장음표시 사용
41쪽
Viuiduntur incomptio ni decem praedicamenta,Cr ostellis
Iisa di ' I Orum,quae sim nullam complexionem dicun- mentis ge : tur,vnumquodque aut substantiam siqnificat
neraum. - aut quantum,aut quale,aut ad aliquia,aut usi, aut quando,aut situm esse,aut habere,aut agere,aut
pati. Est aut substantia quidem, ut in figura dicatur, ut homo,equus. iniantum autem,ut bicubitum, tricubitum. Quale,ut album,gram mmaticum. Ad alis quid,ut duyum, dimidium,maius. Vbi vero in so- ro,in lycio. inando autem,ut heri, superiore anno
Si tum vero esse, ut iacet,ledet. Habere aut, ut calceatum esse,armatum esse. Agere vero,ut secare rere. Pati,ut secari,uri.Singula igitur eorum, quae diacta sunt ipsa quidem secundum se,in nulla affirma tione dicuntur , vel negatione,horum aut ad seinuicem complexione , affirmatio vel negatio fit.ois.ni affirmatio, aut negatio videtur vel vera falsa esse. eorum autem, quae secundum nullam complexio nem dicuntur, nullum neque verum, neque falsum est,ut homo,album,currit,vjocit .
Prὰdicamentasunt dee m, substaneta,Quantitas. Qualitas , iat Abquid, ubi,Quando,Sisus,Habere, Acto , Patho. Nullum expraedicamentis assirmationem vel negationem confiatui nisi alteri coniunctum, vel ab altero separarum
f V a s T ANTI A autem est, quae proprie & principaliter, & maxime dicitur,quae neque de subiecto aliquo di s citur,neque in subiecto aliquo est, quidam homo,& quidam equus. Secundae autem substantiae dicuntur species, meae, quae principaliter substantiae dicuntur, insunt,&
42쪽
hae quidem,& harum specierum genera, ut quidam homo in specie quidem est in homine, genus vero speciei animal est. secundae igitur hae substantior dicuntur,ut est homo,atque animal. Manifestum est autem ex ijs,quae dicta sunt,quod eorum,quae de subiecto dicuntur, necesse est & no inen & rationem de subiecto praedicari, ut homo de subiecto quoda homine dicitur.pr dicatur etiam &nomen,hominem. n. de quodam homine praedicabisti ratio quoq; hominis de quodam homine praedicabit,quidam .n. homo & homo est,& animal. quare Mnomen & ratio de subiecto praedicabitur. Eorum . - Rvero, quae in subiecto lunt plurimis quidem nequα nomen,neque ratio praedicatur de subieci o, in alig-bus aut nomen quidem nihil prohibet praedicari ali quando de subiecto rationem vero impossibile est, .ut album, cum in subiecto sit corpore, praedicatur de subiecto, dicitur enim corpus album ratio vero albi nunquam de corpore praedicabitur. Alia vero omnia aut de subiectis dicuntur primis substantiis,aut in subieltis eis sunt. Hoc autem manifestum est ex ijs,quae per singula proponunt,ut animal de homine praedicatur, ergo & de quoda ho mine animal praedicabitur. Nam si de nullo quorundam hominum,neq; omnino de homine. Rursus color in corpore est,ergo & in quodam corpore. Na,si non in aliquo esset singulorum,nec omnino in corpore. Quare alia omnia aut de subiectis primis dia substantijs,aut in subiectis eis sunt. Non ergo existentibus primis substantijs,impore est aliquid alioarum esse.' Secundarii vero substantiarii, magis sub Aliat stantia est species. genus,propinquior.n. est prime substantiae, siquis. n. assignet primam subitantiam dehatur quid est,euidentius & conuenientius assignabit spe Oix n. a ciem,quam genus assignans. Vt hominem quenda NPn
aliquis assignans. manifestius assignabit homine q
43쪽
q2 B I E E R remin de animati assienans. illud. n. proprium magis cuiusdasuhiem, Momitris, doc autem communius. & cum quandam eis sunt arborem assignauerit, manifestius assignabit, assi-sthi, ibis, '- rborem quam plantam . Amplius, primae nismi, substantiae,ideo si aliis Oibus sebijciuntur, & omniat stantiis alia vel de ipsis piaedicatur,vel in ipsis sunt,propteR, Ra , ib. hocm Xime substantiae primae dicuntur. quemadmotam ali, dum aut primae suostantiae ad alia omnia ise habent, quid esse. sic & species ad genus se habet. subiicitur. n.species. hi mariti. goneri gζnera.Π.de speciebus praedicantur, species quo co. aut cum generibus non conuertuntur.' iniare de Craeco re- ex ijs species genere magis substantia est. Ipsarum
I trita specierum quaecunq; non sunt genera,nihil manobis uisis giS alterum altero substantia est. Nihil .n. familia. momine. rius asi ignabis de quoda homine,homine assignan- iiij mih ia d0,quam de quoda equo equum. Similiter autem. quod. & in primis substantijs nihil magis alterum altero Com. c. substantia est. Nihil. n.magis quida homo substan--
'Liauit 'est,quam quidam bos. Merito igitur ' post pri-- ' ' mas substantias, sola aliorum omni u sipecies & genera secundae substantiae dicuntur. Sola. n. haec, eo in.
Ium,qliae praedicantur,primam substantiam indicat quendam. n. hominem siquis assignauerit quid est speciem quidem, v genus assignando, familiariusta demonstrabit,&manifestius faciet hominem assignando,il animal. aliorum verum olum quidquid at signauerit quis,assignabit extranee,vel ut albit,aut currit,aut aliud quodcunque talium assignans. Qia' re merito hae selae alioru secundae . substatiae dicunt. Ampli iis, primae substantiae eo alijs Oibus subii. ciuntur,&oia alia de illis praedicantur, vel in ipsis sqnt,proprijssimae substantiae dicuntur . sicut autem primae substantiae ad alia omnia se habent, ita gene . ra & species primarii substantiaru ad reliqua ola sata habent de his. n reliqua omnia praedicantur. quen- . dam enim homine dices grammaticum esse,ergo &
44쪽
Commune aut omni stibstantiae est ini Jubiecto Comm non esse. Prima nanque substantia nec in subiecto est, nec de subiecto aliquo dicitur.Secundaru vero substantiarum constat quidem et sic,q, nulla est in subie . , cto. homo enim de subiecto quidem quodam homine dicitur : in subiecto vero non est. neque enim in i quodam homine homo est. similiter aute ,&animal . c. bde subiecto quidε dicitur quodam homine, non est
autem animal in quodam homine. Amplius, Eoru i quae in subiecto sunt nomen quide de subiecto alia L i rei quando nihil prohibet praedicari, ratione Vero im- , possibile est. secundarii vero substantiarude subiecto & ratio praedicat, & nomen , rationem .n. hominis de quoda homine praedicabis, & animalis similiter:quare non erit eoru substantia,quae sunt in subie heto.Non est autem proprium substantiae hoc, sed differentia eoru est,quae non sunt in subiecto . bipes enim & gressibile de subiecto quide quodam homi- , ne dicitur,in subiecto vero non est. neq;.n.in h0 mimne est bipes,neque gressibile. Ratio quoq; differentiae de illo praedicatur, de quocunque ipsa differentia dicitur,vellit,si gressibile de homine praedicatur,idi ratio gressibibilis de homine praedicabitur,est n-, homo gressibilis. Non conturbent autem nos substantiaru partes, Dubium. quae ita sunt in toto' quasi in subiecto sint, ne forte
cogamur eas non esse substantias confiteri. Non. n. te.
ita ea,quae sunt in subiecto,dicebantur quasi ut pa res inessent alicui. In est aut substant ijs & differen
iijs omnia univoce praedicari. Omnia. n.quae ab his praedicata sumuntur aut de indiuiduis praedicantur,
aut de speciebus, a prima narq, substantia nulla est praedicatio, de nullo. n. subiecto dicitur. Secundaxum vero substantiaru species quidem de indiuiduo nuta estis praedica-
45쪽
q4 - L I It g re praedicatu genus vero&de speciebus& de indiui dieatio. duis. Similiter aut & differentiae,& de speciebus &qua ali-- de indiuiduis praedicantur. Et rationem quoq; susci hii 3'pyimae stibilantiae specierum,&generu,&spe obstat im cies generis , quaecunque. n de praedicato dicuntur, dividuum, eadem & de subiecto dicentur. similiter asit rationet, ...i differentiaru suscipiunt&species&indiuidua.vni
ccide seip uoca aut erant,quoru & nomen commune est, & raei οὐ ii 'ς d*m' Quare omnia,quae a substantiis & disse taliquida isto xijs suntquivoce praedicantur. Omnis aute sim praediea- stantia videt hoc aliquid significare. In primis igitsubitantijs indubitabile,& verum est,quod hoc ali- εχ iis.. quid significat. individuum.n.& vnu numero est . . Com.io. significatur. In secundis vero substant ijs, videt quidem appellationis figura hoc aliquid significare,qu quis dixerit,hominem, vel aiat, non tamen verum est,sed magis quale aliquid significant. neqι' enim unum est quod subiectum est, quemadmodum prima substantia,sed de multis homo dicitur, & an, mal.Non aut simpliciter quale quid significat, que- modum album nihil enim aliud significat album , ciqualitate) at species & genus circa substantia qualitatem determinant. qualem enim quanda substan-'tiam significant. plus aut in genere determinatio fit quam in sipecie dicens. n. animal plus complectitur, autem substanti js nihilii; lesse contrarium. primar. n.substantiae quid erit cotrarium , ut cuidam homini vel cuidam animali p at . vero nec homini, nec animali aliquid est contrari v. Non est autem hoc substantiae proprium. sed etiam multorum aliorum,ut quantitati. bicubito enim, vel tricubito nihil est contrarium. at vero nec decem, Nulla niti nec alicui talium. N isi forte quis multum pauco dicontrarium, vel magnum paruo . Deter- .luae nega. minatorum vero quantorum itullum nulliest eou-
46쪽
minus. Dico aut,non ς substantia non est a substan ae si dira' ria magis minus substantia hoc. n.dictum est, si tur nuuii
est, sed quod unaquaeq; substantia hoc ipsum quod bE .ze
est, non dicitur magis di minus. ut si est eadem sub trarium. stantia tiomo non erit magis & minus homo,neque ipse seiplo,neqs alter altero. non enim est alter altero magis homo: sicut est album alterum altero magis de minus album: & bonum alterum altero magis Sc minus bonum: sed & ipsum seipso magis, Seminus dicitur. vi corpus cum sit album,magis nunc ibum esse dicetur quam priu ;&cum calidum sit, - . . magis, minus calidum dicitur. Stibstatia vero nods magis, neq; minus . nihil enim homo magis nunc homo quam pilus dicitur: neque aliorum quicquaquaecunque substantiae sunt. Quaproptςr non recipiet substantia magis, minus Maxime vero pro- Com. Priu substantiae est e videtur, cum unum& idem nu , mero si contrariorum susceptiuum esse: ut in alijs quidem non habet quisquam quod proserat tale, q'cunque non sunt subit ntiar: , cum sit unum nume ro, susceptibilo contrariorum sit.velut color,qui est unus & idem numero,non dξ albus & niger: neq; ua.3.ess. eadem actio; di una numero, prava & studiosa similiter autem Sc in alijs quacunque non iunt substa It siau tiae. Substantia vero, cum unum & idem numerosi, susceptiua contrariorum est,ut quida homo, cu 'unus & idem sit , aliquando quidem albus, aliquando fit niger, & calidus & frigidus, & prauus, & studiosus. in alijs autem nullis aliquid tale videtur. Nisi quis forsitan instet, dicens orationem & opi- Instantia nionem contrarioru esse susceptibilia. eadem enim oratio vera & falsa videtur esse. veluti, si vera sit orati', sedere quepdam , eo surge me ipsa eadem fatta erit. similiter aute, & de opinione . si qui , pnia
verum putet liqvςm sedere, surgente eo falso pu
47쪽
tabit,eandem de ipse opinionem habens. Sed si sis di hoc suscipiar, tamen modo differt. Nam ea, quae' in substantijs sunt, ipsa quidem mutata susceptibilia i sunt contrariorum. Frigidum enim ex calido factu mutatur c alteratur enim ) & nigrum ex albo,& studiosum ex prauo. similiter autem&in alijs unumquodque eorum mu tationem suscipiensfusceptibile contrarioru est Oratio autem & opinio, ipsa quidem immobilia omnino perseitarant: cum vero res mouetur,contraria circa ipsa fiunt. oratio nanque eius V sedeat aliquis, permanet eadem cum vero a I. salsa sit, aliquando quidem vera,aliquando aute i. H. falsa dicitur.' similiter autem est in opinione. Quapropter saltem modo proprium substantiae est,ut iscundum mutationem se ijpsius susceptibilis sit contrarioru . Siquis autem recipiat etiam hec,orationudinisόά. N 0pinionem susceptibilia' esse contrariorum, non:icens sit. Verum Oratio namque & opinio non in eo optibilia quod ipsa aliquid recipiant, contrariorum suscepi, bilia esse dicuntur, sed eo quod circa alterum ali-α Misi. -pa so sacta sit. Nam. in eo quod res est, aut M. non est, in eo etiam oratio vera, vel falsa esse dicitur, non eo quod ipsa susceptibilis sit contrario, rι m. simpliciter enim a nullo, neque oratio, neque . . opinio mouetur. quapropter non erunt sulceptibiai. I.cum lia contrariorum, cum nulla contrari j passio in t
2 ''i' facta. Verum substantia in eo quod ipsi contraria recipiat, in hoc susceptibilis esse contrariorium dicitur. languorem enim & lanitatem suscipit,& candorem & nigredinem : & unumquom tali imi ipsa suscipiendo, contrariorum susceptibilis esse dicitur. QSare proprium erit substantiae hoc, cui una& idem numero sit secundum sutipsius mutatibne, susceptibilem contrariorum esse. De substantia qui
48쪽
P R Ar D IJC A M E N. q7Prinis si stantia , qua proprie principaliter . e maone diciatur,est quae neque dejubieriis isquet dicitur, neque in aliquo subiecto est. secundaesubstantia dicuntur Decies genera, in quibiu prima substant furat. tuus substantiarum desubiecto dicuntur,ut generacies aeseu inferioribus,necesse eΠ via uoce praedicari. Peremptii primis substantus imp ibiti est assiquid aliud rema
secutidissubriantiis maga substantia eri stet es , quam ge-
Nullasubstantia est magis substantia, quam actera. Psil prima substantias ,species er proxima Puer secundasub Rantiae dicuntur. Nutas flautia,quams ex eis secunda de subiecto dicatur,e st insita ecto, er subliantiaeparies in toto potius, quam in subiectos e dicuntur. SubItantiis, earum disserenitis ine 7 vniuoce praedicari. Primasubstantia videtur Me aliquid igniscare , ficunda a e substanitae quale quid magis. IneΠsubstantiis,quamquam non sti,nibit illis oe contrarium. Di imia proprium ei quod ν π earim numero existeυσμ sceptiua sit contrariorum.
a V nxi utom aliud quidem est discretum,
aliud autem continuum: & aliud quide ex cim habentibus positionem ad seinuice in ipsis partibus costat,aliud aut ex no habetibus positione. Est autem discretum quidem,ut numerus,& oratio: continuum vero,Vt linea, superficies,corpus. amplius autem praeter haec locus & tempus. Partium etenim numeri nullus est comunis terminus,ad quo copulantur partes eius. ut quinq;, si sunt denarij partes,ad nullum terminum coem copulantur quinq;& quinq; , sed semper discreta sunt.& tria & septem ad uultum conlinunem terminum copulantur. neq; omnino
49쪽
omnino habeas in numero comunem terminu paγtium accipere, sed semp discretae sunt. quaproptςr numerus quidem discretorum est. Similiter aut re 'oratio. Quod et enim quantum est oratio, m ni fe- 1ium est: mensuratur enim stlJaba breui & longa . dico autem cum voce orationem facta. ad nullu et coem terminum particula: eius stopulantur. non n est cois terminus ad quem sillabae copulentur: sed unaquaeq; diuisa est,ipsa sim teipsam. Linea vero c5tinua est. est .n sumere coem terminum pus istum,ad quem partes eius copulentur:& superficiei lineam . plani naq; partes ad aliquem coem terminum fropiis Li.simh ιδ litur similiter aut di in corpore habeas sumere eore Massi munem termiRum,lineam vςl superficiem,ad quanig i corporis partes copulantur. Est aut talium Sc rempus & locus: praesens n. tempus copulatur ad praeteritum,& ad futurum. rursus locu continuoru est a locum. n.quendam partes corporis obtinet, quae ad Communem terminum copulantur: ergo & loci partes,quq obtinent singulas corporis partes,ad eunde oena terminum copulantur, ad quem & corporis partes. quapropter continuus erit tu Iocus:ad unum . n.coem terminum eius partes copulatur. AmpliusC5m. a. autom, Alia quidem constant ex partibus,quae in eis sunt positionem habentibus ad sein uice,alia autem ex non habentibus positionem.ut lineae quide partes positionem habent ad se inuicem. singulae nanq;
earum stete sum alicubi: & habeas unde distinctae sumas, si ignes ubi singulae sita: sint in plano ,& ad ζ5m. 1. p/ςςςm roli'uasu copulanturisimiliter autem partes pl*ni positionem habρt aliqua. similiter naq; assign/rςtur unaquaeq; ubi iacet:& quae copul ntur
ad Lipuiςς sed & solidi partes similiter, & loci. In
numero sit non poterit quisquam ostendere,quemadmodum partos eiu* positionem aliquam habent:
50쪽
eonnectuntur. Neq; eae,quae temporis sunt, nihil. n. permanent partes temporis. quod autem no est y manens', quomodo positionem aliquam habebit Sed magis ordinem quendam dices habere; eo aliud quide prius sit tyis,aliud vero posterius. Sed& in numero similiter,eo 9, prius numeratur Vnus , S duo,& duo si tria: & sic habebunt aliquem ordine positionem vero non omnino accipies. Sed& oratio similiter, nulla enim remanet partium' sed dictu est simul , εἰ non est hoc amplius assumere. QPa- n. propter non erit nulla positio partium eius:si quiderii manet. Igitur alia ex habentibus positione partibus ' constant:alia ex non habentibus positionem. Proprie aut quanta haec dicuntur sola,quae dicta sui, si Mi a alia vero omnia secundum accidens: adhaec enim partibus aspicientes,& alia dicimus quanta, ut multum dicit album.eo q, supelficies multa sit: & actio longa,eo
tempus multum si ,&motus multus. Neq; enim i . iborum singulum persequantum dicitur: ut siquis 'assignet quanta actio est,tempore diffiniet annuam vel sic aliquo modo assignans:& album quantum quid sit assignans superficie definiet.quanta em fuerit superficies, tantum album esse diceret quare ista proprie secundum seipsa diar quanta, quae dicta sui: aliorum vero nihil per se, sed si sorte per accidens. Omplius. Quanto nihil est contrarium. In definitis . . enim manifectu est,q, nihil est contrarium,ut bicubito, vel tricubito,vel superficiei vel alicui talium: nihil enim illis est contrarium. Nisi quis forte dicat
multum pauco esse contrarium,Vel magnumsaruo.
Horum aute nihil est quantum,sed magis eoru quq a sunt ad aliquid. Nihil .n ipsum per sepisum magnum vel paruum dicitur: sed eo st ad alterum refertur. utinos quide paruus dicitur,militi vero mignu:s hoc ijs,quae su ni sui generis,maius sit,illud vero ijs,q sui sunt generis,ininusi ergo ad alteru est eoru Telatio.. - . D nam