장음표시 사용
21쪽
zo LIB. PRAEDICAB. nomen est.Decem igitur generalissima quide sunt, specialissima vero in numero quide quo da sunt,non in infinito.indiuidua autem que lunt pompecialissi ma infinita sunt. Quapropter usq, ad specialissima a generalissimis descendentes iubebat Plato quiesce Te, descendere aut per media diuidentes specificis diijs.Infinita vero inquit,relinquenda sunt. lneq,.n. eoru scientia posse fieri. Descendet tibus igitur ad η q; specialissima necesse est diuidentes per multitudinc o eo. ire,ascendentibus vero ad generalissima necesse estrum Ge- colligere multitudinem in unum. Collectiuu. n. mulnii. ς xς -in unam nam species est, & etiam magis idipis c . quod genus est. particularia vero & singularia ecfrituum est trario semper in multitudinem diuidunt id, qa Vmi est. Participatione. n.speciei plures homines , Vnus, intensive . particularibus aut & singularibus unus & cois plures. diuisivum. n. sp est qJ singulare est collectivum Idς in an--& adunatiuum, quod commune est. Assignat aut genere,& specie quid sit utrunq; eorum, & ge- Resula ' nere quide uno existente, speciebus vero pluribus, δ/ψy semper. n. in plures species,divisio generis est) ge-ki: Vile nus quide semper de specie praedicat, & oia superios ia, quae ra de in serioribus,spes aut neq; de proximo sibi ge-nψηΤβpς nete, neq; de superioribus,neq;. n. conuertit. Opor' nos tet. n. aut equa de equis praedicari, ut hinibile de G-i mimi quo,aut maiora de minoribus,ut aiat de hoic no-1ibi: hi ravero de maioribus minime.neq;. n.dices flat esse inferioli, homine,quemadmodu hominem dices esse aiat. Devvβ p πα quibus aut spes praedicatur,de ijs necessario. & spei genus pr dicabit,& generis genus usq; ad generalissimum .si. n.veru est dicere Socrat. hominem,hominem aut animat,aiat autem substantiam. verum est,& Socrate aiat dicere,atq; substantiam. semper. n. eu siperiora de inferioribus praedicent,species q-ipitur cil dem de indiuiduis praedicabit,genus aut,& de spe,dedet indiuiduo,generalissimu vero de genere, Vel ge-: neribus,
22쪽
' orta MY R IIneribus,s plura sint media,& subalterna, & de spe,& de indiuiduo. dξ. n.generalissimum quidem de fibus sub se positis gneribus,& speciebus,& idiuiduis genus aut,s ante Balissimu est,de Oibus specialis simis,&indiuiduis. solum aut species de Oibus i indi . uiduis. individuum aut de uno solo i part iculari, ui . ζ'
indiuiduli autem dicitur Soc. & hoc album, & hic homo. veniens Sophronisci filius si se ius sit ei Socr filius. ' a. l.parii Indiuidua aut diar limoi,qm ex proprietatibus consistitvnuquodq; eoru quaru collectio,nunqua in alio de erit. c. n. proprietates nunqua in aliquo alio particularisi erunt eaedem. eae vero,quae sunt hois Rprietates dico autem eius,qui est cois erunt eaedein pluribus,magis aut & in Oibus particularibus hominibus,in eo oe homines sunt. Continetur igitur Genus est indiuiduum quidem sub specie,spes aut sub genere
Totum.n.quidam est genus,indiuiduua ut pars,spe auth difficies vero,&totu est,ia pars. sed pars quide alterius . nitiva, spe-
totum autem non alterius, sed in alijs, in partibus .naotum est. De genere igitur & specie,& quid ge ynibile Mneralissimum,& quid spatissim v,& quae gna eadem, Uniu sale di species sint,quae et idiuidua,& quot modis genu. ζ; i. g. di species dicantur,sufficienter ditium est. nei
cenus, eum Gllectionem eruilem, ae mulliuinli Huilis prinH- pium dicatur gnificare, rue non id esse dicant Philosophi, cui supponitur species , iure ex equivocis acceptum illud coiiucitur, quod de pluribus dioremibusherie in eo , quodquid sit pradicatur. tenus generalissimum est quo/cumsigenis non halet siu af
Species dicitur aliquaudo forma , nonnunquam id quod ponisursub genere,o' ae qua genus praedica tur.
species eΠ quae de pluribvi disserentibus numire in eo quod quid si praedicas uri
23쪽
LIB. PR AE DICAB. species sunt correlativa. Generalissima sum tantum vicem sta trulla tamen genere em-
Ens non erigen- decem praedicamentis. speeia jum unt in definito numero , nolis tamen inceris . eum mi infinite, as arae sunt penitus relinquenda οῦ
De differentia. Cap. IIII. DIiserentia vero & communiter,& proprie,&
lprijssime dicat. Na coiter quidem differre alterum ab altero dicitur,quod alteritate differt quocunq; modo, vel a seipso,vel ab alio. differem. Socr. a Platone alteritate, & ipse a seipsis,& puero existente & viro facto,& faciente aliquid,vel scente: & semper in aliquo modo habendi se alteritatibus spectatur. Proprie autem disserre alteru ab altero dicitur,qu inseparabili accidente alteru ab altero differt. In leparabile vero accidens est, ut caesitas oculorum aut nasi curvitas, aut cicatrix cum ex vulnere occalluerit. Proprijssime autem differre alterum ab altero dicitur,qn specifica dξia differt: que admodum homo ab equo specifica differetia differeronalis qualitate. Vniuersalitei ergo omnis differe- ita addita alicui alteratum facit. sed eae quidem,quae te communiter,& propriae sunt, alteratum faciunt, Quae vero proprijssime,aliud. Quae quide igitur alii faciunt specificat vocantur,illae vero,quae alteratum simpliciter dξ ire: animali enim adueniens ronalis disserentia,aliud fecit: eius autem,quod est moueri, aiteratum solum a quiescente secit. quare haec quido aliud, illa vero altera tu solii secit.Secudu igit aliud facientes differentias, liuisiones generii fiunt in species,& diffinitiones assignantur, quae sunt ex gene-xeo huiusmodi differenti j1:Secundum aut eas,quq solum alteratum iaciunt,alteritates solu consistunt,&si .
24쪽
po RPHYRII a 3 di aliquo modose habentis permutationes. A stiperioribus ergo rursus inchoanti dicendum, differentiarum quidem alias esse separabiles, alias vero inseparabiles. moueri. n.& quiescere, &aegrum esse, &sinii esseo quaecunq; his proxima sunt, separabilia
sint. at vero aquilinum esse et simia, vel rationale, vel irrationale inseparabilia sunt. Inseparabiliu aue aliae quide sunt per alae se,uero per accidens. Nam rationale per se inest homini,&motale,&discipli, nae eme susceptiuum.at vero aquilinum esse,vel simu Per accidens,& non per se. Illae igitur, quae per seiunt, in substantiae ratione accipiuntur, & faciunt aliud,illae vero,quae ἔm accidens, nec in substantiae ratione accipiuntur,nec faciunt aliud,sed alteratummae quidem igitur per se sunt,non iust tui magis
di minus,quae vero per accidens, etsi i eparabiles sint,intentionem accieiunt,& remissione. na neque Eeniis aut magis,& minus praedicatur de eo, cuius e fuerit:genus,neque generis differentiae,sm quasi diuiditur ' ipse enim sunt,quae uniuscuiusq; rationem complent. esse autem ynicuiq; unum, & ide neque intensione, neque remissionem suscipiens est. aquilinum autem esse,vel simum,vel coloratum, aliquomodo,& intenditur, & remittitur. Cum igitur tres
species diis consderentur:& hae quidem sint selliara . . hites,illae vero inseparabiles:& rursus inseparabilia
hae quidem sint per se,illae vero per accidens. rvrsiis earum,quae per se sunt ditarum, aliae quide sunt, sim quas diuidimus genera in species,aliae vero,secunda quas ea,quae diuise sunt, ecificantur: vicum per se differentiae omnes huiu limodi animalis sint, anima- tumo sensitiuum,rationale,& irrationale, mortale& immortale: animati quidem,& sensitivi differentia constitutiva est lubstatiae animalis est. n animai 'substantia animata sensitiva mortalis vero, & im-
mortalis dita,&rationalis,&irrationalis diuisuae t
25쪽
aq L IB. PRAED ICAB. sunt animalis differentiae: per eas em genera in spes diuidimus. Sed eae quidem, quae diuisiuae sunt di i rentiae,generum completivae fiunt , & constitutivae sperum. Dividiti n.aial rationalis, & irrationalis dierarentia,& rursus mortalis,& immortalis differetia sed rationalis, & mortalis disserentiae constitutivae fiunt hominis,rationalis vero,& immortalis Dei: itrationalis aut & mortalis, irrationalium alaltu. Sie vero & supremae substantiae, cum diuisuae sint aἡimati,& inanimati dpiae,& sensitivi,& insensitivi, animata quidem &sensititia una cum substantia acce ptae, animal perfecerunt,animata vero,& insensitiva Perfecerunt plantam. inii ergo eaedem aliquo modo quidem acceptae fiunt pstituitu ,aliquo modo au tem diuisiuae,sipecificae oes vocans,& his maxime opus est ad diuisiones generum ,& ad diffinitiones , sed no his,quae sim accidens,inseparabiles sunt,neq; ἡ- etiam magis ijs,quae sunt separabiles. Quas etiamnitici ἐκ determinantes dicunt. Differentia est qua abundia
tranea a species a genere. Homo. n. plus habet gil animal rati. di mortale: animal. n.nihil horum est. Nam ei ipsum Vnde species haberent differetias neq; vero oes o
innus in- positas habet,qm idem simul habebit opposita Sed z ba X. kuζmadmodum censent,potestate quide habet oe
.sti. eorum, quae sub se sunt,disserentias, actu vero nulla ac sic, neq; ex ijs,quae non sunt aliquid fit,neq; opposita circa ide erunt. Diffiniunt aut ea & hoc modo.
Differentia est,quae de pluribus,& ditaretibus spe cie in eo quod quale quid est praedicatur. Rationale enim & mortale de homine praedicatum in eo qM quale quid est homo dicitur: sed non in eo quod Oest . quid est. n. homo, nobis interrogatis, conue- . . niens dicere animat: quale autem animal inquisitis, quod rationale, & mortale est conuenienter assignabimus . Rebus. n. ex materia, & forma constacialia. tibus, vel secundum proportionem ad materiam,&
26쪽
Atinam, constitutionem habentibus, quemadmodum statua ex materia quidem est aere, ex forma autem figura: sic & homo communis & specialis ex materia quidem , proportionaliter consistit ex genere , ex forma autem, differentia. totum aute hoc animal rationale mortale, homo est , quemadmoduillic statua. Describunt autem & hoc modo, Di serentia est quod aptum natum est diuidere ea,quae sub eodem genere lunt. Rationale enim & irrationale , hominem, & equum, quae sub eodem genere sunt, quod est animal, diuidunt. Assignant autem & hoc modo, Differentia est qua differunt a se singula. Nanque homo & equus, secundum genus non disserunt, sumus enim animalia, nos, & equi, sed additu rationale destinxit nos ab illis, & rationales sumus & nos & dij, sed mortale appositum diuisi nos ab illis. Exactius aut pertractantes ea,quae add iam pertinent, dicunt non quodlibet diuidentium ea,quae sub eodem genere sunt , esse differentiam, sed quod ad esse conducit,& quod quid erat et
se,& q, rei pars est. Neque enim quod natum est nauigare est hominis differentia, & si sit propriu hominis. dicere enim possumus animalium haee quide
apta esse ad nauigandum,illa vero minime,diuidentes hominem ab alijs,sed aptum natum esse ad nauigandum non est substantiae completivum, nec eiust
pars,sed aptitudo solum ipsius: iccirco, quia no est talis differentia,quales lunt quae specificae dicunturditae. Erunt ergo specificae differentiae,quaecunq; alteram faciunt spem, &5uaecunq; in eo qε quid erae esse accipiunt.Et de disserentia quide tot sufficiant.
27쪽
L I 8. PR A E D I C A B. Disseremia communiter faciunt Hierum,fropria vero asterum eraueratum , proprissimefaciunt aliud. Disserentia aliaesunt divisiva, alia constitutiva , diui a generis, constitutivae pecierum. Disserentia eLὶ quospecies alundat agenere.
Differentia eΠ qua disserunt a se singuia. Dfierentia e T qua conducit ad esse, rei pars en . Dierentia est qua praedicatur de pluribus Uuenii bino cis Mea quod quale quidsint.
itorno ria aura cola quitur specifica, csteri vero, Varia conse muntur revum accio denti
P Roprium vero quadrifariam diuidunt. Na &
id quod soli alicui speciei accidit,& si non omni,proprium dicitur, ut homini medicum esse, vel geometram. Et quod ol accidit speciei, & si non soli,quemadmodum homini esse bipedem. Et quod soli,& omni, & aliquando, ut omni homini in senectute canescere. Q uartum aut id, in quo conuenerunt,ia soli,& omni,& semper: quemadmodu homini esse risibile.Nam& si non sa rideat, inrisibilis dicitur,non'rideat semper , sed φ sems aptus natus
sit ut rideat,hoc aut ei semper connaturale est,que- admodum,& aequo hinnibile. Haec aut & proprie *pria dicuntur,qm etiam conuertuntur. Si quid. n.e
quus,hinnibile est,de si quid hinnibile est, equus est.
Proprium Acitur quatuor modis. Proprium primo modo est quod conuenisti erynoo , nistamen semper. Proprium feeundo modo est quod conuenit omni,σ si non fili noque semper, sed aliquando. proprium tertio modo AZ quod conuenit omni , fili,sed non μ
28쪽
De accidente. Cap. v IACcidens autem est quod adest, & abest prae
ter susti corruptionem. Dividitur autem in Top.c. duo. naq; hoc eius separabile est, illud vero
Inleparabile. est. n.dormire separabile accns, nigru naturaidiis
vero esse inseparabiliter coruo,& Aethiopi accidit. uidui. Potest.n.intelligi dicoruus albus,& Aethiops abii ra b. δCiens colorem,praeter subiecti corruptione. Dissi' fismasi deniunt aut sic quoq;. Accidens est quod contingit ei n*Mri. dem inesse,& non inesse. Et quod lic,neq; genus est neq; differεtia, neq; species,neq; proprium: semper autem est in subielio 2bsistens. Omnibus autem determinatis,quae proposita sunt dico autem genzre,specie,differentia,proprio, & accidente) dicenduest quae eis communia sunt,& quae propria.
Accidentium aliud;'arat ile, aliud in epitraἶili. Accidens eii quod ades cir abhil nater subie Ii corruptionem. , Accidens eΠ quod nequeeΠgenus,neque species,neque differen tia,nec proprium,semper ramen est insubiectosubsistens.
differentijs QSinque vocum. O M M v N E quidem est omnibus de pluribus praedicari,quemadmodum dictum est. Sed genus quidem de omnibus sub se spebus & indiuiduista dinferentia sili. species aut de ijs, qus sub ipsa sunt, indiuiduis . at vero proprium, & de specie cuius est propriu,& de iis, quae sub specie sunt indiuiduis . accidens autem & de speciebus & de indiuiduis. Naque animal de equo & boue praedicat, ruae sui species,& de hoc equo,& de hoc boue,quae mi idiuidua. irranonale vero & de equo & boue,
29쪽
ag t I B PR As D I CAB. & de iis, qui sunt particulares, praedicatur. species autem,ut homo, luna de ijs, qui sunt particulares holes,praedicatur. proprium vero de species, cuius est proprium,& de iis,quae sub specie sunt,idiuiduis ut risibile de hole & de ijs,qui lunt particulares. ni- grum aut &de specie corvoru ,&de iis, quae sunt particulares,quod est accidens inseparabile: & moueri de hole,& de equo,quod est accidens separabile: sed principaliter quide de indiuiduis, secunda rar E edi au tione aut de ijs,quae continent indiuidua. εχω gqne . Commune aut est generi,& differentiae contine-- tia sperum. Continet.n.dpia species,& si non omnes a. . . quot genera. rationale enim, etsi non continet irragum, iiqnalia, quemadmodum animal, tamen cotinet hominem,& Deum quae sunt species. Et quaecunq; praedicantur de genere,ut genus ,& de ijs. quae sub ipso sunt, speciebus praedicant. & quaecunq; praedicantur de dξia,ut disteretia, & de ea, quae ex ipsa est specie,praedicabuntur. Nam,cum genus animal sit, non solum de eo praedicantur ut genus,substantia,&animatu &sensibile, sed et de ijs, quae sunt sub atali speciebus omnibus praedicantur haec, usq; ad indiuidua. cumq; differentia sit rationale, praedicatur de ea,vt differentia, id,quod est ratione uti : & non Q lum de eo,quod est rationale,sed etiam de ijs, quae sunt sub rationali,spebus praedicabitur ratione uti. CDe et est perempto genere, vel differentia, simul perimi quae sub ipsis sunt. Gemadmodu. n. si non
sit animai,non est equus,neq; homo, ita si nonit rationale,nullum erit animal, quod utatur ratione.
De disse et Proprium aut est generi de pluribus praedicari si species & proprium & accidens. Aialpientiae. homine & equo, & aue, & serpente praedicat:qdrupes vero de solis q. pedes habetibus: ho vero de solis indiuiduis : & hinnibile de equo soluae de ijs,qui sunt particulares:& accidens similiter de
30쪽
PORI HYRII aspaucioribu s.oportet aute differentias accipere, Dus diuiditur genus,non eas,quae complent substatiam generis,sed quae sunt divisivae.Amplius,Genus continet differentiam potestate animalis enim hoc quide rationale est,illud vero irrationale differentiae vero non cotinent genera. Amplius. Genera P
de priora sunt ijs,quae runt sub se positae,differentijs
propter quod simul quidem eas auserunt, non auic simul auferuntur ab eis,Sublato. n. animali aufertur rationale & irrationale . differentiae vero non am- plius simul auferunt genus,na etsi omnes interimatur,tu substantia animata sensitiua intelligitur, quae est animal. Amplius, Genus quidem in eo quod sidest,dita vero in eo quod quale quiddam est, quemadmodum dictu est, pr dicat. Amplius,Genus quidem unum est sm unamquanque spem, ut hominis
id,quod est animai,ditae vero plures sunt, ut rationale,mortale,mentis & disciplinae perceptiuum, quibus ab alijs animalibus differt. Et genus quidem consimile est materiae ormae vero diiuerentia. Cum autem sint& alia communia, & propria generis &differentiae,ntinc ista sufficiant- . coitate Genus aut & species commune quidem habent de pluribus,quemadmodum dictum est, praedicari. .ecim Sumatur autem species,ut species solum,sed non ut genus .s meritidem species & genus. Comune autem his est,& priora esse ijs,de quibus pridicantur.
Et totum quoddam esse utrunque. Differunt aut eo quod genus quidem cotinet spe Rodiiset cies sub se, species vero continetur,& non continet senera. te pluribus enim genus quam species praedicatur. Amplius,genera quidem praeiacere oportet& informata specificis differentijs perficere species unde & priora sunt naturaliter genera,& sinsul interimentia,sed quae no simul interimalit,& species quidem cu sit,est & genus omnino genua vero cum sit,