De controversiis paschalibus secundo p. chr. n. saeculo exortis commentatio historica

11쪽

Conamentatio critica in mi evangelium Ioannis genuinum esso

1856, s c. 2, p. 7 127. Postea SCHOI IE ad aliam sententiam transiit, de qua supra p. 3, not. 2 vid. Le quatri eme era vile es la controverae pa8cale aiaecond4reese,

12쪽

tia nunc quidem a plurimis est recepta neque tamen deerant, qui ei resisterent. raeter eos enim, quos na attulimus vid I-δὶ, etiam L. IPHI Us , Assκ NIYDNER ' amplecti eam nolueriint. Alli, ut GuYRICΚΕ ' ItYcss ρ HOUngMΑΝΝ rem in medio reli- MIeriint. ASPARI vero quid in libro nuperetnio edito 3 sit Voluerit , quamvis operam darem, intelli ore non potui. Ita etiamnunc in diversas partes disceptatur. Quare operae pretium sore putavi, si denuo quaestionem instituerem, ut, si neri potest, ad rem dijudicandam aliquantulum conser rem. Haudi uel der allyon. X. - G. ed. 2. I, 1 185S), p. 243 248. Die Mresecim apo/tol. Atalter, Od. 2. 1858), p. 29 sq. Dumalit, I 1861), p. 17 sq. Jal b. f. deutacle Theol. 1862, p. 5S3 sq. - eraues uvenube d. v. irach. ISGl , p. 295. in D IVETTE, GH ciruns dea M. v. de Bries inol. ed. 5.

I 863 , p. XXXIV sqq.

p. 717 sq. ' Chronologi fiseographi te nutrituus i. f. Leben Iesu Griati

13쪽

- Priusquam ad ipsam controversiae pascnalis istoriana per- sortitandam aggrediamur, opus est, ut in notionem voca Duli πάσχα accuratius inquiramus. Quo inodo enim scriptores Veteres de a controversia reserentes Dene intelligemus, notionis, lutina vocabulo illi tribuerint, ignari Vocabulum da apud veteris testamenti scriptores sensu strictiore signin ea Dat sollemne divit, quod Iarto decimo primi mensis mi Ῥaotannis celeurit Datur in memoriam populi ah, angelo per litore servati et ex em pilorum servitute Derati. Omen autem naue uat, quia angelus Domini uni Isrraelitariti domos praeterierat rizz eoninimi priuiogenitis pepercerat Exodi l2, 27 .

Hoc sollemne excipieuant septem qui dice Dantur dies Zy- Si igitur strietiorem voca uulor in significationem respicimus, uene distinguendum est inter illum diem paschalem et nosce a Zymorum. Ita legimus Liev. 23, 5 si1. a zm

udiis mura: 'π' raudiri aram n Et in novo testamento, Marc. 14, 1 πιι δε το πάσχα και τὰ ιζυμα μετὰ δύο μερας. Itemlue apud IosκPΗΓM, nil. III, 10, 5 Πεμπτο δε και δεκάτοδιαδεχεται την του πάσχα v των ἀγμων εορτή, επτὰ μερας ουσα, καθ' o ἀγμοις τρεφονται. Et in nronico pasonali, ed. INDOR I, 27 :εικότως ἄρα κείν' τρο μερα μόνον πάσχα οι ιοι Ἱσραηλ προσογόρευον, τον δε ε και τὰς μετὰ αυτην ς' ημέρας ορτην ἀγμων - ascualis autem diei ritus errat duplex. HIniit quidem agnus immolabatur, tum autem ni agnus cum azymis maen et neruis amaris Σ comede datur Exod 12, 1 sqq.). Unde factum est, ut voca Dulo πάσχα utrumque significaretur, et sacrisicium

Marc. 14, 12. Luc. 22, 7 et coena Matth. 26 I9, Marc. 14, 16

14쪽

quod Escipuli l. l. paravisse sicuntur . Cum igitur hoc voca-Dulum e vetere in novum testamentum transierit et ad res institutionesque novi foederis significandas ad nidita sit, nemo mirabitur, mi Od hic quoque vocabulum illud utramiti servaverit notionem. Sacrificium asonale novi testamenti est Cnristus, qui pro hominum peccatis ipse se in mice immolavit. Coena pascnalis novi testamenti est coena dominica a Domino nostro ante vitae exitum discipulis tradita. Hac enhncoena agnus paschali novi testamenti . . corpus et sanguis Servatoris fideli Dus edenda praebentur. Quare ecclesiae patres vocabulo πάσχα utuntur ad utramque rena significandian. I. Iam Paulus apostolus Cnristum emana pasclia appellaverat I Cor. , in quem permulti sique antimiissimi secuti

sunt ecclesiae scriptores. Qua de re, cum satis sit nota, non est cur multa disseruinis. Id autem animtulvereamus necesse est, ecclesiae patres, cum nristum verum agnum pascitatem intelligerent, etiana eum diem vel eos dies, quos in memoriam passionis Claristi celeurarent, pasonales dies vel pascii nominasse. Si ΤΕRTUI AIANUS , de aptismo c. 19 ,,PRScn - , cum et passio Domini adimpleta est , de oratione c. 18:,,die paschae, 1 communis et quasi utilica munii religio est . In A1NANΑsII epistolis sestali Dus tota neudomas memoriae passionisin isti dicata , ne,lornas pascitatis appellatur; quocum optime consentit EPIPHANIus, naer. 70, 12 παρατηρεῖται δε η κκλ σία ἄγειν τρο ορτο του πάσχα, τουτέστι τρο εβδομάδα τροώρισμεν os quae paulo ante leguntur: μία γαρ μερα παρ' κείνοις ζ τεῖται, παρ' μῖν δε ολμία αλλὰ u, βδομὰς πλ ρεστατ', et haer. 75.6

15쪽

περὶ τῶν ξ μερῶν του πάσχα πῶς παραπεχλουσι etc. . Πάσχα ergo

sensu nristiano est nostus, Veriis noster agnus asonalis; deinde dies memoriae passionis dicati. 2. Ab altera parte voca Dulum πάσχα significare iri sicavi coena in asonalem novi testamenti, h. e. coenam dominicam. Quod si cui partim rectum videatur, in Euso Dii libro περὶ της του πάσχα ορτης certissima inveniet argumenta, Ii Dus nec nostrii sententia prodatur. Sed Dn Hii genset Dene vidit , πάσχα apud MARCIONEM esse coenana dominicam. Nam ex Epipnani vernis' και μ λεγε τι- μελλε μυστήρ ον πιτελεῖν, τουτο προωνόμαζε λέγων Θελω μεθ' υμῶν φαροῖν το πάσχα ' lice Diti colligere, Marcionem dixisse, το πάσχα de quo Donsinus Liuc. 22, 7 sqq. loqueretur, esS το μνστῆριον, . . eucliariestiam, iam Dominus tum instituisset . Marcioni igitur coena dominica et πάσχα nristianumerat. Eundem aliten loviendi usum apud EUAEBIUM invenimus, mi in lil, ro modo laudato citristianorum pascha pascitati Judaico praeter ceteras etiam hanc D causam praeserendum esse dicit, quia Lulae semel tantum motannis pason administrent, christiani autem singulis die uti dominicis suum novi testamentipasona celebrantes semper corpore salutari satientur semperque sanguinem agni accipiant: μεῖς οἰ της καιν ς διαθῆκ' ἐφ' κάστης κυριακῆςήμερας το εαυτῶν πάσχα τελουντες ἀεὶ του σώματος του - ρίου εμφορονμεθα, ἀειτολαιματος του προβάτου μεταλαμβάνομεν c. 7ὶ. Quae vero evidenter docent, το πάσχα Euse Dio utem fuisse Oluod euc naristiam singulis die diis dominici a fideli Dus celeuritiam. Iden comprobatur nis quae patulo post leguntur eruis καθ' εκά- στζν βδομάδα 'ν του πάσχα του μετερο εορ rq κατὰ rq σωr ρων IIII Nova patriin Dibliotheca, IV 1847 . p. 200 - 216. Theol. Jahm. 1849, p. 227 sq. Pa/elaiareu, p. 202 sq. haer. 42 schol. 61 f. II, p. 355, ed. DINDORF. os ΗΑΗΝ. d. n. Marmona 1823 , p. 85. - RITACIII. d. v. Marrioua 1846), p. 107. - OLcxMAR, d. M. Maresona I 852), p. 93.

16쪽

scit coena dominica Euse Dio auctore revera το πάσχα erant. Qitare Euse Dius eodem modo quo Marcion contenclit, το πάσχα,

de cimo Christus Liuc. 22, 15 loquatur επιθυμία πεθύμvσα τοὐτοτο πάσχα φαγεῖν μεθ' μῶν προ του με παθεῖν), non suisse pascua

Jiulaicum, sed salutare novi foederis sacramentum: το σωτήριον

μυστῆριον της καινῆς διαθήκvς c. s. in . Post Euse Dium simili modo

Apparet igitur, ὀ πάσχα curastianum omni Dias timeris pasenatim laico respotulere. Ut Iudaei sic etiam tiristiani agnum pasonalem nauent, a pro populi peccatis immolatiis est; utrismi coena est, in qua niij iis agni carmen fideles edere solent. Quare cum claristiani eodem modo quo Iudaei sollemne anniversarium instituerent, quod pascitatis loco esset, hoc aliter fieri non potuit, nisi ut redemptionis per Cnristum nouis paratae recor Iarentur coenanaque dominicam ala eodem olim institutam administrarent. Quod reveri tactum esse, et in orientalidus ecclesiis et in eculentali Dus, accuratior controversiae paschalis investigatio nos doce Dit. Apud Euse Dium nouis refertiir, VICTORI episcopi Romani et OUYCRATI episcopi pnesin temporibus inter ecclesias

vid. HI LGENFELD, Pagelaatreu,4 204, not. os etiam celeuerrimum illud HOMAE AQDINATI carmen ,,devenerit uili sacriunent in sesto corporis Christi , ulsi liae exstant verua: In hac mensa novi regis Novium pascita novae legis Phase vetus terminat.

H. E. V, 23 - 25. D antiquissimis Romanoriam pontificum catalogis nuperinnae LIPSIUs sagacissime itisputavit vid. Die Pasiarerretetnias dea Mae-

17쪽

- Il christianas i agnam de paschate celebrando exoriam esse Ontentionem. Sed jam antea etiam inter A NICETUM Romanum et PoIA CARPUM Smyrnenseri de observamlo die paschali pace tamen ecclesiae servata disputatum fuisse, ex Irenae epistola ad Victorem sesinus . Et e migmento, ioci e MELIToΝIs de paschate inro Euselis asservavit comperimus, Melitonis quota aetate anno fere p. Chr. n. 170 Liaodiceae de paschatebius, do non th abhsens se Chronistentae uitiac vnterauehi, iet,1,68. Qua commentatione demonstravit p. 22.28), catalogiana, quem

Eusebius in historia ecclesiastica ad tibi ierat, aetatis a Petro iis Die ad Urbanum instein priι ceteris fide dignum habendium esse eumPierestuirit p. 19): 'etriis XXV li. o. per XXV annos episcopatu ungebatur) ILinu XII, nencletus XII, leuiens VIIII, Evarestus ΙΙΙ, Alexander , ustus , Telesphonis XI, Hyginus IIII, Pius XV, Anicetus XI, Sol er VIII, Eleutheriis XV Victor X, Zephyrinus XVIII,

18쪽

turi sit notas refertur. Quare controversiae paschalis causa me natumini investigantes ante omnia accuratius inquirmanus necesse est in magnam illam contentionem Victoris et Polycratis aetate exortam.

Quae heri contentionis causa et natura, EusEBIUS iis exponit vertas Η. E. V, 23, 1ὶ τζσεως Met κατὰ τονσδε υσμικρῶς ἀνακινηθείσζς, ori δ της Ἀσιας πάσης α παροικίαι σὰν κπαραδόσεως ἀχαιοτερας Προος ς τεσσαρεσκαιδεκάτ ν φοντο δεῖν ἐπιτvς ο πάσχα σωτηρίου ορτῆς παραφυλάττειν ἐν θύειν το πρόβατον

Ἀνδαίοις προηγόρευτο, ψ δέον εὐπαντος κατὰ ταύτην, ὁποία o αν μερατ οεβδομάδος περιτυγχάνοι, τὰς των σιτιῶ επιλύσεις ποιεῖσθαι oviεθους ἔντος τουτον επιτελεῖν eo τρόπον ταῖς ατὰ τον λοιπν ἄπασαν Οικουμενηνεκκλησίαις, ε αποστολικης παραδόσεως το και ει δευρο κρατησαν θος φυλαττουσαις ώς μζδ' τερα προσηκειν παρὰ την ζ αναστάσεως του

σωτηρος μῶν μερα τὰς νηστείας πuὐεσθαι. His verhis docenam', Asiae minoris ecclesias quarto decimo lunae die destinium, io lpascha antecedeibat, solvisse, reliquas autem ecclesias nullo alio nisi res irrectionis die h. e. me donlinica illud fecisse. Nam quod AYΕR monitit, ciuen LYORI AER et RoYsCII secuti sunt, vernis ἄψ δε. εκ παντὸς και et αὐτη, - τὰς τῶν σιτιῶν πι- λύσεις ποιεῖσθαι ' non id posse colligi, Asianos quarto decimo die et iiiiiiiii solvisse, sed id tantum, eos ad hunc Mi m uni finea computasse ita ut sexto decimo die semper unufinem sacerent , hoc partim Elise Dii veruis pro Datur. Etenim ad quartu I lecimii in die ui etiam A nomini adversarii munii' li. e. quarto decimo primi niensis die Hebriveomin enim annus a nova luna initium cepit.

19쪽

finena computaveriint, ita ut liac re Asiani minime albis disserrent. Et si haec suisset Eusebii sententia, id quoque ei dicendum erat, quo nani die Asiati solliti essent muniunt solvere. Nam de ipso die, ii solvendiu esset jejunium, quaestio erat. Κατά auten praepositio c. aec saepe adllibetur de tempore, quomit sactum sit', quam significationen etiani nostro loco ei

tribuendaui esse, ex iis tuae noula exposui apparet,it. Certii migitur est, Asianas ecclosi is vitario lectino lunae die, reli pias autem ecclesia die dorminica muniunt solvisse..hiin vero iud de iunio sol ut fecerint sineritur et 'litomodo illuin diem utrique celeuraverint. De lio quaerentii us Elisei ius id tantum notas responciet, Asian Ormin adversarios decrevisSe, ῶς αν μηδ' εν ἄλλη ror τος κυριακζ ἐμψα το et ς ε νεκρῶν ἀναστάσεως ἐπιτελοῖr ro κυρίου μυσr ριον, καὶ πως εν et αυri μόν των κατὰ το πάσχα νηστειῶν φυλαττώμεθα u επιλύσεις occidentales igiti irdie lonisinica sacrii in entii in resura ectionis Dornini a ant, . . resurrectionis Dona in recor lati coenain do in inicitin udini nistra Dant . O comina πύσχα erat, itod die domittica luotannis ele Dra Dant. Sed si aut iud aciei, alit 3 Dii Ditari non potest, lisin et ipsi coenani loni inica in relin inistriiverant. Ex a l-

ex Eusebio attuli, apparet.

20쪽

- hoc efficitur, utranique partem eandem coenam dominicam celebrasse, neque ab iis certaturi esse, nisi de die, ci' hoc faciendum esset. Sin autem viis micat, nullo moulo Asianos sacramentum resur rectionis celebrare potuisse, una quarto declino dis pascha suum a Duerint, quo illiden die Donsinus aut ultima in coenam egerit aut criici affixus sit, Oninae autem

reSuITeXerit, Sane, respondeo, resti ectionis sacranientum

hoc die adminictrare non poterant. Sed hoc neque ego Ontendi ne lite ver Dis Eusebii inest. Cuius ex verbis nihil aliud efficitur, nisi sianos eodem ii adversarios imodo ipsomin die paschali coenam dorminicam celebrasse; iani

coenana occidentales, luippe iii an resurrectionis die haberent, sacramentu in resui rectionis nominaveriant, hoc ii omitte indicantes, quanta inepti in esset, hane coenana alio atque resurrectioiiis die ad initiistriire. - Die aliten qiuarto declino Asianos hanc coenana celebrasse, negari non potest. Nam sicut occidentales die dona inica uni soluto sacrana coenana instituebant, ita Asianos qliarto decinio die uni soluto hanc coenam obliςsenni analogia probatur. Reni autem profecto ita se habere, Pol)cratis epistola ad ictorei data confirmatur, ita tota versatur in conanaeiadaiula quarti declini die Observatione. Nus luam de alio nisi de hoc ille o liritur. Hunc dieiti, ait Polucrates, a Ioanne apostolo aliis iii viris sanetis esse observatii in eundena se ipsitu seinper Observat limina. Hic igitur dies revera erat Asiano ruin dies Pasclialis, quo iri uitio soluto