Spicilegium Romanum a cura di Angelo Mai Ss. Mm. Cyri et Iohannis Laudes et miracula 70

11쪽

ee Iohanne volumen Alexandriae a Sophronio scriptum ; quod ad XXXI. ianuarii , quo die sancti Dei coluntur , frustra desideratum , et Perisse creditum , feliciter re erimus in romano itiners nostra , et quidem utraque lingua , seroamusque ingentis the uri Mise , suo te Ore ρ

ferendum ; id quod Postea extincta Societate, et

interrupta Actorum SS. editione, non est essectum.

Atque illud bollandianum apographum utrum uspiam supersit, equidem ignoro ; quominus id tamen ex utroque Vaticano codice graeco atque latino , de quo Pariter mox sum dicturus , derivatum fuerit, nullus dubito.

Post inventum graecum exemplar, latinam quoque coepi vestigare priscam interpretationem, cuius ilein Bollandiani non solum meminerunt, Verum otiam specimen impresserunt, quin tamen eius csse auctorem AnastaSium susPicarentur. Ecce autem is quoque textus intor vaticanos latinos codices sub numero 5410. mihi se obtulit. Est vero Itoc antiquioris codicis , de quo paulo post di- eam , aPographum , ut Pracvia F. Peniae inscriptio declarat: S. Sophronius archiepisco us hierosolymitanus de laudibus et miraculis n. mamyrum Cyri et Iohannis. Habetur manuscriρtum in archiuio ecclesiae S. Mariae in Nis lata do be ; ex quo Franciscus Penia Rotae auditor hunc codicem transcribi curaui, anno iubilari .M.M. Immo et alterum apograPlium , scd paulo Diuitiam by Cooste

12쪽

negligentius consectum , et cum Petrἰ paruienopensis eiusdem tituli opere confusum, in vallicelliana bibliotheca observatum a me fuit. Iam tanti operis Visis apographis , ConSequens erat ut ipsius autographi cupiditate tenerer, quod extare in archivio S. Mariae in via lata non unus Penia dicebat, verum etiam Aringius qui Rom. subterran. lib. II. 2 s. translationem reliquiarum SS. Martyrum Alexandria Romam , ex eodem C dice S. Mariae in via lata transcriptam vulgavit; et denique magnus Baronius, cuius in notis ad martyrologium die 31. ianuarii haec verba sunt rtranslationis historiam extare ferunt in codice Perretusto diaconiae S. Mariae in uia lata. IIaud vidit ergo Baronius codicem , sed famae tantum modo reserenti credidit. Ego vero his cognitis , et Peniae potissimum adfirmationi confisus, rocia ad archivium S. Mariae perrexi, in cuius ego urbana paroecia habito; quod mihi sane universum benigno Canonici reseraverunt ; sed ad codicem quod attinet, frustra sui; prorsus enim ibi non Comparet; nullumque esse in vivis Canonicum mihi adfirmarunt qui eum suis oculis uspiam viderit: quare ipsi putant, eumdem longo abhinc tempore suisse sublatum , vel casu aliquo pessum datum. Litterarium hercle damnum non contemnendum i agitur enim de codice qui sub Innocentio

III, PP., anno ,κ-cci III, conscribebatur, ut dixi p. 670; qui quo anno ducentesimo nonagesimo

13쪽

octavo supra millesimum, sub Bonifacio .VIII. PP. Canonicorum iussu religatus roparatusque dicitur, teste iterum Peniae apographo, in quo iam nos

acquiescere necesse eSt.

Sequitur ut de narratione translationis reliquiarum SS. MM. Cyri et Iohannis Alexandria Romam dicatur ; quae quidem narratio in graeco codice nulla est, neque esse potuit, sed latine perscripta extat in calce codicis S. Mariae in via Iata, unde eam divulgavit, ut dixi, Aringius, ego vero ut cognitam et a Sophronii calamo alienam praetermisi. Indidem quoque derivatae adamussim sunt lectiones ossicii ecclesiastici, ad priscum tisum illius cleri, quas Martinellus recitat ). Translationis autem narratio sic incipit. TemPoribus Honorii et Arcadii , qui religiosissimi im-

Peratores fuerunt, sancto Innocentio Pam Existente, beatissimorum martyrum cor ra abba Cyri et Iohannis a catholicis duobus monachis , scilicet GrimaIdo et Arnu*ho , translata sunt, ωidelicet ab Alexandriae ciuitaω tisque ad urbem Romam. Erat autem illo te ore inter Sarracenos et ciuitatis Alexandriae incolas diss=tio maxima , inque adeo quod ψsi barbari cum Persidia magna sver Alexandriae civitatem equi.

raseerunt. Postea υero undique tam maximum ingerentes bellum , quod ad ultimum Procul dubio

sit Primo troseo delia S. croce , eretio in Roma nel-M Via lata R. m.

14쪽

Iumrata est. Pergit relator dicere, quod sancti Martyres praedictis monachis per somnium apparentes , imperaucrint ut suas reliquias Romam transferrent, ne eas barbari capta mox Alexandria , flammis exurerent. Cui monito monachi ob. temperantes beatorum virorum corpora Romam transtulcrunt, et deducentibus Pompam Innocentio Papa cum Cardinalibus atque Praelatis , dem deposuerunt in sacra illa S. Praxedis aede, quae in regione transtiberina, via portuensi, sita est. Age vero quis protinus non agnoscit crassum relatoris errorem , omni temporum scientia destituti , scribentis scilicet imperatores Honorium et Arcadium pro Heraclio , et Innocentium Papam pro Honoeio 8 Etenim sub Caesaribus fratribus atque Innocentio nulla fuit a Saracenis Aegypti occupatio , scd ea demum contigit anno Heraclii xxv, Nonorii papae nono, Christi Dcxxxiv, ut

Baronius aliique ostendunt. Praeterea quo temPore conscribebat Sophronius historiam suam nempe intra annos ncx et Dcxx , ut P. 329. demonstravi ) corpora sine dubio Cyri et Iohannis intemplo suo apud Menuthem in Alexandriae vicinia quiesccbant, et totius orbis concursu colebantur , ut centies Sophronius dicit. Superest igiatur , ut gravi emendato latini relatoris errore , translationem illam saeculo Christi septimo, sub ipsam Alexandriae captivitatem, anno circiter IIm

15쪽

Dulso monachis saetam credamus. Nam et Grimo aliti nomen circa id tempus de militum duei-bus Principibusque non semel legitur. Corte quidem de sanctorum corporum cx Aegypto Romam translatione, minime est dubitandum. Etenim et

Iohannes diaconus Vit. S. Greg. M. lib. IV. 9 . basilicam tiberinam memorat SS. Cyri et Iohan-mis sub Benedicto II. ) pontifice, sacculo septimo; et illa reapse superest trans Tiberim sacra aedicula S. Praxcdis, quam supra memoravi, quam que egomet nuper adii , vineis obsitam , et cultu paupere instructam; cuius in hypogeo, post ostium iam diu muro obstructum , Picturas a Marti nollo

Ioc. et t. descriptas spectare nunc non licet, immo cas madore ac situ deletas suspicor r attamen

per senestram epigraphem adhuc introspicero potui , priseis litteris marmori incisam , et antiquariis non incognitam , quae ita se habete Coi Pora sancta Crri renitent hic atque Iohannis, Quae quondam Romae dedit Alexandria magna. Praeter hactenus memoratam SS. Martyrum integram historiam , quae graece in codice Crypta serratae, latine autem in exemplari S. Mariae in .via lata conservata est; alia insuper cxtiterunt quasi operis compendia aut excerpta , veluti illud non ita breve cum miraculis quindecim ab Othono Z3lio latinitate donatum , et in bollandianis Sanctorum actis T. II. ianuarii editum. Item ut iam dixi Petri parthcnopensis scriptum , quod in Diuit tred by Cooste

16쪽

sequente volumine imprimendum curavimus e qui tamen auctor, etsi duodecimo Christi saeculo do- sinente vel proximo incipiente scripsit, translationem sacrorum corporum adhuc ignorabat. Est rursus SS. Martyrum diversa passio in codice vetere S. Mariae ad martyres, nunc vaticano. Deniaque et alia Martyrum horum acta graece et latine in vat. codicibus Iegere memini, quae omnia ex sophronianis sontibus derivata videntur.

Expectabunt sortasse lectores sive de graecoloxtu sive de latino iudicium nostrum , quod tamen ab editore proferri minime oportot, Postquam res ipsa in publico lumine exposita est. Utinam certe melior Sophronio aut politior interpres obtigisseti Etenim tam Bonifacius , quam

ipse Anastasius impedita admodum , subobscura , et interdum semibarbara locutione fluunt. Neuter utique graecam linguam non callet, immo veris bis uterquo presso insistit, quamquam ipsam sensuum genuinam vim haud raro vel ignorat vel pervertit, et omni semper lepore caret. Ego vero quid agerem p Manus ne tam priscis interpretibus vel medicas vel violentas inferrem, ut eos com rigerem , variarem , interpolarem Z Minime gentium. An omnino ipsos omitterem vel abiicerem , novumque textum pro nostri saeculi gustu adornarem p Ne id quidem mihi persuaderi Passus sum,

ut neotoricam scilicet interpretationem, quantum.

vis lucidam ac politiorem , his quae vetustatis au-

17쪽

ctoritate aut colore commendantur praeserrem. Ec ce enim , vetustis textilius ita a me conservatis ,

tres veluti pro uno habemus auctores , Sophronium, Bonifacium , atque Anastasium. Quamvis autem Sophronii scriptum historici generis sit, attamen ne dogmatica quidem utilitate et gravitate caret. Nam Pp. 394. 4 3. 437. co poris Domini in eucharistia pracsentiam constanter adfirmate in liturgico commentario volum. Fri. P. 33. commutationem quoque seu traΠSubstantiationem panis ac vini in corpus ac San guinem Domini disertis verbis edicit -δρκύ-ω

ai velim haeretici considerent, qui publicas quoque Poenas suis edictis ac legibus adversus catholicos transubstantiationis adsertores decernere n6n sunt veriti. Praeterea in multis miraculis OPPugnat Sophronius diversos temporum suorum haereticos , Severianos nimirum , lulianistas , theodo- Sianos , satorum observatorcs , ethnicos , blasph

mOS , atheoS , nempe miraculo XII , et a miraculo serme XXVul. usque ad xxx lx. Neque laude carent

cruditionis, quae ex Porphyrio P. 32 . recitat; item quae P. 548. sqq. de Damasco eiusque civibus doctis , ac potissimum de Nicolais dicit. Denique Sophronium Iectores pervenustum quoque politam ex eius longiusculo Uigrammate P. 95, Diuitiaeo by Cooste

18쪽

multoque magis in seq. volumine ex mellitis eiusdem anacreonteis intelligent.

EPI METRUM.

Quamquam in subsequente volumine de novis aliquot S. Sophronii scriptis Iocuturus sum , hoc tamen

loco nou incommodum est, unum ex his commemor

re, quod in graeca quidem bibliotheca non recenset Fabricius , sed tamen nuper a Pithoeo didici, in quem casu incidi , qui in historica s3nopsi eorpori iuris canonici praeposita scribit inter ceteros canonum eoII etores Sophronium patriarcham hierosolrmitanum, euius eoilectionem quandam ex s3 nodis extitisse ait aetate sua in bibliotheca Reginae Galliarum. Quantum v ro aut cuiusmodi id opus fuerit, silet Pithoeus , atque ego a gallicano codice absens divinationibus induIgere

vix ausim. Ecce tamen in codice vata brevem quamdam Sophronii nostri scriptiunculam reperi do mccatorum confessis sic enim cum tangio interpretor titu Ium περι- ubi vir sanctus urget, quantopere OPOrteat , ut is qui peccatorum consessiones a paenitentibus excipit, morali ea nonicaque doctrina instructus sit, qu5 et culparum diversa genera cognos re, et rem dia id nea adhibere queat. Reapse olim sacerdotum audietidis consessionibus prRepositorum sapientia in eo praecipue ersabatur, ut canones paenitentiales probe scirent, quibus nulla ecclesia seu latina seu graeca seu deni que orientalis caruit. Postquam vero eius scientiae n cessitatem demonstravit Sophronius, canones ipsos Paenitentiales , legum instar poenalium , Ponit ἰ quos videlicet canones apud Hierosolrmorum ecclesiam usita tos fuisse credendum est. Et quoniam huiusmodi cano-

19쪽

nes in synodis plerique condi solebant, hinc sertasse, ni fallor, parisiacus Reginae codex, opusculum hoc Sophronii , collectionem ex synodis appellavit. Sed ut cumque regius eodex se habet, mihi quidem vaticanam Sophronio inscriptam Iucubratiunculam recitare hoc loco Placet.