ali in signifieaiido, ita ut non sit ali 3ua natura cois, quae de ciuili is pr.m ieetur i sed so. u esse voeec Gem significantem plura , quae aliouam inter se habet similituὸinem. Sie etiam Burici an in principio Praedicabiliunti liquit; Uitiuersale est terminus communis,cui ex modo suae si .gitificationis non repugnat praedicari de multis unitIoce, & diuisina, & alij pleriqi istius suiu sententiae, qui riseo Notales uocatiar, Ptum haec, id alia multa tribuant non ii ibus. Haec opinio probariar I. Aristote .l.de antisma. cap. I. inquit, uniuersale nihil est, aut pcisterius est, quod idem uideriar esse , ac si es eatur, nihil esse uniuertate, nisi uocem, ait conceptum in repraesentando , iret significando a quini uniuersale posterius est, cum res sint pt iores uocibus,& conceptibus. Item, 1 em Aristo .in I raedicamentis rapit. de s .

stuatia, ait, secura tu substantas, hoe est

38쪽

P taeterea a Q requid est in Mundo, est sin. lgulare, t experientia Pat , ergo nulluni est viii iersale. Tertio. Si alici esset nariri a mniresilit,

uel h Eret principisi,uel a nullo esset huefierin si =r,omniat per Desi principisi hene, quod

si liEt principiu tergo per aliquam actionen iinere' tesse.ergo est singularis,& non uni ue- lis:actio enim singularis est. . Met.e.1. ςς ψδ inoppo fita ista fuit Plato, lit trassit sae.'P' pis inne.Ara st. hie n. singillaris sit bstantiae spe eius postiir naturas separatas qua Mam per se ex i stentes .eommunes, & uniuersu re,cl trar. nilarii ei patuines res e n starent singulares , fleas ingenerabiles, & ineorruptibiles, posuit, Idaeasqi uomuit. Huius placiti Aras . . Mes. a rex. II usque ad 3Σ- inclusive . reeitat duo motiva, Ac utrumque in pugnat. Primo enim Plato motiis est ad ponenda ista uni re alia separata propuer scientiai ne scientia enim est luet salisi, & necessariorum; er ci per ini. via Oportet constiti ere unium salia, quorum sint scietitiae,& definitiones. Seeruntio propter

Ostendit esse alus an ea uiam uniuersalε linii Iein, a qua pro ireuntur per sui Gieationem. Ali tui Platonem interpretantes, asseri nithoe ei Aristo imposuisse,inter quos est Aug. h.83. q. 46. qui dicit Platon Eper Idaeis intel .: Iex ille rationer, Ac imagium existetes in mente diuina, qu stantidem eum si a essentia,per quas omnia produxit; qmM Hlem interpretariar Seneeali. 8. Epi. 66. Oem, inviit, in se re. Nam exempla trabet, otias Plato id as vocat.

ed qtud quid de hoc sit, quod parum ad praesens indueit negotium, illa sententia sic se ..cundu in Aristo .exposita, est Alsa.& imposs.lis. Quod primo paret. Nulla quid sitas est separata ab eo; cuius est qui civitas,& natiirar illa idaea est quus diras singularituri iergo non est ab eis separata. Praeterra. Nul Ius singularis homo potest esse esimanisoni minis hornini inas, nam singulare est, quini de

pluribus diei, a tu praedieari non potest i sed illa Idaea hominis , sie perie separata ab alijs

hominibus, qui intereunt, & corrirn puniret', ', λ esta Primam similare ab alijs realiter es ninctum: ergo illis comm ruris esse non ponsit. Trita. , quod is altaro traluter di stinctum est,ile illis predim, ain diernsi potest, nee esseidε cum aloeror immo hoc inplicaret con lictione, esse is stincta rea liter ab aliquo,&esse ilia realiter ea illo. Sed illa Idaea hominis, ii esset separara ab indiuiis dari, r. is existens.&per se subsistetis, esset reali terra, stincta a quolibetalio homine par ti tria lata. 3c lingulari.ergo de illo dici , aut dε ei esse nequiret.Quario rursus, haee uera est praediratio. Petrus est lio tuo : ista, ellat falsa,

Peuus est illa Idet rigitur homo inesii no est illa Id a separata, neq; id lignificariu p uoce

h1e. homo, et aliud, quid quod uere conue nit Petro. Se est in Petro:& quod de uno particulari, & in uno exemplo liis minis diei iis de otnnibus eadem ratione aeeipiendum eli.

Qilint ampliiis . magis irritante ea sunt uni cuique rei, qltae ad eius ellentrari attine iit,

qua neliis rei accusentia r sed uel lentia rei

haerent in ipsa niti re . ergo inulto magri ipsa natura committi ,s. Genera, & Spectas:

quae sunt rei ipsius ellantia. Mulcis posset haec sente luia reis iugur, quae Oaurialuul in

Fuit ergo tertia sententia , quasi nisi i in . Tertia te utamque . Diui Thomae, Alberti Ma. DP in nr, Seoti, & Realitina omnium , di sine si io Aristor. Universale in praeiacmdo, non solam esse voeem, uel conceptum, sed uadu.ram commul em per uocem in mediate, uel conceptu in lignineatam e quia non est tau .

mira realiter singulatibus separata, sicut aiebat Pi leto, sed in ipsis singularibus . Guoi auten modo,postea declarabi mus, Haec sen- mitia probatur. Primo. Sunt. multae Propoliistion , in quibMprae. iratum nec uocibus. tuae singulatibus potest conuenire : er o est natura uniuersalis. Antecedens patet: si mea-riar, homo est praelianti stirna species anima. alium t prIma elutio hominis est animi rat tale: sianus est obiectu auditust inliis ela. rum est, praeda rata non uom, sed naturae est per uocem signifieatae conuenire. Secundo. Scientia est de rebus, & non singularibus, ergo uniuersalibus . Maior est Arist.ΦMet. c. I. v minor ipsius T. Meta . t . Praecelea , e X. Arist. 7. Metae. Is Item uni-rtale est ita ,

illis, te quibus praediori aptum est, sed vox inon inest, ergo aliqua natura est in eis cor

39쪽

Devntire alibus.

rvent Is . aliquibus eiam eo lusionibus exisplicanda erit diligentius. Q rio rursus idem ex Aristot. remmon vi plan conuinei. tur. ut lib. I.Perihel .cap. s. RenIm, ait, qua clam esse singulares, quasdam via intrarquo nihil aperitus dici posse videruet, adiretins s Nomiuales:& primo linacister. mp. 2 ait 6 Iura saIia eue ii Ottora singularibus: iuuiis uteriale intellectu , singulare sensu cms'. osci I oisse Et mp.7. nec definitionem , nee demonstracionem esse de singularibus,

α vn meri alia elle prapraua, quae omnia vocibus c. . . imitte non Possum. Re praeterea ellicities fili l . disputat contra Platonem , ut

lib. 7. Maph.ea 'l 3 ae plerisque alvi locis, Non cli inrepreheniat, quod uuiue cles ire polirerit, sed quasi supponendo, quod eilentita aliquae reprehendit, quod a rebus sepata. ta uniuersalia,quas idqas vorabat, posuerisi& non potitis in ipsis rebus.

nis,licet parti malariret di Grati similiter,sara,& si invia, ut sique vivens, intellectus . aut

vostra Prandoque peicipit id , in quo milial nue i. iiii,& sime disset enclatiane illitis, Ii quo multa conueniunt,niti E eonsiderat si, dicturr viii uersale. Vnde uni t cilia seeunduArili .luire eollecta ex particularibus in intes. lectu . qui aecipitante Monirententiam, &zani iam intentior em unam. Plato verδ p . trebat uniuerialia extra animam existetitia. a. Tu . Sit secundun sui timet turn, quo natumra abstractionis, per qira in uniuersiue fit, mani semitur. Omnis nostra potentra CGSn scitiua tam lensiliu . quam liuellecti a linu.tata est. & fili ita et ita ut unum possit peteti prare, non alitus; verbi gratia, risus vulta colore, non culorem: gtistus lenta siporem, sed non sonum,imesseret ira cos nolete prinio ciun et u nia, non siligularia i inueniriu asit hoe passim In rebus, via ultae: es liuersae sint. S: eo iunctae sint, ut in ponio limul uitu lubstantia piis, lor, dor. lapo , qt an raras, i umi cilias, quae tam illa clarua st , este inter se long fi uetia rex his duo is fit, ut clii alitio alui uidhuius trio si nostrae pote uiae cognOlcitiuae li. mitatae, cogntas trisu proponar , ipsa canisi

visui propo filo postio , visus in omnibus his

quae lunt in pomo, non percipit, nisi eo lote proprie , non tutore in i gustus aporem .lscit non lorem. istae eognitioires si considere nistur ratione eius,quod per illas cognoscimus, dictandiu sensati re, si istini senius . intelis lectiones, si sierint intellectus eat si eaedem

consulerenti r Quatenus suu ni obiectiina perincipiunt, ut multa alia , quae ibi erant maneat ncognita Aliminiur obstractiones; abstracti enim non aliud est, qii eognitio vnilis n5 AEn is his illitiai Pelim coniuncta erat; nee

oportet exi eis are . quo a ita fiat aliqua separatio reali , non enim nutriaur color ponat,

per hoc , qudd a pomi qiis litatibus iam eo.

gnoscatur ieiunctiis, in dicitur abstractiosiis miliciti ine quadam ad abstractionem, cius in rebus fili isto modo rei in intellectu adstra. hirnus, duin unum,ab'lis alio coniuncto,intelligimus. liret multiani sit inter sensum, Se intellectu in discriminis a nobis modo praetermittet, dum . Unum tanaen adnotandum est,quod sensus rem cognoscit unam ab ire alijs , non tamen componit assitan arulo, aut negando, ut ullus videt e 'oram absq; o lore pomi, non ratarin astrinat, vel utilitat. erat otnon est eum odorei a Nire u eo qui eolo te soluto percipit,non decipitur,aut habet nisi ratem, quia falsesn, Ac verum in iudicio solo c5- ponente consistulit: ita intellectus aliquando intelligit rem unam absq; alta, non tam E c6polii ,& diuidit, ut 'ii io simplici cogniti ne cognoscit hirinine non cognitis eius Metis delitibus. εἰ νsta dicti ut abstractio praecisi irariti hae iton est deceptio, ut docet Boer. hoe preMen io,& Arist.2. Phys.c. bstrahentium

i liquit, non est mendael HP,8c Alrer. 2. eticon .39. intellectos, inqua, noster nati s es adunata in esse, siuidere in ea, ex quibus c5.

Ponuntur: licet nota diutianturin esse. Aliat inen p ae et hanc propria liabet intellectus abstractionem, qua cona posita unum ab alio diuuite, ut qua ndo linsicat, horno n6 est coloratus. & haee dicitiit ab illactio negara Ia , tricitia potest elle verturi.& fallu in . N re se istari, praesenti loquimur. sed desin plici, in qua error, & filiam iion est, quavis aliter quam siuit res per talem abstract ouem intelligantur, sicut in sensu nou est falsum. Δiti initii, in futtilanientum. Tripto est , .m . . potentia iii Hobis , Pe drana erat, tomu ,

40쪽

. Quaestiol ' II. et

reliqu i sensus exteriores. Sensitiva interior, e lorem, non saporem, ita speeleg Intellectiis

stilicit imis inatiua,per quam absentia ima- repraesentat naturam . non autem singu=atitaginamur.Tertia intellectus, quo rerum na- tem, per qlia tn erat sin utari alitia reprcsen tura reno ei in M. Vn avxqt e autem ba' tat nati ram. on repraesentat Molom in , autrum pote urarum i Oi perci p. t starum obit' figiuam, aut colore.quae repraesentabat pharictum. nili prius recepta fimiliti, ne illi is, talara Sc etIna estis natura ira i petierep seri qitae vocitur species, haec autem similia uitia leti irinsi repraesentatis alvi omnituis, ita inis noli repraesentat aliis .i, quam tali pore ' telligitur. Et tal s abstractio dicit M a singilla. Da peteipi potest, v.g. Species solvi qdam ribus,ex quo fit, ut illa natuta fiat uniuersiis uvisus recipit, reptae sciat at visui colore in po- lis,nsilio I in se siti iniue salis, sel o, abici. mimi ira n glira , bc loco .&praesentialitate. tellectu eognoscatur tanquam uniuersaliter. At speetes. qium recipit gustiis, repraesen dum cognoscitur separata a lingitiatibus, Sci t saporem in corpore illo praesti zi, non hoc est,qumi dieiciari uniuersale fit pec abst a autem eolorem. Viide potentiae cognoscunt ct cine ira tu essectus, uel pei abstractione spe id , quius per talenI speciem repraesciitatur ciet a phantasinarib ,si es t eoror dicitur sepa& eiun in specie repraelantetiir Vnu in , non . patias ab odi re, non quod ita sit, ted et uoci iu- aliud, dicuntur potentiae abstrahere .clitando dealtu non uiso dores, ita fit nati ira uniueris

illud sit eognoscue, set prior abstractio est in salis,non quod sit, sed quot ii uel lixtur , ii 5

specie reprae elatai te unuΠ ,l on aute liud; cognt is sit gulatib , dc inde dicitur esse ista autem l peetes ion eodem modo fir, nec iiii 1 rsale per intellcctum.

item ino)o repraesentat in h. s Potentiis, Sit Ortum suti lamentit m . Univeris. Qua te a in sensu exteriora producitux ab i biecto te duo halnt tu te, materiale, scilicet, Ae fot. Nun exteriori, vὸg.in oculo,a recolore asiccta, in male , ut eniat albi in pro mare tiali dieit faud. odorata re odorisera,at in seu sit ititeriori eorpus, at pro socinali dicit albeditie in , ita ab ista specie te eepta ili sensu exteriora prodia uniuei sale in inateriali sign fieat na uram evuralia similis R, interiori, clueti sena obic illain, scilicet hominem. & leonem, in sor-cta repraesentar,& talis species dieitur phan- mali uero ores item ad plura. Istat eron .ituarasma, at ex isto phantasmate virtute qu uia in in ipsis siligularitatis est, se, licet homo, in animae quq dicitu intellectus ageris, pr tui Petro, loanne . Caesare ι nee repetitiir unatii talia species,quq recipi Lar in intellectui omnibus comminis, at quando talis nat ita voeatiit pollib iis ,&iste perialem specie in separata intelligit , iam est eourinunis, &ilitelligit reminea reprςseiit ia. Imi' species uiriuersalis , dc per talem intellectionem,

est eadem absit actio in selisibus,& in intelle tit ab extritiseeo, propterea fit ab intellectactit,in sensu. i. exteriori repraesentat rem uniueriale, non quod fiat narura, dc mare. tioile ali citius qualitatis, soloris, vel sapiarta, riale ualuersalis , illud enim in retriis est. ta- vel odoris, item re e sentat rem cum loco, men tiunquam acquirit uniuerlaltatem& figura.& rem praesente , propterea sensus quousque talis natura per intellectum abis exteticit per illam cognoscens , abstrahet ab strahitar. t. iitelli et tur. non intellein s d. si his,qitae iura noli repraesentantur, cum au rentis litigi Lia, s . propter qu et Auer. . tein reptetistitet rem Fr esentem , se a sus ex de an tria coιn.8. ii tellectiis. rnquit . Dcit retior non abstrahit a praesentia let; as spm uet. uersalitatein in rebus, iiee propterea e i. etes sensus interioris ..diiralati a praeientia, stiarandii in est , istam ualiterialitatem esse quia non repraesentat tem praesentem, de in rebiis ipsi initi ias mi nam est relatio de actu existentent; unde abientia, ac praeter in proprietas cinae iam extrinseca. eonsurgetis sensa interiori maginamur, non aute in sen- ex linc.quoi intellectus e gnoseu rem, nocisu exterιora perrapimus; at spectes intelleis cognitis singularibus differentiis, Quae motactus repraesentat rem uou replaetenrita sim prietas tabet solum esse per intellectus eoi gulatitate cum quaerat, uerbi gratia, phan liti erationem , dc propterea dicitur eiis r talitia repraerentatat hiane homi rem , ae rionis .ut in talus licetviri. species intellectus repraeleurat hominem, Ex his suci laurei tis, colligitur prima con

funda

SEARCH

MENU NAVIGATION