장음표시 사용
421쪽
gradu semissae sunt, qui est nepotum. Idem eodem modo Matelligitur de descendentibus ejusdem gradus ulterioribus. Ιtae in exemplo superiori not. f. 684. , Grachus & Semproniux in primo gradu linearum ad se invicem obliquarum constituti patrem communem habent Maevium, cui in primo gradu e gnati sunt, & in primo gradu familiae Maevii sunt. Cajus &Octavianus in secundo gradu linearum ad se invicem obliis quarum constituti avum communem habent Maevium. cur in secundo gradu cognati sunt, & in secundo gradu familiae Maevii sunt. Sybilla & Titius in tertio gradu linearum ad
se invicem obliquarum constituuntur, & proavum comm nem habent Maevium, cui in tertio gradu cognati sunt , &in tertio gradu familiae Maevii sunt. Ascendentes sunt pater, avus, proavus, abavus, atavus, tritavus & majores, quos per ordinem, quo se invicem ascendendo consequuntur, distinguere licet, ita ut tritavo vel tritaviae proximi dicantur majores primi ordinis, ceteri dein Ps majores secundi, tertii, quaristi &e. ordinis, quousqne scilicet progredi daturo Qui aduo in lineis ad se invicem obliquis in eodem gradu constituunis rur. Patrem, vel avum, vel proavum, Vel abavum, vel ala-πum, vel tritavum, vel majorem quendam eiusdem ordinis communem habent. Per se autem patet, quae hic & alibi diis euntur de stipite, qui mas est, eadem quoque intelligenda esse de stipite scemina, quamvis brevitatis causa de illo tantummodo loquamurω
De qualis Linea ebbqua ad alteram dicitur eidem aqualis, quandoraretinea- utraque aequalem numerum graduum complectitur, veluti rum obliqua- unum, aut duos, aut tres, aut quatuor & ita porro. Vul- . ram. go duae ista lineae simul dicuntur 6nea obliqua aqualis, quasi duae uncae rectae in puncto aliquo concurrentes constituant unam lineam in duas partes aequaliter di visiam.
Longitudo linearum aestimatur ex numero graduum, qui. dpectanω tanquam distantiae personae uniua ab altera, ex qui-
422쪽
De Cognationibus 9 vinitatibus. 4 3
bus tanquam partibus aequalibus componatur linea cognaticio aris. Sed talia imaginaria sunt, quae per modum fictionum sustinentur, quatenus imaginatio juvat intellectum ad cosnationum diverstatem facilius cancipiendam.
in quo cognati sunt squi altero per generationem non descendat, nonnisi ideo' bE, .ldgnati sunt, quia ab eodem stipite descendunt I. I9Q. . iis utra a. Quamobrem diversitas cognationis inde oritur, quod sti- bpiti tanquam ascendenti communi s. s9a. , propiores 2 sint, alii ab eodem remotiores, consequenter quod vel in propiori, vel . in remotiori gradu semiliae ascendentis communis consistant, veluti in gradu primo, si patrem communem habent, vel matrem, in gradu secundo, si avus vesavia iit communis, in gradu tertio, si proavus, vel proavia fuerit communis & ita porro q. 393. 3. Quoniam itaque divertitas cognationis personae descendentis cum stipite gradus est in linea recta j. 368. , iidem Vero numero gradus in lineis ad se invicem obliquis faciant gradum familiae stipitis communis I. 386. I cognatio collateralium in li- mea aequali non aliter gradum habere intelligitur, quam quatenus in primo, vel 2cundo, vel tertio &c. gradu f miliae existunt, & hinc in eo inter se cognati intelliguntur gradu, in quo stipiti cognati sunt.
Cognatio collateralium inde oritur, quot ambo smul eidem terrio, nempe ei, quem inter ascendentes suos commuis nem habent, cognati sint g. 69a. P. Hinc liberi primi gradus ideo inter se cognati sunt, quia patrem communem habent; liberi secundi gradus inter se cognati sunt, quia avum communem habent; liberi tertii gradus vero, quia proavus Eee a ipsis
aequali ister si cognati sunt in eo gradu, Dὸ-ν. Collaterales enim, cum unus ab φ
423쪽
ipsis communis est& ita porro. Quodsi ergo diversitatem e gnationis assignare velis in linea recta, non aliter id fieri potest quam per gradum familiar, quo ad communem ascenden
tem tanquam stipitem referuntur. Primus cognationis collateralis gradus in linea aequali est primus gradus familiae stipi. tis, secundus gradus illius secundus gradus hujus, tertius gradus illius, tertius gradus hujus & ita porro. Ita in exemplo superiori nox. 58 . , Grachus & Sempronius sunt cognati a latere in primo gradu, quia uterque constituitur in primo gradu familiae. Quando itaque dicuntur cognati a li tere in primo gradu, perinde est ac si dicerentur liberi primi gradus, seu filii Maevii. Similiter Cajus & Octavianus sunt
cognati a latere in secundo gradu, quia uterque constituitur in secundo gradu familiae. Quamobrem cum dicuntur cognatia Iatere in secundo gradu, perinde est ac si dicerentur nepotes Maevit. Eodem modo intelligitur, quando Sybilla &Titius dicuntur cognati a latere in tertio gradu, perinde esse ae si dicerentur proneptis & pronepos Maevii, ac ita porrct. Quamvis itaque gradus cognationis inter Maevium & Grachum atque eundem & Sempronium, & inter Grachum & Sem.
pronium, eodem numero exprimatur, non ram n propterea
gradus primus utrobique idem significat: alius enim est primus gradus cognationis directae in linea recta inter ascendentem & descendentem, alius vero primus gradus cognationis a latere in linea aequali. Et idem eodem modo inrelligitur de gradu secundo tertio, quarto, quinto ιχ quocunque altiori. Naturalem hanc rationem cognationis a latere in linea aequali Observat Jus canonicum, quando pro computando gradu c gnationis a latere tradunt regulam: Collaterales in linea aequali
sibi invicem in eo gradu cognati sunt, quo a stipite distant, seu eidem cognati sunt. Haec ipsa enim regula eadem est cum propositione praesente. In Jure Romano gradus aliter computantur, addendo nimirum gradus cognationis directae utriusque personae cum stipite communi, ut, qui sunt liberi
primi gradus, dicantur cognati in gradu secundo; qui sunt gradus Diuitigod by COOste
424쪽
. De Cognationibus O a nitatibus. 4os
gratias secundi, dicantur cognati in gradu quarto; qui sunt gradus tertit, dicantur cognati in gradu sexto & ita porro. Nimirum gradus in linea una veluti a Sybilla ad Maevium numerantur ascendendo δέ continuata numeratione a Maevio ad
Titium in linea altera descendendo, perinde ac si linea altera cum priori jaceret in directum & Titius esset stipes, a quo Octavianus, Sempronius, Maevius, Grachus, Cajus, Sybilla
per continuas generationes descenderent, contra rei veritatem. Huius computationis nulla ratio intrinseca dari potest, quae nempe sit petita ex ipsa notione cognationis. Videbimus autem paulo, post, quaenam Romanis fuerit ratio extrinseca computationis istius. In Jure naturae nobis respiciendum non est ad hypotheses juris poseivi, qualecunque tan . dem illud sit; sed tradenda sunt ea, quae ex ipsis rerum notionibus deducuntur: quo facto collatio juris positivi cum iisdem prodit consensum, vel dissensum juris naturae ae postivi. Absit itaque, ut tisii persuadeas, nos computationis ca- nonicae defundendae causa ea excogitasse, quae de cognatione collaterali in linea aequali dicta sunt. Ex primis enim cognationis principiis deduximus diverstatem cognationis collate-ralis in linea aequali, & ita naturalem rationem definiendo istam diversitatem incidimus in computationem canonicam, quam ideo juri naturae consentientem recte dicimus.
Cognati collateraIes primi gradus in linea aequali, di- Nomina eo
cuntur Fratres & Sorores , pro diversitate sexus. Quoniam lareralium vero personae illae vel patrem & matrem communem, vel in primo eundem quidem patrem, non vero eandem matrem, vel gradu linea eandem matrem, non Vero eundem patrem habere possimi ; aequalis. ideo arctitudo cognationis fratrum omnium ac sororum eadem non est. Haec differentia cum statim in omnium oculos in-'currat; dudum quoque nominibus fratres & sorores pro illa diversitate a se invicem distinxerunt Romani. Nimirum Eec 3 fratres
425쪽
fiatres ex utroque parente dicuntur Fratres germani , eg eo. dem tantum patre Fratres consanguinei; ex eadem matre Fratres uterent. Quodsi ergo agnatos a cognatis distin- suas; fures germani siunt smul agnati es cognati, consanguinei agnati quidem, sed non cognati, uterini, seu qua ex eadem santummodo matre sunt, patres vero diversos habent, cognati,
sed non gnati, Vocantur subinde uterini, qui ex eadem matre sun , S. eunisdem quoque patrem habent, consequenter germani, respectu nimirum matris solius. Enimve*o consultius torer, ut ho- . monymia ovitaretur : neque enim vocabula ab e nologia seu
origine grammatica sortiuntur significatum, sed ex impositione hominum, tanquam signa artificialia Ontia. I. s 96.
' De nominiis Collaterales in gradu secundo lioede aequalis sunt fra bis tibὸνι- trum & sororum filii ac filiae s. sya . . Dicuntur autem, jom fra ris qui ex duobus statribus nascuntur, Patrueles; qui ex dua S si oris, bus sororibus, consobrini & eo Arina, qui ex fratre & sor, te, Amitini & amitinae. Idiomate Germanico, quemadmodum fiatres & sorores uno nomine vocamus Sesolvi lar ita quoque eorum liberos-α sinder, & nepotes eorundem seu collaterales in fradu secundo lineae aequa
fratrum sororumVe nepotes, seu collaterales in gradu tertio lineae aequalis dixerunt Sobriuos; neptes vero Sobrinas, Sunt itaque Sobrii & Sobrina patruelium, consobrinorum& amitinorum filii & filiae I. 3 78. . Sed nolumus nomina ista ulterius prosequi. Commodissimum foret, si in secundo gradu diceremus fiatrum & sororum filios ac fi-. Iias, in tertio fratrum & sororum nepotes ac neptes, in quartostatrum ac sororum pronepotin ac proneptes ac ita porro:
426쪽
De Cognationibus O agnitatibus . 4π
id quod appellationibus, quibus nos in vernaculo sermone utimur magis convenit ex cognationis rationem magis perspicue indicat. s. s 97. Linoi siliqua ad a Iteram dicitur eidem inaequalis quan-Delme do una plures gradus continet, quam altera. Dicitur et- rum Obl iam simpliciter in hoc casu Linea in aqualis. Euando itaque quartim inis Hae personae ad se in vicem referantur, ρπα in GVerseo gratu si qualuate. διρι communi cognati sunt, cum lineae ad se invicem ob Iiquaererminentur, orator inaequalitas tinearum. Distinctio lineae obIiqua cognationis, quae 3c trossema dieitur,ma qualem Rinaequalem obtinet iri Jure canonico, cum in civili nulla utilitate aequalia ab inaequali distingueretur. Cum tamen compuratio cononicatua sis, quae rationem intrinsecam natu νalem habet, qua destituitur civilis, prouti ex parte jam vidimus ηοt. 3. 39 .); distinctio ista inJure naturae locum habet, nec snaea naturalis eognatio hominum explicari potest.
Quoniam Iineae cognationis a latere inaequaIes termi- Z messis nantur in personis, quae ad se invicem reseruntur I. 397.), euisistis,is si jemoriar cognatus si in grao sic ndo, sis Golus gradibus-lista ima stipite communa instet, eo propi r instet uno, eru is in gradu ti ., secundo famiba patris cognati flropioris i s remotior ister a st/- Iis.f.
pite gradibus tribus, erat idem tu patu urno familia Araris Uris : s remotior inset gradibus Paruor, erit is in grada quam to familiae patris raptoris & ita porro. Euocli remotior distet a stipite radibu1 tribus, qvit. Jr, quin 'e edic. Promor viro duobus ; erit remorror in gradu terrio, quarto, quinto est. famitia ais propioris Similiter s remotior tatuet a stipite gradhas qua-ruor , quinque, sex es o eo Prosior Ira Is σιν remotivir in gradu
427쪽
quarto, quinto, sexto V ita porro familia proavi propioris I. va. . Unde in genere patet, familiam, in cujus gradu existit perse
nia remotior a stipιIe, denominari a cognatione, quae inter stipitem es propiorem intercedit, consequenter in tinea inaequati remotiorem referri ad propiorem tanquam existentem in eo familiae gradu, quo ipse a stipite distat, Et qua nomen accipit a cognatione, qua propiora cum stipite intercessit. Ρatent haec jam ex iis, quae supra jam explicavimus g. s9 I. ,& hie tantummodo repetita ad lineam inaequalem applicantur, ut diversitas cognationis in linea inaequali in oculos incurrar, consequenter appareat, quomodo ea intelligibili modo expli- eari possit ac debeat. Origo cognationis venit a stipite: unde cognatio collateralis in dependentia a communi stipite per generationem consistit f. 39o. , sicuti directa in dependentia per generationem a persona altera i g. 37 a. 1. Personae omnes, quae ab alia descendunt, sunt in familia ejusdem
38s. & consistunt in eo gradu familiae, quo ipsaemet a stipite distant s. s86. . Quodsi inaequaliter distent, in eadem
quidem familia stipitis existunt, propior tamen in familia at-ctiori, quae cognatoa Propiores continet, remotior vero in familia diffusiori, quae cognatos remotiores continet si syr. . Apparet adeo cognationem Collateralem in linea inaequali continere relationem utriusque personae ad stipitem & disserentiam familiae arctioris a dissus e. Quamobrem ut cognatio collateralis in linea recta distincte intelligatur, diversitas ejus ita explicanda est, ut & relatio utriusque personae ad stipitem eommunem & diversitas familiarum, pro uti una altera arctior est. intelligatur. Ita nimirum relatio personarum in certo aliis quo gradu familiae arctioris & diffusioris confistentium quoad ' ortum suum a communi stipite in omni casu sussieienter determinatur & cognationis vinculum arctius a latiori distimguitur. Haec probe consideranda sunt, ubi quis judicium ferre voluerit, utrum per regulas computandi gradus cognationis,
sive determinandi diversitatem ejus f. 368. , in Jure positivo Disiligoci by COOste
428쪽
De Cognationibus 9 assultatibus.
positivo traditas cognationis diversias rite determinetur, & sie determinata distincte concipi possit, nec ne.
. I 99. Quoniam itaque gradus cognationis in diversitate ejus- De gradudem consistit I. s 68.), cottiteratis remotior in linea inac Rali eo nationis
cognatus est propiori in gradu semodo,aut tertio, quarto, quinto, fe*to conteratis c. famis a puris, velavi, vel proavi, Vel abais, vel atavi, vel um in linearruari Esc. propioris I. 98. . . inaruata
Naturalem hunc modum computandi cognationis collateis ratis gradum in linea inaequali sequitur Jus canonicum, juxta quod collateralium remotior propiori cognatus dicitur in eo gradu, quo is a stipite distat, v. gr. in gradu sexto, si gradibus sex a stipite distat. Cum enim inter collaterales non concipiatur cognatio, nisi quatenus in familia stipitis sunt f. sso. 38s.ὶ ἔ gradus, in quo remotior consistit, non aliter accipi potest, quam de gradu familiae. Et quatenus ad propiorem
refertur remotior, familia hic intelligitur cum relatione ad propiorem, consequenter quatenus stipes nomen suum accipit a cognato propiori. Propioris nimirum cognatio cum stipite sumitur, & tantummodo quaeritur, quomodo remotior cognatus sit personae taliter stipiti cognatae, veluti filio, nepoti, pr nepoti, abnepoti, ainepoti, atrinepoti & ita porro stipitis sui. Quando itaque dicitur, remotiorem cognatum esse propiori in gradu primo existenti in gradu secundo, tertio, quarto &α rein vera nihil aliud dicitur, quam collateralem propiorem esse filium, remotiorem vero nepotem, pronepotem, abnepotem &α stipitis communis. Quando cognatio propioris sumitur, omnino supponitur eum stipiti cognatum este in gradu primo, aut secundo, tertio, quarto dcc. stipiti, quando exprimitur gradus. in quo remotior stipiti cognatus est, utique ad illum refertur tanquam cognatus in gradu secundo, tertio, quarto, quinto, &c. ad cognatum communi stipiti in gradu vel primo, vel se cundo, vel tertio, vel quarto dcc. Quodsi hoc modo inter
429쪽
preteris regulam Juris canonici, qua computatur gradus e gnationis collateralis in linea inaequali, quemadmodum atquitas interpretandi postulat 3 9ai. Log.); nihil ea absurdit iis habet. Quamvis enim vulgo dicatur ex computatione e nonica sequi absurdum, quod eadem persona patri & filio; patri, filio & nepoti; patri, filio, nepoti & pronepoti Sc. ita eodem gradu cognata fit; absurditas tamen statim evanesti s penitius rem eo sideres, prouti eandem hactenus sussicienter explicavimus. Cum enim gradus idem, quo remotior a1hipith distat, accipiatur in relatione ad cognatum stipiti propiorem, consequenter cum respectu ad cognationem, quae pro piori cum stipite intercedit; non eodem respectu qui distat astipite v. gr. gradu sexto dicitur cognatus in gradu sexto es, qui Ripiti cognatus est in primo, & ei, qui eidem emnatus est in secundo, vel alio quodam remotiori. Ecquis vero est, qui nesciat, rum demum nasci absurdum, si eodem respectu rem tior in eodem gradu cognatus dicatur & ei, qui in gradu pr piori, & ei, qui in remotiori stipiti cognatus est. Haec ut clarius intelligantur, ea ad exemplum superius not. 384. applicare lubor. Maevius est pater Sempronii, avus Octaviani, proavus Titii, abavus Tanaquillae, atavus Dianae &c. Florens, distat a stipite Maevio quinque gradibus. Est ergo cognatus Sempronio in gradu quinto familiae patris ejus, Octaviano in gradu quinto familiae avi ejus, Titio in gradu lquinto familiae proavi ejus, Tanaquillae in gradu quinto familiae proavi ejus, Dianae in gradu quinto familiae atavi ejus Rc. Ecquis vero . dixerit cognationem in gradu quinto familiae patris mei esse eandem eum eognatione in gradu quinto familiae avi mes, aut . cum cognatione in gradu quinto familiae proavi mei & ita porro. Nonne potius intelligitur gradum quintum familiae patris esse diversum a gradu quinto familiae avi, item a gradu quinto familiae proavi re ita porro 3. 386. . Quod vero de Patre, avo, proaVO, abaVO &e. dictum est, idem intelligitur de matre, avia, Pr avia, abavia dic.
430쪽
De Cognationibus ct ianitatibus. OII
ter in gradu sexto familiae ejus consistit, in linea inaequali rati δε- -- cognatum propiorem habere nequit, quam filium stipitis n 1 communis, qui uno gradu ab eodem distat, & cujus stipes
communis pater est . 376. 378. . Quamobrem cum in gradu secundo illius lineae sint nepotes stipitis communis β. 3 86. , cognatio ei, qui in gradu sexto familiae consistit, cum iis intercedens erit uno gradu remotior, quam quae eidem cum .filiis stipitis intercedit. Et eodem modo intelligitur, cognationem in gradu sexto familiae stipitis
consistenti cum Pronepotibus in linea collaterali intercedentem duobus gradibus remotiorem esse, quam quae eidem intercedit cum filiis stipitis ac ita porro. Quamobrem cum communis stipes sit pater filiorum, avus nepotum.
proavus pronepotum, abavus abnepotum & ita porro g. 38 i. ἱ cognatus mihi in gradu sexto, Vel alio quocunque iamiliae patris mei uno gradu mihi propior est, quam cognatus in eodem gradu familiae avi mei, & duobus gradiabus propior, quam cognatus in eodem gradu familiae proavi mei, tribus gradibus propior, quam cognatus in eodem gradu familiae abavi mei & ita porro.
In exemplo, ad quod modo proVocavimus not. g. 699. .
id statim in oculos incurrit. Nemo enim negabit Florentem uno gradu Sempronio esse propiorem, quam Octaviano; duo-hus, quam Titio; tribus, quam Tanaquillae, quatuor, quam