장음표시 사용
51쪽
per alteram aliquam ex his rationem, onus aliquod in cunctis aderit putridis febribus: haudquaquam necellario plenitudo. in syn iis naque ibia adest plenitudo ad vasa: in reliquis siue continuis, siue intermittentibus altera tantum plenitudo ad vires, veluti & ea quae coni unctam habet cacochymiam. in exquisitis autem, cum syncerus sit humor. ne cessatio & segregatus; unde iste sub aliqua ratione multitudinis, seu quantitatis naturae dicerut onus , nequeundo inducere aliquam plenitudinis differentiam. Huius rei etiam oculatissimus est testis Dictator summus, cam libro quarto de rati via. sen. I. quandam describat causati differentiam, in qua venulae inanitae, ac a tempore aestiuo exu
eme , biliossis quosdam ichoras ad se trahebant, effieientes illius causati caussam . neque credendum plenitudinis ibi aliquam esse differentiam , cdm soli biliosi iehoras, cirra sanguinem obstructionis essent auctores, a qua ichorum multitudine, datur, simul grauabatur, cum ipsi essent oneri,ac
Quam tibiem cum in omni se iam putridarum idea, alter ex praedictis modis quantitatis excessiis neeessarib ad sit , maletles videlicet subiecta , ex qua febris accenditur : necessarid itiadem iri omni fibri putrida, ab eadem matel Ie, dete premetui natusa, dc eiusdem oneris rursus aderit leuationis indicario. Quod onere prematur natura, Mnstat liquidb,quia in omni Lbte et exi da quantitas aliqua semper inest valens tum obstru-stionem effoetare, tum priuatas accessiones officite: quo utroque medio necessario oc grauatur
datura, dc onere liaud dubie premitur, saltem in i i d iij
52쪽
s De GVRAT. FEB. FPT. Q putredinis lare, ac circum vasa, seu partes vicinas, putrescentem materiem circunscribentes. Si igitur in omni febre putrida est onus, & sarcina, leuatio- .nem indicans, & hanc consulat Gal. lib. tr. meth.c. Iue. venae sectione, ceu saluberrimo auxilio exercendam esse, necessarib, citra plenitudinem aliquam, ex ipso quocunque onere in cunctis e uiridis febribus venas tundere potissimum decernemus. Quid quod& praeter Galeni grauissimum testimonium lubet & ratione comprobare. onus omne leuatione indicat, leuationis variae sunt ideae, quae sub consilium cadunt: ergo consulendae. In hoc consilio quam primum aduocantur scopi, ergo & ab his eligenda leuationis materies. In cunctis putridis febribus necessario adest alter magnitudiuis in orbi, supponitur roboris virium. ergo eligenda materies in cunctis sebribus putridis, quae valeat magnum leuamen inducere, cum morbus magnus magnum indicet auxilium, neque huic refragetur supposita virium robur. Inter huius auxilii materies in cunctis putridis febribus tutior, ac salubrior est venae sectio. ergo in cunctis de ipsa deliberadum. Liquet assumptio, quia cum tantum exi stat duplex materies magnae leuationis venae sectio & purgatio , &huius interdicatur usus, ceu piaculum in febrium putridarum principiis , uti ac in cunctis reliquis morbis, ob cruditatem praesertim materiet, solius igitur venς sectionis opportunus erit usus iii febriuputridarum principiis , quando scilicet occasio se offert leuandi naturam. Quare in cunctis scindendae venae, Ob indicatum leuamen.
53쪽
EX di siputatione praecedenti tria potissimum,
quasi auctatia, eliciun rur proposita di alterum est, quod in omni febre putrida quaedam sit humorum copia, siue aliquis quantitatis extetas naturae quidem sub aliqua ratione inutilis r qui aut secum dum eius animalem facultatem , aut vitalem mox, aut naturalem, siue coniunctim istud aecidat, sine seorsum, eandem aggravat naturam, illique fit mri, ac sarcinae. Alterum porct, quod onus, siue sarci na plenitudinem necella id non includar hene quidem plenitudo sensum manifestum, vel obscuram grauitatis. hoc innuit Galenus lib. de plenitaeap. s. cum grauitatem, & onus signa plenitudinis statuat, ac inseparabilia quidem, perceptibilia tamen, vel subobscur/, vel manifesto: hoe in plenitudine ad vasa, illud ad vites, eri nec adebobscure in his , qui exquisirum pollent sensum. Caeterum ad hoc ut quidpiam sit onus, sensus non requiriturneeessarah, cum sufficiat facultatem aliquam vit lem, vel natu talem premae, etsi minimus sir, at sin- emis humoris quan iratis excessus. Istud viderat insinuare idemGal.dum lib. de curandi rat. per v nie sect. cap. 8 dicat, osten m est enim is virinium
inratium commenta iis, infirmam natura, partem pro re grauari, si vetpaullo plus aceruetur aliqua m ea excrementi. Apertius adhuc hoc idem eodem capite paullo inferius cum de cacheria disinserens sic fatur , Huiusmodi quapiam rationaineumaticos vocates assulus prouensrescito , toto
54쪽
36 . i: υ Lis c RAT. FEB. PUT. r. videlieri eorpore i firmo , qua Una est mali habitus spectra: principibus vero illius partibus, paululum si- rei insit ipsius sanguinis, grauara tamen solitis&c. Quare grauantur naturales vires citra plenitudinem illam , minimo sanguine, vel ab alio quocu-que humore in minimo existente quantitate, nullo prae se serente grauitatis sensu. Tandem exurgit non leue inter multitudinem, ae plenitudinem discrimenr quamuis saepe sumantur promiscue. Multitudo namque de utraque quantitate dicetur, nequaquam plenitudo. Ru Ilus multitudinis carceres inter se maximὸ sunt di stantes , cum ite binario pistrahantur ad numerum voque pene infinitum, ceu potius in Logistica vitimum. Quare continet lub se & plenitudinem, quatenusiquantitas mensuralis ac discreta, dc minimum humoris excessum, sub eadem ratione. qui cessus minimus , quamuis multitudo sit reapse, non meretur itamen plenitudinis nomine condonari ἰ: quia haec non quemlibet excessum , v rum insignem . & hunc pariter sanguinis ideam seruantem, uni cum grauitatis manifestd vel o scuro sensu attingit: quarum altera vocatur plenitudo ad vasa, cuius sensus praecipue perceptibilis est, altera ad vires ,& huius sensus praesertim grauans. Neque recipienda altera plenitudinis dits rentia inter has media, quam assignat una cum Praeceptore Ioannes Baptista Sylvaticus libr. con-zr Mersiarum, contr. S. ex Galeno rutiliter desumpta, ex libr.aduersus Iulianum,cap.6. denominanseam ex naturae mensura: quia reapse haec , ab illa quae ad vase dicitur distincta non est , cum ita sua suntineatur latitudinς, ut ex eiusdem Galeni ve
55쪽
bis liquido constat,cum dicat, plenitudinem ad ναμ aes ara.υrinarura mensiura, vel eo solo quod comunera non potest. lnnuens apert8 duplicem gradum huius pleni rudinis quae ad valal nam haec aut est repletis ipsis vasis simpliciter, eitra illorum taltem enatu dignam distensionem , aut repletis eo usque. qudd non solum ipsa vasa distendant humores, Verum & aliquando quasi findant , ut continere , iam amplius illam copiam non valeant. Distin-
fuitur denique multitudo a plenitudine, qubd il
a absolute sit quantitas, haec verb relationem po tius connotet, eum respectum dicat ad rem continentem, cuius ratione dicitur plenitudo. Caeterum, doctissime Augeni, se amore plenitudinis duehus cunctas illas multitudinis differentias sub plenitudine ad vires contineri contendis, dic nobis amabo, cum ad tundendas venas cuncta tibi debeant esse plena, qua ratione Galenus paselim assirmat, citra plenitudinem, morbo postulante, neque reluctantibus viribus, sanguinem hauriendum esset Si igitur citra plenitudinem scinditur aliquando vena; ergo datur actu corpus, etiam cum robore virium, ut perdocte ipsemet Galenus
supponit, in quo nulla quidem adiit plenitudinis differentia, vel humorum insignis aliquis excessus: verum solum mediocris aliqua portio , sussiciens
naturae fieri gravamen ac sarcina,vt perbellE exponit Galenus libr. 3.meth.cap.1. quae simul sua copia sussicientem praebet huic remedio materiem , & animuni artificis cxcitat ad captandam leuationis v-tilitatem. Ratio quidem, Hippocraticis vinclis alligata. Quare aestimet Ausenius hanc ratiouem , rimentur eandem Ausenis manes: perpendant pari
56쪽
ia cordati viri auctoritate , mox & quibusdam confirmant ratiunculis. Galenus igitur inquiunties, lib. H. meth .ca. is. postquam uniuersalem illam propositionem. quasi sub lege sanxerit de venae sectione, laluberrimo quidem auxilio in cunctis si nandis febribus putridis, mox stati m limitationem subi ungit , dum eius a iiij com moestrat utilit
Lem,ti inseri , Leuata namque qua es m nostrum rint natura , exoneratque eo quo velut sarcina re
ιν ιε ,hclud aegrὸ quod reliquum est, inret. Quibus exhis hauddubie iuuiniat Galenus ut ipsi anterpretantur quando non est leuationis oneris scopus quod temper plenitudinis aliquam differe eiam arguit, nec usus illius auxili j. Quare illud O ,respectat solum plenitudinemi quasi in omni febre putrida,existente plenitudine sit tantum vena secanda,haudquaquam ipsa absente. Hanc primam affingunt rationem praedicto Galeni elogio haerentem. Sanguis est mittendus in se-hribus tantum, in quibus natura onere grauatur: plurimis non grauatur. Ergo in his naudqua-
- Primam adhuc propositionem eonfirmant illis
nuper citatis Galeni verbis, sic construentis argumentum , Vena tunditur propter aliquem scopum utilitatem includentem , nullus alius assignatur praeleg egonerationem naturae 1 sucina, ergo hac absente nulla utilitas, neque usus. Alt a proposi- ιο , quod in plurimis uota gravetur natura, hoc comprobatur antymemate. Plures sunt sebrium differentiae a cratio & sincero succo,quales iunt e qui suae . ergo ua his nequit onere natura deprimi.. 5 Antecedens iterum innotescit,nam ex eb locu no
57쪽
62 DE cvRA . fisa. F. T. - habet hoc auxilium in his exquisitis fibribus , tb stante Galeno lib. 1.ad Glauc. quia nulla adest mulseritudo,millumve onus: iIIa enim forte a/stante, i dem auxilium admittit quidem Galerius , ut cum de quartana disputat, . . sic loquatur , , ιoasi ine sanguis videatur exuperare,venastisdatur. Caereium , qubd pro onere, de farcina plenitudinem intelligat Galenus, manifestb ex eius de plenitudine lib. cap. 8. elicitur, cum ibi solam humorum omnium multitudinem onus ac sarcinam vocati aD firmet, haudquaquam eor iidem humo tum in qualitate vitium , ut falsin sibi erediderat Erasistratus. Secunda ratio, si in cunctis febribus vena tundenda, hoc,aut febris ratione, aut putredinis: sed nulla ex his ratione , cum neuter horum affectus venae sectionem indicet.Ergo ob aliam distinctari rationem: veram nullam ob anarn,praeter plenitudinem , cum in istibus nullus alius adsit affectus eandem indicans. Ergo. Propositio & assumptu 'infra ex instituto dς monstrabuntur. Tertia ratio it pituitosis, & ab humore crudo multum a sanguine alieno,& syncopalibus ut vocantὶ febribus venam scindere demestri stimum: nullatenus igitur uniue sale Galent axioma. Antecedens confirmat Galenus lib. 4. de ruend. valetud.
Quarta ratio in putridis febribus, ex Galeno lib. II. methodi ca. Io. & 33. semptem repetituatur affectus, sed horum nullus venae sectionem indicat, multitudine dempta. Ergo propter hanc solam hoc constitimis auxilium. Haec sunt rationum potissimum momenta, quae
a variis tradantur doctotibus, de ab uno praesertim
58쪽
Matthaeo Curtio, viro praestanti, re huius haeresis sorte auctore,ad confirmationem huius opinionis. hunc sequitur et iis discipulus Horatius Augemus, huius nostii remporis, nec immerito maximae existimavionis vir, a quo uno haec in immensium protrahitur qinestio, concitato bello intestinati de haere,inter ipsos d qctissimos Italos. Verum haec breuitati indulgentes conlulto praetermittimus, ad vistiliora conuolauic s.
Pars affirmans exponitur ceu vera, quod in omni febre putrida ex eim natura tundem
τ Xposita aduersariorum sutili opinione, resia
let. quum est iam Veriorem stiteram pandere, rationum momentis firmatam,ac G lenicis una praesidiis. huius autem sententiae hic scopus, demon. strare videlicet,qubd in omni febre ex putrescente humore intra vasa accensoAx mo es natura, seu exmtura alicuius affectus necessario connexi,& intra limites febrium putridarum contenti, etiam n glecta omni plenitudinis differentia, iussit sania guinem haurire. Liquet istud quamprimum, si illud elegans Galent axioma lib. H. meth. ca.II. rela tum serio contemplemur. Nam si cunctis putridis febribus venas scindere saluberrimum: ergo cunctis aliquis adest necessario assectus, cuius ratione deuincimur illud nos deliberare remedium. neque istud plenitudo, cam haec cunctis necesIarib non
as i, Smmo tautum aliquibus contingansola igitur
59쪽
natur omne, proposivionem facit uniuersam, dc in nostra hypotheii. uniuersam putridam febrem connotat,cum de ipsa asserat. ergo vere dicetur de singulis speciebus , sub illo unauerib contentis. Nam quod vere dicitur de singulis, vere dicitur de io, & h conuerso, ut noster commentator Auer rhoes altruit ,α acute,rum commentario 8. in lib. . de coelo,rum decimoseptimo in 1.& M. in Α.Physi
Quare si venae sectio om febri putri salubertim M talis singulis ecteb. Si igitur simpliciter v rahqc propolino,omnis subris putrida saluberrima habet venae sectio'e,ergo per quidpiailli essetiale.
quod haudquaquam plenitudo, cum potius acciridat: nequeGalenus uniuersalem constituisset,si plenitudo requireretur: & astirmasset finiem putridam , plenitudinem tantum habentem adiunctam aluberrimam habere venae sectionem. . Altera ratio. Morbus magnus ex sua natura m gnum indicat auxilium,&si humoralis,eius rati ne vacuationem simpliciter magnam. Sed omnis febris putrida est huiusmodi. Ergo omnis indicat . simpIiciter magnam vacuationemo Si haec indica tur,ex natura indicantis indicatur: sed indicans se-bris putrida est collective, morbus ex sua natura magnus,& humoralis, ergo qua talis indicat marignam vacuatione mi quae sola venae sectio est, aut purgario: & non quia plenitudinem habet adn xam,quod illi accidens. r. Tertia ratio.e unae sectio ex Gal.lib.9. meth.cap. II. vacuandi cauilam adhibetur , aut ob inutilem sanguinem propriam qualitatem ad unguem
60쪽
s6 DE cvRAT. FEB. PVT. non seruantem , nequeuntem insuper nutrire: aut ob suam multitudinem auctum,vires premendo,siue distendendo, siue findendo vasa. Sed febris putrida utramque amplectitur promiscue caussam. Ergo lubet ob solam alicram inutilitatem icilicet sanguinis in qualitate, venas in Lbribus tundere, citra plenitudinem.
Eadem illa prima Galeni propositio illustratur& aliis perbelle Galeni locis,tum ex lib. 8. Meth. ca. . & 9. ca. II. tum ex lIb. artis Medicae cap. 39. deis sumptis, quibus contulit in utraque plenitudine nos scindere venas,ut illam tollamus. in altero autem vitio, videlicet inqualitate, ut N illud minuamus , & inde reliquum cxactius multo natura vi ibeat. Alterum relinquo modo compescationis scopum, cunctis putridis febribus peculiare in. ,ac pI priuinis Ailumptio probatione non indige com certum; obstructionem, putredinis caussam, ne a multo quidem solam parari, verum a lento ac crasso huis more,plenitudinc itidem absente. Crasnam autem. vel lentum vacuamus sanguinem, ut caussam minuamus,obstruere amplius valciatem quod est perspirationem moliti) dc ut in locum obstructionis
inculcatum, ablato fouente, dc natura ipsa concoquat,& exactius vincat: Mcque cum Galeno lib. S. Meth.ca. 4. accedimus nos tunc ad detergendas obstructiones , crassum attenuando , lentum incidendo.
Quarta ratio, si sola adstante plenitudine venas in putridis febribus secaremus, hoc ideo, quia plenitudo vel scopus,vel Indicans. Neutrum norum.