장음표시 사용
241쪽
, X nasura ipsa ciuitium rerum Prudentiae ciuilis, doctrina bifariam n kis partiundi sit; ut generalem nempe Hr oecialem. Et rigam quidem, qu.e deflatu obtico absolute atque uni-
uersim tractas, distulationibus oraenariis sumus hucusque persequuti. Ista vero, quae lauda bilium Rerumpublicarum tam veteris,quam nostri cui instituta oeciatim declarat,res,uanis, Eafuit extraordinariis opem. 'uaru nune ausura ducimina Principatu Persico. Nam 'de Chaldareumaut Assyriorum Monarchia. ut in historicis, ita Politicis tenura saltem ametaria videns --ΑIM,v queario Ensenda. Press,Deo ducente, adatas quasdam Oriensis gentes, ct abstas ad Graeos ibimud, inspectura tiges ac consuetu es Principum, in ea gente Rerumpublicarum; Cretensium, Thebanorum, orinthiorum,oc. inprimis vero Spartanae ais Attinienses. Hinc ad Italos transfretabimini Romam, magnam iliam Rerumpublicarum matrem admiraturi simulo lustraturi. Exinde Principatuum ae Rerum-
publicarum retetium alluot formas contuebimam; Imperii nempe Romani ue Regni Germanici,pectGalliae, Angliae, Poloniae Reipubalem, Venetae, re altarum aliquot,inuo loco es tempore nominadarum. Plauum Me,dicem multi moturum,dr Sehesis hae que insurium. Fateori Sed mirorio doleo. Prudemna enim Politica vis tota a refectio non in generinus ita eis; sed in δαiatibus issis a articularibus Temporum, Locorum, Personarum: Loquar cum Senera adpropositum meumpaululum infimo: Ad prudentiam Epist. . ciuilem, longum ac dissicile iter est per praecepta: breue & essicax,per exempla. Per exemplariis c , praeceptis tu isse ais ordinarie a I cantur. t Arahitectura ingeniosam Iliam perisIa is eliciter cen- Auitur, qui pauca quaedam precepta methodieὲ doctus,varia hine inde magnorum Architectorum,quapaei, qua bellastructa ad ficis,opera machinas,molemgacuer dissicit,se adumbra bi ais obseruat. Ita Re per prudenLMm ciuile idonee ais ex voto riparabantur, qui recti ordinaris praeceptis Potiticis non nimis quidem diu sed tamen aliquandiu imbuti continuo ducuntur ad exempla RerumpuH. veteris o nostri aeui. Exempla,
aio, ra uti or praeclara,s in quibus imago expressa tufitissimorum Legislatorum, Metustissimota Principum,
prudent F. Magistrat me sicatis morum Constiariorum; deviso traikliam asorentium=bH orum. Verbo duam: laudatis marum Pacis aeque ae Bessi artium. Hoc EDdei quod Aristit.monuit, In Politi- 1.Paccorum praeceptorum ordinatione impossibile est omnia minutim exequi: uniuersae enim scribi necessum estiat actiones lunt rerum lingularuam. Audite hanc Philosophipolitici erram vocem polis ri studiosi,d u habitote: Per generalia praerepta prassintiam civitae exacumonflarari; ostus omnino esstest cia si institutorum ais exemplorum. Q=ectione obseruattomerari. Is, qui generalia pracepta nouit,ingeminax insoleias alibi.remote tantumst sequas eminus: in finga laribus vero versatusproprie ora riuu es actu i o ct velut eo minus nouit. Et item Somanesqri ad genus uniuers.mpertinent in Philosophia morali, in. ali plerungues t ieiunii qui vero explicam res fiagulares sunι tertiores: idcirco longulin tribuendum viro vnii e perist se versato insinguiaribus. quampluribus aliis, qui uniuersatibus tantusunt innutriti Nec verbis ian. ' 'δ tu id monuit μι te φι- ei magnus hie m gister; hedo acto ibo ais opere. Docuit .n. in scholasa utra Potiticam, Generalem aeSpeciatim: Iside re rosiori Ponticis magno disic uso Alexand operis fit,non μι- πα- referre barbaro gentes, quam cultru cir ciuiles vidisse, earum simperta ae leges notasti ut in eius lita υ- sis e B Ammonius. ει Ciciri mib. Omnium tere ciuitatum, inquit, no Graeciae solum, sed & Barba- .ir mores ab Aristotele&liastituta,dedisciplinas; a Theophrastoctiam leges cognouimus. o. regit a metu Lector orastima, quodsiis te facere, quantus omnibus Regmso RebuVub. thesaurusperierat,dum ac Anstit ae Theophrain Specialia Politica =inum. Pauca, quo emesscrabo,ex is nostis reliqua in realiuere vlia,quam qua exstanι 1.ntificibro,atira ob id o gemmis cariore. Nobis tdfatis β,magnorum ιδε- νῶ Positisa doctrina aiatorum, utut vetustate obditerata,vestigiasectari, ins Scholas velut ostliminio tadem reducere hoc quos Anstotelis se primo um ' atreuora alutare instismu,cumgenerali in ac eommuni,Speculu,--μώ- magis actuosa Potitica c3sectanda. Me enim disicent iι,νι cruilem prEdentia qua --nr,uniuersiaiasingularibus recte applicare,a ex his ista tam Hastrare.tu firmare. Cognoscens etia veram a fructuosam regrinand ratione nec inperegrinationeam speregrinatatur,cta posivo: Id uo lurimis hodie auiau Nobitibus se ignobitibus. Germaniam, Italiam, Gallias, Anglia, ct abas regiones sistran tibus i magis ad iactati ne, quam ad um Re..cthuum. Sia cruarior ae probatio utura est rara in ormeessem iuris distinctio in commune se momes alae,ut quae totvendet astatuspublιαι ars adeo Politi Vmismiapartitione, qua dedimus in generalem osterialem. Denique eressere hine possit Historiarumstussiam
ct kescere atque austran. Harum enim vu ais usus nuLbι veleuidentior, velefficacior quamis Politica Speciali. Id quod non tam a me audire Mye intelligere vos, quam rei a benedicentestudiu vestru Deo, se Drevique experirι eam beno vestro Fraomaeo. Prid. Calend. IMIM, Anno DCVIII. . .
242쪽
Et primo quidem de Statu eius pacato, APH ovis Mus L E st s AE eum Regem constitue- Elas puraturant, quam quou cie egregia drexI- bant, quι mas est, non semita mi M. Moulit, rard namque in egregia.
I ma improbitas comperta estimquit Panorma
, ac integritate membrorum ex- eos neminem Principem elegisse nisi forma eret. Neque elabero oculo captum, et Icorum ; quod de Scythis etiam, aliisque in Vasso auribuaeve mutilatum, vel Mamembro- oriente gentibus historiae firmant. Sane nani r 1 rati vi id nobis videtur quodam mado imprel-rumpravitate deformatum recipieb/ t. sum,.taretius eum multo animis compleαι- De Persarum origine & denominatione mur, qui corporis pulchritudine praeuale de audiamus Herod. l. o. qui inquiti Fruabantur apes inquit Columella, eum sibi Regem Hlii quondam Persae a Graecis Cephenes, is et ero υμ munt,qui caeteris omnibus tarmofiore Ecet. asque ab in luArraei. Verum posteaqua Perieus manotu puto lainc est prouerb. tam hilum
Cum post Cabadis Regis Periarum mortem,ottaeflet inter filios eius de regimine contemtio Cabades Cosrhoi fiatri, quem aetate superabat, postpositus est, propterea quod Ius 3 esset, quo defectu Persae suos Reges immunes cupiunt. Interim mens praestat corpori αι Danaes ed Iouis filius ad Cepheum Beli filium commeauit & Andromedam eius filiam uxorem duxit, tulit ex ea filium, quem Persin appel laui deumque illi c reliquit,a quo nam Cepheus carebat virili prole) cognomen Persae sortiti sunt. Horum imperium coepit anno mundi 3 4 o F. quo tempore Cyrus, adempto Medis Ludisq; imperio, primus id in Persiam gis tespiciendum ad interna illa animi bona,mntulit, eamque florentissimam re potent i5- quam ad externa corporis,quae deterrimis quia
mam reddidit. Eius iam penetralia secundum methodum in Politicis traditam, perlustrabimus i quae docet, uniuscuiusque imperii perspicienda prius iideliter fundamenta, si de tota eius structu. a dextrum debeat fieri iudi
cium. Fundamentum autem, tomnis impe
rii, ita & huius vel primum es , vel orium. Primum consiliit vel in aptitudine imperandi; vel in potestate. Αpti ludo iterum vel naturalis est, quo pertinet sexus & pulchritudo corporis; vel acquisita, de qua pollea. De sexu principis Persici aliud non reperio apud aut . res, quam digniorem illum & masculum ad gubernacula adhibitum. Nec aliud commemorat Claris r& ob raram doctrinam isto meliore dignus, Barnabas Brissemin,qui rerum Per
sicarum materiam e vetustate nobis com
porrauit; quod grati agnoscimus ac praedicamus. Alterum aptitudinis membrum est constitutio corporis, quam unico Persae in regibus suis respexerunt,& de qua Curtius egregie inquit lib. s. Plerique tentibus ingens in eorporu
mviemse veneratio ere, magnorumque operum non
busque humani generis monstris scimus fuisse& esse communia.
. 11. perse eum Regem sibi eligebant qui laeteris est quam optime imbutus, ae probe 2 Magis
institutus, famibanterque cum iis antes is
conuersatus. Fuit aptitudo naturalis: sequitur atquisita, videlicet habitus 3c virtutes tam intellectusesquam morales: Intellectualem virtutem sita doctrinam & eruditionem Persae in Regibus suis imprimis desiderabant,&iis selummodo sceptra committebant, qui diutius Magorum disciplina ac conueriatione erant informati, ut Cicero docet lib.I.de Diuinat. dum inquiti Nemo Persaram Rexesse 'Iuis, qui non ante Musorum disigonammentramqueperceperat. Nitriarum
quod apud Persas fuit Magorum seientia, hoc nostro tempore est studium philosophiae, ac inprimis prudentiae politicae, qua λmbuti Reges ac imperatores altissimum dignitatis ma
243쪽
E x T R. A Ο R D I N A R I A. R R I M A. idum sic obtinent, ut diutissimὰ in eo floreant V. ac consistant. Quod contra eos faci qui lite' 'natu etiam sese exercebantur, eique rei
eontratium plane magnorum Imperatorum .
tum exempla, tum felices per litteras successiis edoceant.
Persarum Reges legibus planesisti erant, illisique quod libebat luebat, nec ab alio quo
quam corrigebantur. Inter virtutes morales primo occurrit Iustitia uniuersalis, ac legum obedientia,qua Pe sarum Reges penitus suerunt exempt ,Cu que pro placito & arbitrio administrabant, ut Plutarch. inquit in lib. de tribus Rerum publ.
generibus: me q- -κυ τῆ - -υπα θ ο ἐπικληρωσαν ra. Et Herod. 1 3. docet Obvlem, cum aliquando ex iuris Persarum petitis percontaretur, num qua lex esset, quae finat volentem cum sorore contrahere matrimoniu, hoc responsumtulisse; naeam σα dem eiusmodι legeminuenira, quasinatfratra dueere sMorem, talem inurim reperiri, saa laceat Regi Perserum cere quicquid ιbear. Huc pertinet ista grauis insitassemel atque iterum, sed etiam sepius natum proficiscebantur, mediam custodum corporis partem secum ducentes.
Pertinet & ad recreationem & sanitatem principis venatio: qua tamen in temperantius nonnihil Persarum Reges utebantur,ut historici docent. Ipsa sane venatio in se considerata, 1i modum habeat, non est improbanda: propterea quod , ut ait Patri t. similitudinem quandam cum re bellica teneat, nec paruam fortitudinis specie prae se ferati Hon emm L--eui uueis, inquit Plin. in Pan g. lust refab 1 ι,..
rium iuga, or horrentibita scopulis gradum 1 ferre, , utillim manu, nulli- vessio assimum.. Hinc ni Viridi mirum nullo exercitio imposius Princeps de mlectatos legas quam isto. Alexander Macedo, ubi ab armis de acie quies aliqua aderat, eam Reg. assiduae venat oni impendebat. Persae tantam 'Σ in venationibus voluptatem captabar, ut minsolum ingens canum multitudo ad eas alcreia
Praeterea locorum amamurae nimiopere
Reges capiebantur, palatusquesius hortos habebant applicitos, ore agros consiptos, diligem
terque consitos, quos paradisus lingua sua
tendi causa sic ere conssueuerant. Habebantium siua theriotropbna in Nivaria, quibus- se insigniteν oblectabant.
Inter virtutes principe dignas numeratur τε erantia circa amaenuares. quae qualis in Peria saturo regibus fuerit, restatur praesens aptiori - mus, que dedimus ex Cicerone,qu i in lib.de senectiestatur aded locorum amoenitate Persas fuisse captos, ut Cyrus Minor Sardianum Paradisum manu sua laboriosa conleverit, quod & AElianus lib.I .de animal. c. ys. asserit. Xenoph. in oecon ait, Rex Persarum qua Deumque regiones incolit, studiose operam dat, .ut horti sint omnxbus referti, quaecunque bo -- ω pulchra de re pronasti possvnr,inque his magna ex parte ipse versatur, eum anni tempus id fieri non prohibet,quietim donalis elargitur,qui agris bone coicdis su im op xam multer Praestanti
sed etiam, ut lε-gibus fuerit interdictum, sagittam in feras co- torquere , priusquam Rex primam emiseriti Itaque cum aliquado Regem Artaxerxem inter veuandum leo adortus ester, eumque Megabyzus in pedes sese aduersus Regem erigentem, iaculo occidisset, indignatus Rex, eum decollari iussit, quod feram caedere occupasset antequam ipse in eam telii misisser, quemadmodum Ctesias in Persicis resere. Simile plane exemplum habet Petrus Bizarus histor.rer.Pers.lib. 7.de Basilio Rege, ut cum in venatione ceruus quidam ferin 1 faele stemebundus occurrereti & erectis in eu cornibus testiret, Rex vero gladium vibrans; zonam qui induebatur alterutri eius ramo implicaretur.qiada illico ense stricto, Zonam abrupit. quo solutus Rex in terra procidit. Verum ipse ei propterea ingratus & iratus,caput amPuta re iussit, quod nudum in se enicmstri erit. Sed mox diuina subsecuta est ultio, lethaliter primo sauciatus a ceruo qui cornibus violesto impetu in imum ventrem adactis, eum diaquo excussit paulo post exparauit.
VI dire Perstrum Reges crebra conuiuia es ta nitates publue in fora peragebant: inprimisia da i
244쪽
vero nariae di Am magna pompa es theatro celebratant, quo sine spopulu es Ana
elargiebantur, tantumque si Brutatι eius Heis uigebant, ut quae ab us tum peterentur,ea denegare non se merent, exoratorvique αδ-rent,qui oratorex accesserant Reseitur hoc axioma ad magnificentiam principis conuiuatoriam publicanai in qua ta. men modi, Persae excesserunt crinuiuiis, sumptuosissimc&ambitiosissinne paratis de effusis sima in populum indulgetia, quae inprimis nataliciis d ebiis exerebatur; cuius natalitii couiuii memin t Herod. lib. s. quod sermone Per sicci DNAE, Graecis vero πιλειγν nuncupatur, id
est e fiau. quod ex apparatus magnificetia de omnibus numcris esset pei sectissimum. Qui
quide moς eo tum tepore firmiter inualuerar, nostro non usurpandus seculo, obvarias quae oriri hinc possunt, incommoditates. Vt enim
sumptu uin profusionem taceam, periculosis.simum eis vll im dari tempus, quo subditis quicquidlibet petere, & serre liceat, od indignissima caesi e possint, & cu publicodano
coniuncta. uemadmodum memorabiliter refert Herod. de Amestre,qui eo die natalitio Malistis uxorem a Xerxe dono petiit.Xerxes Obstupefactus uxorem Germani dona dari, precibus tamen Ec instituto euictus annuit. insistes iratus eam noluit dimittere.Ibi tum Amestris accitis Xerxis satellitibus, uxorem Masistis vi raptam excarnificat, mammillas praecidit, easque canibus abiicit, detruncat nares, aures, labra, linguam. atque ita misere excarnificatam, domum remittit. Masistes ubi sic uxorem vidit mutilatam, vehementer αarsit, habitoque cum liberis consilio, Bactra abiit. prouinciam eam ad defectionem induis cturu si plurimumque mali Regi impositurus Quod cum siccre s i st ituit, Xerxes missis ad- uerium eum copiis de ipsum de liberos,copiacque in itinere trucidat. Tantam lanienam k-cit nimia illa Regum tu natalitiis suis festiui talibus indulgentia.
v I l. surum I ex raro sia copiam popula faciebat . sedivulgi consietudinepen:tur rem Mentur; quo maior esset bomiuum erga se obseruantia, nec assiduo conste ausurudignitas euilesceret.
Sequitur inter virtutes virtus conuersatrix. de qua memorabile est, quod authores narrant, Reges Persarum rarissime se populo in conspectum dedisse, ne sorte apud quemque
t T IC A s FE c r A LI sin contemptum venirent. Ideires nulli, ne uxori quidem, regiam ingredi absque suo iussu permisisse i quin etiam hanc ipsam circa pelli- Αι μαces cura adhibuisse, ne a quoqufi in urbe Conis spicerentur, sed quoties ad Regem deduci de- --.bebant, lectica opere gestaretur,cuius velum alleuare nefas ducebatur. Quae quide omnia utut augustam faciunt Regis faciem , tamen subditorum animos nimis exasperat. Etenim obseruantia ex amore profluit, amor non nisi ex sensu firmissime roboratur; eum enim a dentius deamanius,quem ip ii met oculis usurpauimuS, cum ignoti nulla esse possit vel eupudo. vel firma dilectio. ut taceam variarum i spicionum semina hinc pronasci, dum ita an, ceps hqret subditorum de Rege cogitatio,nee ullum esse ad fraudes c technas expeditiorem modum Quemadmodum quidem de Coma. ride Mago historiae fide faciunt eum pro Metagide, cui regnum post Cambysis fratris moditem cesserar, oropa strem fratrem suum substituisse, nec tamen dolum subesse,quenquam suspicatum,nec vi maxime suspIcaretur det gi a quoquam potuisse, propterea quod priua tis sese parietibus assidue Rex eotineret. Bod. lib.6.c.ε. Persarum hoe institutum firmissima approbat,dum suadet, consultum esse, ut Rex subditorii eospectui sese subducat,qu ia sic maior eius maiestas futura est. Quod tac ita esse, minor tamen sutura est subdito tum in Regem obseruantia, sine qua imperium nequit consistere.Tutius est Ec salutatius con stium Valerii Max. qui non quidem conspectu, sed humill& trita conuersatione vacuum oportere esse.
cen set, quicquid in excelso fastigio positu est. VIII. - . - Persarum regnum morte parentum, ide
ria obuemebat, ita et, natu maxinus aetatis
primi io, sibi id vendicaret; quod ma V, ordo nascendi es natura ipsa gentibuν dabar. Pr le tamen masicula nonsuperstite, aut adprox mos defcrentur, aut adeo lus non esu quam
Vidimus. quantum materiae ratio tulit, de
aptitudine imperandi quae fuit in Persarum Regibus r Sequitur,ut potestatem & commicsionem impetu consideremus. Vbi confirmatur canon hic Politicus: Int Monarciau --,
qvis Principis imperium minis afueressione debere
perpetuam, - euctions idax vati se retiis remis mittenaam esse. Ita ergo etiare, apud Persas exintincto Rege nouus illico in locii successis, nee
vlla facta fuit regiminis interruptio. Sin ma scula relicta proles, ea sceptrum sumpsti sinminuis
245쪽
Ex TRA ORDINminus,ad propiorem deuolutum est, ut de Dario scribit Diod. Sic. lib. 27. eum post Ochi 5 Attis eius filii caedem,cum nemo ex liberis Ochi iuperesset, regnum Bagoae Eunuchi beneficio adeptu es te. Id tame hoc loco notadum, persas imperio neminem prςposuiste,qui none Regia esset stirpe oriundus, nec vel peregrinum ullum aduocasse, vel filium siue nothum, siue patre nondum Rege natum. Vnde orta a. liquando inter Ariamenem,seu,ut alii vocant, inter Artabazanem & Xerxem Datii filios,de regno controuersia. arbiter ex compromisse sumptus Artabanus,communis utriusque patruus, litem secundum Xerxem minorem nam se tu dedit, propterea quod hic ex patre iam Reia ' geolle ex priuato adhuc susceptus esset,ut He.
e. .. rod. doces lib. 7. N Iustin.lib 2. Deviaruntia. o. . mena vestigii maiorum tandem Persae,& eo delapsi sunt, ut regnum non ta in lege, quam
suffragiis procerum fuerit delatum. tcste procopio lib. i.de bello Persico. ix.
ae fam Lia dextra obstringebant, quaesentsinctissimum side unus ab omnibus credita.
Etiam apud Perias commissio principatus confirmabatur solennibus signis, videlicet iuramento & inauguratione. Hoc enim interest inter Imperi u patris in liberosin interius magistratus. quod Imperium patris primo absolutoque iure naturae confirmetur, nec requirat iusiurandum quod interueniat. Potestas au-- α cem Principis in subditos, etsi a iure naturaeo. εα ιβ. riginem ducat,tamen pactis conuentis & quidem utrinque iuratis confirmanda sci Iura
ν-- bant ergo subditis Reges Peclarum . idque da. ta dextra, quam fidei arrham omnes credide. zι. runt, quia quod dextra semel promittebatur,u. -δ id rursus detrahere scelus erat ac religio. X.
cerdotibus mitianes ιnaugurari solebant boeritu. Fuit belgica Deaesare umquam minem
Dam quis coiectura suis auguretur, ι Eud Reae ingrediebatures veste Fuaposit eam qua Cy
mae prauatus actuc πιι consueuerat, induebat.
Dein caricissi cubin passis vesicebam tb rebinthι etia at quid erodendo absumebat, σάemq; ovgal seu acidi iactis poculia exhauriebat. His peractu Cydan. Diademaque ea PD Gin imponebatur, ea nominis mutatione.
ARIA PRIMA.' Haec Plutarch. in Artaxerxe, & ex eo Bri Gsonius. Quid aute per ceremonias quas adhi-huer ut Perst,inumbrauerint,de eo nihil aeudauthores reperio: fortassis per veste deposita,&Cyri,hominis adhuc priuata.assumptam au
persia Regem exuere, & humilitatis memoria investire voluerunt. Caricae,quas comedebant, animum sncerum, ac nulla saeuitate su D fusum denotant, e quo omnem fraudem de malitiam virtutis exercitium , velut e sicu tenuiores spiritus solis lumen extraxerit. Tere-
byntha gustauit propterea, quod ut ipsa odore naribus sortissimu ecia longe absentibus afflat, sic ipse imperii dignitate velut terebyntho, illinitus omnibus populi nationib. citius innotesceret. Oxygalae denique exhausit pocu tu, ut gustus curat u variar u , qui acris ei re peris amarus futurus est, veluti primis labris imprimeretur,ne postea mole tata inopinato obruistus deficeret. Illud vero mirari hoc loco liceri nominaReges mutare futue coactos,quemad modi, de Codomanno Iustin. scribit, eu a po- Lapulo Rege electum' Darii nomine honoratum
esse , Vbi tamen ratione addit dum inquit, de uia Regia Maestiti deest. Darius .n. Rex perindulgentia patris adhuc vivi factus gratitudinis immemor, patri cospiratione cu fratribus habita.insidias parat,mox in facto deprehesus poenas parricidii iustas dependit. Regni haereditas Ocho traditur, post cuius morte Cod mannus Rex nomine Darii constituitur, ne se. Regia Darii maiestas ita sordide prostitue retur, sed in hoc velut sitnulachro quodam altius elucesceret. XI.
Vestitus tue ornatus Regum Tersarum his sintra, Capitis insigne erant aute criniti es ei, pilgati l tiara eaque recta sm tonsi elata, qua illarum lingua Cidaris appetiatur,myrrha est yeto debbuta,ac Dιademate,qsam candiadam quandam fascia esse, authores notant, praecincta. a,Vestem purpuream ad talos ets
que rimissam gestabat, orsiolara incedebant, tunica insiper, qua Cadyn appellabat, quod
que comune corporis tegmen erat murice es co-chylio tincta,mamb. extra manica protesis Hiebatur. I, Inaures ex ore dextragestabat. 6Zona o gladio accinni erant f in denique Abraniis ac faemisiab. eoru crura Nelabantur.
Inaugurationis considerandς sunt tum pariates, videlicet proclamatio,coronatio & publica acclamatio ι tum connexa, ut epulae & spe.
ctacula inauguralia i tu denique insignia,ut f sces,sceptru,gladius,habitus M amict=:de quo
246쪽
8 DispvTATIO POL latius autores veteres, & ex his Barnabas Brissonius, qui triplicem tiaram apud Persas invia reiisse tradit Prima fuit recta de sursum crecta, quam solis rcgibus gestare ius erat. Altera erat prona, & dcorsum vergens : quaeque in Dontem quasi deducebatur, qua Omnes promiscue utebantur. Tertia erat in anteriorem partem capitis proiecta ac prominens, cuius
usu septem Perse Magorum perculibros , 5ceorum posteri fruebantur, sicq: qui dignitate
distinguebatur, etiam vestium discrimina Obseruabant. Quae sane salutaria sunt Rei p. in. sta tuta, tum aci Coercendam inferiorum luxuriem , tum ad tuendam superiorum dignitate. Diademate vero etiam Persarum Reges praecinctos fuisse Xenophon & Plutarchus asserunt; ubi notandum, Diadema nihil aliud esse quam fisciam candidam, qua Regum frons circumdabat vi id quod tum alii authores plurimi, tum imprimis Valer. Max. memorabili Regit cuilis da in quem alit Antiochum. alit,ut Stobaeus, Antigonum vocant facto N dicto probat,qui cum Diadema sibi est et traditum, priusquam capiti imponeret, retentum diu considerauit, di dixit: O nobilem maris, quam felicem pannum que qui penitus cognosiat,quam mustisseticitudinibvi c='nctilissit refertuo,ne humI qaνιῶ iacentem tollire A gnaretur. Quod vero ad tunicam,quae Candu vocatur,attinet,sciendum est
eam amiculum fuisse Chynilotum suspensum ex humeris,& prolixum ultra brachia, usq; in
primores manus ac prope digitos. Quale v uiui gemis Romani, tuoru tunicae subitrictae erant, & circa immerum desinentes, molle censebant ac probro arbitrabantur,propterea quod manus viri sortis non debeant esse opertae. Sed tame nec Pers e R eges manus velabat, sed eas extra tunica, protendebant, quod reliquis suit illicitum vittitia declarabitur. Veste autem eiusmodi regi in induere Perss eapitale fuit, ut de legit bella insidere, quod Curtius
Persarum Teges Deorum bonoribus asius
colebantur, quos non flum capite flexo es δε- mis δή humi prostrati manibus in tergum
reductus lutabant . adoratant. Nec comι-
sius modos cir eminus conssessio Regeprom
cernuo capite in terram decidebant: Tegeque proflua accedente, manus manicis instrabant.
Abram, Babylonem ingredentibus aurea Regis imago proposita era quam nisiadora rant, aditu es ingressu Vrbis obibebantur.
Vidimus hucusq; sundamenta Monarchiae Persi eae prima; sequitur ortum. videlicet ius Maiestatis. quod est vel despoticum, siue ius dominandi, vel dispensitorium, vel obligatorium, quo subditos habet obligatos ad honorem α obedientiam. Honorem, inquam tale, qui non excedat rem honoratam, qui non si peret humanae naturae pretium ac dignitatem.
Sicut quidem Persarum Reges, cum nil nisi homines essent, plus tamen quam homines coli volebant, abominabili plane famiacs peibia, de qua docet, praesens aphorismus. Merito Persas tanquam fracti & abiecti animi viros insectatur Isbcrates, quod Diis debitos
immortales honores mortali Regi attribuant. Quainobrem Spei chics & Bulis Spartiatae, In P, in Xerxis potestatem dediti, cum adorare co- mstanter recusarunt, quod a moribus & institutis patriae alienum esse dicerent, eam deuotionem mortali cuiquam iniungere. Et Athenienses Timagoram inter ossicium salutationis Darium Regem more gentis istius adulatum,
capitali stipplicio affecerunt,quod aegre ferret unius ciuis humilibus blanditiis totius urbis tuae decus Persic dominationi submitti, teste Valer. Max. lib. 6. c. s. Sed&Iudaei hanc nofiminus veneratione sunt aduersati, ut de Mardochaeo testatur historia Esther, qui Amone C s. Regem adorare praefracter nitebatur. Egre-
tarcho refert AElianus, qui legatus a ciuibus suis ad Artaxerxem millias, cum aliter ei regis adeundi facultas non daretur, quam si ipsum adoraret, clam dolum inuenir, quo sucum oculis Pelsarum facerer,&sinui lac in Resis consipectum venisset, annulum digiti sensim .delm liticumque mox de terra sustulit,istoque corporis gestu quasi venerabundus procubu-
isset, visus est patrio Persarum mori ac institu- to p a rutile .cum tamen nihil indecorum commitillet. Quod vero in aphorismo dicitur Per '
Ius in uno ZM Regis manus extra manicas non is
exuisse, id luculenter Xenophon probat, lib. ir.
EMG. ubi dicit. Anto facem dit Milllithaeum aCyro Minore propterea interfectos, quod ei ob. uti facti manus intra manicas non contraxi csent,quae reuerentia lolis, inquit, Regibus exhibebatur. Hoc interim memorabile est. quod
habet Georg. ctander in silo itinere Perii. co,quod tuitu S.C.Maiest. Anno I 6 o a. ad Abatem Persarum Regem legationis nomine, una cum nobiliis Steph.Κohosch. suscepit, &legationem postea solus,hoc in itinere defiicho,obiit, miliaque o ea memoranda anno
Lauic; hoc in prunas, quod Persae Regem sibi, obvium
247쪽
Ex TRA ORDINARIA PRIMA obuium, nunquam capitis detectione honorare sint ibi it i, divitio ibidem habitum, si alter alterum nudato capite consalutaret. Aliud insuper obseruantiae argumen tum prodit H rod. l. s. quod cum aliquando Xerxes naue vectus in Asiam transmitteret, exortaque tepestate ac naue nimium vectoribus onusta, indiscrimen adduceretur, ita tuos sit allocutus: Cum in vobis, Persae,Regis vestri num sila sit La , quama vobis ea curasi iam demongrater Iziaplerosique eum veneraros in mare p=ψωse,ac Regem prasimi litur Fimmis. Sed videamus nuc alia Persici talius dicam,an mancipatae letuitutis
' XIII. flagris verberibusve Regis iussu taede ιαur, ei gratias agebat,propterea quod te rus hoUMIO Rex esset, eius memoriam non
Refert hoc de Persis ex Nicolao Damascen Stobaeus serm. 42.&ex hoc Brassonius. Si- aeut autem mores pictique alii, ita haec etiam feruilis consuetudo a Persis translata in Parthos, Scythas,Tartaros,& in Moscouiam Persae ab ortu conterminam:de cuius simili more cribunt tum alii, tum imprimis eximius ille Baro Sigismundus ab Herberi et n. Qui idem addit, uxotes aegerrime ibidem ferre, si a viris non aliquoties dedolentur ac depalmentu r,ex quo indιtium amoris maritalis capiano
XIV. Porro is bonorem is maiestatem etiam il
lud pertinet, quodnatales Tegum dies Fersis festi fuerant, anniuersariisquesecru in publica
laent a celebrati s Sed sex more gentis Nigrin
i iustitiamfelicitatemque Regissu quotidie
eanoris Nocibus extollibant. Plato in Alcibiade R Ammianus Marcell. lib. 14. Et huc praecipue respexisse videtur Isb-
Crates oratione ad Nicoclem,ubi monet ι Persarum res in tantum magnitudinis potentiaeque fastigium evectas, non virtute & viribus, sed quod unius imperio libenter & cupide mnes paruerint; Regiam quodq; maiestatem prae caeteris summa semper obseruantia coluerint. Quam Virg. etiam Georg. his versibus
labantur continuo essem: mandabant. Fundamentum Imperii ortum est vel primarium, videlicet rus Malcstatis N authoritas Regia,de qua antea , vel secundarium, videlicet authem --ώωgissi: de quo aphorismus dicit, apud Persas ea, quaesgillo regio essent obsignata nullo modo potuisse fieri irrita. id quod etiam ex iustoria Estheris cap. g. disertὸ
XVI. In consitam 2 Persarum Regibus Satrapa prouinciarum praesides arisiebantur.bbemtate tame consilia penitu1 adempta ,quippeμ- per aureo latere flare consilianuae iubebatur,
baturi, si contrariam a Rege tulisset sententia, flagris caedebatur.
Hucusque fuit fundamentu Legiminis Perusci: sequitur iam officium Principis Persei, siue ipsa gubernatio, eiusque causae adiuuares, siue ad nistri,qui sunt vel directi,iique vel ad informandum ut sunt consiliarii, iuriscos ulti, de historici, vel ad expediendum Ac seruiendu, ut ossiciarii, aut indirecti, de qui b. paulo post. Quod igitur ad cosiliarios, de iis recitauimus in aphocisino verba Eliani lib. I 2. Ex quibus apparet, non tam cosiliarios habuisse Persarii Reges, quam viles seruos ac mancipia.Ita nimiru Xerxes cum adhibitis Asiae prineipibus
bellum esset Graeciae inducturus,-viareer,in quit, meo ramum consilio vos conu caul. Cat r. νum mementote parendum magis vota esse, quam μνώ
Fadendam. Cruda haec nimis Olario,siqvidemnon eo fine in consilium veniunt consiliarii, ut pareant, sed ut suadeant; alias rudi stimus quisqlae rusticus, dexterrimus foret consiliarius, si in parendo, non conssilendo consiliatii ossicium sit constitutum. Libertas certe conis filii ipsa est eius vita & essentia,qua erepta, co-sili si evanescit i Consilia aute Persae inter vinu& pocula plerumque iactabant, teste Strab. lib. I s .eaque firmiora multo habebant, quam quae in sobrietate capiebantur; siquidem emistimabant fomitem tunc esse& incitamenta ingenii virtutisque, si mens & corpus homini ruinoesilagraICI.
Interim isti quales quales Consiliarii Teia
gum arcana mira fide celabat. Von metui,
248쪽
ὰO . DispvTATIO POLlpei. Vocem, us proderentur ebciebat. mirum vetus d Phua Tegum,silentirum Nite periculosanxerat,bn uaq; grauius castigaba tur, quam rigum probrum: nec magnam rem
rigum sustineripssse credebant ab eo,cui tacere grauesit,quod facissimum homλ voluerit es.
Haec Curtius lib. q. Sanctiqueistaeu Persarum in Regem sum s ac Ludibuu tacisuruΠas, qua omne regnum, velut optimo se turissimo mimulo,ab interiis aspritur. De Hispanis quoque veteribus Trogus Pompeius testatur, eos Citius tormentis pro fletio rerum creditarum immoris tuos, quam ut quicquam turpiter effutircnt, adeo illis maior taciturnitatis quam vitae cura.
X v I 1 1. Habebant in Persarum Reges suos lusior
eos, qui auuales condebant , in actis manda- bant ic in commentarios reserebaπt, quaec
Er iusque 'Regis temporibus memoratu digna
rebantur. quos libros re ita exigente, Teges
mstuciebant, essilutaria quaque indepram bant consilia.
Ex cap. s. lib. Esther constat de ista Plinei pii
Persicarum laudatissima maximeque salutari consuetudine, qua videntur nonnihil eluere maculam, quam Principatui suo asperserunt, per iniquam illam consiliariorum mancipationem,quam praecedeti aphori no descripsimus. Nec satis dici potest,quantum ad felice gubernationem momenti habeat Histolicum hoc munus atque informatio. Possint exemplum capere Principes omnes. ab Aliasuero,
qui& le S: Regnum situm & gentem Iudaica
seruauit,sola illi annalium suorum salutari re-Cognitione,quae citato illo capite distinete r
XIX. Cusum itidem piabcum primi Perstrum
Reges instituerunt, quo mutatu ad celeritate equis per Neredarios, breui temporis momento
certiores fierent omnium quae in remotissimis,es' longo locorum interualla disiunctu mundi
partibus gererentur: aut quae a Princepera E ferenda eraui. Informator rerum praesentium est rerum vel intra, xel extra regnum; quem posteriorum Perse peculiari nomine cis varum siue Abiandum, no stri veredar in appellabant, per quem omnia mundi gesta, quam citiissime principes
ITICA SPE CtALis valet restascere. Hos autem Astandas, siue M'redactos primus Persalia Rex Cous instituit, iisque eertas itinerum mensuras S stationes praefixit,quae Parasva Persico sermone vocatur,ac triginta comprehendunt stadia de quo Cyri instituto Xenoph. lib8. παιδ. memorabiis liter inquit aliud quiddam exeotitasse Cyrueegnouimus,lxodadmae itiamem imperispertinet de quo celeture tutellae et, qui etiam rerum longe remotarum status esset. Cum exum considerasset. γλtum itineris equus agitatione diarna eo cere viribus integris posset, equorum stabula parari Wrauit, Patam undem distarent, o in his equos co IIui, cumitis,qui eorum curam gererent. Ordinauit dά qumlibet loco quendam, qui tum ad recipiendum literas allatas,tum ad tradendum eas aliis ido . neus esset,quique defatigatos equos & homines exciperet,&recentes summitteret. Atque hoc in itinere,ne noctu quidem interdum censabatur,sed oportebat nuncio diurno noctiarinum succedere. Quaecum ita fiunt,aiunt no-
nullos iter huiusmodi gruum volatu celerius conficere. Quod si vere non dicitur saltem hoc manitestum est, omnium itinerum, hoe velocissimum esse, quae homines conficiantid . Haec Xenoph. cui attestatur Herodotus lib. 8. inquiens: Hisnticiis nihil pernicius traccurrit in rebus humanis: quod negotium huc in modum est a Persis excogitatum: Quot ex diebus tota via constat, totidem equos ac viros fetunt esse distinctos ad singulorum dierum iter faciendu,quos neque imber, neque aestus, neque nox detinet, quin propositum sibi cursum celerrime conficiant. Quorum cursorii primus mandata tradit secundo, secundus tertio & sic deinceps illa mandata in alium atque alium pertranseunt. Hanc equorum cursiacionem Porsae Ariabaton appellant: fuitque hoc apud eos munus gloriosum & honorabile: siquidei ' Darium eo ipso taepius apud Ochum& Artem Reges defunctiam, Plutarchus non uno in loco prodidit. Caeterii Romani hoe
Persarum utilissimum institutum non imitatitantum sunt, sed&auxerunt atque amplificarunt. Quod si non aliunde,saltem ex nummo Neruae imperatoris liceat discere; Nam quod ab omnibus historiographis omissium est, nullaque ratione ad nostram memoriam peruenire potuisset, hoc aduersa pars monetae siue numini Nerviani nos docuit: nimirum Imp. Neruam vehiculationem,siue equos vectarios per totam Italiam remisisse. Vehicula enim &equi vectarii certis locis dispositi semper ad mandatum Principis operis coactis parati esse debebant,quod maxime pro populo cractu lecto.
249쪽
Ε x x R A O R D I N A RI A PRIMA.iecto. Cum Nerva onus hoc remissiet, popu- nis siue Curaelus in memoriam tanti benelicii in honorem eius hunc nummum cudi curauit,in cuius una facie crat imago Imperatoris, in auersa autempRrte conspiciebantur duae mulae pascentes decurricultu, siue vehiculum cum temone ad alligandum iugum, eum hac inscriptione: V E-
Vide Golletium, dc ex hoc Leuin. Hulsum in numismatis Imp. Rom. XX.
Oficiarii apud Tresvi erant innumeri,c di, fit i orum genera, pro diuersitate ofRω-
-m. Neque enimvm abcuiplura olycia d mandabant. Sequitur iam administer ad expediendum, Ite Et ossicii principis partitio. Est
autem cura Principis vel publica, vel aulica. publiea, vel interna, vel externa ; interna vel prima, vel orta: prima est tum cura prudentiae seu gubernationis εc dispensationis,tum cura
iudicii. Cura gubernationis est vel circa se ditos, vel circa res. Cura circa subditos est vel generalis,vel specialis. Generalis vel est cirravitam, vel circa mortem. Cura circa vitam est vel absoluta, ut simpliciter vivant, vel comparata,vt bene vivant. Ad curam absolutam pertinet cura circa victiam dc annonam , de qua hunc ex P. BiZari hist.l. . aphorismum exposuimus.
se in tiberorum educationem erant in
tentissimi, eosque publicem foro, quod Li b
a que adeo ossiciam, quorum ρος - RAE i Ingenuum appellabatur, erudiri
Imperio utebantur, adeo,ut vilissimo etiamu- . V ιι . .
neri quemque peculiaritet praficerentiquo rimm utem 1 dis quatuor elus
non solum subditorum shi animos retinue. β tributum, quarum una puerorum, μxunt, sed de ista ossiciariorum distinctione o eunda adsi centumst. Epheborum, tertiadinem regiminis feliciter impo in vut inrarum, quartastruorum erat, seorum qis aetatu beneficio vacationem milura conseque- .
Erant in Persti m Tegiἷiis certi explo- bantur.
ratores,qui obseruarent , quιdibique δα - λd curam comparatam, ut bene vivat subatur es ageretur, atque ad Regem referrent, dixi, portinet Cura circa educationem, de qua
Τ , laud1hus estem Periaru leges Ninstituta, qua- Iaboc bus Forum illud bbera , seu Schaias tabluas m- Sie de causa adiuuante, seu administro di stituerunt, quae, ut ait Lud. Viues, nihil alisa rectoi Restat indirectus, siue occultus, qui di sunt qaam e et quaedam, inqu-wmam,ina, ei reue exploratoride quo Politici disputant: t m νεά is homum. Istud autem Forum liberale. sietiamsit talibus su regno vit' & astirmantem tu in quatuor partes seu clastra erat distinctum,entui plerique, sed certis utelis εc limiratio' quam quaeque suos certos habebat Ephoros inibus,quae definiutur lib. I. Sh L DB.c. 7.P. 68 εc Prassides, ad quorum nutum Ec voluntatem XXII. omnes conserm antur: quaeque classis suam
Inmersia in os pleramques menti silet h*be x Peculiarem institutionem. Prima,
- . a ι . Quae in rum est, praeceptis moralibus imbum
o . copia, quamuM raro pluat, cs p virtutemque docebatur amplecti, ae
sua vetantur Ν-orum irrigarium. Magna postea hesbarum vires Ee essicacias distebat, quoque didem animatium est multitudo,Nem idque propterea,vi cognitis herbarum gen ecum amu, qvi tam fiunt pingues, ut eam ribus, veneficiorum fraudem deuitaret, qua, u ' u . ν tuhil erat apud Persas fi equentaus, teste Ct dariam nannullarum pondu μου Ise sia inruiseis&Plut.in Ariaxerxe. Altera,quae redat, in eapinguessine loco but 3 Vt muri ἐ--- 8e Di m n,assidue publicis consiliis Ingens tamen e re se ea camias ob nationu intererat, praestoque erat, si qua necessitas voracitatem,eum quarer quotidiesariarisiane operam eius desideraret,quin de bellicis metis rimas aquas, quae ad restrem aues indeque legebantur omnes qui publico ossi- nemo inum condAcunt. cio praeficiebantur. Quarta finam erat, qui Hucusque de causis regiminis Persci adiu- vacationem habebant militiae, nec extra pa um tibias,nc eius administris. Sequitur regimi- uiam Pgebantur proficisci,sed domi tamen
250쪽
Dis p v x A Tih 'FoLi et Ic A sPECIALI stes, rudiciis publicis operam dabant,ac supre. mi magis aeus munere iungebantur. Modiis porro & ratio instituendi erat laudatissima, qui in puerorum adhucclasse versabatur, non prius in parentum conspectum veniebanc, quam ut Strabo air, quartum, ut HerodotuS, quintum, ut Valeri Max. septimum aetatis an num impleus sient, ne forte paterna eos CG rumpetet indulgentia. Iuuenes vero qui e pueris Ateesserant,decennii spatio in luis Archi ius 8e collegiis continue detinebantur,temperantia que studia colebant; quia quo procli utor ad vitia prauosque mores est adolescetia,
eo maiore cura dc diligentia eam indigere censebant, donec tandem ad alios translati in maiori vitae libertate constituerentur. Quaeque etiam classis certo anni spatio de meta determinabatur;pueritia ad annum II. extendebant. adolescentiam ad 17. inde usque adso. annum virilem aetatem, quam deinde excipiebat senectiis, de ultima classis siue colle. sium. Nec prisceptis si sim, verum etiam cxemplis quisque Instauehatur, ideo in isto illiberali Foro Xenoph. fuisse ait Regem de Re gis Palatium,iudicium, praetolia. conuentuS, curias,omniaque ea loca, quibus principes viri adius reddendum,docendum, interpretaniadum, iuuentutisque mores essingendos considebant,e quibus variarum virtutum,de imprimis iustitiae exempla capebant . praesertim V L cum vi imp. Augustus lenatorum filios, qi 'o 34. celerius Reipubl.assuescerent,curiae interesse petarii fit, sic hi iudiciis quae exercebantur In teressent, eoque modo ius reddere, Ec lites aca a comtrouersias definire discerent. narum suarum posuerunt. Fuitque hoc prudentismum Persarum consilium, quod lata litati securitatem praestiterint, terosque ha buerint,tum artium praetestas, tum magistros operum de Ergodioctas, quorum alter in altas,rum obser ret, ne ossicio suo deesse possinseque regionem rebus omnibus abundania1simam effecet ut, simul etiam hac ratione Rhbutis aerarioque Reipub.quod praecipuum est imperii robur, bene consuluerunti prudenter cogitantes, male de negligenter cultis agris, opificibusque de aliis aerias agentibus . nec ullas exa tiones imperara, nec Rempublieam ditari,aut ullo modo poste emorescere,ut Xenoph monet loco iam citato. De mulierum autem operis hoc Curtius habet l.3. eas non aliud magis in contumeliam accepisse. quam lanae unquam manus admouere, id quod ρει strae regiones sibi laudi ducunt. XXV.
XXIV. Apud Persu nemini in irbe otiose esse b-euit. ' in id Fumma dii gentia Tetes cur bant, ut suo quisque munera assidia vacaret, ω ob id quosdam habebant arcis prefectos, qui securitata incolarum con aerent, quo ala cru munia siua obirepossent ι quositam etiam operum magistros, pupopulum ignauum de Frire S otiose Nitam agere non paterentur. De cuta Principis circa sedulitatem subdi. torrem de otii fugam.traditur in systemate Po-li Elib. I. c. o. Eius curae exemplum vix ullum reperias maius, quam in Persarum principibus,teste Xenophonte in oecon.lib. y. cap. 2. Etenim ut Bodinuri monet, nihil est i n Repub. ala pernitiosum qum multitudo otio tum hominum , qui S priuatoium bona diripiuntifc sit eversione Rei b. spem omnem torcu-
Persis boe natura inditum, es lege rumpniade eruatum accepimus, ut in quocuque t - .minum genere Nirtutem elucere persexeram, eu ummopere celebrant: Uque adeo, b ses etiam ipses maximis laudibus a Fc M. Post sedulitatem sequitur Iustitia distribuΙtiua, circa honorem alterius, quam stricte a. pud Persas cultam testatur P. Bietarium XXVI. J
Persae mendaci ummo babebant profra, simul cr aere abeno oppressum esse,quia necessa fit multa debentem musta mentiri P a XXVII.
Munafuit Presarum humani σι υριῶ adeo ut quoties sibi obuiamferent, subsese
Perse vehementer eauseam agunt ingratis