장음표시 사용
491쪽
- clamore valido, & Iachrymis Offerens , exauditus: is est pro sua reverentia is De hoc clamore valido an orationibus factis in cruce habemus Mattλ a6Maria II- Luc. 23. Ioann- I9. Item ab ecclesiae sanctae Catholicae universalissima , antiquissima, utpote R. ten Tre Apostolorum incoepta , consiFudine decantandi horas. plata Davidici , orand communia ter, cur orationi astantes populi respondebant , men. Et quomodo respondissent, immo & respondeis xa potuissent orationibum Antistitum , amen ' nisi oratisnex illas audissent i & quomodo illas externis auribus audissent ; nisi Primoreς illi sancti vocaliter exterius illas. protulissent Z Legant histia eccles.. tripartitam . constitutione& Amstola libris per Papam Gem L sanctum,& marta digestas Tωνrilupini curreasseelix suis, si sorte a brutali suo ululatu contra vocalis orationes , vei ignominioso pudore suffusi conuertantur in bonum . Vide supia artia nuia 432. Tertiae vides: quomodo , &c
ARTICULUS XIII. 4s Utrum de necessisate orationis si , quod so
AD Decimumtertium sic proceditur. Videtur, quod,
de necessitate orationis sit, quod fit attenta. Digitur enim Ioan- 4. Spiritur ess Detis , oe eos qui adorant etim , in Diritu , oe veritare oportet adorare: Sed oratio non est in. spiritu, si non sit attenta .. Ergo, de necessitate orationis est, quod sit attenta. a. Praeterea. oratio est ascensus inteIDEctus in D um Sest quando oratio non est attenta , intellectu inon ascendio ita Deum. Ergo de necessitate orationis. est, quod, sit attenta .. 3. Praeterea .. De necessstate orationiς est , quod' careat omni peccato Sed non est absque peccato quod aliquis orando evagationem mentis Patiatur et
videtur enim deridere Deum sicut si alicui homini. loveretur ,. A non attenderet ad ea , quae ipse Proserret - unde Basilius dicit , c de confit. Monas. GI. cin medio quod divinum auxilium es implorandum non remige , nec mente, huc viveέ illuc eum gante e eo quod' talis non solam nom kmpetrabit otioli perit, sed etiam magis Deum irritabis. Ergo de Recessitate orationis videtur, quod sit attenta. Sed Contra est , quod etiam Sancti viri orando quandoque evagationem mentis patiuntur, secundum
492쪽
468 QUAEST. LXXXIII. ART. XIII
Respondeo dicendum , quod quaestio haec praecipuo
habet locum in oratione voeati . Circa quam sciendum est, quod necessarium dicitur aliquid duplie reν. Limo modo , per quod melius pervenitur ad fianem: Et βα attentio absolute orationi nee4Dνia es. Alio modo aliquid dicitur necessarium , sine quores non potest consequi suum effectum . Est autem triplex effectus orationis. Primus quidem communis omnibus actibus charitate insormatis , quod est meareri: se Et ad hunc effectum non ex necessitate reis D quiritur, quod attentio adsit Orationi per totum, is sed vis primae intentionis, qua aliquis ad orandum se accedit, reddit totam orationem meritoriam, ,, sevi in aliis meritoriis actibus aecidit. Seeundus autem offectus orationis est et , proprius,
quod est imp trare: Et ad hune etiam esses iam fuse
reis pνima intentio, quam Deus principaliter alte dit: Si autem prima intentio desse , oratis nee me νitoria es, nec impetrativa . illam enim orationem Deus non audit, cui ille qui orat, non intendit, ut Greeor. dicit. cimρIic. Ii. 22. - l. e. 33. ante med. Tertius autem em itus Orationis est , quem praesentialiter emcit , scilicet quaedam spiritualis res ctio mentis : Et ad hoe de neee state requiritur in ratione attentio . Unde dicitur I. Cor. I . si orem
Iingua, mens mea βne stu ita es. Sciendum tamen, quod triplex est attentio , quae orationi voeali potest adhiberi : Una quidem , qua
attenditur ad verba, ne aliquis in eis erret di Secunda , qua attenditur ad sensum verborum et Tretia qua attenditur ad finem orationis , scilicet auum, & ad rem , pro qua oratur r Quae quidem est maxime necessaria i Et hanc etiam possunt habere idiotae 1 Et quandoque in tantum abundat haec inte tio , qua mens sertur in Deum , ut etiam aliorum omnium mens obliviscatur, sicut dicit Hugo de Sancto Victore. c in lib. de modo orandi, e . a. a med. Ad primum ergo dicendum , quod in spiritu, mureitate orat , qui ex instinctu spiritus ad orandum accedit , etiam si ex aliqua infirmitate mens pommodum evagetur.
Ad secundum dicendum , quod mens. humana Pr pter infirmitatem naturae diu stare in alto non potest. pondere enim infirmitatis humanae deprimitur anima ad inferiora. Et ideo contingit, quod quam do mens orantis ascendit in Deum per 'contemplationem, subito evagetur ex quadam infirmitate.
Ad tertium dicendum , quod si quis ex propori in oratione mente tuasetur , hoc PeccMum est , di
493쪽
impedit orationis fructum . Et contra hoc Augusti dicit in Regula: cin episti Io 9. parum te med. ten a. Psalmis , m hymnis eum oratis Deum, hoc versetur in eoiae , quia profertur in ore . Evagati vero mentis, quae fit praeter propositum , orationis fructum non tollit. Unde Basil. dicit: cloe. in aet. Si vero debilitatus a peceato fine nequis orare , quan-νumcunque potes , eeipsum rabibem ς oe Deus ἐν scit: eo quod non ex negligentia, sed ex fragilitata non potes , ut oportet , assutere cream eo.
APPENDIX. EX art. habes r o : quomodo per rationem geostendas, & in recto sensu intelligas, merito a Scripturis insinuatum ; quod intentio est necessaria in oratione ; ut Psal. 4 I. Apud me oratio Deo vitae mea. Nam oratio tunc dicitur esse apud aliquem , quando ipse intendit corde, quod profert ore. Itemper hoc, quod vituperantur hi , qui non attendunt orationi , Mar. 7. Popultis his labiis me honorat , cor autem eorum longe es a me. Et Psal. Io8. omissio estis sat in peccatum. Eius, idest, per negligen tiam nota attendentis orationi, iuxta ilIud Ierem. 48. Maledidius , qui Deis opus Dei negligenter. Et inter opera Dei nonne magnum valde est orare ; se cundum quod legis ex art. a. ad 3. & art. 3. ad 3. De praedicta negligentia vide hic in respons. ad 3. quod scilicet Basilius fragilitatem quandam excusat quidem guodammodo : nestigentiam vero non item , immo potius c si dicta eius penetres aecusat. Vide Veis ritates aureas super legem veterem, Genes 49. eones. I. Secundo vides : quomodo ex iis bene declaratis ,
S applicatis, &c. ARTICULUS XIV.
Utrum oratio debeat esse diuturna. . . a 4. d. q. q. a. a. q. 2. ω 3. Et Rom. I. Dct. s. eo 4. Ea I. Cor. 3. eor. 6. Prine. Et I. Thess. I. leu. a.fn.
AD Quartumdecimum sit proceditur. Videtur ,
quod oratio non debeat esse diruturna . Dicitur enim Matth. 6. Orantes nestra multum loqui .r Sed oportet multum loqui diu orantem , praesertim fi ratio sit vocalis . Ergo non debet esse oratio diu
. . a. Praetereta . Oratio est explicativa defiderii: Sed
494쪽
desiderium tanto est sanctius , quanto magis ad uinnum restringitur secundum illud Psalm. 16. Unam perii a Domino, hane requiram . Ergo& oratio tanto est Deo acceptior, quauto est brevior. 3. Praeterea . Illicitum videtur esse , quod homo transgrediatur terminos a Deo praefixos , Praecipue in his quae pertinent ad cultum divinum , secundum illud Exod. I9. Contestare popuItim , ne forte velis granseudere propostos terminos ad videndum Domimum , oe pereat ex eis pItirima multitudo : Sed a Deo praefixus est nobis terminus orandi per instit tionem orationis Dominicae , ut patet Matth. 6. EDgo non Iicet ultra orationem protendere.
Sed Contra. Videtur , quod continue sit orandum quia Dominus dicit Lucae 38. Oportet semper Orare , edi non deficere . & I. ad Thessal. s. Sine intermis
Respondeo dicendum , quod de oratione dupliei- νει loqui possumus i Uno modo secundum seipsam ea Ilo modo secundum causam suam. Causa autem in xationis est desiderium charitatis, ex quo procedere debet oratior Quod quidem in nobis debet esse conistinuum veI actu , vel virtute . manet enim virtus huius desiderii in omnibus , quae ex charitate faciamus. omnia autem debemus in gloriam Dei facere , ut dicitur I. ad Corinth. Io. Et fecundum hoc orario debet esse continua . Unde Augustinus dicit ad Probam p c ops. s. in princi tom. a. In ipsa fide, Da, or charitate continuato degiderio semis
Sed ipsa oratio secundum se eonsederata non potes esse assidua ς quia oportet aliis operibus occupari zSed , sicut August. dieit ibid. ideo peν enta intemvalla horarum , temporum etiam verbis rogamtis
Deum , ut illis rerum signis nosipsos admoneamus , quantumque in hoe defactio profecerimus nobismis snnotescamur , cs' ad hoe augendum nosipsos acrius
Uniuscuiusque autem rei quantitas debet esse pro vortionata fini ; sicut quantitas potionis sanitati .
Unde & conveniens est , ut oratio tantum duret , quantum est utile ad exeitandum interioris desiderii fervorem : Cum vero hanc mensuram excedit sita quod dine taedio durare non possit , non est ult τius oratio protendenda . Unde Augustinus dicit. ad Probam : ceps. Iar. ea. io. tom. a. Diciuntur ' νυ
ο AEgypto erebras quidem habere orationes , θου earramen brevissimas , oe raptim quodammodo 'acula υνῶ ne ilia vigilanter eram, ρυν oranti plurimurra
495쪽
uere aria es , per productiores moras eυanescat , a que hebetetuν intentis: ac peν hoc etiam ipse satis ο-fendunt , hane intentionem sicut non esse obtunian
non cito esse rumpendam. Et sicut hoc eri attendem1um in oratione singulari per comparationem ad intentionem orantis , ita etiam in commimi oratione per comparationem ad populi devotionem ἀAd primum ergo dicendum , quod , sicue Augustianus dicit ad Probam, c epis. Non es hoe orare in multiloquio, se distius oνetur; Aliud es symo multus , aliud diutumus affectus . Nam ω de ipse Domino scriptum est , quod pern
mumit in orando , oe quod prolixius oraveris , venobis praeberet exemptam . Et postea subditi: Absistab orasione multa loetitio , sed non desit multa precatio se femens peνθυerat intentio. Nam mtilium I qui , es in orando rem neeessariam stipeinuis agem verbis r multum autem precari , es ad etim , qtiens preeamuν , diutuνns , oe pia cordis excitatione pulsa, re r Plemnque autem hoc negotium plus gemitibus , quam sermonibtis agitur. Ad secundum dicendum , quod prolixitas orationis non consistit in hoc, quod multa petantur , seclin hoe quod affectus continuetur ad unum desidera
Ad tertium dicendum , quod Dominus non instituit hanc orationem , ut his solis verbis uti debe mus in orando, sed quia ad haec sola impetranda de
bet tendere nostrae orationis intentia , qualitercu que ea proseramus, veI cogitemus.
Ad quartum dicendum , quod aliquis continue rat, vel propter continuitatem desiderit , ut dictum est, c sn eovore art. veI quia non intermittit quin temporibus statutis oret , vel propter effectum, sive in ipso orante , qui etiam post orationem remanet mauis devotus, sue etiam in alio , puta cum aliquiasiis beneficiis provocat alium, ut pro se oret , etiam quando ipse ab orando cessat, & quiescit
EX art. habes primo . quomodo per rationem d struas errorem Nassianorum dicentium ἰ semper esse orandum , & nunquam ab oratione actuali ces sandum . Hos D. Aug. libri de haer. e. 57. refert tantum orare , ut incredibile sit dictu . Item erro
em Inu Malatarum escentium e nullam orationem
496쪽
esse admittendam, nullasque orandi sormulas , praeis ter eam, quam Dominicam appellamus. Seeundo habes quomodo per rationem Ostendas , praedictos eris rores merito a communi experimento tum iure naturali , tum iure divino approbato , di consequenter ab his ipsis iuribus, condemnari. Experimur enim, necessarium nobis esse manducare, bibere, dormire, curam familiae . prout diversa negotia , tam intus , quam foris, exposcunt, gerere : cum quibus impos-d bile est, orationem vocalem perdurare. Iure vero
naturali de talibus omnibus praecipi , patet qu niam Ω brutis animalibus , quae solum instinctu naturae ducuntur , praedicta conveniunt . De iure autem divino ista mandante , patet Gem I. ubi in esicam homini assignantur fructus , herbae , &c. Et 9. ubi eoassignantur eidem ad idem carnes animalium. Et r. Timoth. Si qua υidua flios , aut nepotes habet , discat pνimum regere domum suam , oe mu- suam vicem reddere parentibus : hoe enim acceptum es eo ram Deo . Si quis suorum, oe maxime domes eorum euram non habet, fidem negavit , oe es infideli deteνων. Item a. Timoth. Si quis domui suae praeesse nesciet quomodo Eeclesia Dei diligentiam h bebit 8 Item a M. Ecclesiae Doctoribus, Greg. Ambrosio, Aug. Hieronymo , Thoma de Aquino : qiii tot orationes dicendas instituerunt, tot collectas composuerunt, tot psalmis , hymnis , & canticis Deum Orandum esse, & verbis, & exemplis , tum praesentes, tum subsequentes docuerunt: qui tot ossicia diis vina, & in primis illud de corpore Christi , pro diversis festis in Dei laudem ab orantibus catholicia solenniter persolvenda sanxerunt . Item & ab Ap stolis damnatum ipsum errorem In bbatatorum didicimus per hoc quod solemnia Missarum concelebrarunt , celebrarique a posteris debere mandaveis irunt: in quibus multae orationes praeter Dominicam reperiuntur . Nota sunt omnia haec et ut citare loca; originalia non sit opus . Tertio vides : quomodo ex
iis, si bene pensentur, & applicentur doctrina , &c. A R Τ I C U L U S XV. 432 'Utrum oratio si meritoria.
AD Decimumquintum sic proceditur . Videtur , quod oratio non sit meritoria. Omne enim me- .
497쪽
ritum procedit a gratia i Sed oratio praecedit graistiam ; quia etiam ipsa gratia per orationem imp tratur, secundum illud Luc. II. Pater vesser de ca
Io dabit spiritum bonum petentibias se . Ergo oratio
non est actus meritorius. I. Praeterea . Si oratio aliquid meretur , maxime videtur mereri illud quod orando petitur : Sed hoc non semper meretur ; quia multoties etiam Sanct rum orationes non exaudiuntur: sicut Paulus non est exauditus petens a se removeri stimulu m carnis . Ergo oratio non est actus meritorius. 3. Praeterea . oratio praecipue fidei innititur , secundum illud Jacobi 1. Posuleν autem in fde nibabesitans : Fides autem non sum cit ad merendum , ut patet in his qui habent fidem insormem . Ergo oratio non est actus meritorius.
Sed Contra est , quod super illud Psal. 34. Oratio mea in flnu meo conυertetur , dicit Glos. c interi. Et se eis non profuit, ego tamen non sum mea me
cede Dufratus : Merces autem non debetur nisi merito. Ergo Oratio habet rationem meriti.
Respondeo dicendum , quod , sicut dictum est , c ar. hu. qu. oratio praeter sectum spiritualis confo- Iationis , quam praesentialiter assert , duplicem habet virtutem respectυ Iuturi esse tus , scilicet virtutem
merendi , ω virtutem impetrandi. Oratio autem , sicut & quilibet alius actus viri tis , habet efficaciam merendi , inquantum procedit ex radice charitatis, cuius proprium obiectum est bonum aeternum, cuius fruitionem meremur. Procedit tamen oratio a charitate mediante religiona, cuius est actus oratio, ut dictum est , c 3. hv. q. con- comitantibus etiam quibusdam aliis virtutibus, quae ad bonitatem orationis requiruntur , scilicet humilitate, & fide. Ad religionem enim pertinet ipsam o, rationem Deo offerre : Ad charitatem vero pertinet desiderium rei , cuius complementum oratio petit . Fides autem est necessaria ex parte Dei, quem oramus ; ut scilicet credamus , ab eo nos posila obtinere quod petimus. Humilitas autem est necessaria ex parte ipsius petentis, qui suam iudigentiam recognoscit. Est etiam & devotio necessaria: Sed haec ad religionem pertinet, cuius est primus actus necessarius ad omnes consequentes , ut supra dictum est . c. q.
Emcaciam autem impetrandi habet ex gratia Dei, quem oramus , qui etiam nos ad orandum inducit.
Unde Augustinus dicit in libro de verbis Domini Am. I. c. 4, or ser. 29. AI. 1n f. D. Io. Non nra
498쪽
hortaretur ut peteνemus , ns dare veller . Et intrinfostomus dicit: c in m IMLue. in princi a mnouam oranti beneficia denegat, oi tit orantes non desciant , Da pietate infigat . Ad primum ergo dicetidum , quod oratio sine graistia gratum faeiente meritoria non est ; sicut nec Iiquis alius actus virtuosas. Et tamen etiam oratio , quae impetrat gratiam 'ratum facientem , procedit ex aliqua Gratia , quasi ex gratuito dono : quia iis Psum Mara est quoddam donum Dei , ut Augustinus dicit in libro de Perseverantia . s cap. 23. ad M. rom. 7. Ad secundum dicendum , quod ad aliud principa- Iiter respicit meritum orationis quandoque , quam ad id quod petitur . Meritum enim Praecipue ordi natur ad beatitudinem et Sed petitio orationis directe se extendit quandoque ad aliqua alia , ut ex
dictis patetr c art. 6. γ 7. bu. qu. Si ergo illud aliud , quod petit aliquis pro seipso , non si ei adheatitudinem utile , non meretur illud : Sed qua doque hoc petendo , & desiderando meritum amitistit; puta si petat a Deo complementum alicuius Peciscati , quod est non Pie orare: Quandoque vero nota est necessarium ad salutem, nec manifeste saluti conistrarium et Et tunc licet orans possit orando mereri vitam aeternam , non tamen meretur illud obtinere quod petit. Unde August. dicit in lib. sentent. Prosia
pro necustatibus huius vitae, γ' misersiaiter audiaris , oe misericordiere non atidituν . uti id enim im
rmo si uice , magis nolit medicus , quam aegrotus Et propter hoc etiam Paulus non fuit exauditus peiatens amoverist insulum carnis, quia non expediebat.
Si vero ia quod petitur , sit utile ad beatitudinem hominis, quasi pertinens ad eius salutem , meretur illud non solum orando , sed etiam alia bona opeiaxa faciendo . S ideo indubitanter accipit quod petit, sed quando debet accipere. auedam enim non ne gantur , sed ut eongruo dentur tempore , disseruntur , ut Augustinus dicit super Ioan. c ινa t. Ioa. paulo amine. tom. 9. 3 Quod tamen potest impediri , si in Ietendo non perseveret . Et propter hoc dicit Basiis ius: c in lib. consitur. Μonas. cap. I. versus f. Ideo quandoque petis, ει non accipis, quia perperam pintilasi , vel infialiter , vel Ieυiter , vel non conferentia tibi , mel desiis . Quia vero homo non potest alii mereri vitam aeternam ex condigno , ut
499쪽
sequens nec ea quae ad vitam aeternam pertinent , potest aliquando aliquis ex condigno alteri mereri .
Et propter hoc non semper ille auditur , qui pro alio orat, ut supra habitum est: ca. 7. hu. qu. ad Ρύν 3 Et ideo ponuntur quatuor conditiones, quibus concurrentibus , semper aliquis impetrat quod petit , tui scilicet pro se petat , necessaria ad Ial tem, pie, & perseveranter. Ad tertium dicendum, quod oratio innititur principaliter fidei , non quantum ad emcaciam mere di, quia sic innititur principaliter charitati, sed qua tum ad emcaciam impetrandi : quia per fidem habet homo notitiam omnipotentiae divinae , & mis ricordiae, ex quibus oratio impetrat quod petit.
EX articulo habes primo ς quomodo per rationem
tum directam, tum indirectam ostendas, meristo insinuatum fulta a scripturis , quod oratio est meritoria. Ut in Psalam. 34. cum glossa: secundum quod extenditur in argum. eontri Item in Matth. 6.Oνa patrem tuum in abscondita; oe pater tuus, qui
sidet in abscondito , reddet tibi , scilicet mercedem
aeternam . De mercede namque loquitur contextus
per ly receperunt mercedem suam . & per hanc tem-Poralem , tanquam ab oppositis , designat aeternam dandam oranti modo illi hypocritarum opposito . Cave tamen diligenter: ne ex his cadas in haeresim Adelphii, sive mallianorum , ut refert Gabriel Pr teolus tit. Euth istae. & Historia tripartit. In 7. e. I i. tantum meriti orationi tribuentium, ut dicerent; uod oratio sola sum cit ad vitam aeternam haben-am ; etiamsi baptismus , & reliqua omnia desint.. Et, quod oratio sola sedula daemonem vernaculum , S familiarem , ejicit ex baptizato , nihil baptismate essiciente. Et, quod oratio sola suffcit ad omnia Peccata delenda, ac bona reconcilianda, absque aliis pietatis exercitiis; etiam sine baptismo: ostendit mnim articulus praesens ; quod gratia gratum faciens praeexigitur orationi ad merendum . Et haec gratianne baptismo non potest haberi, & multo minus viista aeterna , iuxta illud Ioan. 3. Nisi quis νenatus fuerit ex aqua, oe spiritu saniso, non potes videre
regnum Dei . Et consequenter non possunt deleri peccata sine baptismo , cum sine gratia non delea tur . Damnatur & ab Elucid. Additis. an nu. 43. Ο serva notationem pro Iectoribus positam, ρ. 7O.-I.
in appeni Cecundo vides quomodo,
500쪽
Utrum peccateres orando impetrent aliquid a Deo.
. Io. 4. lerit. 3.ADSextumdecimum si e proceditur. Videtur, quod
peccatores orando non impetrent aliquid a Deo.
Dicitur enim Ioan. 9. Scimus οῦ quia peceatores Deus mora audit . Quod consonat ei quod dicitur Provertaa8. 2ui deelinat auνes suas, ne audiat legem , orario ejus erit execrabilis : Oratio autem execrabilis non impetrat aliquid a Deo . Ergo peccatores non impetrant aliquid a Deo. 2. Praeterea . Justi impetrant a Deo illud quod merentur, ut supra habitum est: sart. praee, ad 2.3Sed peccatores nihil possunt mereri ,' quia gratia carent, & etiam charitate , quae est virtus pietatis, ut
dicit Glos c interi. implici.J a. ad Timol. 3. super illud , Habentes quidem speciem pietatis , virtutem
axiem eius abnegantes: Et ita non pie orant; quod requiritur ad hoc quod oratio impetret, ut supra diaetum est . art. praec. ad a. Ergo peccatores nihil
3. Praeterea. Chrysostomus dicit super Matth. hora. 1 in opere impersedio, a med. J Pater non libentis exaudit orationem, quam flius non dictavie : Sed in oratione, quam Christus dictavit , dicitur : Dimiese nobis debita nos , sicut oe nos dimittimus debitor
bus nostris ; quod peccatores non faciunt . Ergo vel mentiuntur hoc dicentes; & sic non sunt exauditi ne digni et vel si non dicant, non exaudiuntur ἰ quia formam orandi a Christo institutam non servant.
Sed Contra est, quod Augustinus dicit super Ioannem et tract. 44. a med. tom. 9. Si ρeccatores nora exaudiret Deus, frusra publicantis dixisset a Domine , propitius eso mihi peccatori . Et Chrysostomus dicit super Matth. c hom. i8. in op. impers ante med.
Omnis qui peris , accipit ; ides sue iustus sit , sue
Respondeo dicendum , quod in peccatore duo sunt consideranda ; scilicet natura , quam diligit Deus, S cu*a 1 quam odit. ab ergo peccator orando aliq&id petit , inquantum peccator , idest secundum desiderium peccati, in hoe a Deo non auditur ex miser cordia , sed quandoque auditur ad vindicitara , dum Deus permittit peccatorem adhuc amplius ruere in