장음표시 사용
181쪽
Dis t. XII. de Mixtorum temper. Quot unica.
tudine, Michael de Medin lib. a. de recta in Deum fides, cap. 7. Conciliator dis 8. Bie in hoc c. .
quaest unica, VaZqueZ roin. primo, in I. pati dis. 7. Dum i ubi etiam Lorca disputa 3. Nazarius quaeli. Is artic χ controueisia, fauetque Tolet quaest ii. huius lib. quat nus afferit, vix tale temperamentuinesse polssibile.
Priorem, Ses iidamentalem rationem huius assertionis, tetigit Aristot cap. Io iam citato, δ D. Thom ibidem de praecipue loco rc lato e Sententiarum, quae potest sub hac solis proponi nam iii omni mixtione ex elementis necelle eit, ut alic ruinelementorum praedominetur; sed elementum prae- dominans in mixtione cbet in mixto per illam genito praedominari , ita ut eius virtus inaincat intensior in illo, quam virtus aliorum eigo nequibunt manere aequalia in mixto secundum uas uirtutes ac proinde uec remperies ex illis virtutibus,seu primis qualitatibus resultans , erit ad pondus Maior constat quandoquidem , ut sapia dii p. S. num. 24. clade inceps dicebamiis , a proportione aequalituis non prouenit actio Minor vel constat, quoniam quotiescumque plures causae concurrunt ad aliquemel sectum: ita ut una concurrat ut praedominans &excedens , tunc praedominium de excelsis talis causae debet splendere in effectu , atque adeo si secundiim suam virtutem debet in illo manere oportet, ut maneat secundum maiorem Virtutem δε excelsum qiram reliquae aliae . quibus praedominatur: ex quo etiam utraque conseque nitia adcia nianet per spicua,ut probatione non indigeat.1 . Occurrit Rubio, fallum cis non posse elementa concurrere admixtionem secundum a. item gradum intensionis: nam licet ita concurrerent, pollent agere, pati, subsequi mixtio , eo quod illa, quae magis sunt acti ac, ut ignis Maer, applicarentur in minori quantitate minus vel bactiva in maioria de praeterea haec posteriora sub maiori densitate valde conducente ad actionem , illa vero priora sub minori applicarentur, ita applicata proportionarentur , agereque de pati polleiat,4 se corrumpere.
Sed contra , nam vel sacta hac diuersa applicati ne in pensatis omnibus capitibus, ratione quorum unum elementum potest ragis petaedominaii alteri, manet unum elementum ut aliquo modo praedominans, vel non Si primulat hoc praedominium de excelsus splendebit in effectu, ita ut elementum praedominans producat intentiorem effectum , t contingit in serro candenti quod licet habeat calorem aeque intensum, aut aliquantulum minoris intensionis , quam aliud calidum rarius nihilominiis producit calorem intensiorem, quam praedictuin corpus rarius , ut supra disputatione S. .i 6 expli. cuimus. Si ver non sit tale praedominium , non dabitur amo, de mixtio, quia, ut D. Tli arguit, a proportione aequalitatis non fit actio. u. Secundb,pollet occurri rationi S. Doct.assercndo , non omnia mixta fieri per propriam de veram mixtionem, Mideo ex hoc capite nihil obessies, quominus possient aliqua ex illis habere temp. mentum Educ unde sicut eorum qualitates cor, P. tiat tuae t via corruptionis reduci ad omnimodam incistatem, ita poterit inde resultare Otium rei tum petens eandem temperiem quali patum. Sed contra , nam licet omnia mixta possint fieri per veram δε propriam mixtionem, hoc tamen non prouenit ex eo , qubd propria eorum emper.imenta non possint ab elementis ad inuicem decet. tando, seque corrumpendo attingi sed ex eo , quod concurrentia ad mixtionem non pollunt
tunc subordinari causae activae principalpproducem
ti formam mixti, verbi gratia, leonis, aut plurium aliorum animalium, ergo quantum est ex vi tem peramenti, quod habent, nihil debet esse, rati ne cuius ei repugnet cri per veram mixti nem , i consequenter tale temperamentum non erit ad ponduS.I6. Antecedens quoad priorem partem probatur: nam cum quod uis temperamentum contineatur intra latitudinem quatuor primarum qualitatum, chaec in sua plenitudine reperiantur in elementis, non est cur non possit non ab illis per mutuam acti nem reactionem , atque ade per veram mixtio/nem , qtrantum cst ex vi huius capitis, attingi. Quoad secundam ver partem eaplicatur, tu detur si . nam clementa concurrentia ad
piopriam mixtionem, non influunt in causae effici civis per modum causae principalis , sed
initi uinentalis licet in genere causae materialis debeant principaliter concurrere, quatenus cx eis ad inuiceni coituptis debet resultare mixtum: tunc a
tem constat non possitnt subordinari , nisi solum coetallibus influentiis , aut alteri cautae superi ri intiandoquidem nulla causa particularis pote rit alliimere, instrumentum praedicta elementa sicundum subitantiam , Qvirtutes inuo quisdem requiritui ad hoc , ut ita concurrant in genete causae efficientis instrumeutalis ad mixtionem, ut simul etiam instuat in genere causae materialisa mixtum inde resultans. Unde quando mixtum potest pioduci a coelo: tunc licὸ sit vivens te vel absolute, vel quantum est ex vi temperamenti, quod exposcit fieri per veram mixtionem, ut in animalibus productis tempore pluuiae,&caloris per mixtionem ex aqua, & terra, dc caetera
Diximus, quotin est ex vi temperinnenti, 'odexpositi, quia bene potest mixtum fieri ab aliqua causa superiori, cui elementa subordinari queant,& nihilominus non fieri per veram inixtionem, non quidem ita , ut hoc contingat ex vi temperamenti ab eodem mixto petiti sed ex hoe quod vivens illud, ob alias causas debeat fieri medio semine decis ab alio vivente , cum quo nequeant immediate, secundum suain substantiam elementa simul concurrere, ut contingit in productione muli ex equa, de asino , cuius productio , dc generatia, cauta viiii ierali tribuitur, ut secundo Phys disput. 8. n. 1 ridiximus.
I . Ex quo etiam cohsequentia primi, iraecipui eniimematis patere videtura nam cum causae correspondeant suis effectibus, issectus suis causis, fit inde, ut eo ipso, quM rerriperamentum cuiusuis mixti sit talis naturae ut quantiim est ex vi illius, possieinixtum fieri per veram mixtioncm, nequeat esse aequale ad pondus, sed habeat debitam illam inaequalitatem, quae ad hoc, ut fiat per mixtionem, desideratur. Vnde qualitumuis compositum corruptum habeat via corruptionis mediocritatem qualitatum ad pondus, non tamen ideo in eadem aequalitate com- politum generandum fiet quia tantitas intensionis qualitatum pro serma mixti in instanti generationis introducenda, debet cum eadem, cum temper mento, quod poster, quantum est ex vi sua, per mi lionem fieri, potissime commensurari. 18. Secundam verb- sundamentalem rationem insinuauit D. Thom loco citato ex secundo libro h ius operis , quae potest sub hac serma proponi nam in homine plures, de diuertae partes inueniuntux ad eius consistentiam desideratae scilicet otia , ne iii cartilagines aro, rebrum, cor,iecur,& aliati
182쪽
iusmo3i n omnes hae partes, ε earum diue istas, non potcst saluari cuinacmperamunto ad pondus:eringo tale temperamentiun nece iniri est idem negamdum, d boonsequenter caetetis aliis mixtis, quand quidem, ut inexplicatione tituli ex mente aduers,cio tum dicebamus, solum occi disponere pro introductione sormae mixti omnium Persectissimae, qualis est anima nostra Minor in qua et difficultas, probatiu Dium quia stomachu5, cor, iecur exigunt plus caloris, quam aliarum qualit.itum ele-inentalium; olsa verbplus siccitatis, si de aliis tun etiam quia si Ointus illae palles habcient temperamenturn ad pondiis , non pollent elle inter se diuersae, nec ad propria munera exercenda ellene idoneae, sed omnes ellent limitares, Sc eiusdem rationis, ac proinde eiusdem virtutis. II. Nec luseri, si respon.dcas pii in cum aliquibus, hinc solum concludi, quod in una quaque par in corporis nequeat else temperamentum ad pondus, non tamen qub totus homo praedicto temperamento careat: nam si omnes partes hominis conserantur, recte computentur gradus qualitatum in ingulis tune totus homo erit aeque , ad pondus temperatus ex omnibus qualitatibus elementorimi. Non iraque hoc te scri nam certum Pa tam in hoc quam in taeteris animalibus teraesti ibus omnesiplbrum operationes calor praelertim perflat, ac proindein computatis omnibus gladibus qualitat uinquae in omnibus partibiis nuctuuntur, plus caloris, quam frigoris debet eiic iii illo, d in p. aedictis animalibu S. Nee ctiam refert, si cum ubi dicas, ex haesecunda ratione solitin inferri ho iniciem , aut quodvis aliud antiris, non habere temperamentum aequale
ad pondus in omnibus , singulis partibus, non tamcn maiori ex parte, quia in omnibus par quas disperius achus illud habet cumque senius iste per totum sere corpus illius dispelsus sit, idebab. solute, de line addito tribuitur ei hoc cinpe
1o. Non itaque hoc riseri: tiim quia organum tactus soliti sunt nerui, ut in lib. de Anima dic
nrasci nesci autem Licha comparatione ad omnes alias partes corporis, non cxcedunt illas in numero, quantitate, aut digni tare, sed potaus exceduntur ab essedem Dei go per totaqubd nerui haberent praedictam temperiem ad pondus, non ided absolute, impliciter dicendum cliet hominis tempe tamentum debere cile ad pondus: tin etiam, quia senserium t ctus non debet ella redactiim ad omnimodam me. diocritatem ad pondus, sed fatis est , ub maxime ad illam accedat, ut loco citato dicemusci tum denique quia clan nem sint duriores , quam caro, non
poliunt non habere plus de siccitate , quam de hu-
g. IV. His iis funiamentis sententia 'firmativa. ar. A D primum exteminonio Arist. desumptuma 1 et pondetur,Aristotelem sol diu loqui de coc-poribus ad aequalitatem temperatis, quantum natura coi potis nuxta patitur Phaec aut m aeqiralitas non potest esse omnimoda metaphysice explicatum est sed dicit ut talis ex eo 'ubd valde ad hanc aequalita-ttan accudit. Per quod etia ad primam confirmationem
patet,qilia seniora tactus suffiicit haec posterior aequalitas, ε mediocritas , inde idem Philolbphus loco in hac conficination relato, non dixit seni uni rati
ne sensior ij, ex orgia ii, in quo existit, elle in mi die ta- te quadam, sed addidit Particulam velut dicens
Velut Media se amet iam exsente, ut denotaret non habere iactaphylicam, . Oaini inodam inedietatem, temperiem , licetiad illam valde accedat, unde D. Thom ibidem inquit, Semimin exeia retras tam gibilium, quasi organo iactus constitia in Hipis messi rare inter contraria tangibile qualitates. Ex quo ad secundam conficinationem ex testim ni is D. Thom desumptam latis patet, unde etiam fit, S. Doctorem tantiim tribucre homini maxima aequalitare in temperameniti, non absolute, de simpliciter, sed comparatule ad carcra alia uiuentiainam licet eius temperamentum includat inaequalitatem iam dictam, quae ibi tui est aequalitas proportionis , ut x eodem D. Thom vidi inus, nihilominilis minus inaequalitatis habet sequam temperamenta aliorum atque in coni- putatione ad illa temperamentum eius est temperatissimum, x maxime aequale. 11. Ad secundum, concest antecedenti, neganda est consequentia de ad eius probationem patet ex dictis, quomod intra latitudinem temperici nat
ratis mixtorum non contineatur temperies ad Omnimodam aetaphysicam aequalitatem, atque adeo praedictum tent peramentum falsbab aduersaliis asseratii rellepciicctissimum intra latitudinem temperamentorum continualium , in ordine ad formas mixtorum , siquidem nec di im intra latitudinem talis temperamenti continetur unde sorma nobi lillima ad lummum petet temperiem summe aequa Iem non metaphylico , sed secunduin actinitatem, ct accellum ad cani quare quoties forma mixti sucti per accidens sub praedicta temperie ad aestu litatem ex eo, qudd ab aliquo agente exit in luco eius naturalis inae alitas violenter ad aequalitatem reducatur , tunc erit in statu violento Sc via conupti is , non ver,lu tatu naturalis. debitae iein- petiei,4 conseruationis.
Nec reserti obiicias, hominem sub hac temperiemeli is conseruari , quia contraria, ex quibus constar, non polisent tunc ad inuicem agere, atque adeb nec
Non itaque hoc refert: nam licet per accidens homo sic ad praedictam mediocritatem redactus, non ageret in se ipsum raetione illius partis, secundainquam est sub praedicta mediocritates, nihilominus esset in via cocius onis , ela ab naturali indispositiones: tum quia non posset secundum illam partem
aeque . ne exercere operationes vitae, ex eo qubdcarcret naturali temperie ccundum illam: tum etiam, quia semel dil temperato per reductionem ad praedictam mediocritatem minor distemperatio ab extrin-
se coeli et suiliciens ad distemperandum illum, ita ut
23. Diximus Secundum aliquam si para , quia cuin homo constet tot partibus , adeo diuersa, cinaequalia temperamenta petentibus mota pollet su-cundum omnes palles maxime secundum potissimas, ad mediocritalcm rcduci, quincorrumperetur. Per quod etiam ad confirmationem satis pater, negandum elis temperamentum hoc fuisse concelsuiu Christo Domino me contra hoc obest probatio ibidem adducta ut ex dictis constat. Ad tertium utpondetur, testimonium illud
Aristot de veris contrariis elle intelligendum tunc enim xistente viro contrariorum, existat alterum
necesse est aequale autem, cinaequale priuatiue, non ver3aoncivi sunt ititer se opposita, ct ite non seqititur, qudd itinui existit in rerum natura, exi instat cliam alterum, sicut etiam ex politione corpus Gniti non requiritur dandum esse corpus inlinua, quia inter illa,proprie loquendo,non contiaria,scd priuatiua oppolitio intercedit,ex eo quia non couenit proprie
183쪽
Prophi distinitio contrariorum , sed virum habet in-erinieceptiuarioirem alterius. a 4 Ad ultimuir egandum est antecedens, quia TePugnat da,ri corpus cui non debeatur aliquis locus naturalis, ut ex se constat, tali autem coiror habet ii ad aequalitatem grauitatem, S leuit item , non deberetur locus si usum , quia ibi propter grauitatem euut violenter, nec locus deorsutia . quia ibi etiam Propter leuitatein non esset con naturaliter, nec locus medius iniet sursum in deorsum , scilicet intcracrem,&aquam, nain hic non est .ibilis , quippe Ph. Ldi haec duo elementa sint immediata , Ut . ximus. Nec im/em debitur uni tmd rati talis cor- Potis locus sursum alteri locus deorsutia , chim utraque medietas constet ad pondbis gr.iuitate, cleuitate , atoue de nullus locus naturalis tali corpori citet assignabilis , quod ut constat in apertei pugnat.
11. unde ad probationem antecedentis dicendum est, lignum illud super aqtimi natans plus liabere grauitatis, quam leuitatis: qu.ue' add sub aliis partim iit , prouenitis x coci quod aliqtiam leti itatem participat, qui. est satis porosum de secundum
illo, polos acre impletur, ideo ratione aetas ita sit sic dicit natis leui atur, ut hoc non parum conducat,nc annitio mergatura in cuius signum , vas aeneum aquis lipe Ucalillim non omnin mergitur, eo ciuod eius concauum aere plenum est , cister compressus mergitur aqim, non tamen tumens propter aerem in eo inclusum.
DE AE EP RODUCTIONE EIUSDEM REI
secundum identitatem Americam.
1. V 1 A Philosoph. cap. vltimo huius lib. docuit generationes rerum esse circulares, ita ut ad eandem Era tem ecunniim speciem,non tamen ad eandem nurnero fit in generationibus sitbstauuialibus regressi sus,ide in ultima huius operis disputatione placuit vita cum iunioribus Philoloph. de possibilitate reproductionis eiusdem rei secundum identitatem numericam diuerere.
Vtrum eadem nurere re permanens, a causa securula producta , in deinde extincta, iterum post naturaliter 'oducιρ
res permanentes priores sunt rebus suc-
cessivis, ideb primo loco de illis, non vet,de
istis inquirimus. Sententia a smans. ., Artem affirmantem tuetur Scottis in .disti. 3.1 quaest.3. videtur consentire Ricardus'. i. Id sextum,quam probabilem reputauit Tolet quaest. vltima huius lib. relectionesti Probatur primb: nam idem senset idem palliam, aritiabus aliquis effectus processit, polliant denuo applicati: ergo tunc reproducetur idem numero eflectus cm. et extinctus Antecedens patet: nam idem
ignis, quo in genere causae esticiciatis productus est aliquis calor,de idem ligirum, a quo in genere caul ematerialis talis calor processit poliunt, postquam c- mel praedictus calor petiit, denub inter se applicari.
Conlequentia verbi robatur nam ut docet Atilior. I.de coelo text. 22.4 8.Metaph. Lext. II ii agens lucritidem, S materia eadem, effectus erit idem. 3. Secundb,nam talem ignis potest diuersis temporibus petie conseruare eundem numero calorcia a se productuma ergo etiam poterit eunde in numero caloiem diuertis temporibus producere. Conloquen-quentia pater, quia id, quod per se potest contei uale aliquem effectum, poterit etiam illum reproducetc. quia xii tu per se coinseruatiua alicuius rei et rei seactnia illius:antecedonis ver constat, nam cinet aquaciu iacta ab igne , de eo eatore Per influxiu illius conseruato, potest tantisper separari ab eodem igne, potica illi applicari; tunc autem certum est, quddpoterit ignis in diuersis illis temporibus praedictum
calorem aqtrae in ca conteruare.
Terti : .rio Paqira in multas partes diuidatur, perit identitas numerica illius, quia quaelibet ex illis
partibiis remanet quoddam locum numero distinctunt ab alio I tamen si omnes ii l. parte posmea V liantii , tunc aqtra inde risultans est eadem ac illa , Miae antea elat , ut commimiter docent Philos ergo te semel extilina poterit per naturam
Confirmatur iram partes ani: nesis pctfecti possunt per nat irram reparari: eigo et icuri totum an iniat poterit reparari. Consequentia ex paritate rationis videtur constares antecedens vero probatur , narii auricilla, vel nasus, ve ibi gratia , semel diuisa ab ho-anine, tali micri qilia amnia toti potcst ditas materias sileontinuas simul in ranares tamen si statim reunt Hai accuperat eandei vitam , quia vivitie eeandi alii mam, pei quam ut experientia docethan
te vivebat, ergo partes aluinalis persecti possunt et
Quart,. nam semel extituto homine remanet in materia potentia , de capacit.is naturalis ad illam ni unero animam, qualia et i et liabuit, qitia illa cap citas non distinguitur ab eius entitate ibidem maianente , sinitor in illa animi rei nanet inclinatistraturalis ad unionem , qui, cum it pars, rMuraliter inclinatur ad hoc,ut lic in suo toro, atque adebit ite rum ira atur cum ma erέa er Io debet dari agens a turales, quod possit utramcme ruunt res, Cholair Deia
184쪽
illum extinctum reproducere. Patet consequentia, quia cuiuis potentiae passiuae naturali., inclinationi formae in ordine ad aliquem effectum etiam natur tem debet correspondere potentia ac tua naturalis, ne illae inclinationes materiae, trinae maneant perpetuo scuthratae. Confirmatur jam anima est sub statu violento, dum est separata , ex eo quod trabe inclinationemnituralem in ordine ad viaionem cum sua comparte, scilicet mateliaci ergo cum nitrat violertiam sit naturale perpetuum, erit possibile naturaliter aliquod agens, per quod reuniatur,4 ita homo ille semel e
tinctus per naturam reparctur.
g. II. Communissententia sabilitur. y Icendum tamen est , rem permanentem ad eaula seeunda productam semel exti
crum,non posse naturaliter,seu per virtutein causarum secundarum eandem numqto redire. Ita Arist. in Praedicamentis cap. de oppositis, ubi inquit. Quia am-uatione ad habitum non est repressus. Et in no libr. cap. 1 textuso ubi D.Th. Iectioite vltima ; idem etiam docet S. Doctor . contra gentes cap. 8 . Quodlibet. . arti s dicens Naturale agens nam potes reparare eadem ninner .s in hilam redacta fuerint,ve se fuerint secundam substantiam eorrupta. Vnde Aristot. E. Doctor sequuntur Capreolus , Palud rius , Scotus in . dist. M. & omnes Scholastici ibidem praeter citatos pro prima sententia Femra Ioc relato ex . contra gelites , Toletus , mea quaest. vltima huius lib. Conimbtic quaest. l. vltimi capitis art. 3. Rub tractatu de re productione rerum
Rationem sundamentalcm insinuat D.Thom loco citato ex . contra cnt. Nuodlib. . potestque sub hae serina proponi nam si res semel extincta, producta sui per virtutem causae secundae,non potest redire eadem numero actio, per quam producia est ergo res illa nequibit semel extincta reparari naturaliter,seu per virtutem causae secundae Consequentia patet, quia sicut quiuis eliactus petit inter causas s eundas hanc peculiarem causam,& non aliam rideo ab hac,& non ab illa potest fieri, iuxta ea,quae .Phys disp. Is. n.Io.diximus; ita petit hanc numero actionem praedictae causae secundae,& non aliam;eam nimirurn, perquam prius per talem causam productus est, vel eam,quam praedicta causa elicuillet,li rem illam prius produxiliat. 6. Antecedens ver,quoad primam partem probatur quia non potest redire eadem numero actio causae secundae, nisi redeat idem numero tempus ex eo , quod teste Philos ue Physic tria requiruntur ad vestatem numericam actionis,vel motus, nempe, nistas numerica subieeti,termini,& teinporthitavi quocumque horum variato non sit eadem, ero actio, sed diuersa : quare sicut non potest redire natui alister idem numero tempus ut quaest. seq. dicemus cita nec eadem numero Aio.
f. III. Enodantu argumenta priori sententat. 7. A Ditimum, concess antecedenti, neganda a Lest consequentia, ad probatiotium respondetur ex D. Thom ibid. lectione ultima huius libri Aristotelem solum velle, qubd si agens fue-Lit idem , onateria eadem sequetur idem effectus secundum speciem , non ver idem secundi:m n
Ad secundum concedendum est antecedens in neganda consequentia, ad cius probationem discendum, qu dicet id, quod potest per se conseruate enectum potuerit illum per si producere, non tamen semel extincturi rc producere, quia non potest redire eadem numero actio, per quam illum produxit, ita virtus per conseruatiua alicuius rei, non est reproductiva illius. Ad tertium dicendum est , aqtiam illam diuisam in multas partes non peri ille quoad entitatem materia lem,sed quoad terminationem, ea quae ad illam,deptaedictam diuisionem consequuntur: citaui iterum vniantur illae partes, semper perseuerat, modo supra dicto, eadem entitas, non tamen lub eadem terminatione,atque adeb numquam id,quod semel extilicturnest,redit per naturam.
8. Ad conlirmationem , cancella antecedenti, negandae est consequentia, quia in casu antecedentis manet: .ntitas indiuidui potens trahere ad sui nitatem partem illam δε ita quoties praedicta pars suerit talis naturae, ut possit suificienter disponi pro conuersione in substantiam viventis praeexilientis trahetur ad eius unitatem. Sed de ioc in lib. de Anima, disput. quaest. . sermo redibit, ibique magis explicabitur.
Ad quartum constat ex his, quae primo Physicidi .3. num. 9; diximus, ubi explicuimus, quo modo illa inclinatio materiae et animae naturalis, non sit simpliciter naturalis,nc simpliciter violenta, &ideo argumetitum nihil concludit: per quod etiam adco firmationem sim pater.
'Han sicut res permanen semel extincti, ita etiam s.cossua iam demina possu secundkm idem riam redire 'est v quaestionis titulo aliquid, ut certum, vel sere Icerrum supponimus, aliquid in dubium vocamus. Supponimus enim res permanentes semel extinctas polle iterum per diuanam potentiam reparari: tum, quia id ferὸ omnes Theobogio Philosophia tentur tum etiam,quia de homine certum est,secundum iidem posse δε debere semel extinctum reditercumque quoa a hanc postibilitatem eidem sit ratio de caeteris aliis rebus permanentibus, consequens est, ut omnia alia possint etiam per diuinam virtutem re parari tum denique , quia id ratio haec satis suadet: nam talis reparatro non potest implicare,vel ex parte diuinae potentiae, quae est infinitae virtutis,4 efficacistatic nec ex parte actionis diuinae a tempore dependentis, aut iam transactae , quae proinde redire non possit quia Deus nunquam agit ad extra per actionem realiter transeuntem, sed per actus immanentes sui intellectus & voluntatis, qui nunquam transeunt, neque a tempore poluant dependere , neque tandem ex parte creaturaea scilicet ex parte ipsius rei permanentia iam si hae fiat per creationem, nihil potest obesse, quod fuerit ad nihilum redacta, clim creatiosi ex nihilo si veto producatur ex potentia mate tiae, nihil etiam obstabit respectu agentis infiniti, Mindependentis a tempore is aliis dispositionibus in agendo quominias cum sibi placuerit possit illai: reproducere , quia cum aliquo modo remanterit inpotentia, capacitas hae saltim obedientialis , in
185쪽
Disput. XIII de Repr eiusae rei, sic. id si numen GuasIL 18
idem cum potentialitate illius, Mab ea inseparabilis, fit inde,ut a supremo omnium agente possis praedictares Permanens ex ea educi.
Io. Quare quod vocamus in dubium est , ane
dem modo sit possibile in ordine ad diuinam potentiam, quM res per se successiva, seinet extincta possit
eadem numero reproduci. Diximus autem inordine
ad diuinam potentjam , quia secundum communem cursum certum est apii omnes Philolbphos rem per se successivam semel extinctam non posse candem
. . xi., Rima sententia asserit, rem ne se successivam L semel destructam polle per ablolutam Deli
tentiam iterum eandem numero reproduci. Ita A reolus , apud Capreol. in .distincl. 2 quaest. I. art. 2.Mayronius diae . quaest. . Baselis, quaest.i.huius lib. quos reserunt, sequuntur Conimb.cap.vltimo huius
Plobatur primb:nam res successiva semel extincta, adhue manet virtualiter eminenter in diuina potentiaci ergo poterit talem rem secutidiim identitatem
ninnericiaira, quantumuis iam transierit, reproducere. Antecedens patet: nam haec continentia est esset
tialis Deo, quippe quae conuenire debet illi, ex eo quM estitimum en primumquecficiens per essentiam Consequentia verbirobatur,quia effectus, qui semel productus. extinctus est, adhuc remanet insta causa , potestque inde extrahi iterum, siquidem ratione illius perseuerantis continentiae in illa habet postibilitatem ad hoc, ut ad extra producatura maxime quando caula operatur per actionem a tempore independentem,quae semper est praesens, nunquam transit,ut in Deo continueit. 11. Secundo nam si propter aliquam rationem non possit idem numero motus,aut tempus reproduci: maxime , quia motus indiuiduatur ab hoc numero
tempore vero, reali,4 hoc numero tempus verum
di teale ab hoc numero tempore imaginario , cita hoc ipso, quM motus in alio tempore vero, irati, tempus hoc in alio tempore imaginario producatur , iam non erunt idem securidum numerum sed haeestatio est nullari ergo caetera Maior quoad motum constat ex dictis quaest. praecedenti, s Plirc.
Quoad tempus autem verum, etiam patet quia sicut hic numcro locus verus,in positivus habet nece IIariam connexionem cum hoc numero spatio maginario, wideo non pote permanere idem numero,
nisi coirespondeat ei scin spatio imaginario sita hoc
numero tempus verum elisentialiter nectitur cum hae
numero patre temtoris imaginarii, rideo non potest elle idem , nisi correspondeat eidem parti praedicti temporis imaginarii.
Is Minor autem probatur mam licet idem motus reproduceretur in alio tempore, semper diceret ordinem per se ad idem tempus verum , in quo fuit primo
productus in similiter, licet re produceretur idem numero tempus crum in reales, semper diceret ordinem ad illam partem temporis imaginari , in qua habuit prim prodiici hic autem Oido per se
eis conueniens susticerct ad praedii tam identitatem numericam eorundem licut haec numero albedo, v. g. separata a Petro polita in Paulo remanet eadem numero, licet indiuiditetur a Petro, quia qliantumuis ab eo separata, aut alibi, ut in si iecto coli cata, semper remanet cum ordine per se ad euudem Pettum, non ad alium: ergo,&c.
sentem Doctoris Angelicipraefersunt . o Icendum tamen est, implicare contradictio ita nem eandem numero rem successivam semel extimstam reproduci a Deo.Ita Dahom quod quos
parra n motu, cst tempore, bdeo interruptio latium inis direct eontrar u vnisini secundum amem ci ea mero, qua contradiecti me implicant, non cintinentur
Ita numero Deopossibilium, quia deficiunt a rinione emtis, ct ideo si ui modi innibitam redigamur, Deus
ea m potest eadem numero reparare o hoc enim esses
farere emtraduIoria simu es vera pura si motu interruptin esse nuι. Vnde S. Doctorem sequuntur Capreol in dist. I. q.I. Durandas ibid. q. 3. Palud. quaest.I. Feriar. . contra Gent carai Sotu, Rhyuc, conclus. 3. Bane quaest. vltima huius lib. concluta.
I; Rationem autem undamentalem huius sentetiae tetigit D.Th. loco citato,quae potest ad hanc sarmana reduci:motus, aempus ad sui unitarem numericam exigunt unitatem continuatione suae durationis taut talis duratio non interrumpat dcc inoe is quod motui tepus semel sint,& deinde extinguantur,non potest non eorunia duratio interruinpi: ergo non Os iunt leproduci secundum unitatem numericam, sed solum secundum specificam.Mino cum consequentia satis constat: maior verbprobatur ex his, quae s. Phy-scorum disp. 3. num. 14 ex Aristot diximus cilicet
in idem redire esse unum numero motuinciis essetontinuum, seu non interruptui secundum tuam durationem , ac proinde idem etiam erit tempus esse unum numero,ac non esse interruptum,led continis, di absque interruptione durare. Secundb, probatur alia ratione, quem idem S.Doctor insinuet ι quia si semel Deus potest reprod
cere eandem numero albedinem , quae fuit in Petro, ponere illam in Iosen , ut multi probabiliter volunt, ideo erit , quia semper conseruaret albedo illam aptitudinalem inhaerentiam in ordine ad Petrum , haec habitudo est satis ad eius unitatem n mericam sed res successiva, ut tempus semel extinctum , si postea reproducatur , non posset dicere ordinem aptitudinalem ad hoc , correspondeat ei dem tempori imaginario , cui antea correspondebattergo praedictum emi'us,aut quaevis alia res successiua,noa potest reproduci cum identitate, uinei laa, sed soliun secundum specificam. io Maio non in liget probationes minor verbprobatur mam ide illa albedo diceret praedii tam aptitudinalem inhaereritiam, ac proinde conservaress incidentitatem numitticam , quia postibile est eam iterum inhaerere actu in Petres sed ii semel res sue- cessiva, verbi gratia, tempus praeterear, nunquam potest co ratistere actu tempori illi imaginatio, cui prius coexistebat, quia tempus illud implicat, ut iterum fluat, ex eo quM aius quasi fluxus ilialterabilis est,& semper, ac necessari, independenterque a diuina voluntate fluit: ergo eciam implicabit tempus illud, quod reproductum ciIe dicitur , conseruare praedi clam habitudinem aptitudinalem ad actu coexistem dum illi. Ex quo etiam consequentia satis liquet,
quia unitas numerica motu necessario petit praediactam correspondentiarn ad veram tempus , rempus autem ver in inserius sumitur in Oidine ad tempus superioris corporis , scilicet primi mobilis , ac tandem istud ad milvas exigit , ut sit talis a
186쪽
r7. primum respondetur, iidd Deus in se
Ixipio eandemque continentiam respecta rei uccessivae, quam habuit ex aeternitate, si potentia, scontinentia illa Dei referatur ad rem plam secundum se , antequam supponatur suillies, vel non fuisses; si ver referatur ad tempus nostruim secundum disterentias praesentis , praeteriti, Muturi, tunc posito quia semel res illa successu fuerit, MCxtincta sit, non potest illam iterum producere , quia ut ex D.Thom dicebamus, esset sacere duo contradictoria simul vera, scilicet rem illam else,& non elle eandem numero esse quidem, ut supponitur, non esse autem, quia eius duratio est interrupta inuod tamen cum
unitate numerica illius pugnatra quare eum ad hoc nunquam etiam ex aeternitate habueris Deus pote riam, consequens est, ut per eius potentiam praedictae
res fueressiuae semel extinctae non possint leproduci. i8. Oe,4 explicabitur magis hoc ipsum, quod sicut causa creata, dum actu producit aliquam rem, tunc actu continet in genere causae efficientis illam, .simili ponit illam ad extra,&per hoc quM acta
illam prodiicat, non sequitur, qud tunc contineat illam in genere catis efficientis', sed potius haec comtinentia ex praedicta productione a posteriori colligitur itaqtua diuina potentia. Vitiinum esse me
surantur aeteriri ruei respeetia cuius praeterita&futura
sunt praestiuia, saris est, quia semper in aeternitate sit praesens illa prio productio rei iuccessiiuae, quae respectu noliri temporis est praeterit , ad hoc ut in instanti aeternitatis , ut complectitur praedicauin tempus, veri ficetur quod te illa, de productio eius respectu nostri tempolis Praeterita sit praesens Deo in aeternitate , actu aue respectu illius semper ab illo
emanet, chraque in potentia comineatur, atque adebad hanc continentiam non erit necessari inu, ut it
riun respectu nostri temporis possit inde extrahi, iterumque produci,
is Ad secundum patet ex his,quae in ecunda r tione in fauorem nostrae assertionis diximus. Et haec sint latis pro toto hoc opere de Generatione, di Corruptione:quae utinam omnia in laudem omnipotentis
Dei, sanctiissimae Virginis aenitricis illius, Teleta Parentis nostrae, sancti Cyrili, Angelici Doctoris, ac
Doctoris nostri omniumque Sanctorum cedanti Siquid autem eis Doctrinae S. Thomae, quo quomodo dissonum, aut minus consonum diximus, trianimo iterum atque iterum retracti tuus.