Schematismorum seu Tabularum institutoriam in quatuor libros Institutionum iuris ciuilis D. Iustiniani imperatoris pars prima secunda. Inuentore Georgio Viuiennio Antuerpiano ..

1161쪽

GEORGII VIVI EN. AN

Ista satiν datio non sit subpaena, ni si cor

ueniatur de hoc inter partes venit tamen

interesse ex vi satisdationis. vii .ij.I. 6 p. ff. qui satisd.cogan. Et habet ista satisdatio paratam executionem,sine nouo processu. ut not. per. Bart. l.i .ffitidi c. sol u.

8 AMρ olim dabat duas satisdationes, v n a suit,quod in s. duos menses porrectum libellum contestaretur litem. ut in autent. de execu. β.j.coll.7. sed a suit, quod si succumbat solueret pro expensis aduersario' p. partem litis. ut in autent. te litigato. ad excludendas. col. viij. hodie tam emistud in foro communiter non obserua tur secund .glos .c. libellum.iii. q.iij.' Si vero dabitetur de mandato procuratoris ipsius actoris, tunc procurator debet satis dare de rato, etia si sit procuraton tutorum vel curatorum vel aliarum personarum habentium administrationem alienarum rerum. ut hic.=.sin. Procurator actoris habet madatuita ut constet de mandato in actis, per instrumentum, per sigillum faciens fidem aut subsignationem Notari j, &nunc non oportet eum satisdare de rato ut C. de fatis d. l.j. Procurator no habet,& constat eum nusquam habere mandatum , & tunc

1162쪽

no potest agere etiam si velit sati s dare de rato. ut is de negoc. ges

Aut l. si pupilli. g. fin. nisi ageret pro

coniuncta persona. ut T. de pro cur. l. sed & ageret pro recuperanda possessione spoliati,ut C.si per

vim vel alio mod. l.j. Procuratur dubitatur habere mandatum vel non, & tunc procurator potes eligere, an vestima datum probare vel de rato satis dare. utc. in alter natiuis.extride reg. ivr.lib.6. quanquam Plat. & Bulgar. videatur aliter dicere.

Dubitaturveia demandato, quando ne scitur an instrumentum sit autenticum, vel non procurator sit reuocatus, vel Q-lum habeat unu testem: ut not. per Bart. l. non solii m. I. qui alieno. ff. de procur. Vno modo, respectu iacultatis.

quia scilicet habet bona immobilia,vel sufficientia mobilia, ita ut non sit suspicio de fuga. Bart. l. sciendum .is qui satisd cog . Si tamen parentes vel patronus datur νο- yro fideiussore semper praesumineus tur idoneus quamuis non habeat immobilia, vel multa mobilia. s.

1163쪽

iussor i ut in ius voc .eant .l.j.quia non est dieit Q prs sumendu ut quis relinqueret mul- carnem suam. ut F. si quis in ius.

ta Voc. non ierit. l. ij.

Alio modo, respectu facultatis vel difficultatis conueniendi eum in iudicio. unde scholaris vel clericus non est idoneus fideiussor ex quo habeat specialem iudicem .ut in autent habita. C. ne filius propatr.Sic etia aduocatus vel procurator, Vel homo rixosus, seu ho-l mo potens no est idoneus fideius. sor, Ut not. per Bart. l. ij.I.; .s f. qui fatis d. cog. vel etia propter locus cilicet in quo tute conuenirino potest. vid. l. sciendum.

Proturarer Rei tenetur Hii dare de iussicate 'lui, a qua tamen fatisdatione dominus potest eu liberare siue in iudicio,e tra iudi c. per solennem stipulationem s ctam sub hypotheca bonorum suorum: qua non solum ipse sed etiam haeredes ius obligantur. Si tamen dominus post

litis contestationem procuratorem constituatur tunc talis procurator tenetur

satis dare quod dominus comparebat in iudicio tempore sered sententiae. Alioqui fideiussor procuratoris soluit con

1164쪽

demnatum nisi appelletur. Et defensor tenetur etiam fatisdare de iudicato solui. Quae omnia obseruantur strictis, i me in curiis de praxi,idque per totum imperiuRomanum, ut & obseruaui ipse. Quamuis constet procuratorem Rei habere plenum mandatum, & quamuis habeat bona immobilia: nihilominus tamen tenetur latiuare de iudicato solui, ut paulo ante, Interim domi laus eius potest eum ab hac satisdatione releuare & liberare, modo dominus habeat bona immotabilia vel sufficientia mobilia , alias non siifficit sua releuatio, vel restitutio in in tegi hi, aut absolutio de deliberatione. ut

Praesens dicitur esse, qui est in hortis vel in continentibus aedificiis. ut F. de pro- cur. l. praesens. & licet aliqui dicat,quod quando dominus est praesens,lunc ipsum teneri satisdare , & non sufficere procuratorem hoc sacere. id tamen negamus. quia aliquis potest pro alio interuenires ne mandato. vi l. s. C. de satisda.& iam pro inuito. Vt ff. de solui. l. solutionem. Et ideo verbum potest hic in contextu

non debet ex poni, id est debet, veluti illi dicunt , sud accipiendum est proprie.

1165쪽

Si dominuspos litem eonte tam consi-

tuaiprocuratorem, tunc procurator tene tur s tisidare, cauere, cautionem ponere,

quod dominus comparebit in iudicio in tempore serendae sententiae. Alioqui fideiussor procuratoris habet soluere tu dicatu . Et ratio est quia procurator non est dominus litis, sed contestando litem principalis factus est dominus litis. l. ieum .β qui iniuriarum .sLsi quis cautio. Defensor, scilicet qui sine mandato inte uenitpro aliquo tenetur indistincte satis dare de iudicatosolui: quia nemo est id neus defensor alienae rei sine satisdati ne vel cautione sufficienti. Interim in praeparatoriis iudicij respici edus est semper& ubique usus quotidiante practices ut C. de vet. ivr.enucle, . si quas leges. i

TITVLVS XII

I eperpetuis .c temporalibus actionibu . .

M p. hoc tractat tit. imprimis a causa formali diuisionem v- nam quae ad exitum & finem iactionis pertinet, declarando quae sint actiones perpetuae, & quae non. alteram item, quae causam materialem res P

1166쪽

respicit distando& explanando alias actiones concedi hqredibus,& in hqredes. alias vero haeredibus, sed non in iis redes, ac denique neque haeredibus neque in haeredes dari. ita ut actiones hae dicantur transitoriae partim quia in haeredes dantur, & non transitoriae, quia in haeredes non dantur.ut actiones poenales, quae tamen si a defuncto contestatae fuerint, darant&in haeredes. Perpetuae, de hae ciuiles, nempe quae olim descendebant ex quinque partibus iuris ciuilis,scijicet,l. xj. tab. pleb. SCtis. princ. plac.&prud. resp. Et hae sunt tam Reaten id est, in rem, quam Personales:id est, in personam, & quidem sine praefinitione temporis olim e rat,id est, sempiternae:hodie tan- tum perpetuae cum limitationei te in poris, ut putapersonales prae

scribuntur triginta annismempe quae non habet determinatu tempus. ut C. de praestri pl. xxx. Vel

Reales praescribuntur & durat. Triennis,sii pro re mobili.Deem-nio pro re immobili inter praesentes. Vicennio, id est xx annis pro X rei m-

nes aut

1167쪽

re immobili inter absentes si possessor

, habeat titulum. Triginta annis, si pos- sessor non habeat titulum. Vt C. du v-sucap.tran reor. l.j. Sunt ramen aliquae actiones quae durant adhuc hodie sine praefinitione temporis. ut astiones descendentes ex casibus in quibus not. c. cum non liceat.extr.de praeseripi. di c.

talis xvj.q. iij. Temporales' hae sunt Praetoriae Si sine persecutoria res,eo modo praescribuatur quo

civiles.' Si sint poenales excepta actione furti,

quae est perpetua finiuntur anno contra haeredes non competunt, nisi lis aduersus defunctum fuerit contestata. Nisi quatenus fuerint locupletio S. , Haeredibus dantur,nisi sit mrio, Iniuria rum. In factum, quae in eum datur quitisine venia in ius vocat. In factum datur m eum, qui aliquid appensani h tbet. In factum,de calumniatoribus. Itaque ut altius haec repetamus perpetuae actiones sunt quae a iure ciuili introductae intra triginta Nelxl annos non expirant , si dregulariter alicui conceduntur , Ni intra hoe temporisJacium praesertim personales acti nes proponi queant. l. sicut. & l. omnes. C.

1168쪽

C. quib. non obiicit. longi tem praescript&l. i. C. de annal. except. In realibus Ῥοὸ

spatium trienni, pro rebus mobilibus m acquisitis constitutum est: In immobilibus autem inter praesentes decennium, inter ab sientes Ni ginti annorum curriculum praesinitum est, praesertim si ab initio bona sides er titulus interuenerit:alias xxx. annorum tempora, sicut mad alias exceptiones excludendas requi*nt l. voica.C.devsita cap. transsor. Praetoria quoque m ex Niraque parte respersequu-toriae, Wsunt Reuocatoria, Publiciana, Se uiana,vel quasi Semiana,praeter rem orian or redhibi oriam, pro perpetuis habentur, ut is de ed i l .e dict. l. sci en d u m . . si n. eradtriginta Uque annos extenduntur. secti i. glo g. i. super verb. plerianque. hic. & Bart. l. in honorariis. nu. r.& a. f. de aet.& oblig. Temporales Nero actiones sunt, quae Hira annum non durant, quales μη siue perfecutoriarei,persecutoriz parvae, ex Nna parte tau- praeter furti, manifesti actionem,ut d .est. d. β.j. hic.& d.J.in hcmorariis, & ibi Bart. nu. 2. & 3 . de adt. & oblig. Et quidem hae praetoriae seu temporales, plerunque & regulariter sunt annales, licet interdum sint perpetuae pro quo sit distinguendum secundum Bart. d. l. in hon rariis. Ede act.

1169쪽

s GEORGII VIVI E N. AN Actiones praetoriae sunt rei persecutoriae ex utraq; parte,& tunc sunt perpetuae. Vt d. l.in honor. Actiones praetoriae sunt poenales, ex vir que vel rei tantum parte, & solum durant per annum. vll.j.is de calum-

niator.

Primo, in actione furti manufesti. ut d .est sup. Secundo, i n actione quae datur pro interesse substituto velle -- sallit tatimo haeredi contra uxorem suini quae missa est in possessionem bonorum defuncti nominemen Vetris,&poste dolose possessio istud nem ad alium trastulit, quia ista actio poenalis datur loco petitio nis haereditatis, quae est rei perstacutoria ex utraque parte. Vt l.j.ff. ut mulier nomine ventr. in posses Cimit.

Tertio, in actione quae datur contra hqredem prohibentem ne legatarius in poliessionem mi latur : eo quod ho cauetur sibi delegato soluendo adueniente conditione vel die cessionislegati.vt ff. ne vis fiat ei,&c.

Quando hic dicitur a miratoria

1170쪽

durare per intelligas de anno utili. nam de tali anno prstoreseloquebantur. l.j. . annis. T. de vi & vj. armat. Dum dicimus hyc actiones paenales δε- scendentes ex male scise non dantur contra haeredes rei, est quod intelligatur id etiam si descendant ex quasi malefici js,ut sup. de obligat. quae ex quas male sic. nast.=.s n. nec solum verificatur istud de malefici,

priuatis, sed etiam de publicis differeter

tamen, quandoquidem actiones descendentes ex publicis maleficiis non dantur contra haeredes etiam lite contestata. viffide accusat .l. ex iudiciorum . nisi in quibusdam casibus, quorum Primus est, in crimine legis Iul. Maiest. vi l. fin .ff. ad leg. Iel.Maiest. Secundus est, in crimine haereseos. ut C. de apostat .l. ij. Tertius est,in crimine leg. Iul. repο-

tundar.

Quartus, in crimine leg. Iul. de re siduis. δQuintus est, in crimine l. Iul. pecu

Et ut amplificemus postremum memo sbrum primς diuisionis huius nostri tituli, quod serὸ omiseramus, latius etiam ropetemus, iterum diuidendo hoc modo.