M. Antonii Mureti Opera tomus 1. 5. Tomus 5. Commentaria Mureti in libros Ethicorum Aristotelis, continens in Aristotelis Oeconomica annotationes, interpretationem in Commentarium Alexandri Aphrodiensis ad librum 7. Topicorum Aristotelis

501쪽

apsa rei essentia petitae sint, ut ne in sint voces vllae homonymae , neve translatae , sit ut multae ad reprehendendum quasi viae offerantur. Nam quo plura observanda sunt , eo facilius syllogismus ad roprensionem dirigi potest: cum quibus in rebus plura

observari oportet, in iis fere etiam multa peccentur ubi autem pauciores sunt observationes , ibi etiam perspicuum sit pauciora esse peccata . . t enim de longum iter conficere , & in eo etiam celeritatem

adhibere contendit , offendit saepius , quam qui in breviore itinere adhibet etiam remissionem : quasque in domos per plures vias aditus patet, eas facilius aliquis per noctem ingredi possit, quam in eas , quae

uno tantum aditu sunt perviae. Praeterea etiam ex

aliis . Is , inquit , qui finitionem reprehendere aggreditur , potest & hac via aggredi, quod adversarius in definiendo proximum non accepit genus, &, quod alienum genus assumpserit, Ac quod finitio cum re disinita non reciprocetur, & quod sit usus vocibus vel homonymis , vel translatis , & denique alia omnia tentare; quae prodita sunt in locis aptis ad reprehensionem . Etenim cum tam multa in definiendo observanda sint, pene dixerim , necessarium , est ut aliquid fugerit obtutum illius, a quo composita finitio est . Itaque qui finitionem reprehendit, per alios etiam locos, quibus videlicet problemata de proprio, de genere, de adiuncto refelluntur , emc re id , quod instituit, potest. Qua enim ratione proprium, eadem finitio reprehendi poterit, si cum re proposita noli reciprocetur. Et qua ratione genus aut ut alienum , aut ut non proxime adhaerens , aut ut rei naturam' non

explicans reprehenditur, eadem , genus in finitione positum, aut quia genus non sit , aut quia in re definita non insit, redarguetur. Rursumque ut in prinblematis de ostenditur In Socrate forsitan

candor

502쪽

4 6 Μ. Α Η Υ o M I x M o R E T I 'eandor non thesse, sic, si quis hominem finierit, natura animatum consilii expertem , aut mare , humorem potui aptum, qui vel unam e tota finitione paditem sustulerit, totam finitionem labefactarit. Quibus ῆgitur modis alia , iisdem & finitio reprehendi potest:

sed non contra . Neque enim quae finitioni, eadem aliis quoque evertendis utilia sunt . Nam etiam si quis ostendat, aptum ad ridendum, quod in hominis finitione aliquis posuerit, ex ipsa hominis ementia non es se , non tamen illud essicietur, ut ne proprium quidem sit hominis . Neque, si genus aut non proximum, aut non recte allatum probaveris , ex eo, ut ne genus quidem sit, consequetur. Neque si ardor hominis naturam non constituit, idcirco emeitur , ut ne fortuito quidem haerere in natura hominis possit. Qui netiam quibus e locis alia problemata , nempe de genere , di de proprio refelluntur , non eκ iis omnibus etiam Problemata de adiuncto refelli queunt: imo potius quae ad refellendum adiunctum valent, ea refellendis quoque ceteris utiliter adhibentur. - I uae enim adiuncto , ea sola ceteris quoque omnibus , quae ante diximus, sunt communia. Quicquid enim de re, auqua tritur, id In ea inesse oportet. At qui genus ostendit non inesse ut proprium, ηullo modo evertit genus : Fmiliterque neque necesse est proprium ita ι esse , ut genus tneque adiunctum ita inesse , aut ut genus, aut ut proprium ,1 sed inesse tantum quare argumenta ex aliis ad alia, duc non queunt, praeter quam ad unam finitionem .

Quae enim adiuncto , ea sola ceteris quoque omni hus, quae ante diximus , sunt communia. videli.

I cet ut non tantum ad tollendum adiunctum valeant ,1 sed etiam ad tollenda cetera . Quod enim solum de: adiuncto quaeritur, insit ne in re proposita, idem in aliis quoque, nempe in proprio , in genere, in finitio-

ne, limiliter quaeritur. Quod est genuo cum re proposita

503쪽

. 1 N VII. TOPICORUM.' ' 77 non redi procetur , ex eo non emcitur, ut ne sit genus ἔneque si proprium non inest ita ut genus , in ipsa videlicet rei essentia , ideo emcitur , ut ne sit proprium. Similiterque etiam si adiunctum neque est ex ipsa rea

natura , ut genus , neque reciproca inr , ut proprium , non ex eo consequitur , ut adiunctum ne sit.. Finitionem igitur facillime reprehendi , discillime a rem consitui constat illa enim omnia fallogismo probanda μηt, quod ea quae in finitione ponuntur , Infini is repropassa , o quod genus recte traditum fuerit, o quod propria finitio est , Θ praeterea , quod ipsius rei natu. ram er essentiam exponat ; atque hoc recte praestitisse oportet. E ceteris vero proprium ad eam proxime accedit et es enim facilius reprehenditur , quod . plerunque constitui tur ex pluribus . Difficillimum autem est . ad probandum enam oe multa pνobanda sunt, oe quod rei propositae seu

conveniat, ef quod cum ea reciprecetur et Aiunsium au'tem omnium facillimum es ad probandum . Nam in aliis , non tantum quod insint, verum etiam quod certo quodammodo in t , ostendendum est : iis adiuncto autem , satis est si inesse ostendatur . ii illImum autem est ad refutandum

siquidem paucae admodum dantur reprehendendi viae; neque enim illud in adiuncto ad significatur , quomodo in re in fit. Itaque aliorum quidem reprehindendi duplex ratio est , seu quod non insint, seu quod non hoc modo in t : adiunctum autem aliter tolli non potes , quam fi Uendas noΘὸnesse . Locos igitur., qui tractando cuique problematum ge. neri argumentoνum copiam suppeditare possuηt, quantum fere satis est , persecaui sumus . - ' . Atque hoc recte praestitisse oportet . Hoc quoque , inquit, ratione concludere , ac damonstrare oportet , finitione ea , quam probare volumus , rei naturam ex Plicari, neque obscurum quicquam , neque superva

Caneum in ea contineri ; quibus emciendis plures superius tradidit locos. Hac igitur, ceterisque causis, quas

504쪽

quas exposuimus, finitionem constituere difficillimum est . E ceteris autem problematis , maior est in confirmando proprio , quam in genere , aut in adiuncto , difficultas : quod ipsum tamen ne ilius est ad consi mandum , quam definitio. Ac proprium idcirco facilius reprehenditur, quam cetera , quia e pluribus constat, fereque coniunctim explicaturo Exempli cause 'si , animal aptum ad ridendum , quod di proprie prinPrium est , utpote coniunctim explicatum. Λddidit

autem, fere, quia nonnunquam etiam uno nomine

exponitur, ut proprium hominis, aptum ad ridendum. Difficile igitur est probare illud, quod coniunctim proponitur : multa enim concludenda , dc ratione colligenda sunt. Primum quidem , quod proximum genus sumptum fuerit: tum quod animal aptum adridendum , de solo homine dici queat, quodque cum eo reciprocetur . Omnium autem facillime probatur a-l diunctum . Satis enim est ad confirmationem, si, Ver hi: caussa, ostendas candorem inesse Socrati: quod Ium in aliis non est satis . Difficillimum autem , inquit , est ad refutandum . Unus enim tantum locus est , nempe si ostendas non inesse. Neque enim praeterea quaeri potest, insit ne, ut genus , aut ut proprium . Itaque cum alia problemata duobus modis reprehendi queant,ob idque facilis sit eorum reprehensio, problemata de adiuncto , quibus labefactandis una tan-

sum proposita via est , dissicillime refelluntur .

Hactenus Muretu1.