장음표시 사용
11쪽
nis imbecillitas contemplabimur. Nulli di vino attributo acrius, quam sapientissimae Dei providentiae bellum indixerunt Religionis ho-ues; quamvis ergo de singulis attributis, qua tum Philo pho licet, tractaverim, illud tamen primarium fidei dogma adversus incredulos vindicare, & oblata variis in locis occasione, demonstrare vel maxime studui. γNeque satis est divinam hanc scientiam explicare, & de Deo subtiliter disputare Ph/losophia non visaepientia, nisi adiungatur Religio: ait Lact. Tota quanta mare doctrina
eo tandem refertur, ut rerum omnium crea
torem, & dominum in omnibus nostris actionibus veneremur, ipsique soli serviamus. It que cum Religionis fundamenta contineat
'Theologia naturalis, ipsam Religionis, ide rue etiam divinae revelationis necemtatem emonstrabo. At impios, incredulosque homines ad silentium quidem adigere potest philosephicorum argumentorum vis, de illorum autem pertinacia sola gratia potest triumphare. Erraυi, inquit S. August. lib. de praedest.
Sanct. cap. 3. putans fidem, qua in Deum re
dimus, non donum Dei , sera a nobis esse in nobis a Ita loquebatur S. Doct. de errore ,
quo antea laboraverat. Itaque cum eodem S. Doctore concludamus epist. I . pro eis, stui uoluut credere, nos , . qui jam credimus
12쪽
ΙEgi equidem lubens, ut Reverendissimo
θ Patri Thomae Augustino Ricchinio S. P A.Μ. iubenti obtemperarem, egregium opus inscriptum Iniseitutione hiloisophicae &c.Tom. secundus , tantumque abfuit, ut quidquam in eo minus pie , minusque castigate scriptum deprehenderim ; ut contra iacta animadve terim fundamenta Religionis , explicata a tem omnia, quae implicata per seie, atque obscura videbantur , tam dilucide , tamque distincte, &, quod caput est, tam solide , ut certe a doctissimo viro expectaveram . Quare dignum esse censeo quod publicetur, ut studiosae iuventutis commodo, & utilitati esse possit.
13쪽
cognitionis principium dici potest. 3ART. II. De principio ration s finicientis. II Couc L. Nihil est in mtindo mater an sine ri Hone sussciente . δ RCAp. IL De gentia m exlentia. 16ART. I. De notione entis. ib. N L. Possibilitas rerum absoluta es ines pendens a Voluntate ditana. 22ART. II. De identitate, oesmilitudine . a ART. ΙΙΙ. De ente Iingulari, oe universali. 27 CONCL. Principium 1ndividuationis es omnLmoda determinatio eorum, quae enti actu
ART.Ι V. De supposito, persona . ROART. V. De necesario. ω contingente. qqCONC. Edentiae rerum , s attributa sum a solute necemaria. 37 CAP. III. De generalibus entis assectionibus.
ART. I. De unitate, tibi etiam de quantit te, o qualitate- ib. ART. II. De Ordine, veri te, ει perfecti nec *3 CAP. IU. De variis entium ore etas, ill
14쪽
METAPHYsICAE PARs SECUNDA. 66PEC. L De mente humana. i CLP. I. De mente humana in Hespectata. ωΑm. I. De moris humanae δε ritualitate. 6'Comta Mens humana es spirituaIA. 6o ART. II. De mentis humanae ἐmmortalita-
CONCL: Mens humana es immortalis. 79 Ap. IL' De mente Humana inordine ad com
CONCL. Ad explicandum commercium menticcum corpore nulla videtur ratio, relicita
commum sententia de influxu pissico . dinothesm caussarum occasonalium. UeIM Onrae praefabilitae amplectamur Oc ART. II. De praecipuis sensationum te ibus.s de animae feri. 13 CONCL. Ι. Lex sensationum est, ut producta ab objecto Mensibiti in oraeano fensorio m ratione aliqua , huic in mente respondeat se atro sc. 123 Ih. Dum animoentit, ab oθ-yectis fenisibilibus nervis fensoriis impresa Cer brum usque propagatur. I 27 ART. III. De 1 Minatione, s memoria. IM AP. III. De aliis mentis humanae faculta-
intellectu, ejus operationim voluntat , ejus operation
15쪽
De Deo in ordine ad creaturas. 246ART. L De Deo creatore, ερο conjematore. i. CONCL. Creaturae indigent directa Dei con- . fruatione. 23 ART. II. De Deo primo motore. 219 CONCL. Deus concurrit immediate ad omnes,s: iangulos ablus liberos creaturarum. 278
Astr. vir De Deo rerum omnium Ruberna-
MCL. Deus providet rebus omnibus. 29OART. IU. De Deo Domino , . ab hominibus colendo. RO CONCL. Revelationis necessias demonstratur. APPENDIx . De erroribus Theologiae nataralia esis. 326
16쪽
Staphis a definiri potest entis in genere, & Spirituum Scientia . Hinc dividi iolet Μetaphysica in
duas partes, quarum prior agit de communibus entium affectionibus,& Onrologia dicitur. 2. Uero Pneumatica vocatur , & ea, quae de Deo , anima , nee non pauca, quae de Angelis lumine naturae novimus, complectitur . Utramque partem ita tractabimus, ut nihil, quod utile sit , 'praetermittamus, aut si quid praetermitti ju-het praescripta brevitas, illa tantum omitte, mus, quae in Theologia commodius, ac ub2etius explicantur.
ODougia est Scientia entis in genere, quatenus est ens ; dicitur etiam Philosophia prima, quia prima principia , primatque rationes tradit, quae in ratiocinando usum habent. Quia autem Ontologia est scientia emis in genere, ex Scientiae defini-αJacq. T. IL A tio-
17쪽
tione patet, ea demonstranda esse , quae in Ontologia proponi debent . Sterilis fuit a plerisque Scholasticis usurpata hujus Scientiae tractandae methodus; etenim ad methodi demonstrativae formam non satis attendenteS , confusas tantum , obscurasque notiones reliquerunt. At cum in Ontologia demonstrari debeant ea, quae entibus omnibus sive abs lute, sive sub data quadam conditione conveniunt , ad alias Scientias utilissimum esse Ontologiae studium, facile patet. Etenim desinitiones, ac propositiones ontologicae ad entia quaecumque in dato quolibet casu transferri possunt, ac proinde, si definitiones sint
accuratae, & propositiones clare determin, itar, Ontologiae atus est maximus. Ontologicis vocabulis saepe saepius incommuni sermon e utimur. V. G. existentiae, suta stantiae. personae, aequalitatis, inaequalitatis&c. quibus licet confusam, attamen claram jungimus notionem . Et quidem cum earum definitionem accuratam non possimus
afferre, patet, vocabulis illis confusas jumi notiones; quia tamen satis constat, quo in easu adhibenda sint, licet nulla definitione
utamur, iisdem claras notiones iungamus necesse est. Quare Vulgares Ontologicae noti Ones confusae veluti quamdam Ontologiae naturalis speciem constituunt . Quemadmodum
ergo Logica artificialis est distincta explicatio Logicae naturalis, ita explicatio distinctaoniologiae naturalis dici potest ontologia artificialis, nempe notiones confusas, quae sunt Ontingiae naturalis, ad distinctas revocatoniologia artificialis, & propositiones vagas
18쪽
De priucipio contradictionis. L UAΜ experimur mentis nostrae natu- a ram, ut dum iudicat, aliquid esse, simul iudicare nequeat, idem non esse. Hinc fit , ut naturae mentis nostrae conscii sine probatione concedamus hanc propositionem terminis generalibus expressam : Fieri noupotest, ut idem simul sit, non sit o Pro
positio haec dicitur : principium contradicti o- 'nis ; nimirum contradicere sibimetipsi dieitur, qui, idem simul esse, & non eue, pronuntiat. Principium illud Aristoteles, &deinde Scholastici omnes adhibuerunt instar axiomatis maxime generalis . ProPositionum contradictoriarum naturam in Logica jam explicavi , quae ad Metaphysicam pertinent hic adiungam. II: Ex principio contraditi ionis haec alia in scholis vulgatissima axiomata derivantur: Γuolibet est , vel non es de eodem fecundum idem non pug t veri cari simul assirmatio , m negatio . Disputant Scholastici , utrum aliquod sit primum co3nitionis prin
cipium , & quodnam illud sit . Quid per
primum cognitionis principium intelligant Metaphysici non satis accurate definitum invenio. Primi principii nomine significat Cartesius id primum, quod menti occurrit,& primum inter omnia axiomata locum tribuit huic enthymemati: Mo cogito, erXofum e praedictum autem enthymema, tanquam primum principium Cartesio consti-A 2 tuere
19쪽
tuere placuit eo , quod nullus dubitare ponsit, se esse, dum cogitat; etiamsi, caetera o- mnia falsa esse, poneret. Cartesiani fere omnes Irimum cognitionis principium cum ipso, quale ab ipsis statuitur, veritatis criterio confundunt , primumque omnium principium esse affirmant propositionem hanc tuuid uid in idea clara rei alicujus comprehenditur , id de ea re potest affirmari. De veritatis criterio iam sermonem habui in Logica, & quaestionis statum clare exposui. S. Thomas Aristotelem secutus primum princi
pium statui t axioma istud : Impossibile es, idem simul esse, non ede.
Antequam vero nostram hac de re sententiam in sequenti conclusione aperiamus, qbservandum est, nullum axioma ratione cem titudinis, atque evidentiae primum dici posse, cum omnes propositiones, quae aXiomatis nomen merentur , & quae certe sunt
plurimae, terminis intellectis , statim manifestae esse debeant, nullaque probatione indigeant . Neque primus locus tribui potes axiomati, quod primum menti occurrit; e enim quodnam sit axioma illud , nulla ratione potest definiri , imo cum axiomata sint propositiones universales , axiomatibus priores esse propositiones singulares, facile patet ex iis, quae de universalium formatione in Logica explicata fuerunt. Et quidem licet ideas innatas probaverim, res tamen in eo sensu intelligi non debet, quo a vulgaribus Cartesianis usurpatur ; id earum innatarum
nomine nihil aliud intelligo, nisi ideas intellectuales, ex ideis aliis singularibus facili ratione eliciendas , nullam vero propositionem universalem sine aliqua in ideas singulareq
20쪽
ΜΕΥ Ρ s. PARS I. CAp. I. Ilares reflexione acquisitam admitto. Sed de his legantur, quae dicta sunt in Logica . Itaque praesens quaestio intra hos limites restringi debet, nempe primi principii nomine intelligimus axioma illud, ad quod tandem reduci possunt caetera omnia axiomata, saltem
indirecte , & per quod possunt probari , si
ea ab aliquo pertinaciter negari contigerit.
PRINCIPIUM CONTRADICTIONIS : IMPOss BILE EST, IDEM SIMUL ESSE, ET NON ESSE: ΡRIMUM COGNITIONIS PRINCIPIuM DICI POTEST IUXTA PRAEMISSAM DEFINITIONEM .
Prob. Primum cognitionis principium censeri debet axioma ita unirersale , ut per aliud probari nequeat , per ipsum Uero cae tera axiomata, H ea negari contigerit, possint demonstrari latrem indirecte: atqui principium contradictionis has omnes nabet conditiones; ergo Prob. Μin. I. Principium istud est axioma, seu propositio theoretica ex solis terminis manifesta. Cum enim eam esse experiamur mensis nostrae naturam , ut in
illius potestate minime sit judicare, quod ali-iuid sit simul. & non sit, idem principiumatim ac intelligitur, ab omnibus sine probatione tanquam certissimum admittitur .... a. Est axioma universalissimum ex notionibus maxime abstrastis formatum , quod omnibus convenire potest, quae sunt, vel el-1e possunt 3. Axioma illud per nullum aliud probari potest; nam si negetur, comruit omnis humanae cognitionis certitudo.