장음표시 사용
21쪽
quam quod in quibusdam suspicionem dun taxat probabilem, immo sola experientia: similiter ca fas huiusmodi insalubres, quae nostrum coryus valent a tota substantia lacessiri, sive morbi lint. siue corum cauis, impossibile pariter est r)tionem uenire, atque cognoscere, sed sola experientia
Cum itaque utriusque naturae se nobis offerunt passim sanandi morbi:dubium quidem est,nec sane ileue, an omnes hi sub curandi cadant ratiocinalem
methodum: an tantum illi, quorum natura ratione inuenitur, & eorum iugiter auxilia, semota undequaque experientia. Si methodi naturam obdiruemus , quae suis constat indicationibus , & scopis , indicationes rursus indicantibus & indicatis, quς omnia sola ratione inueniuntur , & dignoscuntur, ut abundo supra ex Galeno diximus , proculdubib morbi tantum ratione inuenti .& quo- , tum itidem ratione inueniuntur indicata auxilia , sub methodi carceribus continebunIμ r. rer, liqui cum respuant indicationes , tam respectu indicantis, quam indicati, sola experientia ,& nalogismo contenti methodum itidem rationalem, negligent. . Hanc rem cum nostro Galeno libro decimorertio methodi, capite sexto, videtur innuere Auctu ad Thasybulum ,capite octauo . & non. , cum Rationales Medicos introducat medios inter Empiricos , & Methodicos : cum ille utatur cum Methodicis methodo , ac ratione, in morbis sanandis, qui causam habent rationi subiectam:
22쪽
ctam e de cum Empiricis obseruatione, & analogismo, in morbis curandis , quorum causae sola . obseruatione, δc expertcntia inueniuntur, ac dignoscuntur. quibus ambobus etiam instrumentis utitur in expunctione illorum morborum , quorum causae partim innotescunt , partim occuurantur,verum praecipue analogi smo:quia hic comparatio, & perceptio est caularum iuuantium per similitudines, de proinde nos aliquam habere debemus rei cognitionem , cum qua fit compa- 'ratio.
Caeterum , quamuis inuentio, 8c dignotio v-triusque causae salubris , & insalubris in morbis toto genere nobis infestis debeatur soli experientiae, dc obseruationi, testante exserte Ga leno libro decim otertio methodi, capitet sexto, nihilominus explodenda non est methodus rationalis , cum disponat serib cunctorum V- sum , dc ratione aestimet cuncta illa experientia inuenta , dirigatque apprime omnia ad finis consequutionem. unde in his morbis saepissime methodo ac ratione de plurimis delibera
mus auxiliis, etiam ratione inuentis, ob connexum aliquorum affectuum , quorum narura etiam
ratione dignoscitur. Quid quod de de experientia
inuentis, iuxta quatuor medendi scopos, etiam sua quaeque methodo dicernimus. Rursus & suxiiij materies , quas experientia sola comparauimus , summa ratione in se inuiccm componimus , ut videre est in alexi pharmacis an- antidoris , Theriaca , ac Mithtidatio, methodo
23쪽
ineffabili, ac ratione compositis. Sed vittb iam nos procedamus oportet. & inquiramus ad quam intellectus partem haec methodi doctrina spectet, nam cum rationalis sit, ratione subiici censen
Methodus itaque ista rationalis duo praestat mauera, inuenit namque quamprimum indicantia,tum indicata , rursus usum horum inuentorum praebet, & quid faciendum artifici ἡ docet. Inuentio haud dubie elim speculationem menris requirat, ad intellectum speculatiuum haec methodi pars spectabit: vertim cum usus opus respiciat, ad cuius prosequutionem habitus requiruntur practici, praesertim prudentia , hinc haec altera pars ad practicum potius intellectum. praecedunt
namque materiei auxilij deliberationem , praeter solertiam, qua inuenitur consilium, ac consulta io , quae in intellectu practico exercentur. Adest autem in hoc intellectu potet tia quaedam iri εας dicta,quae de agibilibus bene, ac perfecte iudicar, in qua simul reconduntur artium habitus. Qua re methodus rationalis utroque indiget intellectu, speculativo, ut exploret, ac inueniat, practico ut prudenter de inuentis disponat et quae maior , & praestantior pars est in ipsa curatione. Verium cam rarissima vitaeque potentiae flusingulis hominibus praepolleant , ut quotidi num testatur experimentum . Idque ob diue sitatem temperamentorum , quo indigent imferiores potentiae singulis illis ministrantes , hinc variae exurgunt harum facultatum energiae. In suibus enim cerebrum calidum, & siccum est,
24쪽
PER VEN. SECT. SPICI LEGIUM. 23
nec substantia densum ac crassum , spiritus pa' riter ac sanguis calidus, perlucidus, ac tenuis , hi ingenio pollent maximo , intellectus speculatiuus acerrime contemplatur ideas, disertὸ illi loquuntur , facundi sunt, solertes , ad docendum dexterrimi.Uerum cum prudentia, ac consilio careant, ad curandum minus apti. In quibus autem contra Femperatius fuerit cerebrum, crassum moderate
cum siccitare, ad melancholiam vergens , nec ita renuos, ac seruidi existant spiritus, ac sanguis, his& -υως excellit, & prudentia pollent, qua cuncta bene disponunt,etsi minus ad docendum idonei ad Praxeωs tamen usum valde habiles. Illi igitur ingeniosi,hi prudentes,illi inuentores,hi optimi dispositores. Ingenium namque definitur actus mentis
excitatus a sensibilibus , deducens a quibusdam principiis alia: qua mentis actione difficilia cogni- u, facile comprehenduntur. Ver im quando intellectus opus illud quod iam effecit per reflectionem perpendit,aestimat iugiter, atque recognoscit,
iam non ingenium illud,sed iudicium potius,& in hac recognitione, ut plurimum deficiunt ingeniosi: quia clim celeriter illud mentis opus essiciant, tanquam mobiles quod a bilis caliditate, & tenuitare prouenit) vllam moram non sustinent, ut iterum per refleaionem opus illud speculatiui in teulectus explorent, rimentun quo non praestito ne que de rebus ipsis accurate iudicant. hoc enim est mansorum veluti quaedam ruminatio ad consilia coquenda , & mature mox euulganda. Sed munus hoc ad prudentes spectat ; quorum habitus ceu raram auem contemplabatur in terris
25쪽
Anachoritatu Pater Magnus Antonius. Quamobrem ex his clucet palam , ingeniosos, & acriculos, intellectu speculativo pollure , in quo insecti bilia amplius figmenta componunt, chimaeri MnOtioncs eliciunt, unde logistic ε apprime dicti, &a Galeno simul, tanquam ad morborum curationes inepti passim repulli: cum languescente συυἐπιι malὸ cligant, & de opportunis huxiliis ad morborum curationes, dcprauate pex varios indicationiivius, i pli deliberem : iuxta illud elogium , nullum cre ingenium sine amenitis. Cauendum igitur ab his acriculis , seu amentiae expositis. colenda omni studio, frequentique u su exercenda σ-rac, potentia in intellectu illo piactico sita , qua maxime in- , diget seria inareri ei auxiliorum deliberatio, in qu consistit eu methodi finis: commendanda itide Me-d co prudentia , qua nutrit usque , & sepe exculta Vegetior redditur. Vnde senum habitus: dc quia in senioribus excessit, Antiqui, testante Cicerone in Catone, Consilium supremuin a senio senatum vocarunt, I Magistratus solis his committebant . senio libus. Quod autem Medicus inter reliquos artificos maxima indigeat prudentia, atque acri cinsilio, illud quamprimum demonstrat, quod arrem Permultis coniecturis plenam exerceat, & saepissi. me consulat de his, quae ad finem artis consequendum spectam; quae omnia citra . consilium, aut prudentiam fieri nefas quidem , i
26쪽
, Methodi υβι in deliberatione Pena- . . sectionis. .
CVm neminem, testante Galeno,doctu reddat uniuersias doctrina,nisi ad singularia descendat,proinde nos , expolita prius uniuersali methodo , eandem modo tas est, iuxta conliiij nostri rationem,usu exerceamus, & demonstremus qua ratione sub methodi legibus venae sectio in morbis magnis deliberanda veniat In rationali itaque medendi methodo, ut innuit Galcnus lib. de Sectis,ca. . quam primum, quae a morbo sumitur indicatio,aestimamus,mox reliqua coindicantiata primis ad proximas usque:deinceps in consilium aduocamus singula,& cuius tie vires perpendimus:praesidente in hoc consilio mente , & assidentibus iugi ter,tanquam primis propositis,scopis. Mens igitur pro tribunali sedente i lubeat modo ad faciliorem intellectionem una cum Oribasio lib. . collect.ca. a. hac ur, allegoria) huiusmodi lege, suum fert iudicium , & conserens singulare inuenit auxilium,& ceu opportunum eligit. Hoc voluit itidem insunuare idem Galenus libro ii. meth. c. 2. dum loquatur , partaculares aniucationes materies remedιorum nuenire. quasi dicat, ex obscaeuatione singularum indicationum,scopis haudquaquam neglectis, nos apprime non auxilia solum , verum Sc eorum ma retias inuenire. Sed exemplo rem hanc lustremus,
27쪽
Ponamus,ex hypothesi, synochum putridam no bis se offerre sanandam. Morbus iste non magnus solum, verum & acutus, de in eo septem illi occurrunt affectus cunctis putridis febribus communes,
quos eodem II. meth .cap. I .recenset Galenus, Jc iti-dcm lib. de inaequali in temp. cap. I. 2.& 6.& comm . . ii 3 lib. de Med. ossi c. sen. i. de sui ablationem indicare per contraria refert: quia morbus , ceu & reliqua omnia praeter naturam cum immoderatae res
sint, sanitas verti Medicinae finis cum in moderati nepotius consistat, ad hanc per oppositi actionem ratum petruenire ius est. ex Galeno enim, tum in arte Medica,tu 8. mcth. 89. immoderatu ab immoderatocotrario redigitur ad mediocritate. Septcm igitur illi assiectus indicantia sunt, indicata vero contraIta valentia illa immoderata , Sc praeter naturam ex ouuere. Ex his affectibus, si analytice procedamus, ple- thora nobis quam primum obuiam fici sananda,ceu reliquorum affcctuu caulla efficiens in ordine caus- sarum prima, obstructionem videlicet germinans, sta haec mediante prohibita transpiratione putredi- lnem, proximam febris caussam . reliquis nunc om In lsis , iam priorem illam caussam cxploremus oportet. 'Plet hora itaque,docente Galeno lib. de sect. capite inanitioncm, seu vacuationem indicata quia te itante diuino dictatore tum lib. a. Aph. scia. 21. tum lib. de , issat. repletio inanitione, veluti inanitio repletione, flanquam inuicem opposita curantur. Inuenit igitur 'plethora,ceu indicans, sibi adequatam auxilij ideam. baec autem generica cum sit, plures sub se continctauxiliorum differentias, quas apposite materias auxiliorum cum Galeno appellamus, venae sectionem.
28쪽
sationem, utrasque cucurbitulas, hirudineis frictiones,inediam,balneum,exercitationem, clysteres C. Has omnes cum dignoscat ceu vacuationis materias speculatiuus intellectus, Sc sollim ex vi indicantis inueniat quam primum vacuandum esse: ad alte rum practicum spectabit, ex cunctis his qualis materia eligenda , aduocat ad id commode praestandum rationalem itidem methodum , & haec secum affert omnia opportuna, ac conferentia ad Optimum, ac persectum eliciendum iudicium de adqquata auxili, materie: illa aurem sunt, plethora inprimis morbi caussa, Ac huius adhuc magni, tum dc scopi,qui re quiruntur ad deliberationem materici magni rem dij,huiusmodi autem est venae sectio,& purgatio. in deliberation everb reliquarum materieru,in qua non assistunt scopi,aduocanda sunt, Sc aestimanda cuncta coindicantia: verum in hac eligenda magni auxilii materie,scoporum praesentia illud supplent. Mens itaque explorat naturam indicantis, dc limul lingui Ium materierum auxiliorum:inuenitque plerhoram hanc magnam essu, dc morbi magni germinatricem, hinc infert indicare magnum auxilium,magnam scilicet vacuationem: inter illas materias vacuantis a iiiij, solam repetit ex Galeno 2. aph. sen. 29.venae se-stionem,& purgationem illud sufficere posse, omissis reliquis, de alterutra horum auxiliorum materietantum lis sub iudice est: iterum igitur consulit i dicantis , ac utriusque materiei naturas: hinc discit ple thoram esse omnium humorum augmentum, ita qua praepollet sanguis,&suam ideam seruat,cognoscitque amplius venae sectionem hoc augmentum ae vae vacuare, secus autem purgationem , cum alterum tantum seligat humorem,attrahat, ac foris eduis
29쪽
cat. Quare mens , illam ceu materiem Opportuni auxilii aettimat,verum scoporum consensum spectat adhuc, ut cum ipsis deliberet serib sunt enim praeponendi hi in iudicio) ambo idem consenti ui , morbi magnitudo,quia admittit magnum auxiliuimo acclamat,virium robur c quod ilippo himus, quia valet illud idem magnum auxilium sustinete. Deliberat itaque consulto mens, contentientibus scopis,in synocha febri, prima illa caulla indicante vacuationem , serio per venae lectionem praestandam et L. Sed haec lubct modb N doctissimi Galeni
auctoritate fit mare, tum libro secundo aphotata. sentent.8. tum & libro quarto,sentent. a. quibus locis inter auxilia quae aequaliter totum corpus vacuant, tum inter reliqua venet sectionem,ceu prς- stantiorem connumerat, & purgationem negligit, sed tecenset inter remediorum materies, quae v- num alterum humorem vacuant. Idem in ischiadi co affectu fanando demonstrat, lib. io. de comp. med. secvn. loc. capite secundo,dum inquit,Si hu- morabiu ex aequo redundarit corpus , sanguinu misi ione primum omnium assumpta curabis , deinde purgatione. Palam ex his locis constat vente sectionem
tollere humorum ex aequo plenitudinem , haudquaquam purgationem, nisi per accidens, quia haec segregatos a masta vacuat humores, ac saepe eiu Dilem compagem destruit, cum S separet a reliquis familiarem humorem, & una cum seris foras educat. Praestantior itaque undequaque venae sectio,cuper se ex aequo plenitudinem vacuet,tutd limul accitd. Porrb,in hac hypothes, scopum roboris vitia adeste supra diximus, qui neceilarib admittendus. nam exiliente in corpore plenitudine impos fibile
30쪽
est per essentiam vires exolutae appareat, Valent autem apparere per aggravationem, quam declarat illa pullus differe una parui cum contracti ne, insuper cum aliqua interdum vehementi pulsatione, impellente natura , quamuis a sarcina oppressa, obnatiuum robur. haec autem aggravatio venς lectionem non prohibet,immo adhOItatur. Animaduertat amabo haec cunctaMedicus, ac disternat sedulo, ne frustra pavore perterritus,ςgrotantem citra hoc ytilissimum auxilium fortunet committat ludibrio: aut temere illius usu perenni obliuioni tradar. In hoc tandem consilio ad inueniendam, ac deliberandam hanc auxili j materiem , frustra aduocantur reliquae coindicationes ab ambiente consuetudine, aetate, natura, ac litu parti S affectae, &α quia hae consule a potius ad quantitatem eius de, utendi modum,& occasionem . nam adstante morbi magnitudine, & robore virium, nillil illorum potis est venae sectionem simpliciter dehortari, i stante passim Galeno. Ratio huius rei haec est, quia cum morbi magnitudo sit indicans dignitate praestans, quia urgens ,reliqua coindicantia cum dignatione minora, ne valent quidem idςam auxilii d hortari, quam illa prima ac maior indicatio indi tat, dummodo assistat alter comes scopus viriumetoboris: queunt quidem quantitarem minuere,aut per aliquod temporis interuallum differre. Rursus hoc auxilium proxime solam respicit morbi cauusam,unde haec, ceu scopus morie , circa quem vec- . satur unice, conleplanda,explorwdave. Quare exposita morbi natura, via, cum eius caulla, & obseruatis scopis, nihil relinquitur amplius ad seriam xenae section js deliberationem , in quantum quale. uxilium,seu remedis materies.