장음표시 사용
31쪽
nis praevii , idest omnium praeceptorum , es ebs rixas. Secundo vides: quomodo , &c.
Utrum eonvenienter mandetur , quod Deus diligatur ex toto corde.
Inf. a. s. oe Iocis ibidem notaιis. AD Quartum sic proceditur . Videtur , quod imeon venienter mandetur , quod Deus diligatur ex toto corde . Modus enim virtuosi actus non est in praecepto , ut ex supra dictis patet i car. I. 8 6u. ad I. Er i. a. q. io . a. q. Sed hoc quod dicitur , ex toto corde , importat modum divinae dilectionis. Ergo inconvenienter praecipitur , quod Deus ex t to corde diligatur.
2. Praeterea . Tortim , oe perfectum es , eui nia his dees , ut dicitur in 3. Phys. rex. 63. to. a. Si ergo in praecepto cadit , quod Deus ex toto corde diligatur , quicumque facit aliquid , quod non perintinet ad Dei dilectionem , agit contra praeceptum s& per consequens peccat more aliter: Sed peccatum veniale non pertinet ad Dei dilectionem. Ergo peccatum veniale erit mortale. quod est inconveniens. 3. Praeterea . Diligere Deum ex toto corde est persectionis ' quia secundum Philos lib. 3. PhUie. rex. 6q. to. aQ totum , ω perfectum idem sunt: sed ea quae sunt perfectionis, non cadunt sub . praecepto , sed sub conssilio . Ergo non debet praecipi , quod Deus ex toto corde diligatur. Sed Contra est , quod dicitur Deuter. 6. Dilues
Dominum Deum tuum ex toto corde tuo.
Respondeo dicendum , quod cum praecepta dentur de actibus virtutum , hoc modo aliquis actus cadit sub praecepto, secundum quod est actus virtutis. R quiritur autem ad actum virtutis , non solum quod cadat super debitam materiam , sed etiam quod ve- statur debitis circumstantiis , quibus sit proportionatus tali materiae . Deus autem est diligendus , sicut finis ultimus , ad quem omnia sunt referenda.
Et ideo totalitas quaedam fuit destgnanda circa pν septum de dsiectione Dei. Ad primum ergo dicendum , quod sub praecepto ,
quod datur de actu alicuius virtutis, non cadit mo- .dus , quem habet ille actus ex alia superiori viri te e cadit tamen sub praecepto modus ille , qui pertinet ad rationem propriae virtutis. Et talis modus signi
32쪽
significatur , cum dicitur, Ex toto corde. Ad secundum dicendum , quod dupliciteν continis git ex toto corde Deum diligere . Uno quidem modo in actu , idest ut totum cor hominis semper Metualiter in Deum seratur : Et ista est perfectio Amtriae. AHo modo , ut habitualiter totum cor hominis in Deum feratur , ita scilicet quod nihil contra Dei dilectionem cor hominis recipiat : Et haec est
perfectio viae: cui non contrariatur peccatum veni a. te; quia non tollit habitum charitatis, cum non tendat in oppositum objectum, sed solum impedit ch
Ad tertium dicendum, quod persectio charitatis, ad quam ordinantur consilia , est media inter duas persectiones praedictas ; c in sol. praee. ut scilicet homo, quantum possibile est , se abstrahat a rebus
temporalibus etiam licitis, quae occupando animum, impediunt actualem motum cordis tu Deum.
EX artic. habes primo; quomodo per rationem stendas , merito a scripturis insinuatum , quoa=Deus debet clitigi toto corde. Insinuatur autem per hoc, quod dicitur Luc. I 4. ,, Si quis venit ad me, M & non odit patrem suum , & matrem , & ux D rem, & filios, & fratres , & sorores , adhuc a D tem & animam suam ; non potest meus eme di- ,, scipulus. Item Matth. io. Qui amat patrem, aut ,, matrem , filium , aut filiam plusquam me , nonis est me dignus . Qui invenit animam suanὲ, per- se det illam, & qui perdiderit animam suam propterm me, inveniet eam . In his enim c nisi hus , M similibus , designatur totalitas quaedam diligendi Deum . ita, quod nihil supra ipsum , nec aequaliteret , diligAmus immo quod quoscumque , & quantumcumque nobis sanguine, amicitia , aut etiam rudentitate, quod est ly animam suam, adstrictos v lentes nos dictis, aut factis a tali eius dilectione s Prema impedire, odio implqcabili , dum sic perduraverint , prosequamur . Per haec ergo insinuatur,& qu id sit diligere Deum toto corde , & quod dili-yere eum toto corde tenemur . Patenter vero dic tur idem Deuter. 6. Matth. 22. Marc. I 2. Luc. I .
Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde tuo. Sο- cundo vides: quomodo ex iis bene pensatis , & a 'plicatis declaretur vicissim , & consolidetur Angei ea doctrina praesens.
33쪽
QUAEST. XLIV. ART. V ARTICULUS V.
24x Farum supere hoe : Diliges Dominum Deum tutiis
ex toto corde tuo, conυenienter addatur: Et ex tota anima tua ex tota fortitudine tua
AD Quintum sic proceditur . Videtur , quod itis.
convenienter Deuter. 6. stiper hoc quod dicitur , Diliges Dominum Deum tuum ex toto cordeatio , addatur , Et ex tota anima tua oe ex tota fortitudine tua . Non enim accipitur hic cor pro membro corporali, quia diligere Deum non est comPoris actus ia Oportet ergo, quod cot accipiatur spi-xitu aliter i Cor autem spiritualiter acceptum , vel est ipsa anima, vel aliquid animae α Superfluum e so fuit utrumque Ponere a. Praeterea . Fortitudo hominis praecipue dependet ex corde , live spiritualiter hoc accipiatur, sive corporaliter. Ergo postquam dixerat, Diliges Dominum Deum suum ex toto eorde tuo, superfluum fuid addere, Ex tota fortitudine tua ἀ3. Praeterea . Matth. 22. dicitur, In tota menta, tua, quod hic non ponituria ergo videtur, quod i convenienter hoc praeceptum detur Deut. 6 Sed Contra est auctoritas Scripturaeia Respondeo dicendum , quod hoc praeceptum dive simode invenitur traditum in diversis locisia Nam,. sicut dictum est, c-i. J Deuter. 6. ponuntur is, scit. ex toto corde, ὲk ex tota anima, & ex toors fortitudine . Matth. 22. ponuntur duo horum, scit. ex toto eorde, & in tota anima ; & omittitur, ex tota fortitudine, sed additur, in tota mente . sol Mar. I 2. ponuntur quatuor, scit. ex toto eotae, Rex tota anima , & ex tota mente , & ex tota virtute , quae est idem fortitudini. & haec etiam quatuor tan- Auntur Luc. Ioia nam loco fortitudinis , seu virtutis, ponitur, Ex omnibus. viribus tuis. Et ideo horum quatuor est ratio assignanda. nain
quod alicubi unum horum omittitur , hoe est quiantium intelligitur ex aliis ἀ Est ergo considerandum quod dilectio est actus voluntatis , quae hic signifigatur per cor . Nam sicut cot corporale est princi. Pium omnium corporalium motuum et ita etiam v Iunias, & maxime quantum ad intentionem finis uia
tinii , qui est obiectum charitatis, est principium O
34쪽
QUAEST. XLIV. ART. V. r,mniuin spiritualium motuum se Tria autem sunt prin-grpia actuum , quae moventur a voluntate ; scilicet intellentis, qui significatur peT mentem; υis appeti xiis xx ferior , quae significatur per animam ; & via Meetitiυs exterior qua' significatur per fortisudinem , seu virtutem, sive vires. Praecipitur ergo nobis, ut tota nostra intentio feratur in Deum , quod est eueolo ratae οῦ ω quod inteliectus noster subdatur Deo , quod est ex tota mente, & quod appetitus noster reis Auletur secundum Deum , qu ad est ex tota anima rin quod exterior actus noster obediat Deo, quod est ex tota sortitudine , veI virtute , Vel viribus Deum diligere
Chrysostomus tamen super Matth. c hom. 42. Aop. impers a med. J accipit e contrario cor, & ania Mam , quam dictum sit. August. vero in I. de doli.. Christ. c 22. a med. to. 3.. 3 refert cor ad cogitationes , di animam ad vitam , mentem ad inte 1ectum. Quidam autem dicunt.Ex toto eorde , id-
est intellectu; Anima , idest voluntate ς Mente , id-
est memoria ia Vei secundum Gregor.. Nyssienum , c lib...tae hominis viso. cap. 8. eis, med. per eor significat animam vegetabilem ἰ per animam , sensitivam pper mentem , intel pectivam a quia hoc quod nutriamur, sentimus , & intelligimus , debemus ad Deum.
Et per haec patet responsio ad obiecta. APPENDIT .. EX articulo habes primo : quomodo per rationem
ostendas, merito insinuatum a scripturis; quod convenienter ultra ly ex toto eoiae additur IY ext xa anims, mente , virtute , idest sortitudine . Insinuatur vero ab. ipsis per hoc , quod id circa dilectionem Dei dicunt Deum 6. Matth, 22.. Marc. I 2ω. e. io. Nihil enim dicunt di quod convenienter dictum non sit r ut habe& in not. I. pore prob. Ex quo, loco etiam abunde excluditur aliquorum pernici fissima haeresis dicentium, quod scripturre sacrae quaedam ad decorem , ia ornamentum continent ultraveritatem . idest, quae verae non sunt. ΗHesis haea damnatur quoque R Veritatibus aureis libr. mmericonia .. prima . Et ab mucidatism primm pare. articu . numer. 7t. Ignorantia siquidem--plena in esicut & haeretici sunt indocti, caer inflabiles . 2. Per . ultimo. Secundo vides r quomodo ex praemissis serv.
pleris facris, ben Pensatis, α applicatis, &e.
35쪽
,a QUAEST. XLIV. ART. VI. ARTICULUS VI. a Utrum hoc praeeeptum de dilactisne Dei pupi
AD Sextum sie proceditur . Videtur , quod L praeceptum de dilectione Dei possit servari imuia . Quia , secundum Hieronymum in expolitione
catholicae fidei , c epis. ad Damas inter νejectit. iere. f. J maledictus, qui dieit, neum aliquid imis pusbile praecepisse : Sed Deus hoc praeceptum d
dit, ut patet Deuter. 6. Ergo hoc Praeceptum potest in via impleri. a. Praeterea. Quicumque non implet praeceptum, Peccat mortaliter quia secundum Ambrosium, de Parad. c. 8. ante med. J peccatum nihil est aliud,
quam transsigressio legis divina , di caelestum inob
dientia mandatorum . Si ergo hoc praeceptam non
potest in via servari, sequitur quod nullus possit esse in vita ista sine peecato mortali . quod est contra id quod Apostolus dicit 1. ad Cor. i. Confirmabit vostisque in Mnem sene crimine. k i. ad Tim. 3. Mini. Iirent, nullum crimen habentes. 3. Ρraeterea . Praecepta dantur ad dirigendos h mines in viam salutis, secundum illud Psal i8. Praerapeum Domini lueidum illuminans octilos . Sed frustra dirigitur aliquis ad impossibile . Non ergo impossibile est, hoc praeceptum in vita ista servari.
Secu Contra est , quod Augustinus dieit in lib. de perfectione iustitiae , c eap. 8. a med. to. 7. quod . in plenitudine ebaritatis patriae praeceptum illud implebitur , Diliges Dominum Deum tuum 3cc. Nam cum aliquid adhue es earnalis eoncupisentiae , quod
continendo frenetuν , non omnino ex tota anima d - Iigituν Deus. Respondeo dicendum , quod praeceptum aliquod . dωplieitor potest impleri; Uno modo perfecte: Alis modo inio ei secte Perfecte quidem impletur praeceptum , quando perverritur ad finem, quem intendit praecipiens: Im- Pletur autem . sed impersecte , quando et si non pertingat ad finem praecipientis , non tamen receditur ab ordine ad finem : Sicut si dux exercitus praeci-Piat militibus , ut pugnent, ille persecte implet prae
36쪽
eemum , qui pugnando hostem vincit, quod dux itris tendit: Ille autem implet, sed imperfecte, cuius p gna ad victoriam non pertingit, non tamen contra disciplinam militarem agit . Intendit autem Deus Per hoc praeceptum , ut homo sibi totaliter uniatur ;quod fiet in patria, quando Deus erit omnia in omniabus , ut dicitur i. ad Cor. I s. Et ideo plene, oe perfocte in parria implebitur hoc praeteptum . in via autem impletur , sed imperfecta: Et tamen in via tanoro unus alio perfectius implet , quanto magis aceedisper quandam similitudinem ad patria peUemonem . Ad primum ergo dicendum , quod ratio illa pro. hat, quod aliquo modo potest impleri in via, licet
non perfecte is Ad secundum dicendum , quod sicut miles , qui Iegitime pugnat , licet non vincat , non culpatur , nec poenam meretur: ita etiam qui in via hoc praeceptum noli implet , nihil contra divinam dilectionem agens, non peccat mortaliter.
Ad tertium dicendum, quod, sicut Augustinus di est in libro de perfectione iustitiar, c eap. 8. ad fimss. 7. Cur non praeciperetur homini Ma perferuo , quamυir eam in hae υita nemo habeat J Non enim νeete eunitur, si quo eurrendum est , nesciatur: uti
modo autem sciretuν , se nullis i praeceptis Venderetur APPENDIX. EX artic. habes primo : quomodo per rationem&ostendas, & in recto sensu intelligas , ,erito
a scripturis insinuatum : quod praeceptum dili,ndi Deum potest , & non potest impleri in hac vita . Quod possit, insinuatur per hoc : quod , postquam dictum fuit Deuter. 3o. Ut diligas Dominum Deum D tuum ex toto corde tuo , & in tota anima tuta , is subjungituν paulo poser Mandatum hoc , quod ego,, praecipio tibi hodie , non est supra te .... sed iuxta teri est sermo valde in Ore tuo, & in corde tuo, ut f ,, cias illum . M E o ad literam exinde patet et
quod re po*bile est, & valde possibile, scilicet cum
auxilio Dei. q. a. a. s. ad I. Impleri a viatore ma
datum de dilectione Dei. Ly valde iuxta te dicitur: quia faeilius homo potest diligere , quam ieiunare, quam peregrinari , quam , &c. praesertim diligere
Deum .' quia ad hoc naturaliter etiam inclinatur . I. 2. q. Io'. a. 3. Quod autem non possit, insinuatur
per hoc , quod in persona hominis viatoris dicitur Roman. 7. quod odi malum, illud facis . Hoc est , ut dicit glossa , concupisco . Et ab hac miseria pr
37쪽
Inorum motuum concupiscentiae totaliter liberari viatorem non posse , dum vivit , insinuat subiungens , infelix ego homo , quis me separabit de eo pore mortis hujus p Gratia Dei, scilicet consummata in patria . Ad hoc autem propositum applicando dictum sequens Augustini, patet intentum. Dicit enim in lib. de persect. iustit. In plenitudine cha- ritatis patriae praeceptum illud implebitur , dili- ,, ges Dominum Deum tuum, oec. Nam, cum ali- ,, quid adhuc est carnalis concupiscentiae, quod Dae-- netur, non omnino ex tota anima diligitur Deus. ,, Haec ille . Secundo vides: quomodo, &c.
Utrum convenienter detur praeceptum de dile-Eiione proximi. quoL 4. a. 24. ad I. γ Rom. I 3. Iesi. 2. ω GaI. s. Iect. 3.
AD Septimum sic proceditur . Videtur , quod in
convenienter detur praeceptum de dilectione Proximi . Dilectio enim charitatis ad omnes homines extenditur, etiam ad inimicos; ut patet Matth. I. sed nomen proximi importat quandam propinquitatem, quae non videtur haberi ad omnes homines. Ergo videtur , quod inconvenienter detur hoc praeinceptum
a. Praeterea . Secundum Philosophum in p. Eth. e. 8. a princi eo. I. J Amicab Hia , quae sint ad a rerum, venerunt ex amicabilibtis, quae sunt ad se psum . ex quo videtur , quod dilectio sui ipsiuς sit principium dilectionis proximi r Sed principium potius est eo, quod est ex principio . Ergo non debet homo diligere proximum, sicut seipsum . 3. Praeterea. Homo se ipsum diligit naturaliter,
non autem proximum. In convenienter ergo mand
tur, quod homo diligat proximum, sicut seipsum. Sed Contra est, quod dicitur Matth. 22. praeeeptum G simile huic: Diliges proximum tuum , scut teipsum. Respondeo dicendum, quod hoe praeceptum convenienter traditur. Tangitur enim in eo & diligendi ratio, &dilectionis modus. Ratio quidem diligendi tangitur ex eo, quod proximus nominatur. Propter hoc enim ex charitate diligere debemus alios, quia sunt nobis proximi & Ω- eundum naturalem Dei imaginem , dc secundum c
38쪽
QUAEST. XLIV. ART. VII. I xvacitatem gloriae. Nec refert , utrum dicatur prex mus , vel frater, ut habetur 1. Joan. 4. vel amicus , ut habetur Levit. I9. quia per omnia haec eadem a finitas designatur
Modus autem dilectionis tangitur , cum dicitur Sicut teipsum . Quod non est intelligendum quantum ad hoc , quod aliquis proximum sibi aequaliter diligat, sed similiter sibi. Et hoc tripliciteν . Primo quidem ex parte finis ; ut scilicet aliquis diligat proximum propter Dqum , sicut seipsum propter Deum debet diligere , ut sic sit dilectio proximi sancta: Secundo ex parte regulae dilectionis ; ut scilicet alia qui x non condescendat proximo in aliquo malo, sediolum in bonist , sicut & suae voluntati satisfacerecte bet homo solum in bonis, ut sic sit dilectio proximi iussa: Tertio ex parte rationis dilectionis ; ut scilicet non diligat aliquis proximum propter pr Priam utilitatem, vel delectationem, sed ea ratione quod velit proximo bonum , sicut vult bonum sibi- ipsi , ut sic dilectio proximi siit vera. nam cum quis diligit proximum propter suam utilitatem , vel dein Iectationem , non vere diligit proximum , sed sese
Et Per hoc patet responsio ad obiecta.
EX articulo habes mimo: quomodo per rationem
ostendas , merito esse insinuatum a Matth. 22. quod dilemo proximi convenienter datur . Insinuatur vero id per hoc, quod ibi legitur; Diliges proximum tuum , sicut teipsum . Quicquid enim in sacra scriptura traditur, convenienter traditur, secuna dum illud Proυeνb. 8. quod supra artic. S. notatistar. pos prob. narratum est. Vide ibi. Conversim eris KO praedicantur haec dua , scilicet hoc traditur sic, vel si e in sacra scriptura , ergo convenienter traditur. Adeo, quod tradi in sacris literis, & tradi con venienter , convertuntur . Item tradi sic , vel sic, in sacris literis, & convenienter tradi convertunturia
39쪽
QUAEST. XLIV. ARP. VIII. ARTICULUS VIII. et ginmm ordo charisatis cadaν sub praecepto. . . his. ibb. is . s. ω 3. d. 19. a. l. ad 3- . 4' 34' μ' ε' '
AD Octavum sic proceditur. Videtur , quod ordocharitatis non cadat sub praecepto . Quicunque enim transgreditur praeceptum, iniuriam facit: Sectsi aliquis diligat aliquem quantum debet, & alterum quemcunque plus diligat, nulli facit iniuriam . EGgo non cransgreditur praeceptum . ordo ergo charitatis non cadit sub praecepto.
cienter noris traduntur in sacra Scriptura: Sed ordo charitatis , qui supra positus est , nusquam traditur nobis in sacra Scriptura . Ergo non cadit sub
tat: Sed indistincte praecipitur dilectio proximi, cum dicitur, Diliges proximum tuum, 'eut teipsum. Ergo ordo charitatis non cadit sub praecepto. Sed Contra . Illud quod Deus in nobis facit per gratiam, instruit per legis praecepta , secundum il- Iud Hier. 3I. Dabo Iegem meam in eordibur eorum: Sed Deus causat in nobis ordinem charitatis, secundum illuψ Cantie. a. ordinauit in me ebaritatem . Ergo ordo charitatis sub praecepto legis cadit. Respondeo dicendum , quod , sicut dictum est, car. q. hu. qu. ad I. modus , qui pertinet ad rati nem virtuosi actus, cadit sub praecepto , quod datur de actu virtutis . ordo autem charitatis pertinet ad ipsam rationem virtutis , cum accipiatur secundum proportionem dilectionis ad diligibile , ut ex supra dictis patet. c qu. 23. an I a. qu. 26. m. I. γ 2. Unde manifestum est, quod ordo charitatis debet emdere sub praeceρto. Ad primum ergo dicendum , quod homo plus satisfacit et , quem plus diligit i Et ita si minus diligeret aliquis eum , quem plus debet diligere , plus vellet satisfacere illi , cui minus satisfacere debet; Et sic fieret iniuria illi, quem plus deberet diligere. . Ad secundum dicendum , quod ordo quatuor diligendorum ex charitate in sacra Scriptura exprimitur .. Nam cum mandatur, quod Deum ex toto com
de dilisamus , datur intelligi , quod Deum super
40쪽
omnia de mire diligere Cum autem mandatur,
quod aliquis diligat proximum, scut selysum , praesertur dilectio sui ipsius dilectioni proximi Similiter etiam cum mandatur I. Io. 3. quod debemur pis fratribus animam ponere , idest vitam corporalem , datur intelligi , quod proximum plus debemus diligere , quam corpus proprium . Similiter etiam cum mandatur ad GaLult. quod maxime operemur bonum ad domesticos fiat, &1. ad Tim. I. vituperatur, qui non habet curam suo, iam, oe maxime domesticorum, datur intelligi , quod inter proximos , meliores, &magis propinquos magis debemus diligere. . Ad tertium dicendum, quod ex hoc ipso quod dicitur , Diliges proximum tuum , datur consequenter
intelligi , quod illi qui sunt magis proximi , sunt magis diligendi. APPEND IX. EX articulo habes primo ; quomodo per rationem
ostendas, merito insinuatum fuisse a scripturis, quod ordo charitatis cadit sub praecepto. Insinuatur autem per hoc, quod Matth. 22. per o ex toto com de tuo , &c. praecipitur , ut Deum ante , & super omnia, & per ly secti e teipsum , ut plus nos, quam proximum . & per ly proximum tuum , ut magis proximos plus diligamus . Item I. Ioau. 3. per lyponere debemus animam pro fratribus , praecipitur, ut plus proximi salutem spiritualem, quam nostram corporalem , & Galat. ult. per ly maxime ad dom ficos mei, ut plus meliores; & I. Timoth. S. perly stiorum , oe maxime domesicorum, ut coniuncti res plus amemus . Vide textus respon. ad secundum, di ad tertium. Secundo vides, Sc.
DE lude considerandum est de Dono sapientiae, quod respondet charitati. Et primo de ipsa Salientia. Secundo de vitio opposito. Cisea primum quaeruntur sex. . Primo . Utrum sapientia debeat numerati inter dona Spiritus sancti. secundo . In quo sit sicut in subiecto. Tertio. Utrum Sapientia sit speculativa lautum ivel etiam Practica.