장음표시 사용
391쪽
conjugis uontus alteri non ιNutando.
Macula nativitati liberorum illegitimorum adhaeret propter factum illicitum parentum, ex quorum concubitu nati sunt; sed ea non inhaeret liberis, in quos transire nequit nisi factum parentum ipsis imputetur: id quod absurdum I. 34s. . Nihil in hisce dissicultatis deprehenditur , modo ratione , non communi opinione stare velis.
q. I 48. Factam conjugis unius aberi imputari nequit, si ad id nulli modo concurνιι. Etenim si conjux unus ad factum conjugis alterius nullo modo concurrit, is nulla actione sua ad actualitatem aestionis alterius quidpiam confert I. ro 6. pari. a. Hic Wact. Dmυ consequenter factum alterius nullo modo a voluntate ipsius dependet j. o. para. a. Hi strari. - . Quamobrem cum n mini imputari possit factum alienum, quando id nullo modo a voluntate ipsius dependet I. 6so. 8art. I. PL Wact. umυ.); nec factum conjugis unius alteri imputari potest, si ad id nullo modo concurrit.
Arctissima illa unici conjugum , qua una veluti essiciuntur persona I. 469. , & vi cujus omnes etiam casus inter se comia municant h. 47o. , non extundenda est ultra ea, in quibus concordes esse debent. Quando enim conjux unus facit, quod thicitum est, inscia, inconsulta , vel etiam invita parte altera; id unioni isti repugnat, eamque tollit, quippe Vi cujus unus utriusque conjugis esse debet quasi intellectus, una quasi v luntas. Diversa igitur si sentiunt, vel volunt; non amplius tanquam una persona spectari possunt, neque enim in unam . eandemque personam simul cadunt contraiii intellectus, vel voluntatis actus, neque etiam actus intellectus vel voluntatis unius tantummodo personae physicae spectari potest tanquam actus personae moralia, quae duarum personarum physicarum unione constituitur.
Quoniam factum conjugis unius alteri imputari nequit,
392쪽
De Societate conjugali seu matrimonio. 373
si ad id nullo modo concurrit 4. 348. , olb factum autem a 'unus ρ-irilienum nemo puniri potest l. io 84. farr. I. Fur. n t. , niit adpos tyropter id concurrat s. io 8a. stare. ι. Pur. nat. ἰ nec coniux unus obfactam alis factum conjugis alienus , si ad id nullo modo concurrit, puοινι terius. potest. Quodsi in statu naturali maritus te laesit, tibi quidem competit jus puniendi maritum fg. Io 6 I. Part. l. Iur. nat. , mini me autem uxorem, quam si punire volueris, injuriam eidem iacis g. 869. Part. l. Fur. nat. . Quod si vero concurrat ad factum mariti uxor, quo laesus es, tum poena inter maritum atque uxorem communicatur 3. Io 82. part. ι. Jur. nat. , & uxor punitur propter factum proprium Io 83. Part. ι. 3ur. - nat.), consequenter non propter factum mariti.
I. I IO. Liberi puniri non possunt propter factum parentum, ad quodis, An liberinime concurrunr. Nemo enim puniri potest propter factum alie- propter fanum,quo quis laesus fuit β. io 34 pari. .Jιr.nat.). Quamobrem Sum flaren- cum factum parentum non sit factum liberorum, & quia ad tum. id minime concurrunt, nec propter concursum poena inter eos atque parentes communicatur f. rolla. stari. I. Iur.
nat. , ut propter factum proprium puniri possent j. io 83. pari. t. Pri nar ; liberi puniri non possunt propter factum
parentum, ad quod minime concurrunt. g. III. Si conjux unus suo nomine debitum contrahis, condux alter De ibito id sibivere non tenetur, nisi quatenus in rem secretatis conjugatu a conjete versum. Etenim si conjux unus suo nomine debitum contra- sivo nomine hit, contractus hic ad solum conjugem contrahentem spe- contracto. ctat. Qi iam ob rem quae ex eo oritur obligario β. 7 93. para. 3. Pr. nai.), nonnisi conjugem contrahentem respiciunt, qui
sese alteri obligare voluit f. 428 pari. 3. Pr. nat. . Con-
393쪽
iux igitur alter debitum solvere non tenetur. Auod erat
Enimvero cum conjuges communi sumtu res domesticas comparare teneantur pro facultatibus uniuscujusque g. 4 4 7. & ad sumtus educationis conferre, quod quisque potest 3 44 s. , &, ubi per operas suas & ex rebus suis tantundem acquirere nequcunt, quantum ad onera matrimonii ferenda sum cit, de ipsis bonis, quae habent, conjunctim pro rata bonorum conferre teneantur, quod adhuc requiritur l. 4sa. . si aes alienum in rem societatis conjugalis versum fuerit, nec debitum solvere teneretur conjux altcr, quando qui contraxit solvendo non est , .conjux alter locupletaretur re alie Da f. 3 83. 8αrt. a. Iur. nar. . Quamobrem cum nemo locupletari possit ex re alterius g. 678. parr. . Fur. nat. ς si conjux unus debitum contraxit suo nomine, & aes alienum in rein societatis conjusalis versium, conjux alter id solvere
tenetur. Quemadmodum iactum unius conjugis alteri imputari nequit, si ad id non concurrit f. 348.j; ira nec conjugi alteri imputari potest, quod unus debitum contraxit. Nulla igitur ratio est, eur ad id solvendum teneatur. Nifi vero aes alienum in rem societatis conjugalis a coniuge Uno fuisset versum; alter utiqua de suo id impendere de isset, quod in usum societatis conjugalis impendendum erat I. set . . Quamobrem clarissime perspicitur ipsum fore locupletiorem re alterius, si quidem debitum stavere non teneretur. Injustissimum vero est, s maritus uxoris causa aea alienum contrahit, quando vero idem solvendo non est, uxor res alieno aere sbi comparatas retinet, nec debitum solvere tenetur. Quid enim manifestius est, quam uxorem tunc locupletiorem fieri re alte rius' Idem quoque luculenter patet in eo casu, in quo luxus uxoris in causa est, ut ara alienum contraxerit maritus.
394쪽
De Socincte eonjugatistu Matrimonio. 37s
nus desitum solvere tenetur, si ipsa Hisma non si . Cum enim ad res domesticas comparandas uterque conjux conserte debeat, quan rum potest . 424. & conjuges oeconomiam communem habeant . et 3. 3, consequenter res domesticas communi consensu administrare debeant . 4eta. ; si uxor sdem sibi haberi vult de pretio in emtione rerum domesticarum, venditor praesumit id fieri consensu mariti, nec ipsius est inquirere, utrum maritus pecuniam ad cas comparandas dederit uxori, nec ne, consequenter nec de eo tollicitus esse tenetur, num pecuniam a marito acceptam eodem inscio aliter impenderit. Quamobrem cum perinde sit, ac si maritus fidem de pretio habuissent venditori, Is etiam solvere debitum renetur, nisi ipsa solvendo fit. Nimirum s uxor si solvendo, maritus solvit de eo , quod est uxoris, vel quod ipsi debetur 3. 4so. . Quoniam de bonis conjugum & eorum administratione, nec non de oneri bus matrimonii per pacta multa disponi possunt, prouri ex ra-rea detrionstratis apparer quae hic & in propositione praecedente demonstrantur,1 in diverss hvpothesibus variant. Sed nostrum jam non est, ut omnem illam varietatem perstris
Naturaliter donaIiones inter visam S uxorem sani 'licita. De donati Donationes enim in se illicitae non sisnt . ia a. parι. q. yur. misi internat. , & a domini unice voluntate pendet, utrum alicui quid πιruminandonare velit, an nolit I. ι 3O. patri. q. Dr. nat.). Quamob- Xorem.
rem cum dominium, quod habent conjuges in rebus suis, per
395쪽
per locietatem conjugalem non limitetur l. a Io.); naturaliter quoque donationes inter virum & uxorem sunt licitae.
Civile igitur est, quod in Iure Romano donationes inter virum & uxorem sint prohibitae. Enimvero cum plura esse possint donationis motiva, eaque maxime honesta, ut eam ossicia exigant; ideo in Jure civili prohibitio ista tot patitur exceptiones, ut per illas fere plane absorbeatur. Apud stomanos divortia admodum frequentia erant. Hinc non desunt, qui existimant, hanc potissimum prohibitionis fuisse caulam impulsivam, ne matrimonia dissolverentur, s donare coniux nollet, quae poterat, quamvis enim ab aliis plures allegentur rationes aliae, non tamen istae statui civili Romano aeque conis veniunt, unde tamen ratio probationis desumta videtur.
I. I s 4. . Si condux unus alteri quid dones sub hac condisione, ne ad si
cunda vota transeat; nMuraliIer id actum ιnrelligitur, ut re donata tanquam sua in statu viduitatis utatur fruatur S si in eodem - permanserat usque ad mortem eandem tanquam suam retineat, svero ad siecunda vota transeat eandem restituat. Quod si coniux unus alteri quid donet sub hac conditione, ne ad secunda vota transeat, acceptans promittere videtur, se ad secunda vota transire nolle I. a. S g. 393. pari. I. Pr. nat. . Quoniam vero promissio haec non valet, ni fi educationi liberorum ex priori matrimonio genitorum officiant secundae nuptiae I. s a 6. , & Vi libertatis naturalis acceptanti permittendum, ut de obligatione naturali matrimonium contrahendi .sa 4. per se statuat I. I 36. 8art. I. Pr. nar. , quae autem actus irritos faciunt ita interpretanda sunt, ut actus, quantum fieri potest, subsistat . II O. stari. K. Fur. nat. ἰsi conjux unus alteri quid donet sub hac conditione, ne ad secunda vota transeat, naturaliter id omnino actum intelligitur, ut acceptans re donata tanquam sua in statu viduitatis is
396쪽
De Societate conjugaliseu Matrimonio. 377
tis utatur fruatur & si haec perpetua suerit eandem tanquam suam retineat, si vero ad secunda vota transeat, eandem restituat I. 68. pari. 4 S g. 469. pari. I. P . nat.
Facile patet, si donationem ita interpretemur, nihil committi, quod si illicitum. Donatio facta in solatium viduitatis convenit amori conjugali g. 46s. . Non adimitur donatario potestas matrimonium contrahendi, quae adimi nequit. g. sa 4. sas. . Libertas quoque naturalis, vi cujus unusquisque actionum suarum arbiter est 3. I 36. I s I. Part. I. Furimat. ), integra relinquitur. Perinde igitur est, ac si donatio facta fuisset ea lege ut re donata utatur fruatur donatarius in statu viduitatis &, s viduitatem perpetuam esse contingat, ea
ipsius maneat: id quod nihil vitii habet. Quamobrem abs num s rei, fi hoc modo donatio subsistere non deberet, quo
subsistere potest. In casibus particularibus dantur etiam rationes particulares honestie, ob quas interne ad ita donandum obligatur coniux moriens superstiti: quae cum facile agnoscantur, quando occurrunt, in eas jam inquirere nostrum non esse
g. SI s. Quoniam se conjux unus alteri quid duxeι sub hac conditime, De ea. issene adsectanda vota ιranseat, res donata restituenda, si hoc fiat ob d iis j. 3 sq. donatarius cavere tenetur ιυ, Τηibur res restituenda, nem istam heos res immobilis fuerat eam alienare potes, quamdiu vivit, prasandis.
Nimirum nisi de restitutione cautum esset iis, quibus in casu secundarum nuptiarhim ea fieri debet, facile contingere poterat, ut nihil restitui posset, vel quia pecunia consumta, vel res donata alienata ac pretium inde redactum consumtum. Multis autem modis contingit, ut, qui hodie solvendo est, idem cras solvendo non st. Convenit cum his Ius Romanum, quo eum in finem introductam esse constat cautionem Mutianam in legato uxori a marito sub conditione viduitatis relicto.
397쪽
378 Pars VII. Cap. III. CAPUT III.
De Cognationibus Sc assinitatibus.
De mρῶ, o mus humanum propagatur ρer continuatas generarioneso
genus hv. Patet hoc a posteriori. Quotquot enim nascuntur manum' homines, ab aliis hominibus generati sunt. Et hi pagatur. deinceps rursus generant alios: Atque hoc modo continua tis generationibus, ita ut qui erant geniti continuo fiant generatores, gςnus humanum Propagatur.
Equidem hoc & alia nonnulla, quae sequuntur, obvia admodum sunt: attendenda tamen, si cognationes earumque grv- dus intimius perspicere volueris.
ab altis δε- δι em defendunt. scenae nio Nimirum ponamus, Cajum genuisse Grachum, Grachum genuisse Sempronium, Sempronium genuisse Titium, Titium genuisse Florentem; evidens est Florentem, Titium, Sempronium, Grachum per generationem descendere a Cato, ita ut si Cajus non extitisset, aut generare noluisset, nec Florens, I brius, Sempronius, Grachus extitissent: hi itaque omnes agnoscunt Carum tamquam communem ortus sui aurorem, & P rens, Cajum, GracEum, Sempronium, Titium, Florentem agnoscit simul tanquam ortus sui aurores. Idem patet eodem modo si Florentem reseras ad Grachum, Vel ad Sempronium, vel ad Titium. Patet autem omnes simul descendere ab una' foemina, Ca, nimirum uxore, aut ea, Ox cujus concubitu generatus Grachus.
398쪽
De Cognationibus O assivitatibus. 379
I. II 8. Persona alia vel continso a se invicem desimoni, vel ab una manam in quidem persona descendunt, non vero a si invicem. Una enim eo si diis
persona generare potest plures, qui ideo ab eadem descen-sitas,dunt, non vero a se invicem. Quodsi hi singuli iterum generent alios, hi omnes destendunt ab una persona, sed non a
se invicem. Exemplum, quod dedinus cmol. 3. ss . , illustrat' descen- sum continuum perscinarum plurium a se invicem. Sed ponamus Cajum generare Grachum & Maevium, Grachum vero generare Septimium & Maevium generare Tullium. Grachus& Maevius descendunt a Cajo, sed non a se invicem: similiter Septimius & Tullius ab eodem Caio descendunt, sed non a se invicem. Idem intelligitur de descensu a Remina per ge
g. ss9. Persona, a qua aliae per generationem descendunt, dicitur Desi recommanιs stipes earum. communi Ita in exemplo primo s-t. I. 367.I, Cajus est communis stipes Grachi, Sempronii, Titii & Florentis, in exemplo alistero not. I. s 8. J Cajus est communis stipes Grachi, Ma vii, Septimii & Tullii. In illo Grachus quoque communis stipes est Sempronii, Titii .& Florentis; ast in hoc Grachus non est communis stipes Septimii & Tullii. . I 6 O.
Quoniam persona, a qua aliae per generationem descen- De duplis. dunt, communis stipes est f. s 3 9. ad generationem autem stipite. concurrunt duae personae, mas & scemina, quod per se patet. consequenter personae plures per generationem delicendunt non minus ab una icemina, quam ab uno mare ἱ non minus
399쪽
etiam foemina, quam mas, unde plures persona alia per generationem defendunt, communis earum stipes est. E. gr. Ponamus Caium 8c Sybillam generare Sempronium di Tanaquillam, a Sempronio generari Maevium, a Maevio Cleliam & ita porro, ast ex Tanaquilla nasci Octavianum &hunc generare Florentem; erit Cajus stipes communis Sempronii, Maevii, Cleliae dcc. idem erit stipes communis Tanainquillae, Octaviani, Florentis &c. ac similiter in utraque ista serie tam Cajus, quam Sybilla stipes communis est. Immo etiam Sempronius & Tanaquilla, Maevius de Octavianus, Clelia dc Florens, & singulae personae a Sempronio descendentes cum singulis personis a Tanaquilla deicendentes, veluti Clelia & Tanaquilla, Florens Jc Maevius utrumque stipitem communem habent, Cajum scilicet dc Sybillam. g. I 61.
Foeminam, a qua plures personae per generationem descendunt, Stipitem femmeam appcIlare lubet; sicuti mascui num marem, a quo personae plures per generationem descendunt. Quoniam si maritus ad secunda vota transiit, ex nu
ptiis primis nati & qui porro ab iis descendunt, ab alia foe
mina descendunt, quam descendentes ex nuptiis secundis; evnuptus primis S secundis narι edi qui porro ab iisdem descendunt communem quidem stipitem labent masculmam, sed nemininmu tamen
d versum. E. gr. Ponamus Caium Sc Sybillam generare Sempronium. Sempronium vero Grachum Ac Grachum porro Maevium; ean dem vero jum mortuaSybilla ducereCleliam & cum ea generare Octavianum, hunc vero Florentem dc ita porro. Evidens est Sempronium. Grachum, Maevium Rc. Octavianum, Florentem &c. communem stipitem habere masculinum, nimirum Cajum; ast non eundem stipitem scemineum, cum Sempr
400쪽
De Cognationibus O assinitatibus. 38 r
Dependentia ortus duarum vel plurium personarum a Agnatio mcommuni stipite masiculino dicitur Agnatio ς dependentia vero cognatio a communi stipite scemincq Cognatio. Illa idiomate patrio, quomodo in Iure praesertim Saxonico, vocatur die Sihmel bt V mag disserant.
pellanturo Cognatio etiam in genere vocatur dependentia ortus duarum vel plurium personarum a communi stipite. Unde qui agnati dicuntur cognatι paterni; qui vero cognati in specie appellantur, cognaιι maternι audiunt: qui autem a communi stipite tam masculino', quam foeminino simul descendunt, cognati ab inroque latere, Germanico sermone
verivandien, sive Eluis freunde vora b ephen Seiten, vel bon vaterliter und multer licher Se ite vocantur. Cogna
tio in genero nobis dicitur die vel etiam
Ρatebit ex subsequentibus , agnationem 3c cognationem attendendam quoque esse in Jure naturae ac a se invicem distinguendam. . 363 .
Series personarum per continuas generationes a se in Vi-ti ea rectacem descendentium di citur Linea, eaque recta quamdiu in is mou. spectatur. Et hinc personae in eadem serie constitutae dicuntur Agnari, Vel Cognari in linea recta, prouri stipes, hoc est, persona, a qua linea incipit, vel mas est, vel tamina. E. gr. Si Maevius genuit Sempronium & ab hoc porro pereontinuas generationes a se invicem descendunt Cajus , Gra. ehus, Scaevola, Marius, Modestinus, Marcellus, Florens; pe sonae istae omnes dicuntur agnati in linea recta. Erunt autem iidem cognati in linea recta, si omnes descendant a Sybilla.