Institutiones philosophicae ad studia theologica potissimum accomodatae. Auctore Francisco Jacquier ... Tomus primus sextus Metaphysicam complectens

4쪽

INSTITUTIONES

AD STUDIA THEOLOGICA POTISSIMUM ACCOΜΜODATE

AUCTO 'R E

EX MINIMORUM FAMILIA PRIMARIARUM PER EUROPAM ACADEMIARUM SOCIO, IN LYCEO ROMANO, ET IN COLLEGIO URBANO DE PROPAGANDA FIDE PROFESSORE.

ΤΟ Μ US SECUNDUS,

Metaphseam complectens. .

SIMON Is o C C H I CURIS, Superiorum permissu , ac Prmitata.

Ab Auctore ipso recognisa pluribusqim in locis locupletata.

5쪽

' Di iti su by Cooste

6쪽

AUCTOR LECTORI.

EA est de rebus Metaphysicis malo Omnino, & temere concepta nonnullo rum opinio, ut praestantissimae hujus disciplinae studiolos viros aspernentur, eosque vehit gentem vanissimis cogitationibus, occhymaeris pastam fastidiose traducant. Eousque progressa est perniciosissimi erroris audacia , ut fere pro injuria, atque contumelia habeatur venerandum Metaph ci nomen. Verum quod tam male, & inique apud plerosque audiat praeclarissima haec scientia, non Metap scae., sed Metaph cis tribuendum est. Eadem de causa honorificentissimum olim Sophisae, vel Sapientis nomen, quod Sophi arram cavillationibus, deinde vi-Juerat, tandem cqntemptissimum fuit, & a Graecis Philosophis repudiatum. Ego vero. Institutiones Metaphysicas traditurus, nulla alia meliori defentione utilissimo huic studio honorem , atque dignitatem restitui posse. .existimo, quam si Metaphysicae usum, atque

. abusum eX ponam . .

Metaphysica definiri solet entis in genere, O spirituum fientia. Hinc duae nascuntur Μetaphysicae partes. I. Quae Omologia, Vel etiam Metaphraca generalis appellatur, uni versat issimas misentiae, esentia , possibilitaris , fulseantiae , at ibuti notiones , Uariasque entium relationes generatim consta rat. Pars autem altera, quae Pnenmatologia vel etiam Metaph ca particularis vocatur,

Deum Optimum Maximum , Spiritusque ab

eo creatos contemplatur. Neque me repre

hendant superciliosi censores, quod in rebus

7쪽

Μetaphysicis sola ratione innixis sanctorum

Patrum testimonia non raro laudaverim ;hanc enim auctoritatem licet impente Venerandam non adhibui nisi ratiocinatione aliqua suffultam; atque auctoritatis & rationis pondus simul jungere consultius, validiuique audicavi. Jam de Metaphysicae partibus singulis breviter dicam.

Ontologiae utilitatem maximam ex ipsa definitione nemo non intelligit; haec enim abliractissimas exponit rerum omnium notio nes, po proinde universalissima icientiarum omnium principia continet. Et certe quae

a cultioribus Metaphysicis tractari solent deessentia, & attributis, de necessiario, S. couin

tingente, de finito, & infinito, de semplici,

& composito, in rebus Theologicis, ut alias praetermittam disciplinas, maxime valere , si quis divinae hujus scientiae imperitus nega verit, is ex tota harum institutionum serie facile refelletur. Uerum quantum prodeste potest Ontologia , si accuratis definitionibus explicetur, tantum poteit nocere, si ambiguis verbis laboret. Ex hac ambiguitate factum eis, ut de rebus etiam obviis & unicuique familiarissimis acriter dilputaverint Scriptores aliqui, atque incautis Lectoribus p

clarissimi studii faitidium, & satietatem excitaverint. De primo cognitionum noserarum principio, de unitate entis transcendentali,

de principio indiυiduationis, de essentia, . exbientia, de aliis quaestionibus plurimis quot altercationes, & logomachia, quas facile dirimeret accurata definitio ὶ Eadem de causa fit, ut in rebus etiam levissimi, vel nullius negotii, mutuis insuriis sese aliquando laces

sent acerbiores Philosophi, & Urbanis viris

8쪽

sese ridendos praebeant, ipsamque etiam Philosophiam ludibrio exponant. Quod alteram spectat Metaphysicae partem , Pneumatologiam scilicet, totam illius utilitatem, fere dicam, necessitatem fu fias

exponam. Ρneumatologia dividitur in fraex tiam de Deo, sive Theologiam naturalem, quam Deus per revelationem fausti caυit , N. in scientiam de anima. Quia vero eganimae nostrae consideratione ad perfectisIL

mum rerum omnium creatorem assurgimus,

recta methodus postulat, ut scientiam de anima primum explicemus. Anima conside ratur vel in ordine ad se, vel in ordine ad corpus , itaque de animae spiritualitate, atque immortalitate, variisque illius facultatibus agendum eis se ac tandem de sensationi-.bus tractandum. Uerum in hac amplissima rerum utilissimarum copia multa sunt, quae lectorem monitum velim. Et primum quidem distinguendae sunt diligenter,c es accurate tractandae gravissimae quaeitiones ad ipsam Religionis subitantiam ' pertinentes , neque philosophicis opinionibus prophana consuli ne miscendar. Itaque id 1ummo studio corandum est, ut fidei nostiae dogmata cum philosophicis hypothesibus non connectantur , sed talibus demonstrentur argumentis, quae

a nullo illibatae fidei Philosopho negari pos sint. Totis quidem viribus obsistendum est errori periculosisque opinionibus; sed laudandi minime sunt Metaphysici, qui religiola uidem, sed ardentiori animo ad probanam animae spiritualitatem, aliamve qua libet sanctae religionis doctrinam , refellen das sibi ashmunt varias Catholicorum , a

que incorruptae fidei Pbilosophorum hyp

9쪽

theses. Hi quidem , dum Religioni prodesse volunt. aliquando nocent plurimum, impiisque fidei hostibus arma subministi antia Itaque Sanctiisima Fidei Decreta a Philo sophorum placitis secemere religiosissime st debo. Quia vero in rebus intaphysicis in

certa sunt plurima , cognitionum nostrarum , vel saltem mearum limites, pro ingenii mei tenuitate praescribere conabor , atque tandem saepe sispius rerum obscuri tatem , aut meam ignorantiam ingenue fateri non vere 'or. In hac autem Metaphysicae parte, quae ad mentis facultates, atque actiones spectat,

monendi sunt studiosi Adolescentes, ut sibi metipsis, animae scilicet, magis quam libris studeant: eli enim Metaphysicae pars illa veruluti pis ira experimentatis animae, quae quidem a vulgari physica θxperimentali hoc ma ximo differt dilcrimine, quod in hac ultima tentari, atque, institui possint nova , & hactenus inaudita experimenta ; at quod ani mam nostram attinet, experimenta ipsi h minis creationi cooeva sunt, mentis nempe operationes in unoquoque homine eaedem ge runtur, licet non eadem ab omnibus, & a multis fere nulla attent ione observentur. Quae cum ita sint, in expIicandis animae operati

nibus, ipsam senius intimi, & conscientiae

magis, quam ratiocinationis philosophicae auctoritatem appellandam mihi esse existimo . Porro intellectum, & voluntatem consideraturus , duas scilicet animae facultates, . quarum primam ad veritatem, altera autem ad vir

tutem flecti debet, vel nihil , vel leviter a tingam quaestiones in Logica aut Ethica con Uenientius tradendas; suis enim locis, si v la tractari doctrinae ordo pollulat. De

10쪽

' . . VI ODe scientia animae tu ordine ad corpus , si Ve de sensationibus . fusius, quam par est, disputare videntur Metaphysici nonnulli, qui prolixiorem, quae Μedicos magis, quam Μ taphysicos decet, humani corporis anatomen describunt; sensationes, imaginationem, m moriam, aliaque id genus dissicillima animae, corporisque arcana per spirituum animalium, fibrillarumque motum generatim explicare laborant; quibus suidem auditis explicationibus nihilo doctiorem se quisquam sentiet. Certi ssimum quidem est, sensationes nostras

ex organis corporeis pendere ; at Mechania eam lensationum artem , illarumque admirabilem cum subtilissimis minimarum partium motibus connexionem ignotam nobis esse non minus certum est . Itaque pauca , quae hac

iis re scio, dumtaxat asseram ; quare brevis ero, & fortasse nimius. Quae pertinent addi ligentiorem anatomen , utilissima quidem sunt , sed explicandis animalium motibus magis inserviunt; ideoque ea ad Physicam op portunius rejicienda, sicut & alia plurima , quae de sensationum fallaciiς tradi solent et ea enim sine Physicae auxilio commode explicari non possunt. In Pneumatologia de Angelis disserunt plerique Μetaphysici ; verum

paucissima sunt, quae lumine naturali delata limiori illo spirituum ordine novimus: quare argumentum illud, quo i a Philosophis pro dugnitate tractari non potest, ad Sacram Theologiam convenientius reservandum iudico. Ultima tandem superest pars Metaphysicae, Theologia naturalis, praestantissima omnino, divinaque icientia , in qua existentiam Dei primum demonstrabimus ; deinde attributa divina, quantum ferre potest humanae rati