장음표시 사용
21쪽
quod o litores Romani antiquissimo codice Vaticano oditionis
landantento se usos professi sunt ac sero revera usi suiu, tuum utraque quae praecesserat editio ad posteriorunt codi- cuui fidem non sine arthi trio consorinata esset J, Gratii an a j vero non rnollo Alexandrinu in codice ut iusto pluris sacci et
in Editio Complutonsis exstat in Polygio itis Coini litto ii stibiis: Bualioli obr. chalci. graoc. et lal. nunc Primuin i inpressa in Conllulensi univorsita lodo nis nilato et auimptibus Frane. Minonii Cis ros larciti episc. Tololaiii industria Arii. Gu. cle Brocario 35 4--- 5 T. 6 volt. Sod publicata doni uniost brevi post anuun a 3522. Mira est liae oditio no dissensio inter odilores at tuo eos qui post examinariint. Γt ni in ipsi oditores Oxoniplaria vetustissima sinaul et emendatissima, a Leono X. ox ipsa apostoli ea hihliotheca Complutum missa a so exprossa simul quo adhibita alia non pauca. si iam castigatissimum Bossarionis codicem, praeiticariant: ita Gallonus iii Prolog g. bibl. polygi. IX, 28. omnibus insoriorem osso et a go uino LXX versione omnium longissimo abesso dixit; novain enim versioneni ol ni ix latii esset partim ex LXX, partim ex Origenis addita montis ex Tlico lotione, partim ex Aquilae, Symmachi aliorum quo littorpretum, imo et Coniment toriun Graecoria in verbis consarcinalani, ut hoo modo toxtui Ilebraoo per colu amas aptius respotulerol. Ita igitur Wallonus, uec sero aliter alii ni ultiiudicarunt. 0usto reproliensio tualis iniquior o o videtur oris o uini loligis plurina a Compluti edita ex codicibus constranantur. Talnon Voro pro dubia olus oditionis fido in ullo praestat lectiones omplutenses ad ipsos codicos Axigero trium nota auctoritato donar . Νihilominus Enio liaoc duo sa oeula ioxius Complutensis aliquoties rapolitus ost: Animo lao istudio Livincia
et Cantora, Latino ab Ario Montano in Regiis bibl. polygl. 4572., ox ossicilia Sanciandro ana in Polyglottis quas Valabii plorum quo dicuntur 3 586. tonitoni editio in aliis exemplaribus 4 587. prodisso dicitur, in aliis 3599. Holdoli orga , item 4 6 6. ox ossicina Commetiniana. Qua do ro es. Bibliothecam Sacram Androao Gotii. Mascli, p. I. cap. III. g VIll. Ilainburgi 596. in Bibl. polygl. Voldori luon ad Alclinani hunc textuna consori trum osso, contra Fabricium inonuit Mascli in Biblioth. sacr. p. II. vol. II. soct. I. g LII.), Parisiis in Poly-gIouis tauctoro potissimum D. Michasii do Iayὶ 3645. - Qui rursus nuper-rtino in odiuouo Thoilii ot Stiori polygloua a Boockulio odilio itis Coni plu--
tonsis usus est factus, eunt a Sana rationa cratica prorsus. alienuin i vilico. Editio Vonota s. Alclina tribus voluiminibus quais et V. ροι Ν. T. Graecom inplectuntur sex a dibus Alia et Ansulani socori priuilit anno 3 538. Qua oquamquam cluduna Complutensi purior ot Romanao odisioni propior dicta osi, lanion si ipsa vario modo ot graviter a voro dest exit, quena adnaodum iani Essorius his notavit: Obsorvavi oam s qui in lor litin non LXX sed Asiuilao . lectiones, glosson aia quoque plurima tu manuscriptoriana mirginibus pri-urnum notata et in lextum postea admissa hic occurrere, Daquo non Ox. variis solum o litionibus ot versionibus votiis, sed otiam in locis quos, cita vomint apostoli a vulgata Graeca Tin es luctiona discrepantes . Elia in
haec oditio sutilis insuper plurimis typographi dosorinata si dei dubia o Osi;
nec enim satis constat e quibus co linibus nuxeris, nec magis quanta cliligentia, quanta religiono e litoros auctoritatena librorum nass. Sint secuti.
22쪽
sod etiam paria in recte ad editionis Origenianao hexaplarissimilitudinem accederet. Nihilominus inter viros doctos Milextus sacros penitus co itos habent satis constat, suas vi tutes quunx unicuique harum trium editionunt tum maxime Alexandrinae esso, ipsam vero Vaticanam minimct omnimus esse numeris absolutam.
Vul. Quae miuin ita essent, quid faciundum emit novasa nuper editionein cogitanti' Apparatum criticum Si haberemus iusmodi qui et multos maximeque antiquissimos testes complecteretur et lectionum varietatem plene almas cto rate reser re arduum opus recensendi textum suscipi debebat; certe enim poterat. Quem ut habeamus tantum abest ut a celebri IIol-mesiano opere ne proficiscondum quidem sit, si quis talem Spparatuin conficere voluerit. Neque vero exiguae temeritatis suisse , textus Septuagintaviralis novam recensionein parare et quam impersectis perfectae recensionis subsidiis uti liceret
bene scire. Dei obam vero etiam nuno quidem eo magis a recenserulo textu abstiners quoniam quam oditionem cogita mcommuni dostinabam usui, non doctae paucorum his inum curiositati. Tamen si quid possom sistione nova manuali ad rem criticam caute Sed vere promoverulam conserre, haud recusandum duxi. Propterea hanc viam ingressus suin, ut textum per haec tria sero saecula probatissimium repeterein, mutatis tantummodo quibus mutatione maximo opus esSel, addita vero plena lectionis varietato ex tritam coiticii us antiquiSSinais, quos sere solos utpote emtos confidenter adlii-horo licebat. Ita enim providere videbar ne quae in textu Vaticano minus recte aut male haberent pro veris aut certis venditarentur, neve maψs alis'id temere mutaretur niu du-ibium pro dusio reponeretur. Sed explicatius diceruium Erit quum quas in repetendo totu Romano leges secuti simus et quos locos mutatos dedorimus, tum quos codices et quo modo ad apparatum adlii-buerimus. Quo loco simul di universo apparatu critico quo Graecus Veteris Testamenti utitur exponetur, et nostri apparatuS Supplementa ex gravissimis quibusdam eo licibus as rentur. Ante haec vero omnia de ipsa editione Vaticana paullo
23쪽
ginta ex auctoritate Sixti V. Polat. Max. oditu in . Lirurrost formae in imae, paginaruin 783, ac delitibus duabus cum addendis et corrigendis, de quibus insi a vicemus. Textus quavis pamna in duas columnaS clivisus est, quaruIn unaquae-quo 55 circiter linearum est. Observatur capitum distinctio, non itent versuum. In ipso textu nec nomina propria nec oliti ulla nec initia enuntiationum littera maiori sive initiali notanlui'. IExeunte capito plerumque adduntur notae in quibus Aquilae, Symmaelii, Theodotionis, editionum quae dicuntur Quintae et Sextae, aluorii mole vel patrum Vel interpretationum vel codicum lectiones asseriantur, item loci obscuriores explicantur. Ita sub Gonesis capite I. haec leguntur:
De hoc autem disputatuni est a S. Hieronymo in epist. ad
legit, Avxελάβετό μου. et ita est in paraptarasi Clialdaica, Psalterio Aethiopico, et Arabico. Item in translationi hus Latinis, SuScepit Iule.
inprimis ad has notas contulisso so proniolur Pol is Morinus in spistula ad Silvium Antonianum haso scribens: Mini mii data asι provisicia commentariorum in Datamentum Vatican tim, quae carenae dicuntur, evoluerinorum ae perleste omni, tit ex iis uarias lectionea variasque interpret 'tiones Aquilas, Symmaehi Theodoιionis, Quintua praeterea ae Sextae et iιιονιιsociporem eι in annotatiouea ιransferemn, psvis itidem aeribendas at 1 Peranι. Immensum id inua tam mulis legendi alinam annis exhausi ac pleraqtu correxioae Hebraicaa linguae coniectura. DB oeioris qui in paranda o liliouo partem habuerunt in ii ilia pag. XXIV. nota .
24쪽
Textui vero praemissa haec sunt:
εκδρσει. δὶ2. hedicatoria epistula Antonii Carasae Cardinalis sanctae sedis apostolicae bibliothecmmi ad Sixtum Quintum P. M 3. Praelatio ad lectorem. 4. Sixti Papas V. do ea oditione decretum. X. In ea epistula laae securulo linra posita est, Sixto Quinto P. M. Antonius Carala haec scribit: Annus agitur iam sero octavus ex ipio Sanctitas vestra pro singulari suo de sacris Interis henemerendi studio auctor fuit beatae memoriae Gregorio Xul. Pont. Max. ut sacrosancta Septuaψnta Interpretum Biblia, quibus Ecclesia tum Graeca tum Latina iani inde ab Apostoloriam temporibus usa est, ad fidem probatissimi riam codicum emerularentur. Quod enim Sanctitas V. pro accurata sua in perlegendis illvinis seripturis diligentia animadvertisset, infinitos pene locos ex iis
non oodem modo ab antiquis sacris scriptoribus afferri quo iii vulgatis Bibliorum Graecis editionibus circumlatrentur, existi-inasset pae non aliunde earn Iectionum varietatem quain e multiplici eaque consusa veterum Interpretatione fluxisse; rectissi inecensuit ad optirnae notae exemplaria provocanduim esSo, ex ciuilius, quoad fieri poSset, ea quae vera et sincera esset Septuaginta Inlorproturn scriptura eliceretur. Ex quo fit ut vestram non soluin Pietatem sed etiani sapientiam mase oporea linirer; cum videam S. V. de Graecis Bibliis expoliendisi dein inultos post annos in mentem venisse quod sanctos illos Patres Tridenti congregatos auctoritate ac reverentia ductos verae ac purae Septuaginta interpretationis olim cogitasse cognovi ex actis eius Concilii nondunt pervulgatis. IIuius autem expolitionis constituendae munus cum milii demandatum esset a Gregorio XIlI., cuius cogitationes eo maximo Spectabant ut
Christiana Religio quam latissime propagaretur, operaui dedi ut in celebrioribus Italiac bibliothecis optima quaeque exemplaria perquirerentur atque ex iis loctionum varietates descriptae ad me mitterentur. Quibus sane doctorum lacininum suos ad id delegeram industria et iudicio claras memoriae
culto lini Cardinalis Sir leti diem propter excellentoni
doctrinam et multiplicem linguarum peritiam in locis obscurioribus mihi consulendum Proposueramin Pei saepe examinatis et cum vestro Vaticanae bibliothieme cui me benignitas vestra
J Quom editio Valicana singulorum librorum ordinom- x pro sum illum quiclom ad suom codicis Vaticani, in noc a notiis mutatus otii. Ceterum do eo hrovilor Oxplicat Morinus in praelationa ad loetorem. Vi l
25쪽
nuper praefecit exemplari diligenter collatis; intelleximus cum
ex ipsa collatione tum e Sacroriana Veterun1 Scriptor in con Setitione, Vaticanum codicem non Solum vetustate veru in otii in
bonitate metoris snteire; quodque caput est, ad ipsain qua in quaerebamus Septuaginta interpretationein, Si non toto libro, maiori certe ex parte, qua in proxiine accedero. Quoci milii cuin multis altis arguarentis constaret, vel ipso et lain lituuiitulo, qui est κατὰ τοὐς έβδομήκοvetet, curavi de consilio cι
sententia eorum quos supra norninavi, liuius libri editionein a lVaticanum Oxeinplar emendamiam; vel potius exemplar ipsura , quod eius valde probaretur auctoritas, de verbo ad vel lauta repramentandum, accurato prius sicubi opus fuit recognitum et notationibus etiam auctum. Factuni eSi autem providentia sane divina, ut quod Sanctitate vesti a sua lento sui Cardina- latus tempore inchoatum est, id variis de causis aliquoties intei missum per ipsa sere initia Pontificatus sui fuerit absolii tuni; scilicet ut thoo praeclarum opus, vestro Sancti Sstino non lini dicatuin, quaSi monumentum quoddam perpetuum esset suturii in apud Oinnes bonos et vestrae erga Rempublicam Claristiana in voluntatis ot nieae oma Sanctitatem Vestrini observantrae. XL Praefatio vero ad lecto reni, citi an Puti ulla Morinum scripsissct constat, Sic habet: Qui sunt in sacrosanctis Scripturis accuratius verSali, latentur onanos Graecaui Septuaginta Interpretuin editionein longo aliis omnibus quibus Graoci usi sunt et antiquiore inesso et probatioren . Constat enim eos Interpretes, nationo
quidem Iudaeos, doctos vero Graece, trecentis uno plus anniSante Citristi adveniunt, cum in Aegypto regnaret Ptolemaeus Philadelphus, Spiritu sancto plenos sacra Biblia interpretatos eSSe, eamque interpretationem a priuiis Ecclesiae noscentis temporitius tum publice in Eccilesiis ad legendunt propositainsuisse, tum privatim receptam et Oxplanatam ab Ecclesiasticis scriptoribus qui vixeriant anto B. Hieronymum, Latinae vulgatas editionis auctorem. Nam Aquila mai leui SinopenSis, qui secundus post Septuaginta eosdem libros ox t Iebraeo in Graecum convertit et multo post tempore Sub ua triano prili-cipe noritu, et eius interpretatio, li Iod ea quae do Claristo in scripturis praedicta suorant, ut a Iudaeis gratiam inii et aliter quam Septuaginta vertendo, su lola obscuritate involverit
ian diu est eum a recte sentientibus, licet in hoxaptis haberetui', aliqui laus locis non est probata. Hunc vero qui Subsequuti sunt, Symmac laus ot Theodotio, alter Samaritanus stiti L. Volo,
alter F pli ius sula Inip. Conranodo, uterque quanavis ob ipsi in hexaptis circunaserrentur paruin fidus interpres habitus est. Sy inmaclius, quod Samaritanis ostensus, ut placeret Iudaeis,
26쪽
XXIIIΤheodotio, ouod Marcionis haeretici sectator nonnullis locis Derverterit potius quam convenerit Sacros libros. Fueriint praeter has apud Graecos aliae duae editiones incertae auctoritatis: altera Antonio Caracalla Imp. apud Hiericlitantem, altera apud Nicopolim sui, Alexandro Severo in doliis reperiae: quae liuod in octaplis inter Graecas editiones ilia iniunt et sextuni locutii ol tinerent, Quintae et Se X tae editionis nomen retinuerunt. Sed nec lino satis si lac interpretationes lial irae surri. Illa acliditur alia quaedam editio Sancti Luciani martyras, qui vixit sub Diocletiano et Max liniano Impp., valde illa si uidelii probata, sed Quae cuin Septuaginta Interpretibus coinpar ira nullo inodo possit, vel ipsis etiarii Graecis scriptoribus testantibus et Niceta confirmanto his plane verbis in corninenturio
Adeo Septuaginta interpretum oditio magni nonunis Apiritoni nos suit; ni inii uin quae instinctu cluo lain divinitatis elaborata bono uenoris lita moni prodierit in lucent. Se i haec etiani ipsa, quod in li ex aptis ita prina uin ab Origene collocata suerit ut cius o regione aliae editiones quo inter se coinparati coinnaodius possent ad legendum propositae eSSent, lenuluvoim varietates tantu in ex iis ad illam Sub ol elis et asiem scis notari essent coeptae, factuni est ut vetustate notis oblitoralis insincera niuiis et val de sui diSSimilis ad nos pervenerit. uuippo ciuae in Seriis ut i tuu aliorum interpretationibus, ali tuillus auisin locis luplici atque etiam triplicitiae interpretatione intrusa, uiato praeterea a suu in ola id nitoreua integritatenuiue anniserit. Hinc illae lection uin Denitus inter se dissidentes varietates et, quod docti S-siniorum noui intrin ingenia mentesque diu to it, pSae exeini larium non solum inter se sed a veteribus etlain Scripto minis lissensiones. Duod ima luna Priino a multis ignoratu in , an aliis postea noulectuna, quotidie longius serpens, pransi Pena iiDruin, et a cluo tota lex divina et ciuiistiana pendent itaStituta, non leviluis inaculis inquinis Vii. . . Ouo no inino dici non potest quantum omnes ' oni debentit Sixto V. Pont. Max. Is eniim cluod in Sacris litteris, unae sanctissi inani thausit doctrinam, aetatem sere toto in contraverit, Quo iuue in hoc lilaro cum veterum scriptiS conserendo Singularena ciuan lain liligentiam adhibustrat, vidit primus qua ratione huic Dialo ine leti luna esSet; nec vidit Solurn, etiam sua essecit ut stiva naus Pontifex Grego us XI H. Graeca
Septuaginta Intorpretuni Biblia, ad hibita diligenu se .
in pristinuin splen l0rcui restituenda citraret. Quatu rem exe-
27쪽
quendam cum ille deinandasset Antonio Carasae Cardinali, viri, voteris sanctitatis et omnium honestariam artium cultori, nulla is intei posita mora delectum habuit doctissimorum liominum jqui donni suae statis diebus exemplaria manu Scripta, quae permulta undique conquisierat, conlirrent et ex iis optimas quasque lectiones elicerent; quibus deinde cunti codice Vaticanae bib ollio cae saepe ac diligenter comparatis intellectum est, eum codicem ornnium qui extant longo optimui nesso , Bo operae preti una lare Si ad eius fidem nova liaeeoditio pararetur. Sed emendationis consilio iam explicato, ipsa quoque ratio quae in emendando adlii bita est nunc crit aperienda, ita primi S- quo Vaticanus lither describendus, ad cuius praescriptu nillaec editio expolita est. Codex is, quanturn ex forma clia raetei uni coniici potest, cum sat maioribus interis quas vere antiquas vocant oxaratus, ante milleSimum ducentestinum annun . hoc est ante tempora B. Hieronyini et non infra scriptus Vi
detur'. Ex omnibus autem libris qui in imanibus fuerunt uniis hic prae allis, quia ex editione Septuaginta si non toto lilbro
certe nactiorem partena constare visuS OSt, mirum in nao luna
institutam emendationem assiuvita, post eum vero alii duo qui
In Naboranda e litione Romana, pracsido Antonio Caras a Cur linali inprimis sui a posuomini sua iam Pio V. qui primus rompsi, Praoter Guriel m. Siriolum, cuius Carasa in ipsa clodicatione id, rani sentionsim socii, Antonius Λgellius, Latitius Latinius, Maria imis Victorius, Paulinus Doni inicantis, Enonanuel Sa, Pol rus Parra; tum sub Grogorio XIII. accossero praolor Potrum Morinum quem lio laboro suo ipsum testantem iam vidimus, Potr. Cia conius, LBiinis polis almum libris occupatus, Franeis c. Turrianus, Paulus Cornit olus, Fulv. Ursinus, Laolius Carasas thoologus, Ioh. Maldonatus, Ioli. Livino ius, Bartholom. Valuerita, Roh. Bollar ni inus, Francisciis Toletus. 2ὶ Ex quo temporo haec Romao odiis sunt, multa a multis circaaotato in Va icani labri dispulata sunt, quam piam si lanium ali tulit in his scire possunt qui qliana plurimos summao antiquitatis lilaros ipsi viderint tot mia un*Io ad donniondam notatoni faciunt onini diligontia Ohseri arunt. Argument uni nactximas volu statis miod e litoros Romani a litteris Vaticani codicis sumpsoriant, i l per so quidem non satis est, Etsi r vera porso lo incialiuni littorarum gonoro ah Horcillanonsit ua scripturas nonnullis vix divorso utitur; sed acco lunt plura quibus illorum sontonita, man is codex piario saeculo adscribitur, maiorona in modum constrinatur. Eiusmolli interpunctionis simplicitas si immatio raritas, it m PIod scriptura noti liiiii initiales quas clieunt liuoras reliquis maioros liabet. Alia argumetita o Νovo potissimum T lamento su Dpta sunt. De maibus omnibus nuΡor Qxposui in Studiis ei crRicis thoologicis 1 si doli orgon sit us 4847. I. pag. 429 sq I. olin Ptologonionis eo licis nisti Fraclerico- Augustant 4846. Eanilem sentὐntiam tutius est otiani Hugius in Drogrammoto Wilo anti iiiiialo codicis Vaticani. Friburgi Bris riviae 38is Is iam correx lat Bircliti circa hunc co
28쪽
ad eius vetustatem proximi quidem Sed longo proximi into vallo accedunt, unus Vonotus ex bibliottheca Bessarionis Carcinalis, et is quoque grandioribus litteris scriptus ); altei qui ex Magna Graecia advectus nunc est Carasa o Cardinalis qui liber cum Vaticinno codico ita in omnibus consentit ut credi possit ex eodem archetypo descriptus esse. Praeter hos mamo etiam usui fuerunt libri ex Medicea bibliotheca Florentiae collati, ii ii Vaticanas Iectiones multis locis aut confirmarunt aut illustrarunt. Sed libri Vaticani bonitas non tam ex horum cossicum miro consensu perspecta est, quam ex iis locis qui partim adducuntur partim explicantur ab antiquis Sacris script Oribus; qui sere nus diain huius exeniplaris lectiones non exilibent ac reponunt, nisi ubi aliorum Interpretum locum aliquem asserunt, non Septua*nta. Quorum editio cum esset nova emendations perpolienda, recte ad huius libri normam, qui longe omnium antiquissimus, solus ' iuxta Septuaginta inscribitur, perpolita est; Vel potius rectissimo liber ipse ad littei'arn, quoad fieri potuit per antiquam orthograpseani aut perlibrarii lapsus , ost expressus. Nam vetus illa et iam obsoleta eius aetatis scriptura aliquibus locis repraesentata noti est; cum tamen in aliis omnibus, nisi ubi imanifestus apparebat librarii lapsus, ne latum quidem unguem, ut aiunt, ab huius libri auctoritato discessum sit 'ὶ, no i ii iis quidem quae Siminus mendo, certe suspicione mendi videbantur non carere.
ost co lex I., Dein ton . I. pog. 3 - 6. ds scripsit. Continoi lobi libriam a cap. XXX. Proverbia, Ecclesiasteri, Canticum, Sapientiam Salonionis, Sira-civom, Prophetas omnes, Tolbiam, Iudith, Maccal asorum lil ros tros. Ipso xaminavi anno 4843. , ac plura inclo descripsi luco digna. Saecillo nono scriptum putavit cum aliis Morollius; nescio an octavum praestot. Variantos loctionos inde Oxeerptas Holinos et Parsona in apparatu editionis Oxontonsis proteserunt, mri maum sero rosciscerent uncialisus litteris scriptum osse, per orrorem accidit ut Cotti ena numoro 23. insigniront. Celorum lite codex inpriniis valuisso vi doliar ad edondos Maccabaeoriam libros qilippo mii in ipso Vssicano prorsus et sint.2J Catalogus librorum infs. Carasas Cardinalis in bibliotheca Vaticana sorvatur. Cf. Bluino in Iuneris Italici lona. III. Hinc verosinalis ost ipsos libros
mss. ox manibus Carasas in eam hibliothecam transisso. Illinc codicornini'Nimis ad Gon' in odon lana adhibitum osso credit,ilo ost, cuius long maiorem pari na in ipso Vaticano porisso constat. Doost vero otiam Psalmo na pares: quam ni Caralao liher una eum Genosi praebuit, lotuni illo Volus Tostamentum continuisso Credondus erit.
3ὶ Permiam notatbilis ost sui scriptio Proverbiorem Salomonis in coclic Eplaraemi Syri rescripti a nobis eruta: TMotμtαι σολ μ-τος παρα εἶδo μηκο,τα. ita onim eiusdem laudis, quam soli Vaticano tribuerunt e litores Hormant, codox Ephra mi Syri particops est laetus. ὶ Hoc Morinus quo iuro dicat . probabitur intra, ubi Ox ipso Vntienti eodico variolitos lectiones assorontur.
29쪽
Satius enim visum est locos vel aliquo inodo suspectos nco enim fieri potest ut in quantumvis expurgato exemplari non aliqua supersit maculat quemadmoduin habentur in archetypo relinqui quam eos ex alicuius ingenio aut coniectura einenda iri: quod inulta quae primo vel mendosa vel iri utilata in hoc codice videbantur, ea poStea cum aliis libris collata vera et sincera reperirentur. Nam in libris Proplietariana, qui maxinie in ,κ:
exemplari luno excepto Daniele pura in ptuaginta editioneni
resipiunt, mirum quam niuita non habeantur; quae lanienrecte abesse et eorum Interpretum non esse, intellectuna ostium ex conaria entariis Veteruin Scriptorum iraecis et Latinis
tum ex libris manuscriptis in quimas illa addita sunt sub
Atque haec ratio in notationibus quoque Servata est, in quibus cum multa sint ox commentariis Graecis petita quae in codicibus manuscriptis partitia inutilata partiua varie Scripta aliquibus locis circumseruntur, ea non aliter atque in archetypis exemplarilaus reperiuntur descripta Sunt, quo uniuS-
cuiusque arbitratu adiuvantii us libris restitui possint. Nec vero illud omittendum, quod itein pertinet ad notationes; non onania in iis repraesentata esse quact aut ad confirmandiis lectiones Vaticanas e scriptoribus vulgatis aut ad explenda quae in Septuaginta non habentur, ex alioruni edition illius asserri potuissent, quod in conamunibus libris cum legantur, inde sibi unusquisque nullo negotio ea parare posSit. Qt novero in libris manuscriptis reperta, vel ad indicandas aiati- quarum tum lectionum tuni interpretationum varietates siit, scholii illas nomine, quod ipsariun incerta esset auctoritaS, nonnunquam relatas) vel ad stabiliendam scripturam Vaticanain et eius obscuriores locos illustrandos pertinere visa Sunt, ea
certe non sunt praeternat SSa.
Ordo autem librorum in Vaticano exemplari cuni idonisere sit cum eo qui apti l Graeeos circumfertur, a vulgatis tarmen editionibus variat in lioc quod primo liabet duodecini Proplaetas ot fios ipsos aliter dispositos; deinde reliquos clunia tuor, quemadmodum vulgo editi sunt. Atque hunc ordinen vorum esso intellionaus ex eo quod illum a oscunt et pro-l ant veteres Ecclesiastici scriptores. Et cum toto exe inplari nulla capitum divisio sit, narn in nova edition o consultiun ostlogentium commoditati) in libro in inen quattuor Proplietortundistinctio quaedam apparet subobscura, illi paene sinailis qua in dosori ibit sanctus Dorothous marivr, qui vixit sui3 Magno Constantino.
30쪽
et libor item Psalmorum, qui a Psalmo CV. usque ud CXXXVIII. nimia vetustato mancus est. Sed haec ex aliorminoodicum collatione emerulata Sum j. Quod si aliqua videbuntur in lino editione, ut ait B. Hieronymus, vel lacerata vel inversa, Prod ea sub obolis et asteriscis ab Origeno suppleta et distincta non sint; vel obscura et perturbata, quod cum Latina vulgata non consentiant, et in aliquitnis aliis emtionibus apertius et expressius habeantur;
eris lector admonendus, non eo Spoctasse huius expolitionis industriam ut haec editio ex permixtis eorum qui supra DO-rninati sunt interpretationibus linstar eius quam scribit B. Itieronymus a Graecis Me v, a nostris appellatani Cornutuneinlconcinnata, Latinas vulgaiae editioni, hoc est Hebraeo, a sverbum respondeat; sed ut ad eam quam Septuaginta Interpretes Spiritus sancti auctoritatem sequuti edi lemni, quantum per voteres libros fieri potest, quam proxinio a N: edat. Quani nunc novis emendationibus illustratam et aliorum Interpretum reliquiis quae superaunt Buctam, non Pariam Profuturam ad Latinae vulgatae intelligentiam, dubitabit nemo qui hanc cum
Quae si doctis viris et pie sentientibus, ut aequunt sest, probabuntur, reliquum erit ut Sixto V. Pont. Max. huius boni auctori gratias agant et ab omnipotenti Deo publicis votis poscant, optimum Principem nobis florentem quam mutissim servet. Qui cum omnes curas cogitationesquo suas in amplificandam ornandamque Ecclesiae dignitatem contulerit, dubitandum non est quin Rep. Christiana optiuiis legibus et sanctissimis institutis per eum reformata, religiono ac pietate, revocatis antiquis ritibus, in suum splendorem restituta, in hoo quo pio publicam causam sit adiuturus ut sacri votores libri, hominuin incuria vel improbitato cor rupti, pro sua eximiat,onignitate ab omni Iat,o Vindicati, quam einendatissimi pei-
XII. Denique Sixti Papae V. do cretum additur', latum Romae clio VIII. Octobr. 4586, cuius priora ita habent:
Ad perpetuam rei memoriam. Cupientes, quantum in nobis est, commissi nobis gregis Saluti quacunque ratione ac via proSpicere, ad pastoralem nostram curam pertinere vehe-imenter arbitramur, Sacras Scripturae libros, quibus salutaris doctrina continetur, ab omnibus maculis expulsatos integros purosque pervulgari. Id nos in inseriori gradu constituti, quantum potuimus, studio et diligentia nostra praestitinuis,
ido supra XXV. n l. 2. Tani en ipsis veritis iu ncin dicituri t tox ecidicit iis illis lacunos Vaticant oxpletas erine.