De controversiis paschalibus secundo p. chr. n. saeculo exortis commentatio historica

21쪽

- 15 Sed omnino nunc mena solum Asianos celeuriisse, e Ontium locis manifestum est. Nam praeterquam quod OLYCRATES sicut modo commemoravimus nus plana de alio die omitti ir, diserte etiam ficit, nunc diem solum se suosmae observare. Quam enim aliam sententiam tribuantus ni verbis

μήτε προστιθεντες μήτε φαιρουμενοι ' Cum iiiiiii itini decim uti Iem ita diligenter ouservarent Asiani, ut ne iue adncerent neque detriinerenti quid Diana, et armim esse natu videtur, eos nunc solum laservasse. Quomodo enim dicere poterat Polycrates, nini se alicere, si revera Mutiat tuli ecissent Eos autem nunc diem solum celebrasse, EPIPHANI ' quo tu diset te testatur, Qui quartodecimanis suae aetatis cum alia tum iocerimini dat, eos unum tantuna lieni celeurrare vici haer. 50 1 ἄπαξ γαρ του δεον μίαν , εαν τὸ πάσχα οι τοιουτοι qιλονείκως ἄγουσι et paulo post δεεροι δε ἐξ vrῶν την αυτην μίαν η με εαν ἄγοντες και τιν veth μίαν μέρα ν στενοντες κα ταμνσrῆρι επιτελουντες, πο των κτων δῆθεν Πιλήτου αυχοῖοι τον ἀκρί ira ρηκέναι . . . Ideni de Audianis, qui uariouecimanoruni ritu In Ae sae Dantur, nec profert, haer. 70, 12:

μία αρ μέρα παρ' κείνοις ζητεῖται, παρ' ἐμιν δε ii μία, χλα ξ, ομας λζρεστατο Ceriuria igitur est, Asianos nullum nisi

22쪽

BAUR , ιIPs1Γs , o IIrZMANN , DAVIDso Ν' recte videmuit, Asianos omnino unum tantum diem celebrasse. Nelie tamen omni Dus hoc placuit. Alii enim existima- verrunt, Asianos quintum decimum diem in memoriam mortis Jesu Christi et septimum decimum in memoriam restiuectionis eius sollemniter egisse. Ita sensueriint osΗΕIM', BRETSCΗΝΕΙ-DER', ΝΕΑΝDER', S cInvΕGtacit', ILINDΝΕR', ΗΑssE ' de Attilianis Ῥ1idem etiani HII GYNFELD 3 et V I LON . Sed illi oninino argumenta non attulerunt, hi autem II ligentei l et IVallon tantummodo in nrena. Namque hoc soliti nituntur, io tri Oiistitutioni nus apostolicis, stibus uesani utebantur, praescriptumnierit: ν ἀγρυπνίαν φέρειν μεσαζόντων τῶν ἀγμων Epiph haer. 70, 10ὶ Quant ἀγρυπώαν eam vigiliam intelligunt, tae resurrectionis diem antecesserat uitile apertum esse dicunt, Audianos resurrectionis memoriain septimo decimo die celeibrasse. Contrinjam VEIHEL ' dena Onstravit, inas Audianoruna constitutiones non meriIIII quartodeciInanomini ritum continere, sed pro seue Theol. Jahm. 1857, p. 241. - glaolr.f., a saeuaci. Ieol. 1858, p. 302. Aleriar Centralbi. 1860, col. 515 - ur Quelleni riti dra

De robii 'tristianoriim ante Const. M. comu . p. 112.

23쪽

quarto lecimanoruni ritus nati a quarii sententiam Hilgen id quoque olim defenderat . Ceteritin etiamsi udiani quarto P. Chr. n. sae Suro praeter quartum decinium etiam resurrectionis diei celebrassent, inde minime inceretur, dam secundo saeculo Asiana ecclesias idem fecisse. Alii, ut DonNER', AYER', EFELE' LECHLER', OECΚLER', ROESCH iuuicaverrunt, sextum decimum primi niensis diem ab Asianis ecclesiis Daemoriae resui rectionis Domini consecratum

fuisse. Sed ne illi quidem ulla auiilemini argumenta. IVRITZYLdenimi nanc proposuit sententiani', Asianos quartum decimum quidem diem memoriae imortis Christi dicasse, insequente autem die dominica sollemne resurrectionis sis colebrasse. Quam sententiam post Diana Veii Zel ipse reliquit vid. Supri p. lo, not. 3), defendere conatus est STEITZ '. Sed ut omittam, omnino partim probalsile esse, alteram celebrationis partem certo mensis die, alieriina certo hemio inadis die peractam esse, argumentum a Stetigio allatum vix quem uam convincet. Ait enim, in epistola illa a Smyniensi is de Polycarpi mar-tvrio ad Ponticas ecclesias data referri, Polycarpuna οντος σαβ- id. p. 258. Theol. Jahm. 1849, p. 265. - Constitutiones illa Oxtas

fuisse, ne nunc quidem Ηdgenseld negat os. Nov. est exis can.

24쪽

salo datum do nicam resur rectionis antecedens. Sequi igitur', nunc die in ab illis esse celeuratuna. Sed nusquam legimus, ni secuitilo p. Chr. n. saeculo ab hiatum do nicam resurrectionis antecedens μέγα σάββατον vocatum esse imo ne teit quidem ipse quemquam iii iis loquendi usus testem n sostomo antiquiorem asserTe potest . Usque ad Cnosostonii igitur tempora nusquam ,sau Datum in agnum eo, quem teit ei attri-Duit, setis invenitur. Quare cum in epistoli messio fere saeculo secundo scripta legi inus, olycarpunt οντος σαββάτου μεγάλου

mortuum esse, In illo proliaudius utetur, hoc ad Judaeorii in loquendi usu ni reserend in esse, qui uiluinqueritque diem eximus iiiiibusdam sollemni Dus insignem magnum' vocarent. Quo nona in vel Di x ratia appellatur Ioli. 7, 37 septinius est fat,er

σαββάτου). odena inodo sau Datum, quo olv carpus morte defunctus est, magnitam fuisse Videtur, quippe in quod estiis aliquis udaoorum dies inciderit. Nam eccleΗiam nivolensem celeurationis Itulaicae rationem ita navitisse, niinime nos offendet, qtioniam ex ipsa controversia paschali patet, ecclesia Asianas etiamtum usas esse caleri lario Iudaico. Quo cui tu aute in modores se ita Dei, certe verba illa ne minimuni quidem valent contrii testimonium Polucratis diserte negantis, Asianos quarti decimi diei obser ationi quidquam adiecisse. Quare lutatari non poterit,quii Asianorum paΗena unius liiij iis diei spatium non sit egressum. Videtii autem ne munium quidem oriana ante hunc diena initivi cepisse Natia mPΗΑΝIUs quidem refert naer. 50 l), quartouecimatio neque edunasse neque sacramenta a liministrasse Euse D. H. E. IV, 15, I 5. vid. IIERE OG RE XI, 262.

25쪽

- I9 nisi per unum diem τρο αντο μίαν μέραν νηστευοντες και τα μυστήρια επιτελοῖντες) eosdem autem Polycriitis aetate aliter fecisse, non est, cur statuamus. Quare STEIT aliique recte statuisse minividentur, Asianos solo die uario decimo unasse eodemove

sub vesper II sacram coenan administrasse. Quocum optime

consentis, Quod IRENAEUs' dicit, iuniplicem esse multandisomnam, ο μεν αὐοίονται μίαν μεθα δεῖν αυτους νηστεύειν, o δ δυο, οι δε και πλείονας ο δε τεσσαράκοντα ρας μερινάς τε καὶ νυκτερινὰς συμμετροῆσι τρο μερα αυτῶν. Eteninicii, ii unun diona unauans, Asiani videntur suisse . Quae a illuc de uuarto decimanorum ritus natura cognovimus, hae sunt. OuServa Dan solun quartum decimum primi mensis diem. Hunc diem tinantes age Dant sub vespertina autem coenam administra Dan sacram. Hi dies erat eorum

ἐορτ του πάσχα. - Sed aua quaestio oritur, in cujus rei vel tacti memoriam hunc diem celeuraverint. Allerunt viri docti Ense dii ver Da H. E. V, 23, 1 e uiuus apparere dicunt, etiam Asia-

nomina pascua suisse ορτο σωτ ριον celeuratum ergo esse inmernoriari Servatoris uuaeri alitem, cujus ritecipue rei aDomno nostro gestas hoc die meminerant, uirum ultiniae elus coenae, an mortis ejus salutaris. Sed videntur mihi Asiani

nubis diei cele Drationem omnino non instituisse in certi cuiss-dam tacti in evangeliis relati memoriam. Si enim hoc consilio

sollemne anniversarium instituissent, certe resui rectionem, capille suminam totius istoriae evangelicae, plane negligere non poteriint. Quomodo enim eri potuit, ut certum aliquem diem in memoriam vel ultimae coenae vel mortis su Christi celebrarent, cum resui rectionis omnino non recordarentur Ro- Slωd. . Mil. 1856 p. 797 sq. Euseo. Η Ε V, 24, 12. cf. IIII.GΕΝFELD, mae/aatreit p. 309.

26쪽

Eusebi vertas H. E. V, 23 colligi potest quarto decina octii utenti prorsus sollemne videntur cele asse, quod occidentales agebant dominica esui rectionis. Quomodo autem die viarto decimo eiusden rei a Domino nostro gestae recordari poterrant, ciuiis memoriae Occidentales dominicam resut rectionis consecraverant VIule apparet, Asianos diei quarti decimi olbservationen omnino non instituisse in memoriam certi cunis lana sacri evangelici Videtii potius sumnia celeurationis eoruna fuisse coena dominica, piam administriintes redemptionis per Cnrisinna nol iis partitae gratias agebant'. Coena dominica enim suo stupra m vi sinius - nristianis revera οπάσχα erat . aliare relicto Ddaeomana more hoc πάσχα Maotannis agebant, beneficii redemptionis per Christum, verum agnum pascitatem, paratae recor lati. Agebant autem eo pii in vetere testainent praxescriptus erat die. Nam πάσχα erat omam Oena. Hoc autem ut uirio decimo primi naensis die institueretur, per Mosen olim Deus praeceperat. Quare nunc diem diligenter observanduin esse puta Dant. mo ergo Egregisse RioaΕΝBAcii, Die X myn/δη ' f. d. H p. 62naec dicit: , Gul ea cit da Real de Lirino laten Elnaeseu ny lea Abendmolia O leὸ sal es dena Tode Chri/tit Da is elise

re in te re a dure die judia ole ei eris eben' etc.

27쪽

autem, quod ad diem attinet, veteris testamenti praecepta respicie Dant, anne res ipsa aere claristiana erat. Erat revera επτο σωτηριος. - Sed non solum veteris testamenti lege, verum

etiam istoria evangelica nisus Pol)crates contendit, diem plurium decimum se olbservare κατὰ το ετ αγγ έλων . Quae ver Daquid si di velint, rectius intelligenalis, uui inspexerimus fragmenta illa, quae ex HIPPO IA TI, POLINARII sicl), CI EMENTI AIAXΑΝ-DR1NI 1,ris iii chronico paschali asservantur. Ili PPOIATI fragmenta haec lint:

1. E libro προς ἀπώσας τὰς αιρέσεις': ρῶ μεν - ο,τι λονεικίας το ἔργον λεγε γαρ υτως ἐπο*σε τοπάσχα Ἀριστος τότε ημέρα και ἔπαθεν is κύμε δε ον τρόπον κυρως ἐποίησεν ur ποιειν πεπλάνηται δε μ γινώσκων τι φ καεφεπασχεν ὁ χριστος ου ἔφαγε το κατὰ νόμον πάσχα οντος α ιν τοπάσχα το προκεκηρυγμένον καὶ το τελεωνμενον τι diat isti μέρα. 2. E libro ,περ του ἁγίου πάσχα :οιδε ε τοῖς πρώτοις οὐδε ἐν τοις ἐσχάτο λώλον ἐφενσαro, πρόδηλον τι ὁ πήλαι προειπὼν or οὐκέτι φάγομαι το πάσχα εικόrως το μεν δεῖπνον ἐδείπνησε προ του πάσχα το δε πάσχα οὐκ ἔφαγεν, αλλ' ἔπαθεν. ονδε α καιρὸς ην οὐ βρώσεως αντον. Duditari non potest, milia Hippolnus is eruis adversarium quendam unpugnet, iiij pascha senipe die marto decimo

Euse D. H. E. V, 24, 7. Bene animadvertas, paulo ante legi verva πῶσαν ά; ίαν γραφον Λελιλυθώς, tua ut dulsitari non possit, quin

Veroa , πειθαρχεῖν δε θε μ λ ἀνθρωπος praeceptum aliquod

scripturae respiciant. Euse D. H. E. V, 24, 6. ed. DINDORE, I, 12 45.

28쪽

- 42 celebrandum esse contenderit. Quod apparet e Verdis, quae pro serentem Hippolytus adversarium suum tacit: διο κἀμε δεῖ ὀντρόπον ὁ κυριος ποίησεν οντω ποιεῖν. Putavit enim ille, Dominum die viario decimo paAcha celeurasse. Contra Hippolnus contendit, Dotanum Onime, ante Diana mortem suuiret, die quarto decimo pascua disse. Ipsum enim fuisse venam agnum asonalem,

mi τῆ ρισμένη μερα n. e. die iacto decimo mortuus sit. Non vitarem igitur sed aerii, decim, dies coenam eum a DiiIRSe.

Quare adversarii tum undamento, quo nitatur, carere. Eiusdem generis adversarios impugnavit PoMNARItys ix Euro suo περὶ του πάσχα, cujus nae exstant fragmenta: 1. ισι τοίνυν ο δι ἄποιαν φιλονεικοῖσι περ τούτων, σνrγνωστον πρῆγμα πεπονθότες ἄγνοια ru ου κατηγορίαν ἀναδεχεται, ἀλλα διδαχῆς προσδεῖται και λεὶ ουσιν τι τλι το πρόβατον μετὰ των μαθητῶν φαγεν κυριος, τ δε μεγάλύ μερα των ἀγμων αντος παθεν, και διζροννται Ματθαιον ουτ λεγειν ως νενο κασιν οθεν ἄσνμφωνός τε νόμω v ὀοσις αὐτῶν καὶ στασιάζειν δοκεῖ κατ αντον τὰ ναὶ γέλια.

του ἀμνου παις θεου, ὁ δεθεοῦ ὁ δ σας τον σχυρόν, και ὁ κριθεις κριτζς ζώντων και νεκρῶν, και ὁ παραδοθεις ει χειρας μαρτωλῶν, να σταυρωθιὶ ὁ νψωθεὶς επι κεράτων μονοκέρωτος, και -- ἁγίαν πλευρὰν κ- κεντηθείς, Ἀκχεας ε της πλευρῶς αὐτου τὰ δυο πάλιν καθάρσια, δωρ

Ex his polinarii verbis ante omnia manifestum est, adversarios ejus minime sitisse homines perversos a fallitari evangelii doctrina delapsos. Neque enim salsam doctrinam, sed id tantum iis criinini dat, aod ,propter ignorantiani con- HI LGENTEU Paschain. p. 255 pro εἰσι habet ενιοι, quod

unde repetierit nescio.

29쪽

tentiones excitent viam rem venia esse dignam, ioniam ignorantia non adimittat accusationem, sed egeat doctrina Clariim est, ita eum dicere non potuisse, si cum haereticis, Arabisset. Quare statuendum erit nolsis, illo δἰ ἄγνοιαν λονεικονντας ecclesiae eat nolleae fuisse sodales. Sed qualia nam sententiam sequebantur Apolinamus nihil alitu refert, nisi dixisse eos Dominum viario decimo die pascna egisse, quinto decimo autem emici affixum esse orius opinionis testem Matthaeum eos attulisse. Sed lana quaeritur, quo tandem consilio hoc contetulerint. Vix iis piam duuitet, litin polinarii et Hippolyti

adversarii fuerint iidem Pariam enim probalsile est, jam secundo p. Chr. n. saeculo istoriae solum indagandae causa de evangelioririn nro nologia disputatum esse caiiam Drenostro statuemus, polinarii tuoque sicut Hippolyti ut versarios die quarto decimo quotannis pascita cete Drasse; iuem ritum ita defendebant, ut Matinae auctore etiam Dorninium lio die pasena edisse dicerent. Quam omini sententiana polinamus simili modo tuo ippolytus refutare conatus est Monet enim, Claristum, uppe ii emas sit agnus pascit alis, tillo alio nisi eodem die, quo ut agnus immolaretur priieceptum sitisset, mor- tennisu Dire potuisse. Quare, si cluis contendat, di miinto decimo Dominum in micis ligno immolatum esse, sententiam ejus legi repugnare, lippe qua praescripti in suerit, ut die vitari decinao agnus iniimolaretur. Eodem modo polinam verna illa interpretati sunt ΕΑ κR' BA IR , IVEIHEL ' EBRARDA, Scis ΝΕIDER', Uriamiliator Archir, 1823, s c. 2, p. 8. Theol. vhrιδ. 1844,4 640 nos. 3. p. 643. - R. lateraδ.sber, lanon Erv. p. 337. Chelin Passat eie p. 39 sq. Gaaenael aff. ratia , ed. 2, p. 941. d. 3, p. 1200. Die Aeetii. d. Iohann. s. p. 56.

30쪽

- 44 Scitora'ΕΝ BΕvILL.Y'. ItiGGΕΝΗΑci aliter sed cinitius recte RETTnκRo' aliter denique HI LGEN PYLI ρὶ Huic dogmatico, ut ita dicam, argumetit Apolinarius addi nistoricii in quo prolaei, Climstui reveri die quarto decina mortuum esse. Dicit nini, si revera Matinaeus Donsilium utato decimo die rite affixum esse reserat, effici, ut evangelia dissideant, . . inter sese discrepent quoniam duuitari non possit, sin auctore Oarine Christus die quarto decimo e vita egressus sit. Clini autem

sieri non potuerit, ut Matinaeus alia atque Ioannes resereet, pro certo iuuenditia esse, Curistum auctore utroque die luarto decimo mortis poenam luisse. Aliani veruorum ill Omina interpretationem proposueriint CimVEGI AER', AURI, HII.GΕΝFELD', viliniis nuper etiam VAN L. EZi: v ΕΝ' adstipitiatus est. Dicunt enim, veruis στασιάζειν δοκει κατ αυτους λεναγγέλια polinariti ni monere, adversariorum sententia suci, ut evangelia dissideante una lege. Contra laan interpretationem inprimis EnRARD '