Commentaria cum quaestionibus in duodecim libros Metaphysicae Aristotelis. ... Per F. Michaelem Zanardum Bergomensem, ..

발행: 1615년

분량: 545페이지

출처: archive.org

분류: 철학

21쪽

Indeo emni Notabilium .pgentis scienti on sitiones 1. iis Conceptirs, quoad quia Ze non quoad quid est 3o9. Non habet. Relationis modi persei . Et paceides. Relationes primi modis sit reales. naiuia . Modaliter plures sunt moes letatiuorum I s. Relationis stin lanaen tuai dupjex ptim ii in & proxii nil I 9. dicit in re ad. Sgnificat unperfectionε iso. Est citio relativa reseriindilr. Aclue nit quoad coira plenientiam. Distin ἀouitur ab alijs prςdu ainentis. Divingintatu realiter a Rulanreto M. Relatio quoi liculo dicatur ens rationis ibid.

Respectivum duplex χoses Apiens qtiis dicariar. Conestiones

eius a . omnia scit tu decet. Vel in uniuereali,uel in particulari. Secuta

dum Conci ptias proprios. 2 c. Sclerritaqtaeda in principaliter considerat, &quςda in secundario . .

Inqincit principi si & cas sui subiecti. Diuersiaio te. i s 7. Est specia Iatiua uel praetica is 8. Hae multipli

pectu obiecti,& finis. Diuinu scietia in reales specillativas &c. I 72. Sufficie ter diuidit in Metaph. Pitysicain & Matelmaticana 73. Est una specie & genere. R. atione rationis Iornialis stib qua i7s. Diuidiciar per disterentias stibilis. Habet uni rintcrii ab obiecto formali. I76. Sesitiua cognitio duplex 86. est necessaria pro laoc statu an in aenostrς Non cu siuccessione tern poris .c onciirri; ad cognitionem primi prin-

Sinailia aliqua dicuntiar tripliciter. Alultupliciter I 32. Sitnile generat simile 68. Si initatulinis inulta gradus a G. Singulare diapliciter sumitia 2. quonrodo vicati ir cognitu reflexe. I eeo focinatur verbu 3o8. & propri- propria speciem. 3 IO. Speccies v ns uocorieti dupliciter consider1tur. 6 Sub alternatae scientiae conditiones. 78. Explicatur. I79. subaltei natio duplex totalis & partiat is . Aliae scientiae non stibal ternantiu Metaph. ISO. Subiecti Metaplivsim opinionα .s duplex. Materiale&sornaale.Conditiones 6. & I76. Ad equariana,Minadςquariura. 6

substatiae separate pro hoc statu n5cco nosciitur qdiduitatiue 31. An est eoru utiq. Tribus inodis cognoscuntur 36. Substantia qua tu Irmoctis dicitur iri. Sunastur pro essentia, & pro subiecto acciden.

tiunt. I 23. Diutitur in ptainam &secundam. In corporea non est inpiaedicainento substantiae Onuenit per se esset et . Est ensn5ia alio. Dicitur a subliando, & a per se essendo 127. Substantia est prior accidente tye, natura , cogniΠΟn cliffinitione 2or . Inferet accides. Vera &opinativa. Quomodo sit prior

tena pore accidente χχΙ. Natura,coontrione, &ci 223. definitione

11 . Est prirnum principium operationum ,&quomodo 129. Agit mediante potentia I 3o. Est prima in productis naturali sequela I 3I. Sulnitur quatuor modis. Diuiditur in materiam, formam, A conpositu. Sirminar ut prς dicamelum,&vt ordinatio plurium. 138

Suppositu in & forma subsistunt una subsistentia. 2C9

Totum est pri ius partibus In ge

nere caust formatis.172. Quin q, imodis sumitur 314. Disti noviciar realiter a paItibus. Realitatis arealitate.

22쪽

Index eram Notabilium. FI μ Vniuersialetri a dicit 1gi. Aptimiloti

miseri a re denominata uniuersali VE tbsi chiplex otis, At docilis '. ' Visiuersale taplex cle gener. sui Requisita eius ψso. In omni in- stantiae,°enere M cidentium, talicistione prinlucitur. omodo opiniones an dentur uniuersalia s r. per actuin intellinus qui est separata 282. Natura univcrsilis,. QAr . Eid. clauir in potentia. Repugnantia Violentrum tria didi. D non negatiua 283. Datm nariam Visus dupliciter consuleratiar. Maxi- in nimet sali non uniuersalis in me est igitur x . Extensiue,& quo actu. Singularrietatur in in liuiditis.' Imulo. ' is Vniureale est qintalcirplex. Fit petyoluntas se a. est liber M. Non opriationem intelicetus. 18 potast cogi in clib. Qui inperatis Vnuni inpliciter diuulitur. Modi& elicitis. 3o. Specilicata ite trahi- eius ioci. Eius dilusiones explicantur 432. Non quo ad exercitium. Iura or. Vniun est ens incliuisum Secus in briuis. 433. Moiretur ab A g. Tripliciter sit mittit. Non est lecto appreliensis effective, & negatio, sed eam incitus 76. Est finaliter. M ' 3 inuistisinna se,&in seipst,. Acidie natas tinalis non actu separata a enti negativum. 77. Vnum & Inui Tet ira . 28s Ropponuntur. uomodo . Us

23쪽

num autem 273. reipro rebus pro At.28 .reale extraneum pro reale e

26쪽

naa totius clivi tiones clisponentes intellectuin non philosoplate striim ad tam difficilia, acilua, & cli- Lectione , nil uina capescenda, sicili sunt ea, quae aliud nobis G traduntiu in Metaphysio,& idco e rit agendum, Cedit cςteras scientias,sicut icio ma nisi ut primo nisesta limus. quςda genera- Sectincto notari sum circa utilita-

Ira annottara , tena, sco necessitaterra huius scientiae,

quae eitiairi in caeteris scienti:)s, &ob- quo i duplex est trecessitas. Quaedainseruaui inus , & obseruare voltina iis . simpliciter, &alasbluta, &qilaedam Et haec sunt octo, posita ab Aueroue congruentiae, seu ad bene esse. Haec in primo plavsicorurn v. intento, uti- scientia si considere ar ratione recinnlitas, ordo, diuisio. proportio, via do- trachatai uin est necessalia si teliciter,ctrinae, nonaen libri, & noinena, quia sicut ei at necessaria quaedi scien-ctoris. i ira respectu reriuri non abstralietiunt, Quo ad ipsam intentionem, nulla neque securulum rem, neque seculis acinuit dubitacio, quod haec scientia dum ration in , ain tu, &a inateria. ordinαur ad perficiendum, regulan- quae fuit physica, &sicut etiam respe- .um, & chcigendum huinaniam in- ctu rerum abstrahentium solum se-πenium , circa cognitione reruincti L ci induim rationem a motu, & a mate- Aretaph. ordanatur ad regulandiam intellectum

27쪽

quatenus quaeliabentrur in inferioria fulti L hias scietitiis , in stias prin as causas . Gur. & vnitieralia principia, de quibus est

Metaphysica resblutin IIr. Secundo lacriandum cirra hanc eadem necessitatein , Picris intiltiplex iniunitur. Prrima se tenet ex parte nostri intel- Iectus. Nam horno, teste Tremegl- noesi nexus Dei, & inurusi,unde etiadicitur orizon, inter naturam corpoream , & incorporeain. Habet eroohoino, α naturam sensitit atra rnat

rialein, & intellecti iram lini nateriaia lena, & iiii plicein , Respectu primaenatui ae conuenit cum co porcis ,r

spectu secundae curn intelligentis ,re rebus incorporeis, Intelle us ergo

quatenus est laoininis, & In corpore, perscitur scientijs naturalibiis,& matthematicis,quae no abstrat,int secudurern a niatena, cluarenus autem quid cliuinum est, est perficiendiis per nomtitia in rerum incorporea Iira, tracta- tartim in hac est ina scientia. Secundo dignoscitair necessaria ex parte reciliri scibilium . Nain cir mlibet scientia particulatu conside Tarterminos viruIersalilli nos, scilicetens, bonurn veriam, actum, potentii, &c. n. n absolute, re secundiura matrinariamin. sed ut sunt applicata per talena rario nern ad talein scient Iaira, sicut ens considerariar in pnilica non quatenus ens, scii qua Crius imobile ,& in Maliacmarica qualentis q133 tu Erat ergo nece sima ir iae s. υra scien ia niuersalis silva catiς a Ieret cie lais ierminis generalilsiinis, securictu a se. Τcrata ratio desium uir ex Paridi praticipioru in . Nana pr ncipia sint in duplici dissi reluia . Q Meiam eni insunt piopria , & par reuiaria alicui scientiae, ut inpliylica imo ira, natum,naateria, forina , &c. Qu eclaria vino sunt nitiersi Isiim , ex quo ritin c gnu Ione peni et cognit 'o principior si Particularium sicientia rurri, uncte si negςntur principia particularia, ortet recrurrere ad Metaphys ius e st defendere ea, per principia generalissi tria: vrule etiam sult nccessaria l .aec

scientia

inacia ratio deminitiar ex eo qirini ubi Metaphitica desinit, Theologi incipit , unde verit simulta ad agi uiri est sonu in Mella apthysiciana,fieri opum uiri Theolom tilia : Cuin ergo nos Oinnes has scientias lit unan Inas ad in uentas Plae ramus propter Tlami

giam, i leo summopere studendum erit liuic scientiae diuinae. Tertio notanduin ruca ordinem, VnabiliIqinus liaec scientia eli nobilisti ira a in sma.

ter omnes,&ptaor quo ad natarain caeteris ornnibus. lario notandum quod inter Rectrix a-teras rationes, ex quibus ponitur ne- ιις ussian

natura ira taeteris aliis est, ut sit re,ctrix& gubernatrix ea n , unde ex hoe deductantis, non soluin necelsitatem, veruin', i excellentiain si per alias. Q ioci ermo haec stientia sit cxcelleniatior caeteris, sitae probatair hic a st ancho Doctore. Qtando inulta ordinantur ad uniaria,ne cis artu in eis,quod unum illoriam rcgat,& giIbernet, S alia sint regii lata , & gubem ira. Scis Oinnes scientiae ordin intur ad persectionem intellecti is nostri: ergo inter Cas Una erit rectrix. & guberia alii x. Talis aute

prooat. Priino, qui acui corpus orctinetur ad unioire in aluinae, ani tria nat raliter Imperat, re corpus obessit. Mincundo, quia irascibilis , & concirpuscibilis curn orctinetur ad intellectum,

Notandi in autena primo carea hoc Smentia. quo i illa Qientia, quae alias rinii, ®illat Vocanda est sapientia, unde eu i lxvc scientia alias regulet, &r gal, digna erit nornine lapientiae. Seci titilo notandum Quia cluet sunt Rerentis coiulitiones seientiae regentis. Conrit1-Ρmina quod sit principalis, unde ex nti.

28쪽

giae, quia non est ea nobilior. Secunda, quod vianir caeteris sicut

ancillis,vcI quasi vasellis, sicut finis pignicntoriae or natur ad medicinam. Hae autena corusitionra paten rin Metaplaysica, quae&est principalis inter

omnes scientias humanas, S alijs vim . tur sicut ancillis. Quirito notastilli,quod sanet iis D ctor volens probare assumptu, v.quod haec scientia ceteris imperet, dc doininetur,uticiar tali ratione. Illa scientia,

quae est maximὰ intellectualis, est alia-

Et intelle- riam rectrix, & gubernatrix. Haec estia tu ere. maxime intellectualis, igiti r aliartini

rectra x. Maiolein probat auctoritate

Plitiosi, plii in sua politica, inquientis,

quod homines vigentes intellectu,na ruraliter suiu doinitii, rotnisti vero,&fortes corpore, sed deficientes intellectu,naturaliter suiu serui. Gaius milia deni rei has causas me posse at signare credo.

poris sequiitu natur In corpor rura, Mfere bestialem,unde, mes,& equi ssithon ine sortiores; excellentia aussi intellectus consista in separatione a coriapore, unde vigentes intellectu,non sue

ita robusti.

Secu dani causam dicer esse, quia qiianto intellectus eleuattv supra inateriami,tanto fit potetior, & virtuosior ad exequendas suas operationes,sed in robustis no potest ita eleuari, In materia sis perabundet. Tertia causa cesseo quod sit, quia laonio fit sapiens continuis visiliis, & labori,u, dc diuturnis simiota is, undestitilia cum inaxune aisigant corpus, fi liosi n6n polliint opta in ana laa re valet sinem,ex qua fit vis. Minorem atrie probat sanctias D ctor cluadriIpliciter.

Primo. Illa tactia quae considerat altissimas causas,est maxinae intellectualis,talis est ista, quae considerat substantias separatas, ideo erit Inaxime liue, lectualis. Seciando. Scaenitia quae c5siderat maxime uniuersalia quoad passiones,& PIrietates eoru est maxhnὰ intellectuata, talis est ista, quae consideretu prima

principia ieriam ,erso. Tertio. Quae c6siderat inax iiDe se parata a materia, est maxime intellectualis,llaec est lautii simodi, sia perstriItatur naturam intelluennarui I,Crgo. Quarto quia considerat ea, quae maxinae sunt in actiI. Sexto notandum circa diuisionem, Diuii isqvhd Boaedictus Perentis lib. primo suae naturalis Philosoplatae, arbitratur Metaphysicam esse secandam in duas

paries,& non esse una in scientiana, sed duas, in inrariam Vna Plail agit, de in telligcntiis, & de Deo ipso, in alia de ti an sendentibus,& lais quς transend tia consequutur, quod probat duabus rationibus.

Prima, sta csi Metaphysica astat de

dat ad tractationem alicuim species

Secsida,quia de ente mobili,vel colpore nariarati in corninini est scientia octo librorum Physicorum, de corpore vero naobili ad I uiri, est in Elia de Coelo,ergo,2 simili, de ente, ut ens est,

erit Metaphysica quaedam,& qii clam de intelligentijs. Sed haec opinio non li et alicuod veru fundamentatim in Philosopnia , nec i n dictis Plillosophi. Primo,quia ad eandem mentii spectat consiaerare subiectuna,& pri iacipia subiecti.Sed substitiae separatae pontantur principia entis stibiecti in Metaphisica,ergo. Secundo,quia quae cadunt siab uno

modo abstra Irendi, pertinent ad eaniadem scientia.Sed i melligentiae,& transendentia pertinent ad abstractionem fisi rem,& rationena , mateTia,ergo.

Tertio, si haec scientia duplex est ,

29쪽

quia cognitio habita de intelligentijs tarsi per dis reum,& ratiocinatione.

Inu ,N nun inra est , ideo noluit eana Septimo notanduin circa via loponere distinctam ah alia. Sed haec re- ctrinae,qtrini non es unica, quamloq;

spora ricticula est,si.n .composui tot n proce sit distiniendo, quandoq; de- Proredis libri,s par orim naria ratisi clistinctos, mostrando,quand*l; alui clericlo, sed d undo

Tat coponere singularen3 libriura, & ad Metaphysicii inaxurie spectat vena scienti atra plura continentem de intel- rictim nitione, &definire definibilia. Iiginti js,& quod magis tiruet est,quia Octauo notandum circa nomen li- Habet sua etsi pauca contineat,tani ε ilisficillima, bri,quod haec scientia una existens for nomina.

ardua,& prOD Juina sum. maluer,diulcsitur in tres paries princi Quarto principalitin,quia sic essent pales materialiter,ex quibus se diunquatuor scientiae specii latiuae e conti a diiudiras rescosideratas sortitiar etiam Hri. 6. huius, siti identeni Theoricas in cliuersa nomina. Nam primo Phil. nMetaphysicaira, Physici, & Matheina sideratens, & ea quae uniuersaliter coticam, Respotui eradem qui iupra, hoc sequuntiar ens, ut decem pra dicamen non esse ita cilcandum absuris uin,ita co ta,&sintilia,&exta clicitur Metae gente ratione,Sed certe nulla ratio co physica. i. transphysica, excedens consigit. Est igitur reminiscenduin qhiod in ocran E physicam,quia Physicus coinicientia duplex est ratio, c. materialis si deIat ens, non in sua unita cisalitate, seu res consideratae, & sorinalis. i. sub sed ut est applicatum ad ens mobile. qua Oirinia illa considerantur,v.g. lo Secuncto consulenit prirnas Iemnarata sunt obiecta materialia visus, ut causas,&ex hoc vocatiir prima Phil encia sunt,ut luna,& Teria, cina sopiata. Nam ad pratriam Philosoplitale autem est color, sub qua ratione con spectat considerare primas causas. ueniunt in una scientia, & unum esse Tertio,& vitiino in ci relecinio c5clicunt. Et per lioc patet quici sit dicen siderat substantias sepai Mas, v t pi inci

rialiter consireseret, v. transendentia,& bus suinis. Vocatur etiana Tlaeologia intelligentias, tanaen ea considerat stab quasi sermo de Deo, quia aliqualein una ratione'. formali, s. quatenus ab- shranoracin de eo etiam insiluuit. stracta sunt 1 naotu,& a inateria secun Nono notan cluna circa nomen Audiana Iem, & ratione . torm,quod a nullo dii bitatur, quin i ue Sectando dicerem quod ,qtiae consi- rit Ai i. Pompat. Princcps.clerantiar in una scientia,non Onania co Vlti Ino notanduin,qviod Metaplay-

suseratur sub una ratione in recto, sed sica quaeda considerat prirnario, & pinverin recto, vel in obliqllo, s chrate- &hςc sui maxinae separata a in ateria,nus vel principia, vel passiones, vel iin ut prinaae causae δε enitan axi in ei na- DAuknprietates subiecti. Intelligentiae autem civ. Quaedam Vero considerat secun- mbiti consideratur ut principia subiecti. Ad- clario, inqui tun Muta plὶysici S ut Uni- tia ebrita clo quodnsi praeci sede ente utens,sed ueri alii Iliariis artifex pottiactare, & at deciate,& naocis uniuersa lib.etiscinia dispinare de omnibus consi cratis inles Sut naateriale, de inina ateriale agit. scientiis pari Icularibus, &hoc pactora fasti- Sexto circa, proportione non estina quandoma it de materia, detor agium alim I noratus illa , Meraphviica.n. respectu generabili,& coci uptibili, & de mul Ichnsirenia aliarunt scientiariam se habet sic ia- ti. aliIs quae vicientur pertinere ad sciet ara m. stigium,& sumtis apex O nnis con iide- Liab particulares sed quomodo,lioc erationis, de speculariOMI Ieriam anum Tit Videndunt siro loco.

30쪽

Metaphysicae. Sed Logim non est deI. E C Τ I O II. ET III. ente cornmuni reali, & rationis, scit

Quaestio I. tantum de ente rationis , ergo Meta phvsica erit tantiam de ente reali. Vinum ens eammunis Deo, ct Creatu- Ρro enucleatione huius quaestionis ris,enti reati,ctrinionisterse,σ Priino adducerntis diuersas Philos per accidens , si subiectiam phantiurn opiniones. Secundo addu-Mera i . cemus veram sententiam. Tertio con

clusionem nostram probabimas. QuarVIdetur q H non,Pritrio.Scientia in tandem siri satis omnibus algu realissima debet liabere subiectu mentis. realis Isin v. Sed Metaplaysica est Quoad primim. Prima opinio suit scientia realissima, igitur pro subim qiwrunclain opinantium Delim ipsit,cto Iaabebit ens reale, & non ens ra- intelligentias abstractas esse simietionis, &c. ctum in Metap sica, motorum ex Secundo. Principia subiecti,non cω hus rarioinbus. tinentur sub subiecto. Sed Heus,& Priina. Quaelibet scientia denona inaintelligentiae sunt principia entis.*aod tur a filo subiecto. Sie 1 lIaec scientia ponitur subiectu in Metaphysica . EG clicitur diiuna , & Theologia, quia go non poterit esse ens cominune Deo, tractat de Deo, & de intelligentj is,

Tertio. Illud ensest subiectum inta Secunda.Persectissimet,&nobilissi- riones scientia per S. D. citius Deus, S: intel- rnae scientiae assignandum est nobilissi- 2 sm entiae sunt principia. Sed tale non rnum subiectuin . Sed Metaplavsic ectumeri ens commune Deo, & creaturis, est scientia notatissima. ergo habetnt Mς ,hia pria sic essent principia suripsius , etiam diuina pro subiecto. μα-Crgo. Tertia.Illius est subiectum,ad quod

. duarto Phil. in sexto dicita consi- Orclinantur Onania usi serata in sciAderatione Metaplavsici esseexcl uden- tia. Sed ad Deuna , & intelligentias duin cnS per accusens, & ens veriam, onania considerata in Metaphysica o idest ens rationis, errio non erit ens clinantur,erpo. Inrnune enci per se,& per accidens, Quarta. M physica versariar circa

Quinto. Stibiectu habet aliqua prin & secundum rationem. Sed talia sunt cipia a se disticha,& palliones Sed ens entia diuina eigo. non habet pUncipia, quia dareuir ali- . Quinta. Ginent. in primo Phisi- 'tiod principium Dei , nec etiam pase corvinasserit Q κl 1letaphysica non siones,quia passio istinguitur realiter probat entia separata, quia sitnt eius a subiecto, nillil autetra distino tritur flabiectum,er . realiter ab ente per S. D. ergo. Securicia opinio fuit Buridani, asse- Sexto. Obiectum est priias salternia rentis sibstantiam esse scibiectuna in secundum rationeni parribus si ibie- Metaplaysica, quod probat sic. tiis. Sed nillil datur prius Deo, neque Primo. Subiectu debet esse unurn , secundum rationem,ergo. & ha re proprias passiones. Sed ta- Septimo. Obiectum scientiae debet lis est stibilantra,crgo. esse uniuoeum respectu partitiin subie Secundo. Illud quod principaliterct uariim, at ens est Analogum, ergo. consideratur in scientiaeu sit biectum. Octauo. Logica,ac Metaplaysica ae- Sed Metaplaysica principalitcr agit de qui y tantur iiis iee per Arist. in . substantia, ergo.

SEARCH

MENU NAVIGATION